Kọ̃kọ̃bị́
Yụ́dã
ní sĩí rĩ
Tã búkũ rĩ vé rĩ ã ũlũngárá
Kọ̃kọ̃bị́ ꞌdĩri Yụ́dã sĩ nĩ, ĩri Yẹ́sụ̃ ẹ́drị́pị́ị vé ãzi. Sĩ kọ̃kọ̃bị́ ꞌdĩri sẽé Kũrĩsĩtĩyánĩ ụrụkọꞌbée ní, ãꞌdiãtãsĩyã ꞌbá ãngũ ímbáꞌbá ũnjõ sĩ rĩ pi rikí kộpi ẽ drị̃ izaá. ꞌBá ãngũ ímbáꞌbá ũnjõ sĩ ꞌdĩꞌbée rikí ẹ́sị́ múké Múngú vé rĩ újá ímbá lẹ́tị ũnjí sĩ, kộpi rikí ꞌbá rĩ pi ẽ mị ũꞌbãá kínĩ, lẽ kộpi ã ꞌokí tã ũnjí, Múngú ícó kộpi ĩrĩŋãá ãní ku.
Yụ́dã áyú tã búkũ Múngú vé Ũndĩ Ụ̃kụ rĩ rụzú rĩ ágá rĩ pi ụ̃ꞌbị̃tã rú, ꞌyo Kũrĩsĩtĩyánĩ rĩ pi ní kĩnĩ, Múngú ri ímụ́ ꞌbá tã ũnjí ꞌoꞌbá rĩ pi ĩrĩŋã rá. Lẽ kộpi ã rụkí ụ́ꞌdụ́kọ́ áda Múngú vé rĩ tị́tị́, ãzini kộpi ã rụkí ụ́ꞌdụ́kọ́ ꞌbá áyúãyũ Yẹ́sụ̃ vé rĩ pi ní ũlũú, kộpi ní yịị́ rĩ tị́tị́.
1
Yụ́dã sẽ mõdó
Ma Yụ́dã ꞌi, ãtíꞌbá Yẹ́sụ̃ Kúrísítõ vé ni, ma Yõkóbũ ẹ́drị́pị.
Ĩmi ꞌbá Múngú ꞌbá Ẹ́tẹ́pị ní zịị́ adrií ꞌbá ívé ni pi rú, ĩri ní lẽélẽ rĩ pi, ĩmi ꞌbá Yẹ́sụ̃ Kúrísítõ ní rií ĩmi tã mbaá rĩ pi, á sĩ kọ̃kọ̃bị́ ꞌdĩri sẽé ĩmi ní nĩ.
Ẹ́sị́ ĩdríkídri, tãkíri, ãzini lẽngárá Múngú vé rĩ, ã adri ĩmi be mụzú nyonyo.
ꞌBá tã ímbáꞌbá ũnjõ sĩ rĩ pi
Ĩmi mávé ũndĩ má ní lẽélẽ rĩ pi, ma kõdô úvá be ãmbúgú lẽzú ũkpõ Múngú ní ꞌbâ pazú ĩmi be ũnjĩkãnyã agásĩ rĩ vé tã sĩí sẽé ĩmi ní. ꞌBo á lẽ nóni sĩí sẽé ĩmi ímbázú, ĩmi rụkí rí tã áda ĩ ní ĩsẽé vú ãlu ꞌbá Yẹ́sụ̃ rĩ ẹ̃ꞌyị̃ꞌbá gí rĩ pi ní ꞌdĩri tị́tị́. Ãꞌdiãtãsĩyã ꞌbá ụrụkọꞌbée Múngú ri nị̃ꞌbá ku ni pi ụ̃gụ̃kí ĩ fií kuú ĩmi ãsámvú gé ꞌdĩíꞌdĩ. ꞌBá ꞌdĩꞌbée ꞌbãkí ĩ kú ꞌbá Múngú vé ni rú, Kộpi ri ꞌyo, ẹ́sị́ múké Múngú vé rĩ ãꞌyĩ ꞌbá rĩ ícó ọ̃wụ̃ ꞌbã rá, ĩrĩŋãkí ĩri ku, kộpi gãkí ꞌbávé Úpí Yẹ́sụ̃ Kúrísítõ ũkpõ be ãmbúgú ꞌdĩri sĩ. ꞌBo sĩkí Búkũ Múngú vé rĩ agá ị́nọ́gọ́sị́ kínĩ, ꞌbá ũnjĩkãnyã ꞌoꞌbá ꞌdíni ꞌdĩꞌbée, lịkí kộpivé tã kú ũnjí gí.
