5
Ãnãníyã pi vé tã ũkú ni Sãfírã be rĩ
Ágó ãzi rụ́ ni Ãnãníyã ꞌi, kộpi ũkú ni Sãfírã be sẽkí kpá ĩvé nyọ̃ọ́kụ́ ụrụkọ jeé rá. Ãnãníyã ꞌdụ mũfẽngã rĩ ã ụrụkọ zụ̃ụ́zụ̃, kộpi ụ̃sụ̃kí tã ni ũkú ni Sãfírã be trụ́, ĩri ní mũfẽngã rĩ vé ị̃mbị́tã jịzú sẽzú Yẹ́sụ̃ vé ꞌbá áyúãyũ rĩ pi vúgá ꞌdãá, ĩri ní ꞌyozú kĩnĩ, mũfẽngã ꞌbá ní nyọ̃ọ́kụ́ ụzịzú rĩ, ĩri céré ꞌdĩ.
Kúru Pétẽró ní ꞌyozú kĩnĩ, “Ãnãníyã, ngá sẽépi Sãtánã* ní fizú mí ẹ́sị́ agá, mí ní ũnjõ úlị́zú Índrí Uletere rĩ ẹndrẹtị gé, mí ní mũfẽngã nyọ̃ọ́kụ́ ụzịzú rĩ ã ụrụkọ zụ̃zú rá rĩ ãꞌdi? Nyọ̃ọ́kụ́ mí ní ụzịị́ rĩ, ĩri mívé ni, mũfẽngã mí ní nyọ̃ọ́kụ́ rĩ ụzịzú rĩ, ĩri mívé ni, adri ꞌdíni kuyé? Ngá mí ní rizú tã rĩ ꞌozú ꞌdíni rĩ ãꞌdi? Mí ũꞌbã ꞌbâ mị kuyé, mí ũꞌbã Múngú ẽ mị.”
Ãnãníyã kã tã Pétẽró ní ꞌyoó ꞌdĩri yịị́, ĩri ní íꞌdézú vũgá, ĩri ní drãzú. ꞌBá céré tã ꞌi ngaápi ꞌdĩri yịꞌbá rĩ pi, ụ̃rị̃ fụ kộpi ambamba. Kúru kẹ̃rị́anji ụrụkọꞌbée ní ímụ́zú ãvũ rĩ ĩmũlũzú bõngó sĩ, kộpi ní ꞌdụzú mụzú ãmvé ꞌdãá, kộpi ní ãvũ rĩ sị̃zú.
Vụ́drị̃ ni kã vụ̃ụ́ caá sâ na, ũkú ni Sãfírã ní ífízú jó agá nõó, ꞌbo nị̃ ámá kuyé ꞌyozú kínĩ ágó ni drã gí. Pétẽró ní ĩri zịzú kĩnĩ, “ꞌÍ lũ má ní, mũfẽngã ĩmi ní nyọ̃ọ́kụ́ rĩ sẽzú jezú mí ágó ni Ãnãníyã be rĩ, ĩri nyo adriípi ꞌdĩ?”
Ũkú rĩ ní ꞌyozú kĩnĩ, “Ẽ, mũfẽngã rĩ adriípi ꞌdĩ.”
Pétẽró ní ꞌyozú ĩri ní kĩnĩ, “Ngá ĩmi ní tị ícízú Índrí Úpí vé rĩ ụ̃ꞌbị̃zú rĩ ãꞌdi? ꞌÍ ndre drĩ ká, ꞌbá mí ágó ni ri sị̃ꞌbá rĩ pi ícákí pá tuú kuú kẹ̃ẹ́tịlé gá ꞌdĩ, kộpi kpá mi ꞌdụ mụ ãmvé ꞌdãá.”
10 Sâ ꞌdãri gé, ũkú rĩ ní íꞌdézú Pétẽró pá gá ꞌdĩgé, ĩri ní drãzú. Kẹ̃rị́anji rĩ pi kâ ífí jó agá nõó, kộpi ị́sụ́kí ũkú rĩ drã gí, kộpi ní ĩrivé ãvũ ꞌdụzú mụzú ãmvé ꞌdãá, kộpi ní ãvũ rĩ sị̃zú ágó ni ã jẽlé gá ꞌdãá. 11 ꞌBá kãnísã vé rĩ pi kâ tã ꞌdĩri yịị́, ụ̃rị̃ fụ kộpi ambamba.
