11
Páũlũ pi ꞌbá áyúãyũ ũnjó rú rĩ pi be
Ma dõ ri átángá azakaza vé ni átá, lẽ ĩmi ꞌbãkí bị́ rizú tã má ní rií átá rĩ yịzú ẹ́sị́ be mãdã. Lẽ ĩmi ꞌbãkí bị́ tã rĩ yịzú. Á ꞌbã ĩmivé tã má ẹ́sị́ agá ãmbúgú, sụ̃ Múngú ní ĩmivé tã ꞌbãá ãmbúgú ꞌí ẹ́sị́ agá rĩ tị́nị. Á lẽ ĩmi ãꞌyĩí sẽé jeé Kúrísítõ ní, sụ̃ ĩ ní mvá ũkúŋá kácáŋá rú ni ãꞌyĩí sẽé jeé ágó ãlu ní rĩ tị́nị. ꞌBo ma ụ̃rị̃ sĩ, ãꞌdiãtãsĩyã ꞌbá ụrụkọꞌbée ímụ́ ĩmî mị ũꞌbã, sẽ ĩmivé yị̃kị̂ ri ꞌi újá ícá ũnjí, sụ̃ ị̃nị̃ ní Évã* ẽ mị ũꞌbãá rĩ tị́nị, sẽ ĩmi Kúrísítõ ri gã sĩ. ꞌBá ũlũkí ĩmi ní tã Yẹ́sụ̃ vé rĩ gí, Índrí Uletere rĩ ású ĩmi rá, ĩmi ẹ̃ꞌyị̃kí ụ́ꞌdụ́kọ́ ꞌbá ní ũlũú rĩ múké. ꞌBo ꞌbá ãzi ímụ́ tã Yẹ́sụ̃ vé rĩ újá ũlũú ĩmi ní ũꞌdũ be túngú, ĩmi ãꞌyĩkí nóni índrí túngú ni vé tã, ĩmi gãkí ụ́ꞌdụ́kọ́ múké ꞌbá ní ándúrú ũlũú ĩmi ní drị̃drị̃ ꞌdãri sĩ. ꞌBá áyúãyũ ũnjó rú ꞌyoꞌbá kínĩ, ĩ ndẽkí ꞌbá rĩ pi tã sĩ céré nĩ ꞌdĩꞌbée, ẹ̃zị́ má ní ngaá rĩ ndẽ kộpivé rĩ rá. Átángá má ní rií átá rĩ índré sụ̃ ꞌbá ĩ ní ímbá kuyé ni tị́nị, ꞌbo á nị̃ tã ambamba. ꞌBá ũlũkí ĩmi ní tã rĩ pi ãrẽvú céré uletere.
Á ꞌo ũnjí má ní ma ꞌbãzú kú mãdã ĩmi ị̃njị̃zú rizú ụ́ꞌdụ́kọ́ múké Múngú vé rĩ ũlũzú ĩmi ní kána? Má ní rizú ẹ̃zị́ ngazú ĩmi ãsámvú gé rĩ gé, má uꞌdụ mũfẽngã ꞌbá kãnísã ụrụkọꞌbée agá rĩ pi vúgá ẹ̃zị́ rĩ ngazú ãní. Lókí má ní adrizú ĩmi be trụ́ rĩ gé, mâ adri dõ ngá ãkó drãáãsĩyã, á zị ngá ĩmi tị gé ãluŋáni kuyé, ãꞌdiãtãsĩyã ꞌbá Yẹ́sụ̃ ri ẹ̃ꞌyị̃ꞌbá gí ímụ́ꞌbá ãngũ Mãkẽdõníyã vé rĩ gélésĩla rĩ pi sẽkí má ní ngá ma ndẽꞌbá rĩ pi nĩ, á gõ ngá ãzi zịị́ ĩmi tị gé dị̃ị́ ku. 10 Áda ádarú Kúrísítõ vé tã áda rĩ ní adrií má ẹ́sị́ agá anigé rĩ sĩ, ꞌbá ãzi ãngũ Ãkáyã vé rĩ agá ꞌdĩgé ícópi ꞌyoópi kínĩ, mâ íngú ma tã ꞌdĩri sĩ ku ꞌdíni ꞌdãáyo. 11 Adri ꞌyozú kínĩ, á lẽ ĩmi ku ꞌdíni kuyé, Múngú nị̃ rá, á lẽ ĩmi lẽlẽ. 12 Á lẽ tã rĩ ꞌoó mụzú sụ̃ má ní rií ꞌoó njị̃ị́ rĩ tị́nị, ã uga rí ꞌbá riꞌbá ĩ íngúꞌbá ꞌyoꞌbá kínĩ ĩ ri ẹ̃zị́ nga sụ̃ ꞌbá tị́nị ꞌdĩꞌbée vé ẹ̃zị́ ã ngangárá rá. 13 ꞌBá áyúãyũ ũnjó rú ꞌdĩꞌbée, kộpi ꞌbá ũnjó rú ni pi, kộpi ri ẹ̃zị́ nga ũnjõ sĩ, kộpi ꞌdụkí ĩ ꞌbãá kuú Kúrísítõ vé ꞌbá áyúãyũ ni pi rú. 14 ꞌBo mâ ẹ́sị́ tĩ tã ꞌdĩri sĩ ãluŋáni kuyé! Ãꞌdiãtãsĩyã Sãtánã ꞌdụ ꞌi ꞌbãá sụ̃ mãlãyíkã ụ̃tụ́ŋá vé rĩ tị́nị. 15 Sãtánã vé ãtíꞌbá rĩ pi ã ꞌdụkí dõ ĩ ꞌbãá ꞌbá tã ꞌoꞌbá pịrị ni pi tị́nị drãáãsĩyã, tã ꞌdĩri sẽ mâ ẹ́sị́ tĩ ãní ãluŋáni ku. Ụ̃dụ̃ ni gé, ĩ ímụ́ kộpi ĩrĩŋã tã ũnjí kộpi ní ꞌoó rĩ sĩ rá.