Lẽ ĩmi ãvĩkí tã ándúrú Úpí Múngú ní ꞌoó Ẽjẽpétõ gá ꞌdãri sĩ ku. Úpí Múngú pa ándúrú anji Ĩsẽrélẽ vé rĩ pi Ẽjẽpétõ gá ꞌdãlé rá, ꞌbo ꞌbá ụrụkọ gãꞌbá Múngú ri ẹ̃ꞌyị̃gá sĩ rĩ pi, Múngú úꞌdị́ kộpi ũdrãá rá. Lẽ ĩmi nị̃kí ꞌyozú kínĩ, ẹ̃zị́ ĩ ní sẽé mãlãyíkã rĩ pi drị́gé rĩ, mãlãyíkã ụrụkọꞌbée ꞌdụkí ẹ̃zị́ rĩ ngaá kuyé. Kộpi kukí ĩvé vũrã ẹ̃zị́ ngazú Múngú ã pálé gá rĩ rá. Múngú úmbé kộpi ímvẽ adriípi mụzú ꞌdániꞌdáni rĩ sĩ, ꞌdụ kộpi úꞌbé ꞌbụ́ ꞌa be nịị́pi cịcị rĩ agá, kộpi adri ꞌbụ́ rĩ agá ꞌdãá, cĩmgbá ụ́ꞌdụ́ ĩ ní ímụ́zú tã lịzú rĩ gé. Ĩmi ụ̃sụ̃kí drĩ tã ándúrú ꞌi ꞌoópi kụ̃rụ́ Sõdómõ agá, Gõmórã agá, ãzini ꞌi ꞌoópi kụ̃rụ́ rĩ jẽlé gá sĩ rĩ pi agá rĩ ká. ꞌBá kụ̃rụ́ ꞌdĩꞌbée agá rĩ pi ufukí céré ọ̃wụ́ rú, kộpi rikí ọ̃wụ̃ ꞌbãá mụzú bãdãrú, kúru Múngú ní ꞌbá kụ̃rụ́ agá rĩ pi zãzú vezú ãcí sĩ. ꞌDĩri lũ ꞌbá ní ꞌyozú kínĩ, Múngú ri ímụ́ ꞌbá ũnjĩkãnyã ꞌoꞌbá rĩ pi zã ve ãcí dị̃ị́pi mụụ́pi nyo ụ̃dụ̃ ãkó ni sĩ, sụ̃ ĩri ní ꞌbá Sõdómõ agá rĩ pi zãá veé Gõmórã agá rĩ pi be ãcí sĩ rĩ tị́nị.