Yẹ́sụ̃ vé ꞌbá áyúãyũ rĩ pi ídríkí ꞌbá drã be ni pi kárákará
12 Yẹ́sụ̃ vé ꞌbá áyúãyũ rĩ pi ꞌokí tã ãyãzú ãyãyã ni pi, ãzini tã ambugu ambugu ni pi kárákará ꞌbá rĩ pi ãsámvú gé. Ụ́ꞌdụ́ céré ꞌbá Yẹ́sụ̃ ri ẹ̃ꞌyị̃ꞌbá gí rĩ pi ãrẽvú céré rikí ĩ úmú trụ́ Jóꞌbílé Sõlõmónã vé rĩ gé ꞌdãá. 13 ꞌBá rĩ pi ẽ íngúkí dõ Yẹ́sụ̃ vé ꞌbá áyúãyũ rĩ pi íngúngũ drãáãsĩyã, ꞌbá ụrụkọ Yẹ́sụ̃ ri ẹ̃ꞌyị̃ꞌbá kuyé rĩ pi fikí ꞌbá Yẹ́sụ̃ ri ẹ̃ꞌyị̃ꞌbá gí rĩ pi ãsámvú gé kuyé. 14 ꞌBo ãgõ kárákará, ãzini ũkú kárákará ẹ̃ꞌyị̃kí Úpí ri rá, kộpi úmúkí ĩ fií ꞌbá Yẹ́sụ̃ ri ẹ̃ꞌyị̃ꞌbá gí rĩ pi ãsámvú gé rá. 15 Yẹ́sụ̃ vé ꞌbá áyúãyũ rĩ pi ní tã ãyãzú ãyãyã ni ꞌoó rĩ sĩ, sẽ ꞌbá rĩ pi ũlĩkí ĩvé ꞌbá drã be rĩ pi áꞌya sĩ ãzini pọ́rọ́sị̃ sĩ, íjị́ ímụ́ ũꞌbãá lẹ́tị mịlé gá sĩ, Pétẽró kãdõ agaá mụzú, ĩrivé índríkíndrĩ vé ũkpõ ẽ ị́mvụ́ rí ꞌbá drã be rĩ pi, kộpivé drã ã dẹ rí kộpi rụ́ꞌbá gá sĩ rá. 16 ꞌBá bị́trị́ká íbíkí ímụ́ kụ̃rụ́ Yẹ̃rụ́sãlémã gãrã gá rĩ pi agásĩ, kộpi íjị́kí ĩvé ꞌbá drã be rĩ pi, ãzini índrí ũnjí be rĩ pi, ídríkí kộpi céré rá.
Ọ̃cụ̃kí Yẹ́sụ̃ vé ꞌbá áyúãyũ rĩ pi
17 Átálágú ãmbúgú rĩ, ívé ũgalaku adriꞌbá Sãdókẽ rĩ pi be, Yẹ́sụ̃ vé ꞌbá áyúãyũ rĩ pi vé tã ꞌde kộpi ẽ ẹ́sị́ agá ũnjí. 18 Kộpi ní Yẹ́sụ̃ vé ꞌbá áyúãyũ ꞌdĩꞌbée rụzú úꞌbézú jó ĩ ní rizú ãngũ ũꞌyĩzú rĩ agá. 19 ꞌBo ị́nị́ŋá ꞌdãri sĩ, mãlãyíkã Úpí vé rĩ ní kẹ̃ẹ́tị jó ĩ ní rizú ãngũ ũꞌyĩzú rĩ pi ũzị̃zú, ĩri ní Yẹ́sụ̃ vé ꞌbá áyúãyũ ꞌdĩꞌbée íjị́zú ĩfũzú ãmvé. Mãlãyíkã rĩ ní ꞌyozú kộpi ní kĩnĩ, 20 “Ĩmi mụkí Jó Múngú vé rĩ ã bóró gá ꞌdãá, ĩmi ũlũkí ídri úꞌdí ĩ ní Yẹ́sụ̃ ri ẹ̃ꞌyị̃zú rĩ vé tã ꞌbá rĩ pi ní céré.” 21 Kộpi yịkí tã mãlãyíkã rĩ ní ꞌyoó rĩ rá. Ãngũ rĩ kã ọ́wụ́, kộpi ní mụzú ꞌbá rĩ pi ímbázú Jó Múngú vé rĩ ã bóró gá ꞌdãá.
