5
Koteyewi Napola:tesewa Wekeye
Luki 6:20-23
1 Sena kesale muta minawa Yesuyewi potapola:, tokomo tumu fiyanapola: henekeye. Henewanapulu E sena ilipe hanosene inapola: Ewalapulu ilipe ka:la:lopela:la:
2 Yesuyewi ima selese,
3 “Sena kesale iye matanese, ‘Niwa Kote ketea misitiya sitala,’ kiwa epelepa:. Ala sena kesalewa Koteyewi Piseikipela: pota: tesekeye. Potapola: ela: Koteyewi sena kesalewa sela:tapita: iwa epelese sita:tesekeye.
4 Aputa: sena kesale nokamoke ya:pelese sitalapita: Koteyewi iwa hopo selese hopa: tesekeye. Hopa:pela: epapu seila:tapita: iwa epelese sita:tesekeye.
5 Aputa: sena kesaleyawa i mene solo se wapilise eta: seyamake, i mene kolotea meapolose hopola sitalapita:, i peleya: weyamo keteawa potapola: sita:pesita: Koteyewi iwa ta:pele tiyapola: apoyakeye. Ta:pele tiyapola: epapu seila:tapita: iwa epelese sita:tesekeye.
6 Aputa: sena kesale nokamoke menise sita:la: ma:na: nasewana, hawana ma:na:pela: epelesene epapuluse, Kote hekeya matanesewa epapuluse epelese sitalapita:, epelesene sena kesalema Koteyewi hekeya matanesewa ili kinisekeye. Kinapola: epapu seila:tapita: iwa epelese sita:tesekeye.
7 Aputa: sena kesale nokamoke, sena kesale nowama hauwekilise matanesaleke, hauwekilisene sena kesalewa, Koteyewi hauwekilise matanesekeye. Hauwekilise matanepela: epapu seila:tapita:, iwa epelese sita:tesekeye.
8 Aputa: sena kesaleyewi mane olokeyatela matanawa selakolose, napolo sopolo matanesene sena kesaleyewi Kotewa potaposakeye. Popa:na: sena kesalewa Koteyewi epapuluse seila:tapita: iwa epelese sita:tesekeye.
9 Aputa: nowamoke nowama konomonose elapita:, konomonawa itapa temita: sena kesale nowamoke hekelesaleke, ema Koteyewi selese, ‘Kewa Nine Salakeye.’ Au selesekeye. Alake sena kesalewa Koteyewi aluse seila:tapita: iwa epelese sita:tesekeye.
10 Aputa: sena kesale nokamoke Kotewa kulu hanose, hekeya sopolo timiyanase, iwa sena nowamoke ikomonosaleke, iwa Kote Piseikipela: pota: tesekeye. Potapola: ela: Koteyewi iwa aluse seila:tapita:, iwa epelese sita:tesekeye.
11 Alake kiyawa Newamo kulu minanase kima sena nokamoke henipasolose, sanose ikomonose, mokopo palese selesaleke, kiwa Koteyewi seila:takeye.
12 Epelese sita:latipa:. Epelese sita:la: hepene falemi kiyewi nano ketea heka napolo sosolo tiye tinase, heneye sosolo epelese sita:latipa:. Alake puwano fa:nemi senayewi Koteyewi solo kinisene sepatosene senawa ikomona epapuluse, kiwala aluse ikomopesakeye.” Aluse Yesuyewi seyakeye.
Yesuyewi Soluwala, Ho:liyawala, Pale Seyawa Wekeye
Make 4:21; Make 9:50; Luki 14:34-35; Luki 11:33
13 Yesuyewi selese, “Nano ketea posuma:pekise solu kepela: tiye ti tuwapo epapuluse, senayewi nano ketea olokeyatelawa peleya: sopolo foye tima:pekise soluyewi kela seleya amunawa kiwakeye. Aputa: solu noiyawa kotetiyapita:, wa:ke eta: nonosemakeye. Solu noiya itapa mokopo tiye tiyakamakiwa eta: ilimanapita:, soluwa sotukalesekeye. Sotukaiyawa sena hanose onatuyewi onanesekeye.
14 Aputa: peleya: weyemi yopolosaleke ikiwapo okemi ho:lulusene epapu ho:lulusene amunawa kiwakeye. Aputa: koamesa: tokomo tumu tiwa hokatonase ketea nowamoke eta: o:sulusemakeye.
