Dios Tjevele Jupj 'Üsüs La Qjuisiji Jesucristo Mpes SAN LUCAS 12

Malala ma qjuisas p'a wa ca jus nlayecj cupj pyonecj Jesucristo lal.

1 Nin jawas pajal pülücj 'a jis tjimyula Jesús nt'a. Pajal pülücj mpes jis tsjom jay tjajatsj. Pajal pülücj 'a jis tjimyula na, Jesús tjevele discipulopan jis lal. Pjaní quelel véletsja mwalá way p'in. Po jostsja sin 'yǘsatsja niná. Ninana tjevelá: “Nujola t'as fariseopan 'üsüs lajay la p'a januc nt'a, mop'in ma t'üc' 'üsüs yupj. Yupj malala lajay ma si nuc, levadura ma si nuc jinwá. Levadura ma si nuc pan püm mo'ó. Yacjaya pansas t'yüna jupj, mpes 'ücj jus cülayes levadura mo'o pǘ'ütsja jupj. 2 Nin lovin. P'a jyawca la p'a ca jus nlayecj tsjan niná nun poné, ca jus nlayecj nun nujolá. Tsjan cus tüpwijitj, tjapjalen, cus ncjoltses ca. Püna tjapjalen, la p'a ca jus nucucj. 3 Te ton̈ca nt'a tjevelen, tjejyawca na ca mpjacam p'a wa. Pjü len̈ nt'a la tjivisan, yümücj ca mvelecj pjü pjyacan̈ nt'a. Mpes ca mvelé nun p'a lal tsjan niná nun poné, mvelé nun nujolá.

4 ”Ca nacj nepena ca quelel jis mü'ü'nacj nun, napj mpes poné mpes. Najamicapan, po ma locj tjeyá yupj jis lal. Nu tjü'ünan na, ma polel p'a lajay yupj. 5 Napj ca nusin 'yüsa la mejay pjacj ne 'ücj locj jeyá: locj tjeyá Dios lal. Jupj 'yü'na na, 'ücj wa na'aj li ts'iyá 'awa püné nt'a, malala lajay jis capj tyüla nt'a. ¡Locj tjeyá jupj!

6 ”Po ma locj tjeyá p'a mpes. Dios jyama nun. Jupj ma ca jo' mpa'is nun mpes. Dios ma jo' pe'e tsipyaya tsjictjacj. Tsipyaya cínquiya veinte centavos jaylacj. Yupj pajal tsjictjacj way nun lal. 7 Dios selé nol jatja jits'il. Po ma lecj tjeyá. Más 'üsüs way jipj tsipyaya pajal pülücj jis lal. T'üc' way ma ca jo' mpa'is jipj mpes.

8 ”Napj velé t'üc'. Nun welé la p'a jis lal nun ncapj con̈có, Dios angelpan jis lal ca mvelé wa napj nucopj cyon̈ nun. Napj p'iyá niná Yomen Dios jas tjejyamá. 9 Nun welé la p'a jis lal nun ma ncapj con̈có, Dios angelpan jis lal ca mvelé wa napj ma nucopj cyon̈ nun.

10 ”Napj p'iyá niná Yomen Dios jas tjejyamá. Malala javelepj napj nin po'ó, Dios 'ücj perdonar liji yupj. Malala javelepj Dios Cjües po'ó, Dios ma ca perdonar lis mijis yupj. Lovin ca jola nsem malala tjowelepj mpes.

11 ”P'a jawas niyom ca ncul, ca nu ntji'lin̈. Nun lal ca mal wosis nt'a, judiopan 'a si mulú nt'a. Ne'aj jat' mvelecj ca nun po'ó, nun ncapj con̈có mpes. Jepapan jis walap'a'a ca jat' mvelecj nun po'ó neneyawá. Jepa auxiliar jis walap'a'a ca jat' mvelecj nun po'ó neneyawá. Nin lajay na, po ma nin nujola t'as nun tsjan ca mvelé yupj jis lal yupj malala tjowelepj mpes. 12 Dios Cjües nusin mü'üsüs ca la mijis tsjan 'ücj jis wala ca mvelé. Mpes po ma locj tjeyá nun.”

Más 'ücj ma t'emel pülücj qjuisas.

13 Yom pjaní pülücj yuwá popa tjevele jupj lal:

—Tjijyü'ta natjam la mitad ma 'es qjuis papay juts'a'á. Tepe'e qjuis papay. Jupj juts'a'á ncupj cuts'a'á quinam.

14 Jesús ma la tjiji jupj la tjemyoná. Jupj tjevele:

—¿Tsjan pjucj jele napj jyütütj p'a wa la mitad liji jipj lal? Ma juez jinwá jyütütj napj.

