Kitabu cha ichanduso cha Musa kikemigwa
Mwanduso
Ulongozi
Mbuli yenyego ipapa twaga da ikitabu kino kwa Kigiliki Genesisi yofambula “Mwanduso.” Na vivo kikemigwa ikitabu kino cha ichanduso cha dilagano da umwaka. Ikitabu kino chosonga na mbuli ya “Baho haichanduso.” Kitabu kino chotulagusila vinhu vose kuvilawile, na Imulungu viyasongile kuwalumba wanhu. Iwanhu oifunza mbuli za Bibilia sambi wana magesa mbasakanyo mbasakanyo mbuli ya munhu hebu wanhu wachandike kitabu kino cha Mwanduso, na kipindi gani vichandikigwe. Hana wanhu ogesa kamba kitabu kino chandikigwa kulawa mvitabu va umwaka mkipindi cha kaline ya 5-6 ako Babeli, Kilisito yang'hali Kuvumbuka. Wayagwe otogola gaja gotogoligwa na wanhu wengi kamba Musa ayo yandike kitabu kino cha Mwanduso, na vivija kandika vitabu va Kulawa na Mbuli za Walawi na Kupetigwa na Kumbukumbu da Malagizo muumwaka kamba wa 1300 hebu 1400, Kilisito yang'hali Kuvumbuka.
Kitabu cha Mwanduso kimema mbuli zilondigwa ng'hani kuwataza wanhu ili wazijuwe goya mbuli ziyagwe za Bibilia, zili mdilagano da umwaka na mdilagano da sambi. Kitabu cha Mwanduso chotulagusila nzambi viingile mwiisi yose, na wanhu wose viwomulonda Mkombola. Kitabu kino vivija cholagusa kunze kunze magesa ga Imulungu ga kuwakombola wanhu. Mbuli ino yotogoligwa kwa utula ndagu wa ichanduso mbuli ya Yesu (Mwanduso 3:15), na Mndewa Imulungu viyamulongele Abulahamu kamba kowatenda wamwede iwanhu wa isi zose (Mwanduso 12:3).
Mbuli zili mkitabu
Imulungu kalumba isi na kawalumba Adamu na Hawa kamba viisimuliligwa mwiisula ya 1 na sula ya 2.
Sula ya 3 mbaka ya 5 zowasimulila Adamu na Hawa, nzambi yao na ulelo wao.
Sula ya 6 mbaka ya 9 zomsimulila Nuhu na dija disika dikulu.
Abaho ikitabu cha Mwanduso chosimulila kija kilawilile hagati ya ikipindi cha Nuhu na ikipindi cha Abulahamu, na vivija cholonga mbuli ya dilingo da Babeli mwiisula ya 10 na sula ya 11.
Sula ya 12 mbaka sula ya 50 zomulonga Abulahamu na ulelo wake na ukusonga kwa iwanhu wa isi ya Izilaeli.
Viyakalile Abulahamu na mwehe wake Sala yosimuliligwa mwiisula ya 12 mbaka sula ya 25.
Viyakalile Isaka na mwehe wake Lebeka yosimuliligwa mwiisula ya 21 mbaka sula ya 25 na ifa ya Isaka yosimuliligwa mwiisula ya 35.
Viwakalile Yakobo na wanage na viwasegele kulawa mwiisi ya Kanaani kuchola isi ya Misili vosimuliligwa mwiisula ya 25 mbaka sula ya 50.
Sula ya 37 mbaka sula ya 50 imema mbuli za mwana iyomnogela ng'hani Yakobo, na viyezile kutendigwa mtawala mwiisi ya Misili.
1
Kulumbigwa kwa Isi
1 Baho haichanduso, Imulungu kalumba ulanga na isi,
2 isi ikala chakachaka na ikala yabule kinhu. Ziza dikala digubike kila hanhu mgamazi na Loho wa Imulungu kakala yenele mgamazi gose.
3 Imulungu kalonga, “Hawe na mulenge,” na mulenge wiza.
4 Imulungu kona mulenge unoga. Abaho Imulungu kaugola mulenge na ziza,
5 mulenge kaukema, “Imisi,” na ziza kadikema, “Ikilo.” Ikala ichungulo, ikala imitondo, siku da ichanduso.