15 Aputa: senayewi nafa tupa:tapola: tuwapola: paketeyewi eta: fopulusemakeye. Nafa tupa:tapola: koane telepeyawa ho:lilipita: sena kesale sopoyawa potosekeye.
16 Nafa tupa:tapola: telepeyawa sosolo ho:lilise ela epapuluse, kiyawa epapuluse seli timinise sitalapita: sena kesale sopoyawa potosekiwa, kili ki Ata hepene falemi elakamawa wapilipesakeye,” aluse Yesuyewi seyakeye.
Koteyewi Solo Ele Tuwapowa Yesuyewi Seyawa Wekeye
17 Yesuyewi selese, “Kiyawa matanese, ‘Puwano Koteyewi solo ele tuwapowala, Koteyewi se tiye kinisene sepatosene senayewi seyawala, Yesuyewi nanese iya:pa:na:keye.’ Aluse matanepa. Koteyewi solo ele tuwapowala, sepatosene senayewi seyawala, nanese iya:pa:na:pela:, newa eta: minamakeye. Koteyewi solo ele tuwapowala, sepatosene senayewi seyawala semetei kamo ili auma:na:pela:, newa minakeye.
18 Ne solo we heneye selakeye. Hepene falala, peleya: sosolo weyala, seta: itapa telamake ela ikila emi, Koteyewi solo ele amowana elaposakeye. Solo ele momateyawa semetei nowana maiya:taposakeye. Aupesakeye aluse momateyawa, sopoke heneye kamupesakeye.
19 Alanase, sena semetei nowamoke Kote E elewa kolotea semetei hotolosaleke, ewa Kote Piseikipela: ela emiwa ewa ununama elaposakeye. Alawamona, senayewi Kote solo ele sopoke ta: tiyapola:, sena nokamokiwala ta: timita: se tiye kinapita:, se tiye kina senawa Koteyewi Piseikipela: pota: enene sena puwanowa Ekeye.
20 Ta:ta:pa:. Ne solo we heneye selakeye. Felesi senayawala, Kote solo ele walosene senayawala, iyewi ilipe hekeya matanepela: timinise sita:newa, kiyewi sitiyetiye hekeya mamatanesaleke kiwa Kote Piseikipela: enene peleya: emi mahanaposakeye.” Aluse Yesuyewi seyakeye.
Sena Amawa Konomonosewa Yesuyewi Seyawa Wekeye
21 Yesuyewi selese, “Puwano fa:nemi kili tilila kouwa meima seyawa sele inapola: kiyawala topukeye. Topuwa wekeye. ‘Sena kumita: sanapa. Sena nowa keyawa sana kulusaleke, Kewa kotopela: falasipesakeye.’ Aluse sepapolakeye.
22 Alawamona, seya kamowa, Neyewi kima solo nowa weyamo selakeye. Sena nowamoke ene sena e manama konomonosaleke, ewa falasimita: kotosene koawemi kotopesakeye. Aputa: sena nowamoke ene sena e manama konomonose sikapo henipasolosaleke, Yelusaleme sitiwemi kotosene mou ta:tapola: sena sosoyewi hekemita: siliye hanaposakeye. Alawamona, sena nowamoke ene sena e manama ikomonose konomonose selese, ‘Kewa nanano telakeye.’ Aluse selesaleke, sena amowa heo peleya: tei wa:la hamonapesakeye.
23 Alanase, ikiwapo nowemi Kotema nano ketea mokopo kinakamokiwa keyawa matanese, ‘Ne sena mana nema mapolose elakeye.’ Aluse matanepela:
24 Kotema nano ketea mokopo miya:na:wa seta: mimake mosote tepolowemi tiye tiyapola: keyawa Kine mana kema mapoyawa puwano tiya: hapopola: itapa tepa:se ha:na:pa:. Hanapola: ka:lipe tiya: hapopola: iya:pela: mene inise nano ketea mokopo miya:na:pela: tiye tiwa kina:pa:.
