Paulo La Ginigini Baisa
MINA PILIPAI
Kabovitouula
Paulo eigini miyana Paulo La Ginigini Baisa Mina Pilipai kidamwa bikalawasi tomotala mapilana valu Pilipai olumoulela mapilana Masedonia. Baisa mina Roum eiyosisi ivigakaisi si valu. Paulo igini miyana tuta matutona isisu wa bwala katupipi. Paulo nanola imayuyu paila mimilisi towotetila Keriso isisilibodaisi matauna e deli mimilisi iuvitulokisi totapwaroru mapilana Pilipai, mitaga si vituloki gala duwosisia. Mokwita miyana ivituloki Paulo la ninamwau, mitaga gagabila bitagisi tuvaila la mwasawa deli kidamwa gala ininayuwa, e uula wala Paulo idubumi peula matauna Yesu Keriso.
Paulo magila bigini bigasi nokagutoki matausina totapwaroru mapilana Pilipai, paila makateki leikougugulasi si semakavi mani eiwitalaisi mwada bipilasaisi Paulo ola tuta mwau. E tuta matutona Paulo inokagutoki, tuvaila ikatululuti matausina, kidamwa bituvaluwasi e gala bininayuwasi paila Paulo la tuta mwau e deli osi tuta mwau titoulesi. Paulo inakaigali matausina kidamwa bimanumsi taitala baisa taitala, makawala Keriso Yesu la bubunela, e taga bivagaisi avaka metoya osi kayapila kaina paila ninasi walakaiwa. Paulo ikatululuwai mina Pilipai paila Keriso la vasosu, kidamwa bikatetasi uulela, baisa Yaubada eisemakavi la mitakwai e ikauwaisi paila uula si dubumi baisa Keriso, gala goli paila bikabikaulasi mina Yudia si Karaiwaga. E Paulo igini paila talaguva lula deli mwasawa avaka Yaubada isisaiki matausina availa availa eivasosusi deli Keriso.
Miyana leta gagabila bitagisi mimilakatila ammakawala totapwaroru si bubunela “biuwa vavagi makwaisina bwainawokuva wala avaka Yesu Keriso kalamwaleta gagabila bimai” (Pl 1.11). Makawala mwasawa, yebwaili, nona ninitinidesi, bubunela manum, e gala avai kaboninayuwa. Tuvaila gagabila bitagisi ammakawala Paulo saina iyebwaili toekalesia mapilana Pilipai.
Buki kala katumimisa
Kala vitouula 1.1-11
Paulo ikamituli titoulela 1.12-26
Sibwabwaila paila Keriso la vasosu 1.27—2.18
Timoti sola Epapiradaito 2.19-30
Katululuwai paila tilaula deli kabosilagi 3.1—4.9
Paulo deli sala mina Pilipai 4.10-20
Kala vigimkovila 4.21-23
1
Yeigu Paulo sogu Timotia yakama la towotetila Keriso Yesu. +
E lakagini mi leta yokomi komwaidomi Yaubada la tomota mina Pilipai, yokomi kala todubumi Keriso Yesu, deli tokugwala ekalesia,b deli goli yokomi si towotetila.c
Ma nigada baisa Yaubada Tamadasi deli da Guyausi Yesu Keriso kidamwa bimitukwaiyaimi e bitalaguva lupomi.
Paulo inigada paila matausina
Avai tuta aluluwaimi anokagutoki baisa ulo Yaubada paila yokomi, e avai tuta anigada baisa Yaubada paila komwaidomi anigada goli deli ulo mwasawa. E uula goli yokomi okupilasaigusi paila la wotetila Bulogala Bwaina metoya okala vitouula e lagaila. E baisa anikoli mokwita, Yaubada ivitouli ivagi baisa vavagi bwaina baisa olumoulemi, e bisaitaula bikatumkulovi igau okala vigimkovila ola Yamd Keriso Yesu. Tuta komwaidona asaiki bobonagu baisa yokomi. E mapaila baisa agu lumkola paila yokomi ibodi wala. Paila yokomi deli yeigu tapataisi wotetila makwaina saina walakaiwa, avaka Yaubada isakaigu. E isakaigu kidamwa bawotetila makawala baisa tuta ogu sisu wa bwala katupipi, makawala goli tuta matutona omitibogwa gala abani agu kwatupipi. Paila itagwala yeigu bakamitilaki matausina availa availa mwada biyogagaisi Bulogala Bwaina, kidamwa bidubumaisi mokwita e Bulogala Bwaina biyosikikitaisi oninasi. E baisa agu lumkola saina yuviyavi paila yokomi baisa goli avaka Keriso Yesu titoulela ilumkoli paila yokomi. Yaubada inikoli akakamokwita.
E baisa makawala anigada baisa Yaubada paila yokomi. Anigada kidamwa mi yebwaili bisiniveka e deli goli kala katumkovila, kidamwa bukuyebwailisi metoya omi nikoli mokwita, deli mi naga biduwosisia. 10 Mapaila gagabila bukunagaisi makwaisina vavagi avaka saina bwainigaga. E ola Yam Keriso bukutotusi migileuwokuva e gala avaka isim kami pakula. 11 E yokomi mi bubunela duwosisia biuwa vavagi makwaisina bwainawokuva wala avaka Yesu Keriso kalamwaleta gagabila bimai. Kidamwa goli yokomi bukuvigakaimi kala katububula deli kala yakaula Yaubada.