Átálágú ãmbúgú rĩ kã ícá ívé ũgalaku rĩ pi be, kộpi ní ĩvé ꞌbá tã lịꞌbá rĩ pi zịzú ꞌbá ambugu Ĩsẽrélẽ vé rĩ pi be ímụ́zú vũrã ãlu gé, kộpi ní ꞌbá rĩ pi pẽzú mụzú jó ãngũ ũꞌyĩzú rĩ agá ꞌdãá, kộpi ã mụkí rí Yẹ́sụ̃ vé ꞌbá áyúãyũ rĩ pi íjị́ ímụ́ ãmvé nõó. 22 ꞌBo ũgalaku rĩ pi ꞌbá Múngú vé jó ũtẽꞌbá rĩ pi be kâ mụụ́ caá jó ãngũ ũꞌyĩzú rĩ agá ꞌdãá, kộpi ị́sụ́kí Yẹ́sụ̃ vé ꞌbá áyúãyũ rĩ pi kuyé. Kộpi ngakí ĩ újá ímụ́ tã ꞌdĩri ũlũ átálágú ãmbúgú Yãhụ́dị̃ rĩ pi vé rĩ ní kínĩ, 23 “ꞌBá cakí ị́sụ́ jó ãngũ ũꞌyĩzú rĩ ícíkí tị ni cí. ꞌBá riꞌbá ãngũ ũtẽꞌbá rĩ pi tukí pá kuú kẹ̃ẹ́tịlé gá, ꞌbo ꞌbá kã kẹ̃ẹ́tị jó ãngũ ũꞌyĩzú rĩ vé rĩ zị̃ị́, ꞌbá ị́sụ́kí ꞌbá ꞌdãꞌbée jó agá ꞌdãá kuyé.” 24 Ũgalaku ãmbúgú riípi Jó Múngú vé rĩ ũtẽépi rĩ, ãzini atala atala rĩ pi drị̃gé rĩ pi kâ tã ꞌdĩri yịị́, kộpi ẽ drị̃ ábá céré céré, kộpi rikí ụ̃sụ̃ụ́ kínĩ, tã ꞌdĩri vé ụ̃dụ̃ ri ímụ́ adri ngóni.
25 Kúru ágó ãzi ní ícázú ímụ́zú ũlũzú kộpi ní kĩnĩ, “Ãgõ ájée ĩmi ní urụụ́ úꞌbé jó ãngũ ũꞌyĩzú rĩ agá ꞌdãꞌbée, kộpi nóni ri ꞌbá rĩ pi ímbá Jó Múngú vé rĩ ã bóró gá ꞌdãáꞌdã.” 26 Ũgalaku ãmbúgú Múngú vé jó ũtẽépi rĩ ní ngazú mụzú ĩvé ꞌbá riꞌbá Jó Múngú vé rĩ ũtẽꞌbá rĩ pi be Yẹ́sụ̃ vé ꞌbá áyúãyũ rĩ pi urụzú íjị́zú. ꞌBo kộpi urụkí ꞌbá ꞌdĩꞌbée ũkpõ sĩ kuyé, ãꞌdiãtãsĩyã kộpi ꞌokí ụ̃rị̃ sĩ ꞌbá rĩ pi ã úvị́kí ĩ írã sĩ ku.
27 Kộpi kâ Yẹ́sụ̃ vé ꞌbá áyúãyũ ꞌdĩꞌbée íjị́ pá tuú ꞌbá tã lịꞌbá rĩ pi ẹndrẹtị gé, átálágú ãmbúgú rĩ ní ꞌyozú kộpi ní 28 kĩnĩ, “ꞌBá ꞌyokí nyo ándúrú ĩmi ní, ĩmi ímbákí ꞌbá rĩ pi Yẹ́sụ̃ ã rụ́ sĩ ku ꞌdíni kuyé? Ĩmi ndrekí drĩ ká, ĩmi ímbákí nóni ꞌbá rĩ pi Yẹ̃rụ́sãlémã agásĩ céré Yẹ́sụ̃ vé tã sĩ. Ĩmi nóni ri ĩrivé drãngárá ã tã ngo ꞌbá drị̃gé.”