15 Jesús tjevele wa ne'aj tjatja jis lal:

—'In tjajama. Po ma t'emel pülücj nujisas t'as. Po ma ts'üisiqué t'as nun. Gente ma nin mpes patja, pülücj jatatj mpes.

16 Parábola mpes sin 'yüsa lis tjiji quinam niná. Tjevele:

—Yom pjaní t'emel pülücj tyá'atsja jupj. Jupj 'isine nt'a pülücj tjevyala pajal. 17 Mpes nin jólatsja: ‘¿Tsjan la cüjay? Pülücj tjevelan̈ mpes cjuwá ca'aj pyajatj tjevyalá.’ 18 Mpes jupj tjevele: ‘Nin ca la mejay: napj chiquero witjacj sin mojoy ca. Chiquero más noypan ca sin müjünsǘ. Noypan mo'o 'ücj ca mpajatj pjü tjevelan̈. Pjü napj nats'a'á 'ücj ca mpajatj ne'aj. 19 Ninana ca nola nsem napj: “Pajal pülücj tyatj napj. Año pülücj t'üc' la las nsem, pülücj ne'aj tepyajatj mpes. Ma ca tsji' la mejay quinam napj. Nla ca. Mü'üs ca. 'Ücj najas nsem.” ’ 20 Mop'in ma nin tepyala, jupj jólatsja jinwá. Dios tjevele jupj lal: ‘Ma jele jin lejay jipj. Yacjaj püste mya pats' ca jipj. Mpes pjü jipj tepyajatj p'a juts'a'á nsem.’

21 Jesús tjevele:

—Lovin nin ca nsem ninana lajay jis lal. Nosis nt'a pülücj jatatj la p'in. Cjuwá yupj lovin Dios lal, mpes pjü ca ncawajas, tecya'lin̈ na.

22 Jesús tjevele wa discipulopan jilal:

—Nin mpes nin velé, po ma pajal nujola t'as tsjan ca nlajá 'ücj nu la püt'üs. Po ma pajal lapj nyuca nujola t'as tsjan nusin nqui'pá nun jis pülül, nusin 'yawa lowiqué. 23 Dios la tjiji nu la püt'üs. Jupj ca nu ma'ayas wa nu lo las. Dios la tjiji nun jis p'üy. Jupj nu ma'ayas wa ca pülül. 24 Nujola t'as sanata po'ó. Yupj ma jasin. Velan̈ ma jacutj. Cjuwá yupj ca'aj ca mo'onsocj yupj yuts'a'á. Dios se 'aya jis la las yupj. Nin mpes solejé jupj ca nu ma'ayas wa nun nujos. Nun más 'üsüs sanata jilal. Yupj pajal tsjictjacj.

25 ”¿Ncu nun más 'in püs way ca mpatjaqué nun, pajal nin nujola mpes? Nin tulucj. 26 Pajal tsjicj way niná Dios lal; nun p'in ma polel nin lojí lovin. ¿Tsjan mpes pajal nin nujola nun pjü nujisas mpes? 27 Nujola t'as tsjutsj ts'ituju po'ó. Ma tsji' lajay yupj. Ma wa sa lul. Newa nin, tsjutsj ts'ituju más 'üsüs yustapj Salomón jas quip lal. Salomón jepa püné waytsja jupj. Jas quip pülücj jaylactsja. 'Üsüs justa jas tücüi'pe. 28 Dios liji pajal 'üsüs yustapj tsjutsjum. Tsjutsj lejen̈ ca nacj yacjaj. Ya pwe ca nacj. Nun más 'üsüs tsjutsjum jis lal. Nin mpes ca jus nlayé Dios ca nu ma'ayas wa nusin quip. Nun 'ots'ots' way p'in poné Dios lal.

29 ”Po ma pajal nujola t'as tsjan ca nlajá, tsjan ca müsiqué. Po ma lapj nyuca nujola t'as nun. 30 Dios ma jisas nin yola 'oyn nyuca cüta'acj pjü way yupj jisas. Po ma yupj jinwá nujos t'as. Nun jis Papay Dios selé nujos niná. 31 Lovin nujos t'as ca nin la müjí Dios jyü'tá. Nujos t'as pjü ca mponecj jupj lal. Nin lojí, Dios ca nu ma'ayas wa niná nujisas.

Más 'ücj pülücj tya'acj Dios pü'ü nt'a.