ꞌBá riꞌbá ãngũ ímbáꞌbá ũnjõ sĩ, riꞌbá urobí ũbĩꞌbá rĩ pi, kộpi kpá ri ĩ rụ́ꞌbá áyú rizú ọ̃wụ̃ ꞌbãzú, kộpi gãkí ãmbũgũ Múngú vé rĩ sĩ, kộpi ri mãlãyíkã rĩ pi uꞌdaꞌda. Mĩkãyélẽ ãmbúgú mãlãyíkã rĩ pi drị̃gé céré rĩ, kộpi kâ rií ãgátá gãá ãdróko be ãvũ Mósẽ* vé rĩ ã sị̃ngárá ã tã sĩ, Mĩkãyélẽ ꞌyo átángá ũnjí ãdróko rĩ ã rụ́ izazú kuyé, kĩnĩ, “Úpí Múngú ri ímụ́ mi ĩrĩŋã rá!” 10 ꞌBo ꞌbá ãngũ ímbáꞌbá ũnjõ sĩ ꞌdĩꞌbée, kộpi ri tã ĩ ní nị̃ị́ kuyé rĩ pi uꞌdaꞌda, Kộpi ri tã ụrụkọꞌbée ꞌo ẹ̃nị́ãkõ sĩ, sụ̃ ãnyãpá tã nị̃ꞌbá ku rĩ pi vé rĩ tị́nị. Tã kộpi ní ꞌoó ẹ̃nị́ãkõ sĩ ꞌdĩꞌbée, ĩri sẽ Múngú ri ímụ́ kộpi ĩrĩŋã ãní rá.
11 Ĩzãngã rĩ ímụ́ adri kộpivé ni. Kộpi ꞌdụkí tã Múngú vé rĩ ngaá kuyé, sụ̃ Káyĩnã+ ní tã Múngú vé rĩ ꞌdụụ́ ngaá kuyé rĩ tị́nị. Kộpi ri ũnjõ ímbá, ĩ ị́sụ́kí rí mũfẽngã ãní, sụ̃ Bãlámũ+ ní ẹ́sị́ ꞌbãá mũfẽngã drị̃gé rĩ tị́nị. Kộpi gãkí ũkpõ Múngú vé rĩ sĩ, sụ̃ Kórã+ ní ũkpõ Múngú vé rĩ gãá sĩ rĩ tị́nị. Tã ꞌdĩri sẽ, ĩ ímụ́ kộpi ĩrĩŋã ũnjí ũnjí.
12 Ĩmi úmúkí dõ ĩmi ụ̃mụ̃ ĩ ní rizú Múngú ri ị̃njị̃zú rĩ ã nyangárá gá, ꞌbá ꞌdíni ꞌdĩꞌbée ífíkí dõ ĩmi ãsámvú gé, kộpi ụ̃mụ̃ rĩ iza rá. Kộpi kádõ úrí ngá nyaá ĩmi be trụ́, kộpi drị̃njá ãkó, kộpi kpá átángá átá ụ̃rị̃ ãkó, kộpi adrikí sụ̃ ị́rị́bị́tị ũlí ní vịị́ ꞌdĩísĩ rá, yị̃ị́gọ́ ní ꞌdịị́ ãní ku rĩ tị́nị. Kộpi adrikí sụ̃ pẹtị ĩ ní ínjé ꞌbeé vũgá, ꞌwiípi gí, ꞌaápi ku rĩ tị́nị. 13 ꞌBá riꞌbá ãngũ ímbáꞌbá ũnjõ sĩ ꞌdĩꞌbée, kộpivé tã kộpi ní ꞌoó ũnjí drị̃njá sẽépi ꞌdĩri, sụ̃ kúrũnyá wõvá ní vịị́ kụ̃ụ́ yị̃ị́ gãrã gá rĩ tị́nị. Kộpi sụ̃kí línyã ãvĩꞌbá ĩvé lẹ́tị ĩ ní rizú ẹ́cị́zú rĩ sĩ gí rĩ pi tị́nị. Múngú údé ꞌbá ꞌdĩꞌbée ní vũrã ịnịcịcị rizú ĩzãngã nyazú mụzú ụ̃dụ̃ ãkó ni gí.