6 Imulungu kalonga, “Hawe na nyafasi hagati ya mazi, igagole mazi na mazi.”
7 Avo Imulungu katenda nyafasi, kagagola mazi geli uchanha na mazi geli hasi. Na vivo isang'hanike.
8 Imulungu kaikema nyafasi ayo, “Ulanga.” Ikala ichungulo, ikala imitondo, siku da kabili.
9 Imulungu kalonga, “Mazi geli hasi ya ulanga gailundize hamoja ili isi inyalile yoneke.” Na vivo isang'hanike.
10 Imulungu kahakema hanhu hanyalile, “Isi,” na mazi gailundize kagakema, “Bahali.” Imulungu kona vinoga.
11 Abaho Imulungu kalonga, “Isi yoteze kila aina ya minoga, mibiki na mijani, ija ilela mbeyu na ija ilela matunda ili vigendelele.” Na vivo isang'hanike.
12 Avo, isi yoteza mibiki na mijani ilelaga mbeyu mbasakanyo mbasakanyo, na ilelaga matunda mbasakanyo mbasakanyo ili vigendelele. Imulungu kona vinoga.
13 Ikala ichungulo, ikala imitondo, siku da kadatu.
14 Abaho Imulungu kalonga, “Hawe na milenge kuulanga, iigole imisi na ikilo, ilaguse misimu ya kutambika, siku na miyaka,
15 na ing'ale kuulanga na kuimwemwesela isi” Na vivo isang'hanike.
16 Avo Imulungu kalumba milenge mikulu mibili, zuwa ditawala imisi na mwezi utawala ikilo, vivija kalumba nhondo.
17 Imulungu kaika milenge ayo kuulanga imwemwesele isi yose,
18 itawale imisi na ikilo, na kuugola mulenge na ziza. Imulungu kona vinoga.
19 Ikala ichungulo, ikala imitondo, siku da ikane.
20 Imulungu kalonga, “Mazi gamemezwe vinhu vili na ugima na ulanga umemezwe ndege oguluka.”
21 Avo Imulungu kalumba ming'onyo mikulu mwiibahali, na vinhu vili na ugima vikogela mgamazi na kalumba madali ga ndege wose ili vigendelele. Imulungu kona vinoga.
22 Imulungu kavinogela kalonga, mwengezeke na kuimemeza ibahali na ndege wengezeke mwiisi yose.
23 Ikala ichungulo, ikala imitondo, siku ya itano.
24 Imulungu kalonga, “Isi ilave vinhu vose vili na ugima mbasakanyo mbasakanyo, wanyama ofugigwa, wang'onyo otambala na wanyama wa kumuhulo ili vigendelele,” na vivo isang'hanike.
25 Avo Imulungu kalumba wanyama wose mbasakanyo mbasakanyo, wanyama wa kumuhulo, wanyama ofugigwa na wang'onyo otambala ili vigendelele. Imulungu kona vinoga.
26 Abaho Imulungu kalonga, “Sambi tulumbe munhu yaigalile na siye kamba vitwili, yatawale somba weli mwiibahali, ndege na wanyama wose, ofugigwa na weli kumuhulo na wang'onyo wose otambala mwiisi.”
27 Avo Imulungu kalumba munhu yaigalile na heyo. Kalumba mbigalo na mtwanzi.
28 Imulungu kalagusa moyo unogile kumwao, kalonga, “Leleni mwengezeke, mwiimemeze isi yose na kuitawala. Nowatenda mweye muwatawale somba na ndege na wang'onyo wose ogenda mwiisi.”
29 Abaho Imulungu kalonga, “Loleni, nowagwaa kila mnoga mwiisi ulelaga mbeyu na kila biki dilelaga matunda geli na mbeyu mgati, vokuwa ndiya yenu.
30 Na wanyama wose wa mwiisi na ndege wose na wang'onyo wose otambala, vose vili na ugima, ndiya yao yokuwa mijani yose ya minoga.” Na vivo isang'hanike.
31 Imulungu kalola kila kinhu kiyasang'hane na kachona kinoga ng'hani. Ikala ichungulo, ikala imitondo, siku da sita.