Páũlũ íngú ꞌi ĩzãngã ꞌí ní nyaá rĩ sĩ
16 Á lẽ ẹndịị́ ꞌyoó ĩmi ní dị̃ị́, ꞌbá ãzi ã ụ̃sụ̃ ꞌyozú kínĩ, ma azakaza rú ꞌdíni ku. Ĩmi ụ̃sụ̃kí dõ kínĩ, ma azakaza rú, ã adri sụ̃ ĩmi ní ꞌyoó ma azakaza rú rĩ tị́nị, mâ íngú rí ma íngúngũ. 17 Ádarú tã má ní átá ꞌdĩri adri ꞌyozú kínĩ, tã Úpí ní lẽé mâ átá ri kuyé, íngúngárá má ní ma íngúzú ꞌdĩri, ĩri lũ kínĩ, ma ri átá sụ̃ ꞌbá azakaza rú ni tị́nị. 18 ꞌBá ụrụkọꞌbée dõ ri ĩ íngú tã ĩ ní ngaá rĩ sĩ, ma kpá ma íngú sụ̃ kộpi tị́nị. 19 Ĩmi ụ̃sụ̃kí kínĩ, ĩmi nị̃kí tã rá, ꞌbo ĩmi ri ꞌbá azakaza rú ni pi vé tã yị. 20 Ĩmi ri sẽ ꞌbá rĩ pi ri ĩmi ꞌbã ámá sụ̃ tụ́gẹ̃rị̃ tị́nị, kộpi ri ĩmivé ngá ali ĩmi drị́gé sĩ, kộpi ri ĩmivé ngá ali ĩmi drị́gé sĩ mị mbamba sĩ, kộpi ri ĩ íngú, ꞌbo kộpi ri ĩmi ide. 21 Má ãꞌyĩ rá, tã ĩ ní ꞌoó ꞌdĩꞌbée tị́nị ꞌdĩri, ĩri drị̃njá sẽ! Tã ꞌdíni ꞌdĩꞌbée ndẽ ꞌbâ ũkpõ rá.
Ma nóni ri átá sụ̃ ꞌbá azakaza rú ni tị́nị, kộpi dõ ri ĩ íngú, ma kpá ma íngú rá. 22 Kộpi kínĩ dõ ĩvé sụ́rụ́ Ẽbérẽ, ma kpá Ẽbérẽgú, kộpi kínĩ dõ ĩvé sụ́rụ́ Ĩsẽrélẽ, ma kpá Ĩsẽrélẽgú, kộpi kínĩ dõ ĩ úyú Ãbũrámã vé ni, ma kpá úyú Ãbũrámã vé ni. 23 Kộpi kínĩ ꞌdĩri ĩ nyo ri ẹ̃zị́ nga Kúrísítõ ní? Á nị̃ rá, ma ri átá sụ̃ ꞌbá drị̃ be ábápi gí ni tị́nị. Á nga ẹ̃zị́ Kúrísítõ ní ũkpõ sĩ kộpivé rĩ ndẽé rá, rikí ma ũꞌyĩí jó ĩ ní rizú ãngũ ũꞌyĩzú rĩ agá vú be kárákará, rikí ma ũgbãá ũnjí ũnjí vú be kárákará, á nya ĩzãngã drãdrã ẽ tị ị́sụ́ vú be kárákará. 24 Yãhụ́dị̃ rĩ pi ũgbãkí ma zãá lãꞌbú ĩ ní údé ãngũ ũgbãzú ni sĩ caá vú be tọ̃wụ́, vú ãlu ãlu kộpi rikí ma ũgbãá caá pụ̃kụ́ na drị̃ ni úrõmĩ. 25 Ũgalaku Rómã vé rĩ pi ũgbãkí ma kẹ̃lị́ŋá sĩ caá vú na, mávé ariꞌba rĩ pi úvị́kí ma írã sĩ, kũlúmgba ãndíãndí na má ní rizú ẹ́cị́zú rĩ pi rikí ĩ ũsị̃ị́ írã rụ́ꞌbá gá, ãní sẽ kộpi rikí ũtĩí yị̃ị́ ã ndụ́gé, sẽ má adri yị̃ị́ tafu rĩ agá ꞌdãá ị́nị́ be rã, ụ̃tụ́ njị̃ị́. 