14 Íꞌdózú Ãdámã vúgá, cazú Ẽnókã vúgá, Ẽnókã+ ri úyú ẹ́zị̂rị̃ ni. Ẽnókã átá ándúrú ꞌbá ꞌdĩꞌbée vé tã rá, kĩnĩ, Úpí ri ímụ́ mãlãyíkã uletere bị́trị́ká ĩ ní ícó lãá bã ku rĩ pi be, 15 ĩri ímụ́ tã lị ꞌbá ãlu ãlu drị̃gé, ĩri ímụ́ ꞌbá Múngú ri nị̃ꞌbá ku rĩ pi ĩrĩŋã rá, ũnjĩkãnyã kộpi ní ꞌoó rĩ sĩ, ãzini ĩri ꞌbá Múngú ri nị̃ꞌbá ku, riꞌbá ũnjĩkãnyã ꞌoꞌbá, ãzini riꞌbá átángá ũnjí átáꞌbá ꞌî tã sĩ rĩ pi ĩrĩŋã rá. 16 ꞌBá riꞌbá ãngũ ímbáꞌbá ũnjõ sĩ ꞌdĩꞌbée ri njị̃ị́ unu mụzú ununu, kộpi ri átá ꞌbá ụrụkọꞌbée ní ũnjí. Kộpi ri ẹ́sị́ ꞌbã céré rizú ũnjĩkãnyã ꞌozú. Kộpi ri ĩ íngú, ãzini kộpi ri ꞌbá rĩ pi ẽ drị̃ ụ́cị́, ĩ ị́sụ́kí rí tã ĩ ní lẽé rĩ pi ãní.
Ímbángárá adrizú ãní ũkpó ũkpó ẹ̃ꞌyị̃ngárá agá rĩ
17 Ĩmi mávé ũndĩ má ní lẽélẽ rĩ pi, lẽ ĩmi ụ̃sụ̃kí tã ꞌbávé Úpí Yẹ́sụ̃ Kúrísítõ vé ꞌbá áyúãyũ rĩ pi ní ọ́tụ́ ũlũú ĩmi ní kínĩ, ĩri ímụ́ ꞌi nga rá ꞌdãri. 18 Kộpi ꞌyokí ĩmi ní kínĩ, “Ụ́ꞌdụ́ ụ̃dụ̃ vé rĩ gé, ꞌbá ãngũ gụꞌbá gụgụ rĩ pi ímụ́ gụ ĩmi sĩ, kộpi ímụ́ ãyĩkõ rụ́ꞌbá nõri vé rĩ ã tã ꞌdụ nga áyu.”+ 19 ꞌBá ꞌdĩꞌbée nóni ĩmi ãsámvú gé anigé, kộpi nóni ri sẽ ĩmi ri ĩmi aco ĩmi ãsámvú gé sĩ. Kộpi ndẽé ni ri tã rụ́ꞌbá nõri vé rĩ ã tã ꞌdụ nga áyu, Índrí Múngú vé rĩ kộpi ã rụ́ꞌbá gá ꞌdãáyo.
20 Ĩmi mávé ũndĩ má ní lẽélẽ rĩ pi, lẽ ĩmi ꞌbãkí ẹ́sị́ tã áda uletere ĩmi ní ẹ̃ꞌyị̃ị́ rĩ drị̃gé, ĩmivé ẹ̃ꞌyị̃ngárá ã adri rí ũkpó ũkpó. Lẽ ĩmi zịkí Múngú ri ũkpõ Índrí Uletere rĩ vé rĩ sĩ. 21 Ĩmi kádõ rií ẹ́sị́ ĩdríkídri ꞌbávé Úpí Yẹ́sụ̃ Kúrísítõ ní ímụ́zú ĩmi jịzú mụzú ídri ꞌdániꞌdáni rĩ ị́sụ́zú rĩ ũtẽé, lẽ ĩmi áwíkí adrií lẽngárá Múngú vé rĩ agá.
22 Lẽ ĩmî ẹ́sị́ ã adri ĩdríkídri ꞌbá ẹ̃ꞌyị̃ngárá be mãdã rĩ pi ní. 23 Lẽ ĩmi ípákí ꞌbá ụrụkọꞌbée ãcí ĩ ní ĩzãngã nyazú ãní ụ̃dụ̃ ãkó ꞌdãri agásĩ. Lẽ ĩmi ꞌbãkí ẹ́sị́ ĩdríkídri ꞌbá ụrụkọꞌbée ní. ꞌBo ĩmi ndrekí múké, lẽ ĩmi fikí rií ũnjĩkãnyã kộpi ní ꞌoó rĩ ꞌoó ĩndĩ ku.