29 ꞌBo Pétẽró pi Yẹ́sụ̃ vé ꞌbá áyúãyũ rĩ pi be, kộpi ní újázú kínĩ, “ꞌBâ tã Múngú ní ꞌyoó ꞌbá ní rĩ ꞌdụ nga áyu. ꞌBá ꞌdụkí tã ꞌbá áda ní lũú ꞌbá ní rĩ ngaá áyu ku. 30 Múngú ꞌbá ẹ́ꞌbị́pị́ị vé rĩ inga Yẹ́sụ̃ ĩmi ní ipaá pẹtị alambaku sị́gé ꞌdĩri gõó ídri rú rá. 31 Múngú sẽ ĩri ní ãmbũgũ, ꞌbã ĩri úrí ívé drị́ ẹ̃ndẹ́pị gé Úpí rú, ãzini ꞌBá ꞌbâ Paápi ni rú. Múngú ꞌo tã ꞌdĩri ꞌdíni, ãꞌdiãtãsĩyã lẽ ꞌbá Ĩsẽrélẽ vé rĩ pi ã újákí ẹ́sị́, ꞌî trũ rí kộpi ĩvé ũnjĩkãnyã agásĩ bẽnĩ. 32 ꞌBá ndrekí tã ꞌdĩꞌbée ꞌbâ mị sĩ rá,§ ãzini Índrí Uletere Múngú ní ĩpẽé ꞌbá ívé tã ꞌdụꞌbá ngaꞌbá rĩ pi ní rĩ ndre kpá tã ꞌdĩri ꞌî mị sĩ rá.”
33 ꞌBá ambugu rĩ pi kâ tã ꞌdĩri yịị́ ꞌdíni, kộpi ã ꞌa ve ũnjí ũnjí, kộpi lẽkí Yẹ́sụ̃ vé ꞌbá áyúãyũ ꞌdĩꞌbée úꞌdị́ drãá ꞌdĩísĩ rá. 34 ꞌBo Fãrụ́sị̃gú* ãzi rụ́ ni Gãmãlĩyélẽ ꞌi, ĩri ꞌbá tãị́mbị́ ímbápi ni, ꞌbá rĩ pi céré ị̃njị̃kí ĩri ị̃njị̃njị̃, ĩri ní pá tuzú ꞌbá tã lịꞌbá rĩ pi ẹndrẹtị gé, ĩri ní ꞌyozú kĩnĩ, ã jịkí ãgõ ꞌdĩꞌbée fũú ãmvé sâŋá be mãdã. 35 Ĩri ní ꞌyozú kộpi ní kĩnĩ, “Ĩmi ꞌbá Ĩsẽrélẽ vé ꞌdĩꞌbée, lẽ ĩmi ụ̃sụ̃kí tã ĩmi ní lẽé ꞌoó ãgõ ꞌdĩꞌbée rụ́ꞌbá gá rĩ pi múké múké. 36 Ọ́tụ́ Tẹ̃wụ́dã ĩfũ ꞌyo kĩnĩ, ꞌi ꞌbá ãmbúgú, ꞌbá mụ̃dụ̃rụ̃lụ̃ sụ úmúkí ĩ ĩri vúgá. ꞌBo ꞌdịkí ĩri drãá rá, írékí ĩrivé ꞌbá ĩ úmúꞌbá ĩri be rĩ pi kpélékpélé, ĩrivé tã gõ ícá ngá kána. 37 Ĩri ã vụ́drị̃ gé, Yụ́dã Gãlĩláyãgú rĩ ní kpá ĩfũzú lókí ãzi ꞌbá lãzú ni gé, ꞌbá kárákará mụkí vú ni gé sĩ, ꞌbo ꞌdịkí ĩri drãá rá, írékí ĩrivé ꞌbá ĩri ãpámvú ũbĩꞌbá rĩ pi kpélékpélé.
38 “Á ꞌyo ĩmi ní, ĩmi kukí ꞌbá ꞌdĩꞌbée. Dõ tã ꞌbá ꞌdĩꞌbée ní rií ꞌoó ꞌdĩri íngá yị̃kị̂ ꞌbá áda vé ni vúgá, tã ꞌdĩri gõ ícá ngá kána. 39 ꞌBo dõ tã ꞌdĩri íngá Múngú vúgálésĩla, ĩmi ícókí ãgõ ꞌdĩꞌbée ugaá bã ku. Ĩmi ndrekí dõ múké ku, tã ĩmi ní rií ꞌoó ꞌdĩri, ĩmi ri ũmbã fụ Múngú be.”