(Mateo 6.19-21)

32 Jesús tjevele wa:

—Po ma locj tjeyá. Nun pjaní way, mop'in no'oveja jinwá nun. Napj nu jyamá. Nun jis Papay Dios quelel nu 'yaya nun müjü'tǘ wa jupj lal. 'Ücj jupj lal nin nu 'yaya. 33 Mpes nun nuts'a'á vender la müjí, t'emel jis tja'ayá jis t'emel cjuwá mpes. Nosis nt'a ca jis ma'ayá nun jis t'emel Dios jos jin. Nin lojí, pülücj ca nta'á Dios pü'ü nt'a. Nun to'á Dios pü'ü nt'a lovin ma ncawajas ca. Ne'aj pwecapan ma pequen̈, ma wa jalá calatsas. 34 Más 'ücj pülücj to'á Dios pü'ü nt'a. Nun pülücj to'á nt'a, ne'aj pajal 'üsüs ca nsem nun jis lal —nin tjevele Jesucristo.

Más 'ücj Jesús mozopan la nuc patja Jesús jac'.

35 Jesucristo tjevele wa:

—Napj ca mis nun mpe; p'a jawas ca ncuwis. Lovin la ma nucú niswa ca ncuwis. Lovin la müjí nu tjijyütütj. 36 Mozopan jis patrón la nuc jinwá t'as nun. Jis patrón tjemey, tjowaya jinwá napj. Mozopan jis patrón ncuwim, mpes la nuc. Jupj jac' na, ca mveles: ‘Jun tjecjyoltse jun vilicj’, ne len̈ way yupj ca jun ncjoltsecj. 37 Jis patrón tjac' na, mozopan po 'ücj jisas nsem la nuctsja yupj custjay. Po 'ücj jisas nsem yupj newa lajaytsja jupj tjijyü'tá. Nin jinwá la müjí nun. Nun jis patrón la p'a jis patrón jin tulucj. Jupj ca pasal 'üsüs la mijis jupj jomozopan mpes, yupj lajaytsja jupj tjijyü'tá. Jis patrón 'ücj ca la mijis jis ma'ayas jis la las. Jis müjü'tüs ca majatjum yupj. Ncuwim jupj, jis ma'ayas jis la las. Napj tjacuwis na, nin p'iyá ca la mejay napj nun mpes. T'üc' niná.

38 ”Nun napj namozopan. Ma solejé 'ona ncuwis napj. Püste culupwen nt'a ncuwis ca nacj. Nasa jyawca na ncuwis ca nacj. Nun newa la nu nucú napj cuwis na, po 'ücj nujisas nsem nun. 39 Nusin tji'yüsa niná: nun ma solejé 'ona ncuwis napj. Nin p'iyá yom ne'aj wo ma seletsja 'ona ncuwim pwequepj, mpes tjejyá, ma tjejyama jupj wo. Tjejyá na, pwequepj tjac', wama tjemey, tüpweca. Ma nin la müjí nun, yom tjejyá jinwá. 40 Nun la ntjunucú, lovin la tjüjí napj nu tjijyütütj. Napj cuwis na, nun ma ca jus nlayé niná jawas jyawca na ncuwis. Nun ca nujola nsem napj ma ca ncuwis custjay —tjevele Jesús.

41 Pedro tjevele Jesús lal:

—Nejepa ¿ncu ncupj p'in qjuisin 'yüsa lejay jipj, parábola niná mpes? ¿Ncu pjü sin 'yüsa lejay wa nin tjevelen mpes?

42 Qjuis Jepa Jesús tjevele:

—Niná velé pjü way nomozopan 'üsüs witjacj jis lal.

P'a parábola tjevele wa jupj jupj jomozopan sin po'ó. (Sin tji'yüsa lis tjiji ca 'üsüs tsji' la mijicj jupj mpes, jupj len̈ na.) Ninana jupj tjevelá:

—¿Ncu mozopan 'üsüs way nun? Napj ca mvelé mozo 'üsüs way po'ó. Niná mozo la tjiji jupj patrón tjijyü'tá. 'Üsüs way si 'üsütsja jupj. Mpes jupj patrón la tjiji mozo niná jepa tepyala la p'a mozopan jis lal. Tjevele ca jis ma'ayas jis ve yupj jalá na. 43 Jupj patrón len̈ na, jomozo niná newa 'üsüs liji. Jupj patrón wo nt'a tjac' na, ca nucus jupj jomozo pjü la tjiji jupj tjevelá. Nin mpes 'üsüs ca mpalas mozo niná. 44 Jupj patrón ca mveles mozo niná ca pjü majamas jupj juts'a'á popé. T'üc' niná.

