19
Zãkáyo mũfẽngã umbe jezú rĩ uꞌdụụ́pi rĩ vé tã
1 Yẹ́sụ̃ ní fizú mụzú kụ̃rụ́ Yẹ́rị̃kọ̃ vé rĩ agá ꞌdãá, ẹlị mụzú kụ̃rụ́ rĩ agásĩ.
2 Ágó ãzi ꞌdãlé, rụ́ ni Zãkáyo ꞌi, ĩri ꞌbá ãmbúgú mũfẽngã umbe jezú rĩ uꞌdụụ́pi ni, ĩri ãꞌbú be ambamba.
3 Zãkáyo ri úvá be lẽzú Yẹ́sụ̃ ri ndrezú, ꞌbo ĩri ní adrií ẹ̃lị́ŋá rĩ sĩ, ícó Yẹ́sụ̃ ri ndreé ꞌbá bị́trị́ká rĩ pi ãsámvú gé sĩ ku.
4 Kúru Zãkáyo ní njuzú mụzú drị̃drị̃, ĩri ní tụzú pẹtị ãmbúgú ĩ ní zịị́ sĩkãmórẽ rĩ sị́gé, ꞌî ndre rí Yẹ́sụ̃ ri bẽnĩ, ãꞌdiãtãsĩyã Yẹ́sụ̃ ri ímụ́ lẹ́tị ꞌdãri gé sĩ.
5 Yẹ́sụ̃ kã caá pẹtị rĩ ã jẽlé gá ꞌdãá, ĩri ní ãngũ ndrezú ụrụ ꞌdãá, Ĩri ní ꞌyozú kĩnĩ, “Zãkáyo, mí ísị́ vũgá nõó mbẽlẽ. Ãndrũ sĩ á lẽ mụụ́ adrií mívé ãngá.”
6 Zãkáyo ní koro ísị́zú vũgá nõó, ĩri ní Yẹ́sụ̃ ri ẹ́ꞌyị́zú ãyĩkõ sĩ, ĩri jịzú mụzú ívé ãngá ꞌdãá.
7 ꞌBá rĩ pi kâ tã ꞌdĩri ndreé, kộpi rikí unuú kínĩ, “Ágó ꞌdĩri mụ adrií ụ̃mụ́ rú ꞌbá ũnjĩkãnyã ꞌoópi ꞌdĩri vé ãngá.”
8 ꞌBo Zãkáyo ní ngazú ụrụ sĩ, ĩri ní ꞌyozú Úpí ní kĩnĩ, “Úpí, ꞌí ndre drĩ ká! Ma mávé ãꞌbú aco ị̃rị̃, ma ãlu ni sẽ ꞌbá ngá ãkó rĩ pi ní. Á ꞌdụ dõ ꞌbá ãzi vé ngá ũnjõ sĩ, ma ãrígó ní újá sẽ ĩri ní vú be sụ.”
9 Yẹ́sụ̃ ní ꞌyozú Zãkáyo ní kĩnĩ, “Ụ́ꞌdụ́ ãndrũ nõri gé, ꞌbá ꞌbẹ̃tị́ nõri ãsámvú gé rĩ pi ị́sụ́kí pangárá gí, ãꞌdiãtãsĩyã ágó nõri mvá Ãbũrámã vé ni.
10 Má ꞌBá Mvá ꞌi, má ímụ́ ꞌbá ãvĩꞌbá gí rĩ pi ndãá, ãzini kộpi paá ĩvé ũnjĩkãnyã agásĩ.”
Nãpí ãtíꞌbá mụdrị́ rĩ pi vé rĩ
(Mãtáyo 25:14-30)
11 ꞌBá rĩ pi kâ rií tã Yẹ́sụ̃ ní átá ꞌdĩri yịị́, Yẹ́sụ̃ ní átázú kộpi ní nãpí sĩ, ãꞌdiãtãsĩyã ca ĩnyiŋá Yẹ̃rụ́sãlémã gá gí, ãzini ꞌbá rĩ pi ụ̃sụ̃kí, mãlũngã Múngú vé rĩ ímụ́ ꞌi iꞌda mbẽlẽŋá.
12 Ĩri ní ꞌyozú kĩnĩ, “Ágó ãzi ãmbúgú ꞌde mụụ́ ãngũ rárá rú ni gé, ã ꞌbãkí rí ꞌi ꞌbãgú rú, ꞌí újá rí kúru ꞌi ĩgõó.