40 ꞌBá ambugu tã ãsámvú ámáꞌbá rĩ pi ãꞌyĩkí ĩrivé tã rá. Kộpi ní Yẹ́sụ̃ vé ꞌbá áyúãyũ rĩ pi zịzú ímụ́zú, kộpi sẽkí ꞌbá áyúãyũ ꞌdĩꞌbée gbãá ũnjí ũnjí, ꞌbá ambugu ꞌdĩꞌbée átákí kộpi ní ũkpó ũkpó kínĩ, lẽ kộpi ã gõkí Yẹ́sụ̃ ã rụ́ zịị́ dị̃ị́ ku, ĩ ní kộpi ọyụzú mụzú.
41 Yẹ́sụ̃ vé ꞌbá áyúãyũ rĩ pi ní fũzú vũrã ꞌbá rĩ pi ní tã lịzú rĩ agásĩ ãmvé, kộpi rikí únjí mụzú, ãꞌdiãtãsĩyã Múngú ꞌdụ kộpivé tã ꞌbãá ãmbúgú, ãꞌyĩ kộpi sẽé ĩzãngã nyaá Yẹ́sụ̃ vé tã sĩ. 42 Ụ́ꞌdụ́ céré kộpi rikí ꞌbá rĩ pi ímbá Jó Múngú vé rĩ ã bóró gá, ãzini ꞌbá rĩ pi vé ꞌbẹ̃tị́ ãsámvú gé sĩ, kộpi rikí ụ́ꞌdụ́kọ́ múké rĩ ũlũú mụzú ãndẽngárá ãkó kínĩ, “Mãsíyã ĩmi ní rií ndãá rĩ, ĩri Yẹ́sụ̃ Kúrísítõ ꞌi.”
* 5:3 5:3 Sãtánã: Sãtánã ri ãdróko, ĩri ãmbúgú índrí ũnjí rĩ pi drị̃gé, gã tã Múngú vé rĩ ꞌdụgá ngagá sĩ, Múngú ídró ĩri ꞌbụ̃ gé ꞌdãásĩ. ꞌÍ lã Iꞌdangárá 12:7-9. 5:12 5:12 Jóꞌbílé Sõlõmónã vé rĩ: Jóꞌbílé Sõlõmónã vé rĩ, ĩri Jó Múngú vé rĩ ã bóró gá. 5:19 5:19 Mãlãyíkã: Mãlãyíkã rĩ pi índrí, kộpi ri adri Múngú be ꞌbụ̃ gé ꞌdãlé, kộpi rụ́ꞌbá ãkó. Múngú ri sâ ãzi sĩ kộpi ĩpẽ ímụ́ vũ drị̃gé nõó ụ́ꞌdụ́kọ́ múké ívé rĩ ũlũ ꞌbá rĩ pi ní. § 5:32 5:32 ꞌBá ndrekí tã ꞌdĩꞌbée ꞌbâ mịfị́ sĩ: Yẹ́sụ̃ vé ꞌbá áyúãyũ rĩ pi ndrekí Yẹ́sụ̃ vé drãngárá, ãzini ĩrivé íngángárá gõó ídri rú drãngárá gálésĩ rĩ, ãzini ĩrivé ngangárá mụzú ꞌbụ̃ gé rĩ rá. * 5:34 5:34 Fãrụ́sị̃: Fãrụ́sị̃ rĩ pi ngúlúmũ Yãhụ́dị̃ rĩ pi vé tãị́mbị́ Mósẽ vé rĩ rụꞌbá tị́tị́ rĩ pi. Kộpi ꞌdụkí índrí rĩ pi vé tã, ãzini mãlãyíkã rĩ pi vé tã ꞌbãá tã ãmbúgú rú, kộpi ẹ̃ꞌyị̃kí rá ꞌyozú kínĩ, ꞌbá ũdrãꞌbá gí rĩ pi gõ íngá ídri rú rá. ꞌÍ lã Ẹ̃zị́ 23:8.