45 ”Mozo ma 'üsüs liji, p'a casá ca nsem jupj lal. Jupj patrón püs way len̈ ca nacj. Mpes jupj mozo jola: ‘Napj patrón ma 'ucuy quinam’. Malala liji jupj ca nacj. Si süpǘ mozopan p'a witjacj, niyom nepenowá, nequem nepenowá. Pajal püné lyaja, pajal püné mü'ü 'ots'ipj. Myona jupj. 46 P'a jawas ncuwim jupj patrón. Mozo ma li nucú na ca ncuwim jupj. Ma ca jus nlayes jupj ca ncuwim quinam. Jupj patrón pajal ca cus ntülüs mozo niná, malala la tjiji mpes. Jupj patrón lovin nin liji mozopan malala jis lal, yupj ma la tjajay jupj tjijyü'tá. 47 Jupj mozo seletsja tsjan jostsja jupj patrón. Jupj sin nin ma nin la tjiji, mpes jupj patrón yümücj nsüpüs ca jupj. 48 Mozo p'a wa ma selé tsjan jos jupj patrón ca nacj. Malala liji wa jupj ca nacj. Malala la tjiji mpes jupj patrón tsjicj way p'in ca cus ntülüs jupj. Tsjicj way p'in ca nsüpüs jupj, ma seletsja mpes. Nin p'iyá Dios lal. Dios pülücj jas tji'yüsa la tjiji jomozá, jos wa jomozo niná pajal 'üsüs tsji' liji jupj mpes. Dios pajal cus tjep'ya'sa jomozo 'ücj tsji' la mijis jupj mpes, Dios jos mozo niná pajal 'üsüs ca tsji' la mijis jupj mpes —nin tjevele Jesús.

Pjü ma ca nin p'iyá yola Jesús po'ó.

(Mateo 10.34-36)

49 Jesús tjevele wa:

—Napj tjacuwis la veles pjacj t'üc' nin liji Mpapay Dios jos jin. Napj velé 'awa jinwá ca nsem. Pajal 'ücj najas nsem napj, t'üc' la tjejay nam. 50 Mpapay jos mwalá way malala ne palá, mpes po najas len̈ way ca nin ma palas, jupj jos jin. 51 ¿Ncu nujola napj tjacuwis pjü nin p'iyá yola lis mejay nosis nt'a? Nin tulucj. Ca p'a casá yola nsem, napj tjacuwis mpes. (Nepénowa ca mponecj napj lal. Nepénowa ca ma mponecj.) 52 Jis wa pjaní nt'a, p'a casá yola nsem nepenowá p'a jilal. Jis wa nt'a cínquiya ne'aj patja, cont'e ca mponecj ca nacj; mat'e ma ca mponecj. Mpes mat'e ca p'a casá yola nsem cont'e jis lal. Nin ca nsem quinam. 53 Nenéyawa popay ma ca nin p'iyá jola jatjam lal; jupj jatjam ma ca nin p'iyá jola popay lal. Nenéyawa jamay ma ca nin p'iyá jola jucucus lal; jupj jucucus ma ca nin p'iyá jola jamay lal. Nenéyawa pwisam ma ca nin p'iyá jola jupj nuera lal; jupj nuera ma ca nin p'iyá jola pwisam lal.

Más 'ücj pjü way Dios lal javelepj yupj jisas jupj ma ca jola nsem yupj malala la tjajay.

(Mateo 16.1-4; 5.25-26; Marcos 8.11-13)

54 Jesús tjevele wa pülücj 'a jis tjimyula jilal:

—Mol tjac' na t'yaja mo'ó, nun len̈ way welé: ‘Nasa majawus ca’, ne nin pyala. 55 Nin p'iyá lüpjǘ jac' na sur mpe, nun welé: ‘Quina ca pajal ma'awus’, ne nin pyala. 56 Tsjun po'ó 'üsüs lo palá nucú, nosis 'üsüs lo palá nucú wa, mpes nusin 'yüsa tsjan ca mpalas. ¿Tsjan mpes ma 'üsüs lo palá nucú tsjan pyala quinam, mpes ca nusin mü'üsüs tsjan liji Dios? Nun welé nun quelel nusin 'yüsa Dios po'ó. T'üc' tulucj. Mpes ma nusin 'yüsa tsjan liji Dios quinam nun nt'a.

57 ”Nujola t'as tsjan más 'ücj Dios lal ca nun la müjí quinam. 58 Len̈ way la müjí niná. Ma nin lojí, malala ca nsem, niná napj velé jinwá ca nsem. La p'a quelel t'ya vele jipj po'ó jepa lal ca nacj. Nin jele t'as ca 'ücj la mijin jupj lal quinam, jupj ma nin tjevele na p'in. Ma nin lejay, jupj ca mim jipj lal juez wolap'a'á. Nin mpes ca cyapj ntülüs. Ca mveles jupj auxiliar ca mya manus cawilta mo'ó. 59 Juez ma wa ca jin majamas ma pjü way jaylacj la tjejay nas, jupj la tjemyona jin p'iyá. Pjü way jaylacj la mijin. Niná t'üc' way —tjevele Jesús.