13 Ágó rĩ ní drĩ ngazú mụzú kuyé rĩ gé, zị ívé ãtíꞌbá mụdrị́ rĩ pi ímụ́ ꞌí vúgá nõó, awa kộpi ní mũfẽngã jũrú mãdãŋá ni sĩ ãlu ãlu, ĩri ní ꞌyozú kĩnĩ, ‘Ĩmi ngakí ẹ̃zị́ ãní cĩmgbá cazú ụ́ꞌdụ́ má ní ĩgõzú rĩ gé, ã tị rí tịtị.’
14 “ꞌBo ꞌbá ĩrivé ãngũ agá rĩ pi lẽkí ĩri ã tã ku, kộpi pẽkí ꞌbá ụrụkọ mụụ́ ĩri ã vụ́drị̃ gé sĩ, kộpi ã mụkí ꞌyoó, ‘ꞌBá lẽkí ágó ꞌdĩri ã adri ꞌbávé ꞌbãgú rú ku.’
15 “ꞌBo ꞌbãkí ágó rĩ ꞌbãgú rú rá, ĩri ní ímvízú ĩgõzú ívé ãngá nõó. Ĩri ní ívé ãtíꞌbá ꞌí ní mũfẽngã awazú kộpi ní rĩ pi zịzú ímụ́zú ꞌí vúgá nõó, lẽ nị̃ị́ dõ mũfẽngã rĩ tị caá ngõpí.
16 “Ãtíꞌbá drị̃drị̃ rĩ ní ímụ́zú, ĩri ní ꞌyozú kĩnĩ, ‘Ãmbúgú mávé rĩ, mũfẽngã jũrú mãdãŋá ãlu mí ní sẽé má ní rĩ, á nga ẹ̃zị́ ãní, tị caá mụdrị́.’
17 “ꞌBãgú rĩ ní ꞌyozú ĩri ní kĩnĩ, ‘ꞌÍ ꞌo múké, mi ãtíꞌbá múké! Ãꞌdiãtãsĩyã mũfẽngã mãdãŋá ꞌdĩri sĩ, ꞌí ꞌbã ẹ́sị́ ẹ̃zị́ ngazú ãní rá, ma nóni mi ꞌbã adri gávãnã kụ̃rụ́ mụdrị́ rĩ pi vé ni.’
18 “Ãtíꞌbá ãzi rĩ ní ímụ́zú, ĩri ní ꞌyozú kĩnĩ, ‘Ãmbúgú mávé rĩ, mũfẽngã jũrú mãdãŋá ãlu mí ní sẽé má ní rĩ, á nga ẹ̃zị́ ãní, tị caá tọ̃wụ́.’
19 “ꞌBãgú rĩ ní újázú ĩri ní kĩnĩ, ‘ꞌÍ ꞌo múké! Ma nóni mi ꞌbã adri gávãnã kụ̃rụ́ tọ̃wụ́ rĩ pi vé ni.’
20 “Kúru ãtíꞌbá ãzi rĩ ní ímụ́zú, ĩri ní ꞌyozú kĩnĩ, ‘Ãmbúgú mávé rĩ, mũfẽngã jũrú mãdãŋá ãlu mí ní sẽé má ní rĩ, ĩri nõ, á zụ̃ ĩri múké bõngó agá.
21 Á ꞌo mí sĩ ụ̃rị̃ sĩ, ãꞌdiãtãsĩyã mívé tã ẽ sị́ mbamba, mi ri ngá mí ní ẹ̃zị́ ni ngaá kuyé rĩ pi uꞌdụ ꞌbá rĩ pi drị́gé sĩ, ãzini mi ri ãnyãngã mí ní saá nĩ kuyé rĩ pi ĩkũnã.’
22 “ꞌBãgú rĩ ní ꞌyozú ĩri ní kĩnĩ, ‘Mi ãtíꞌbá ũnjí, ma tã lị mí drị̃gé tã ĩfũúpi mí tị gé ꞌdĩri sĩ! ꞌÍ nị̃ rá, mâ tã ẽ sị́ mbamba, ma ri ngá má ní ẹ̃zị́ ni ngaá kuyé rĩ pi uꞌdụ ꞌbá rĩ pi drị́gé sĩ, ãzini ma ri ãnyãngã má ní saá nĩ kuyé rĩ pi ĩkũnã.
23 ꞌÍ ꞌbã té mávé mũfẽngã rĩ jó mũfẽngã ꞌbãzú rĩ agá kuyé ãsĩ? Má kãdõ ĩgõó, má té ị́sụ́ tị gí.’