25 Aputa: sena nowamoke kema selesaleke, ‘Keyawa newa apipa:.’ Aluse kewa kotoma:na:pela: isu hanose sita:la:, keyawa ema mapoyawa iya:ta:pa:. Iya:pela: api kinapola:, ka:tawa ka:lipe nano ketea olokeyatelawa iya:ta:pa:. Maiya:tesaleke kotoma:na: ikila emiwa kotosene mou ta:tapola: senayewi ta:le tima kewa walose selese, ‘Sena amowa tipolo selawata:pa:.’
26 Au selapita: kema api kina:pa: e seyawa iliyetiye makinisaleke, kewa tipolo selawapowa masilikepilaposakeye.” Aluse Yesuyewi seyakeye.
Senayewi Kesale Iwei Tisewa Yesuyewi Se Tiye Miwa Wekeye
27 Yesuyewi selese, “Ketea puwano seyawa kiyawa topukeye. Topuwa wekeye ‘Sena kesale tili kiyawa iwei tiyapa.’ Aluse seyalapokeye.
28 Alawamona, seya kamona Neyawa solo nowa weyamo selakeye. Senayewi kesale potosekiwa himu hanose, ‘Kesale amowa iwei timana,’ esa: matana kamoke ela: kesale amowa himuyewi atu tisekeye.
29 Alake ke si iliyewi nano ketea olokeyatelawa timita: sutapitekiwa, siwa tukutiye sotukepila:pa:. Si kolotea semeteiyewi ke toma sopoke heo peleya: emi siliye ha:na:pekitise, si kolotea semeteiwa tukuyetisaleke ililakeye.
30 Aputa: ke tiya: iliyewi olokeyatela timinisaleke tiya:le amowa na tiye iya:ta:pa:. Tiya:le iliyewi toma sopoke sukulutiye heo peleya: emi siliye ha:na:pekitise, tiya: semeteiwa na tiye iya:ta:pa: ililakeye.” Aluse Yesuyewi seyakeye.
Senayewi Kesale Iya:tesewa Yesuyewi Seyawa Wekeye
Ma:tiu 19:9; Make 10:11-12; Luki 16:18
31 Yesuyewi selese, “Ketea puwano se tiye miwa wekeye. ‘Senayewi ene ekewa iya:peyawa sena sopoyewi potapola: matanemita: kesalema sawi momate tiye kinise, “Kewa iya:takeye.” Aluse sawi momate tiye kina:pa:.’ Aluse se tiye minapokeye.
32 Se tiye mini kamona Neyawa kima solo nowa weyamo selakeye. Senayewi ene kesale tiwa sena nowanapulu mokopo mahanosaleke kemi, iya:tesaleke senayewi olokeyatela timinikeye. Kesale iya:peyawa sena nowamoke tisaleke Koteyewi potapola: matanese, ‘Kesale amowa sena elakemi hanosene kesalekeye. Aputa: senayewi kesalewa atu tisekeye.’ Aluse Koteyewi matanesekeye.” Aluse Yesuyewi seyakeye.
“Hekila Esawa Selapa,” Aluse Yesuyewi Seyawa Wekeye
33 Yesuyewi selese, “Wa:ke, puwano fa:nemi kili tilila kouwa meima seyawa sele inapola: kiyawala topukeye. Topuwa wekeye. ‘Keyawa tima:na: sita:la:posakeye, aluse sepapola: seyawa iya:tapa. Piseikiyewi popita: keyawa sepapola: selese auma:na: seyawa heneye aupa:,’ aluse sepapolakeye.
34 Alawamona, tilila kouwa meiyewi seya kamunuse, Neyawa kima solo nowa we selakeye. Ketea nowa selapola: hekilapa. Hepene falemi Kote Piseikipela: sea sosolo helanase, hepene fala selapola: hekilapa.
35 Aputa: Kote Ene Ewa hepene falemi hela:, peleya: sosolo we Eyewi onatuyewi onapela: helanase, peleya: sosolo weyala, selapola: hekilapa. Aputa: Yelusaleme sitiwala selapola: hekilapa. Ko:yawemiye, Yelusaleme sitiwa Piseiki Sosoyewi sitikeye.
36 Aputa: kiyawa piseiwala selapola: hekilapa. Ko:yawemiye, pisei fawa ulawala, yopoyawala, kili senayawa eta: apolosemakeye.
37 Alake Ehema:na: matanese heneye Ehepa:. Auma:na:ma matanesekiwa heneye auma:na:makeye epa:. Ko:yawemiye, nano ketea nowa selapola: hekilase sopoke mouwa Setenekeye.” Aluse Yesuyewi seyakeye.