Paulo la momova uulela Keriso
12 E segwaia magigu bukunikolaisi avai vavagi isunapula baisa yeigu baisa tadokaisi gaga mitaga bogwa ipilasi Bulogala Bwaina kala siniveka. 13 E mapaila mina Roum si giyouveka kala toyausae komwaidosi, deli komwaidosi tosisu mapilana valu bogwa iligimlilaisi kidamwa labani agu kwatupipi uula wala awotitali Keriso. + 14 E yeigu ulo sisu wa bwala katupipi baisa bogwa eivigaki bidubadu sedaiasi si kawopeula paila Guyau bisiniveka. E mapaila yam yam si tuvaluwa isisiniveka bikamitulaisi Bulogala Bwaina gala deli kokola.
15 Mokwita wala, mimilisi ikamitulaisi Keriso paila uula si pugipogi kaina si uvatai. Mitaga mimilisi ikamitulaisi Keriso paila uula si ninabwaila; 16 matausina si kamatula uulela yebwaili, paila inikolaisi kidamwa Yaubada bogwa isakaigu ulo wotetila lakamitilaki matausina mwada biyogagaisi Bulogala Bwaina. 17 E matausina si kamatula uulela gala bwaina, matausina goli bikamitulaisi Keriso gala metoya oninasi duwosisia, mitaga paila magisi si boda bitomgwagasi. Paila idokaisi biyomwauwaigusi baisa ogu tuta wa bwala katupipi. 18 E gala wala avaka. Yeigu saina mwamwasila nanogu paila makwaisina vavagi. Paila ikamitulaisi Keriso, e si kamatula uulela kaina doudoga kaina duwosisia. E mauula ammwasawa wala, 19 paila anikoli kidamwa bitanekwaigusi. E uula goli yokomi mi ninigada, deli pilasi makwaina metoya baisa la Baloma Yesu Keriso. 20 Paila magigu sainela deli ulo pikwaku mwada gala basaim ulo wotetila, mitaga tuta komwaidona deli goli baisa tuta batuvaluwa mokwita. Mapaila yeigu tomwaidogu bavigakaigu kala kamaiaba Keriso, kaina bamova goli kaina bakaliga. 21 Paila yeigu ulo momova uulela Keriso. E kidamwa bakaliga babani avaka saina bwainigaga. 22 Kidamwa basisu tomomova yeigu, kaina gagabila goli bakatumkulovi ulo wotetila bwaina. E kidamwa makawala, gala anikoli mokwita avaka ibodi banagi. 23 E saina magigu makadasina kadayu wala. Saina ayebwaili sainela kidamwa basilavi valu watanawa e basigaga deli Keriso. Baisa saina bwaina sainela. 24 Mitaga saina siligaga paila yokomi, kidamwa goli basisu tomomova yeigu. 25 E gala aninayuwa paila baisa, mapaila anikoli kidamwa basigaga baisa. E yokomi deli bitasisuaisi, kidamwa bakatumkulovi avaka kuuvagaisi paila tapwaroru, e deli bakatumkulovi mi mwasawa paila tapwaroru. 26 E ka, igau deli bitasisuaisi goli, e mapaila mi kamnomwana paila yeigu bisiniveka wala, paila uula Keriso Yesu la vasosu.
27 E baisa bitomgwaga. Ibodi wala mi bubunela bibudoki Bulogala Bwaina paila Keriso. E kaina gagabila bawa agisaimi kaina gala. Gala anikoli. Mitaga ibodi wala balagi kidamwa kutotusi peula ninami ninitinidesi wala, e kidamwa bukukwabiliasi gulitinidesi paila kala dubumi Bulogala Bwaina. 28 E taga bukukukolaisi kami tilaula. Tuta tuta bukutuvaluwasi, paila metoya baisa bigisaisi kidamwa matausina bimamasi e yokomi bukupeulasi. Paila uula Yaubada ivigakaimi bukutomgwagasi. 29 Paila yokomi bogwa isakaimi wotetila saina vakaigaga paila Keriso, kidamwa bukudubumaisi matauna, e tuvaila kidamwa bukulumkolaisi mmayuyu paila matauna. 30 Tuta baisa bukupilasaigusi bitakabiliasi deli. Paila baisa avaka lokugisaisi omitibogwa ulo kabilia, deli baisa avaka lokulagaisi tuta baisa akakabilia, makwaina kabilia kwaitala wala. +
a 1:1 Matauna taitala Paulo sola deli kala topilasi eititavina deli matauna; kugisi VA 16.1-3. + 1:1 1.1 VA 16.12 b 1:1 Matausina si wotetila biyamataisi boda, makawala toyamata sipi biyamataisi mayuwona (kugisi VA 20.28; 1 Pt 2.25). c 1:1 Matausina biwotitalaisi tokugwala ekalesia, kaina goli matausina si wotetila biyamataisi guguwa deli mani (kugisi VA 6.3; Rm 16.1; 1 Tm 3.8,12). d 1:6 Tuta matutona Yaubada deli Keriso biyakali komwaidosi mina watanawa. e 1:13 Mabudona tokwabilia ola bwala mina Roum si giyouveka kasi karaiwaga biyamataisi guyau deli availa availa ola bwala katupipi (kugisi tuvaila Pl 4.22). + 1:13 1.13 VA 28.30 + 1:30 1.30 VA 16.19-40