24 “ꞌBãgú rĩ ní ꞌyozú ãtíꞌbá ụrụkọ pá tuꞌbá ĩnyiŋá ꞌdãlé rĩ pi ní kĩnĩ, ‘Ĩmi ꞌdụkí mũfẽngã jũrú mãdãŋá ãlu rĩ drị́ ni gé sĩ rá, ĩmi sẽkí ãtíꞌbá mũfẽngã ẹ́ꞌyị́pi jũrú mãdãŋá mụdrị́ rĩ ní.’
25 “Ãtíꞌbá rĩ pi ní ꞌyozú kínĩ, ‘Ãmbúgú ꞌbávé rĩ, ĩrivé mũfẽngã fífí jũrú mãdãŋá mụdrị́.’
26 “ꞌBãgú rĩ ní ꞌyozú kĩnĩ, ‘Á ꞌyo ĩmi ní ꞌdíni, ꞌbá adriípi ngá be rĩ, ĩ ĩri ní ngá ãzi sẽ ãmbúgú, ꞌbo ꞌbá ngá ãkó rĩ, ngá ĩrivé rĩ, ĩ ꞌdụ drị́ ni gé sĩ rá.
27 ꞌBo mávé ariꞌba ꞌyoꞌbá kínĩ mâ adri ĩvé ꞌbãgú rú ku ꞌdĩꞌbée, ĩmi íjị́kí kộpi, ĩmi úꞌdị́kí kộpi má andregá ꞌdĩgé.’ ”
Yẹ́sụ̃ vé fingárá Yẹ̃rụ́sãlémã agá rĩ
(Mãtáyo 21:1-11; Mãrákõ 11:1-11; Yũwánĩ 12:12-19)
28 Yẹ́sụ̃ kã tã rĩ átá dẹẹ́, ĩri ní ꞌdezú mụzú Yẹ̃rụ́sãlémã gálé rú.
29 Yẹ́sụ̃ pi kâ caá ĩnyiŋá kụ̃rụ́ Bẽtẽfágẽ vé rĩ gé, ãzini kụ̃rụ́ Bẽtẽníyã vé rĩ gé, ánga ĩ ní zịị́ Írã Õlívẽ vé rĩ gé ꞌdãá, ĩri ní ívé ꞌbá ꞌî pámvú ũbĩꞌbá ị̃rị̃ ni pi pẽzú, ĩri ní ꞌyozú kộpi ní kĩnĩ,
30 “Ĩmi mụkí gụ́rụ́ ĩmi ẹndrẹtị gé ꞌdãri gé, ĩmi kádõ fií caá gụ́rụ́ rĩ agá ꞌdãá, ĩmi dõngí mbaápi úꞌdí rú ni ị́sụ́, ꞌyĩkí kú ꞌdãá, ꞌbá ãzi tụ drĩ úrí drị̃ ni gé kuyé, ĩmi ĩtrũkí ĩri íjị́ má vúgá nõó.
31 ꞌBá ãzi zị dõ ĩmi, ‘Ĩmi ri dõngí rĩ trũ ãlé?’ Ĩmi ꞌyokí ĩri ní, ‘Úpí lẽ dõngí rĩ nĩ.’ ”
32 ꞌBá Yẹ́sụ̃ ní pẽé mụụ́ ꞌdĩꞌbée mụkí dõngí rĩ ị́sụ́, sụ̃ ĩri ní lũú ĩ ní rĩ tị́nị.
33 Kộpi kâ rií dõngí rĩ trũú, dõngí ꞌdị́pa ní kộpi zịzú kĩnĩ, “Ĩmi ri dõngí rĩ trũ ãlé?”
34 Kộpi ní újázú kínĩ, “Úpí lẽ dõngí rĩ nĩ.”
35 Kộpi ní dõngí rĩ íjị́zú Yẹ́sụ̃ vúgá nõlé, kộpi ní ĩvé bõngó akoó rụ̃kụ̃ rĩ pi ꞌbezú dõngí rĩ ã úgóró gá, Yẹ́sụ̃ ní tụzú úrízú drị̃ ni gé.
36 Yẹ́sụ̃ kã rií mụụ́, ꞌbá rĩ pi rikí ĩvé bõngó akoó rụ̃kụ̃ rĩ pi ajaá mụzú lẹ́tị rĩ drị̃gé sĩ.
37 Yẹ́sụ̃ kâ mụụ́ caá vũrã lẹ́tị rĩ ní úlúzú mụzú Írã Õlívẽ vé rĩ gé rĩ gé ꞌdãá, ꞌbá bị́trị́ká ĩri ã pámvú ũbĩꞌbá rĩ pi íꞌdókí rií Múngú ri íngú ãyĩkõ sĩ ụ́ꞌdụ́kọ́ be ụrụ ꞌdãá tã ãyãzú ãyãyã kộpi ní ndreé rĩ sĩ.