Heka Tiyapa Yesuyewi Seyawa Wekeye
Luki 6:29-30
38 Yesuyewi selese, “Nano ketea puwano seyawa kiyawa topukeye. Topuwa wekeye. ‘Senayewi ke siwa sanose kowa:tesaleke, ewala siwa koyetimita: sanose heka tiya:pa:. Senayewi kewa meakemi sanose peka tukuyetisaleke, ewala peka tukuyetimita: keyawa heka sana:pa:.’ Aluse seyawa kiyawa topukeye.
39 Alawamona, iyewi seya kamo Neyawa kima solo nowa weyamo selakeye. Sena olokeyatelayewi kewa ikomonosaleke keyawa ema heka ikomopa. Senayewi kewa meapo papo iliwemi sanosaleke, keyawa heka eta: sanamake meapo papo hukalo tapowala samita: walopa:.
40 Aputa: kotosene mou ta:tesene senayewi ta:pita: sena olokeyatelayewi kema kotopela: selesaleke, ‘Ke sao seti kalawa nema tine.’ Au selapita: sao kalawa ema kinise, sao kala napolo nowana ema kina:pa:.
41 Aputa: kamani senayewi kema penanose selese, ‘Keyawa nano ketea pa kemi mokopo tiyapola: hamona.’ Au selapitekiwa keyawa epelese ewa seselese pamawemiwana mokopo tiyapola: ha:na:pa:.
42 Alake senayewi kema nano ketea ta:potosaleke, keyawa kina:pa:. Senayewi kema ketea mosote kina:pa:saleke kina:pa:. Eta: auma:na:ma selapa.” Aluse Yesuyewi seyakeye.
“Senayewi Kewa Ikomonosaleke Keyawa Ema Himu Hapa Matanepa:.” Aluse Yesuyewi Seyawa Wekeye
Luki 6:27-28; Luki 6:32-36
43 Yesuyewi selese, “Ketea puwano seyawa kiyawa topukeye. Topuwa wekeye. ‘Sena manayewi kema himu hapa matanesaleke keyawala ema himu hapa matanepa:. Senayewi kema mapolosaleke keyawala ewa mapolopa:.’ Aluse puwano seyalapokeye.
44 Alawamona, seya kamona Neyewi kima solo nowa we selakeye. Sena nowamoke Kewa ikomonosaleke, keyawa ema himu hapa matanepa:. Ewa Koteyewi sesemita: kulukulupa:.
45 Ewa matanepela: kulukulula:sela: ela:, kiyewi ki Ata hepene falemi elakamoke ketea tisene aluse, kiwa Ene sala amunatese aluse timiyanakeye. Alake sena olokeyatelayewi peleya: emiwana, sena napoyawa peleya: emiwana, iyawa sopoke peleya: emi ikilale okemi ho:lilimita:, Koteyewi ikilale oka kinisekeye. Aputa: hema senawala, henela senawala, iyawa sopoke peleya: emi hawa minite Koteyewi kinisekeye.
46 Sena manayewi kewa himu hapa matanesaleke, keyawala ewa heka himu hapa matanema:na:pela:, ‘Koteyewi nema ketea heka elaposakeye.’ Aluse matanesewa ililapa? Aupa, eta: ilimanakeye. Keyawa heka himu hapa matanepela: elapita:, kewa takese tisene sena ela epapula elakeye. Sena olokeyatelayewi matana epapuluse alawamona kiyawa aluse matanekeye. Aputa: kiyawa sena manawana matanesekiwa kemi, sena nokala himu hapa matanepa:.
47 Keyawa kine sena i amowa semetei napola:tese, sena nowa pote iya:tese kepoliyetisaleke ililapa? Aupa, amowa eta: ilimanakeye. Keyawa Kine sena i semeteima napola:tese, sena nowa pote iya:tese kepoliyetise elaleke, kewa mokopo sena ela epapuluse elakeye.
48 Alake keyawa ki Ata hepene falemi elakamoke seli ela: sena kesale sopoke himu hapa matana hanosene epapuluse, kewala seli ela:, sena kesale sopoke himu hapa matanepa:.” Aluse Yesuyewi seyakeye.