26 Ẹ̃cị̃ má ní tuú mụụ́ rárá rú vú be kárákará ꞌdĩꞌbée agá, má ẹ́ꞌdị́páa Yãhụ́dị̃ rĩ pi, ꞌbá adriꞌbá Yãhụ́dị̃ rú ku rĩ pi be, kộpi sẽkí má ní ĩzãngã ambamba, má ị́sụ́ ĩzãngã ꞌbá riꞌbá ãngũ aliꞌbá rĩ pi drị́gé, ãzini á nya ĩzãngã yị̃ị́ ãmbúgú dịị́pi dịdị rĩ agá ꞌdãlé. Kụ̃rụ́ rĩ pi agásĩ, ãngũ ãꞌwí cínyáfã rú rĩ pi agásĩ, yị̃ị́ bãlãlã rĩ pi agásĩ, ꞌbá ꞌyoꞌbá kínĩ, ĩ nị̃kí Úpí Yẹ́sụ̃ ri gí ꞌdĩꞌbée drị́gé, á nya ĩzãngã ambamba. 27 Má ụ̃ꞌbị̃ ẹ̃zị́ ngaá tã ũkpó ũkpó ni pi agásĩ, ị́nị́ŋá kárákará á ko ụ́ꞌdụ́ kuyé. Má adri ẹ̃bị́rị́ sĩ, yị̃ị́ úvá ndẽ ma, ngá má ní nyaánya ni ꞌdãáyo. Ĩgbẽ fụ ma ambamba, bõngó má ní suú sẽépi mâ rụ́ꞌbá ní kozú ni ꞌdãáyo. 28 Ĩzãngã má ní rií nyaá kárákará ꞌdĩꞌbée agá, ụ́ꞌdụ́ ãlu ãlu, ꞌbá Yẹ́sụ̃ ri ẹ̃ꞌyị̃ꞌbá gí vũrã ãndíãndí agásĩ rĩ pi vé tã ri fií má ẹ́sị́ agá, sẽ á ri kộpi ã tã ụ̃sụ̃ụ́. 29 ꞌBá rĩ dõ ũkpõ ãkó, ma ĩrivé tã ꞌdụ ꞌbã má ẹ́sị́ agá tã ãmbúgú rú. ꞌBá ãzi úbé dõ ꞌbá ụrụkọ ꞌdeé ũnjĩkãnyã agá, ĩri sẽ mâ ẹ́sị́ ri veve.
30 Ma dõ ma íngú, ma ri ma íngú má ní adrií ũkpõ ãkó rĩ sĩ. 31 Múngú ꞌbávé Úpí Yẹ́sụ̃ Kúrísítõ vé Ẹ́tẹ́pị nị̃ tã má ní rií átá ꞌdĩꞌbée rá, adri ũnjõ ku, ẽ íngúkí Múngú ri mụzú nyonyo. 32 Lókí má ní adrizú kụ̃rụ́ Dãmãsékẽ vé rĩ agá ꞌdãlé rĩ gé, gávãnã adriípi ꞌbãgú Ãrétã ã pálé gá rĩ ꞌbã ãngáráwá rĩ pi rií kẹ̃ẹ́tị kání vé rĩ pi ũtẽé, kộpi ã rụkí rí ma. 33 ꞌBo ꞌbá ụrụkọ kokí mâ ĩzã, ꞌdụkí ma suú wụ̃rụ̃gụ̃ agá, kộpi sukí ma kụ̃rụ́ rĩ vé kání rĩ vé úlẽ gá sĩ mụzú vũgá ꞌdãá, má ápá mâ náké.
* 11:3 11:3 Évã: Évã ri ũkú Múngú ní íꞌdó gbií drị̃drị̃ rĩ. Ĩri ẹ́ndrẹ́pị ꞌbá vũ drị̃gé rĩ pi vé ni céré. Ị̃nị̃ ũꞌbã Évã ẽ mị, nya pẹtị ã ũꞌa Múngú ní ꞌyoó ã nyakí ku ri. ꞌÍ lã Íꞌdóngárá 3:1-19. 11:10 11:10 Ãngũ Ãkáyã vé rĩ: Kụ̃rụ́ Kõrínítõ vé rĩ ĩri ãngũ Ãkáyã vé rĩ agá. 11:22 11:22 Ãbũrámã: Múngú zị Ãbũrámã ri kĩnĩ, ã ku ívé ꞌbá ꞌbẹ̃tị́ ãsámvú gé rĩ pi, ã ku ívé ãngũ, ã ꞌde mụụ́ ãngũ ãzi úꞌdí ni gé. Ãbũrámã ri ẹ́ꞌbị́pị Yãhụ́dị̃ rĩ pi vé rĩ, tịkí ĩri ílí élĩfũ ãlu mụ̃dụ̃rụ̃lụ̃ ãrõ (1,800) gé, ị́sụ́ tịkí drĩ Yẹ́sụ̃ ri kuyé. ꞌÍ lã Íꞌdóngárá 12-25.