38 “Tãkíri ã adri ꞌbãgú ímụ́pi Úpí ã rụ́ sĩ rĩ drị̃gé!”
“Tãkíri ã adri ꞌbụ̃ gé ꞌdãá, ẽ íngúkí Múngú ꞌbụ̃ gé ꞌdãá rĩ íngúngũ!”
39 Fãrụ́sị̃ ã ụrụkọ ꞌbá bị́trị́ká rĩ pi ãsámvú gé ꞌdãá, kộpi ní ꞌyozú Yẹ́sụ̃ ní kínĩ, “Ímbápi, ꞌí ꞌyo mívé ꞌbá mî pámvú ũbĩꞌbá ꞌdĩꞌbée ã újíkí kíri!”
40 Yẹ́sụ̃ ní újázú kộpi ní kĩnĩ, “Á ꞌyo ĩmi ní ꞌdíni, kộpi újíkí dõ kíri, írã ꞌdĩꞌbée ícó ma íngú ụ́ꞌdụ́kọ́ be ụrụ ꞌdãá rá.”
Yẹ́sụ̃ ngo kụ̃rụ́ Yẹ̃rụ́sãlémã vé rĩ ã tã sĩ
41 Yẹ́sụ̃ kã mụụ́ caá ĩnyiŋá kụ̃rụ́ Yẹ̃rụ́sãlémã vé rĩ gé ꞌdãá, kã kụ̃rụ́ rĩ ndreé, íꞌdó ngoó kụ̃rụ́ rĩ ã tã sĩ ngongo.
42 Ĩri ní ꞌyozú kĩnĩ, “Mívé ꞌbá rĩ pi nị̃kí ngá tãkíri íjị́pi ĩ ní ụ́ꞌdụ́ ãndrũ nõri gé rĩ kuyé, á lẽ kõdô kộpi ã nị̃kí, ꞌbo ũzụ̃kí kộpi ní tã ni ũzụ̃zụ̃.
43 Ụ́ꞌdụ́ ãzi ri ímụ́ ꞌdĩíꞌdĩ, ĩmivé ariꞌba rĩ pi ímụ́ ãbi sị ĩmi gãrã gá sĩ kụ́rụ̃, kộpi ĩmi ce ku ágágá, kộpi lẹ́tị rĩ pi ọ̃zụ̃ céré.
44 Kộpi ĩmi ꞌdụ aꞌbe vũgá ĩmivé anjiŋá rĩ pi be. Kộpi ícókí írã mváŋá ãzi kuú ọ́gụ́pị drị̃gé ku, ãꞌdiãtãsĩyã ĩmi nị̃kí sâ Múngú ní ímụ́zú ĩmi vúgá nõó rĩ kuyé.”
Yẹ́sụ̃ údró ꞌbá rĩ pi Jó Múngú vé rĩ agásĩ
(Mãtáyo 21:12-17; Mãrákõ 11:15-19; Yũwánĩ 2:13-22)
45 Kúru Yẹ́sụ̃ ní fizú Jó Múngú vé rĩ ã bóró gá ꞌdãá, ĩri ní íꞌdózú ꞌbá ngá ụzịꞌbá rĩ pi údrózú ĩvé vũrã ngá ụzịzú rĩ pi gé sĩ.
46 Ĩri ní ꞌyozú kộpi ní kĩnĩ, “Sĩkí Búkũ Múngú vé rĩ agá kínĩ, ‘Jó mávé rĩ, ĩri jó rizú ma zịzú ni,’ ꞌbo ĩmi újákí jó rĩ ícá ‘vũrã ụ̃gụ́ꞌbá rĩ pi ní rizú adrizú ni.’ ”
47 Ụ́ꞌdụ́ céré, Yẹ́sụ̃ ri ꞌbá rĩ pi ímbá Jó Múngú vé rĩ agá ꞌdãá. ꞌBo atala atala rĩ pi drị̃gé rĩ pi, ꞌbá tãị́mbị́ Mósẽ vé rĩ ímbáꞌbá rĩ pi be, ãzini drị̃koma ꞌbá rĩ pi ãsámvú gé ꞌdãlé rĩ pi be, kộpi rikí lẹ́tị ndãá lẽzú Yẹ́sụ̃ ri ꞌdịzú drãzú ꞌdĩísĩ rá.
48 ꞌBo kộpi ị́sụ́kí lẹ́tị ĩri ꞌdịzú drãzú kuyé, ãꞌdiãtãsĩyã ꞌbá rĩ pi ꞌbãkí úvá rizú tã ĩri ní átá rĩ yịzú.