Zịngárá Múngú ri íngúzú rĩ
24 Múngú ꞌbâ paápi tã ũnjí agásĩ rĩ, ĩri ícó ĩmi ũtẽ rá, ĩmi fikí rí ũnjĩkãnyã ꞌoó ku, ĩri ĩmi íjị́ ꞌbã ívé dị̃ngárá pọ̃wụ̃pọ̃wụ̃ rĩ ẹndrẹtị gé ũnjĩkãnyã ãkó, ãyĩkõ be ãmbúgú. 25 Lẽ ẽ íngúkí ꞌbávé Múngú ꞌbâ Paápi ꞌbávé Úpí Yẹ́sụ̃ Kúrísítõ ã tã sĩ dị̃ngárá be pọ̃wụ̃pọ̃wụ̃ rĩ, ãmbũgũ be rĩ, ũkpõ be rĩ, ãzini ũkpõ ãmbũgũ rụzú rĩ be rĩ, íꞌdózú ĩri ní ꞌbụ̃ pi gbizú vũ be rĩ gé ꞌdãá, ícázú ãndrũ sĩ, mụzú ꞌdániꞌdáni! Ãmĩnã.
* 1:9 1:9 Mósẽ: Yõsépã kã drãá gí, ꞌbãgú Ẽjẽpétõ vé rĩ ꞌbã anji Ĩsẽrélẽ vé rĩ pi ẹ̃zị́ ngaá tụ́gẹ̃rị̃ rú caá ílí mụ̃dụ̃rụ̃lụ̃ sụ (400). Kúru Múngú ní Mósẽ ri ĩpẽzú ímụ́zú anji Ĩsẽrélẽ vé rĩ pi pazú adringárá tụ́gẹ̃rị̃ rú rĩ agásĩ. Múngú sẽ tãị́mbị́ rĩ Mósẽ ní, ã lũ anji Ĩsẽrélẽ vé rĩ pi ní, sẽzú ĩ ní tãị́mbị́ rĩ zịzú tãị́mbị́ Mósẽ vé ni ãní. Tịkí Mósẽ ri ị́sụ́ ãkũdẽ ílí rĩ ca élĩfũ ãlu mụ̃dụ̃rụ̃lụ̃ sụ (1,400), ị́sụ́ ãkũdẽ tịkí drĩ Yẹ́sụ̃ ri kuyé. ꞌÍ lã Wụ̃ngárá 2-24. 1:9 1:9 Ãvũ Mósẽ vé rĩ ã sị̃ngárá: Mĩkãyélẽ lẽ ãvũ Mósẽ vé rĩ jịị́ sị̃ị́ vũrã Múngú ní lẽé rĩ gé, ꞌbo ãdróko lẽ ãvũ rĩ jịị́ sị̃ị́ vũrã ꞌí ní lẽé rĩ gé. + 1:11 1:11 Íꞌdóngárá 4:1-17 + 1:11 1:11 Kãlãfe 22-24 + 1:11 1:11 Kãlãfe 16:1-35 1:14 1:14 Ãdámã: Ãdámã ri ꞌbá Múngú ní íꞌdó gbií drị̃drị̃ rĩ. Ĩri ẹ́tẹ́pị ꞌbá vũ drị̃gé rĩ pi vé ni céré. Ĩrivé ũkú Évã ri ẹ́ndrẹ́pị ꞌbá vũ drị̃gé rĩ pi vé ni céré. ꞌÍ lã Íꞌdóngárá 1-5. + 1:14 1:14 Íꞌdóngárá 5:19-24 + 1:18 1:18 2 Pétẽró 3:3