SAMWELA
La Buki Pilimatala
Kabovitouula
Mapilana Samwela La Buki Pilimatala baisa liliusi mina Isireli ammakawala eipakaisi mabudona tokwaraiwaga e kaimapula einagaisi gweguya biguyoiyaisi si valu. E liliusi matausina taitolu tauwau ivigaki mina Isireli kasi liliu ikatumapu - ikugwa liliula Samwela, matauna kasi tovabodanim mabudona tokwaraiwaga; oluvi liliula Saulo, matauna tomatala mabudona gweguya; e, liliula Debida, matauna ivitouula iboda karaiwaga kwaipeula osi tuta Samwela sola Saulo.
Mapilana Samwela La Buki Pilimatala ivitulokaidasi kidamwa Yaubada bimitukwaii tokimadagi, mitaga tokowolova bidoumsi wala. E mimilisi buki tuvaila olumoulela mapilana Kabutubogwa iuvitulokaidasi makawala wala. Makawala goli kala ginigini isisu 1 Samwela 2.30. “Batemmali matausina availa availa itemmalaigusi, e bakaluwou matausina availa availa ikaluwouwaigusi.”
E mapilana buki takalawa ammakawala mimilisi tomota ininayuwasi paila mabudona gweguya. Idokaisi goli kidamwa kalamwaleta wala Yaubada matauna mina Isireli si Guyau mokwita. Mitaga Guyau Yaubada imapu tomota si nigada, e inagi deli ivaputumi taitala tomota paila si guyau. Mitaga matauna guyau deli goli mina Isireli komwaidosi si nanamsa kala siligaga idokaisi Yaubada wala matauna si Guyau deli si Toyakala (kugisi uula 2.7-10). E Guyau Yaubada la karaiwaga isisu paila tomota komwaidona, kaina matausina si guguwa bidubadu kainaga tonamakava, ivigaki karaiwaga duwosisia paila bisaiki komwaidosi avaka bibodi si kaisisu.
Buki kala katumimisa
Samwela matauna tokwaraiwaga paila Isireli 1.1—7.17
Saulo ivitouula la guyau 8.1—10.27
Saulo la guyau taitula kwaimatala 11.1—15.35
Debida deli Saulo 16.1—30.31
Saulo deli litula si kaliga 31.1-13
1
Elikana deli litula mapilana Sailo
E isisu taitala tau yagala Elikana, metoya odalela Epereim, isisu oviluwela Rama, mapilana Epereim oitayatilela. E matauna Yeroam latula deli Eliu tabula, deli metoya oveyalela Touu, e mabudona budotala olumoulela madilana Supu. E Elikana la kukova nayu, Ana sola Penina. Penina eiunai gugwadi e mitaga Ana gala wala. Taitu kwaitala kwaitala Elikana bisilavi Rama e bila Sailo bititapwaroru deli bigibugabu lula baisa Guyau Topeuligaga.a E mapilana goli Opani sola Peniasi mesisikaisi, matausina taiyu Ilai litula, e matausina goli Guyau la tolula. Tuta kwaitala kwaitala Elikana bigibugabu la lula, bisisaiki kala vilavila kabilatala viliona Penina, e litula komwaidona kasi vilavila kabilatala taitala kabilatala taitala. E kalubikoya iyebwaili Ana sainela, mitaga bisaiki minana kala vilavila kabilatala wala, paila uula Guyau gala itagwala biunai gugwadi. Minawena Penina mwada bikalisau vilabogwa, e mapaila tuta tuta biyosokani e bivabu minana Ana, paila uula Guyau gala itagwala biunai gugwadi. E taitu kwaitala kwaitala makawala wala. Avai tuta bilosi ola bwala Guyau, e Penina biyogibuluwi wala Ana sainela e minana Ana biuvalam deli bipupaiki kamkwam. E la mwala Elikana bikikatupoi minawena kawala, “Ve, Ana! Avaka paila kuuvalam? Avaka paila gala kukwamkwam? Avaka paila tuta komwaidona bukuninamwau wala? Ka, kainaga yeigu akakalisau tailuwotala litumwa, kadai!”
Ana deli Ilai
9-10 Kwaitala yam bogwa eivenokusi kamkwam ola bwala Guyau mapilana Sailo, Ana itokaia deli kala mmayuyu nanola. Ivilumgwaga sainela tutala ininigada baisa Guyau. E tuta matutona matauna Ilai tolula isili okabala katitaikina wa lulu. 11 Ana ilivala biga katotila mwau, kawala, “Mwa! Guyau Topeuligaga, kumitakavataigu, yeigu m nawotetila! Kugisi agu mwau deli kululuwaigu. Gala bukulumwelavaigu. Ka, kidamwa bukusakaigu taitala latugu tau, e akatotila bakabomi matauna baisa yoku paila ola tuta komwaidona. Deli, gala avai tuta bikapitunaisi kulula.”b+
12 Ana isaitaula wala la nigada baisa Guyau saina tuta kaduwonaku, e Ilai igigisi minana bilubalola itatai. 13 E minana kwaimanum wala ininigada, bilubalola wala itatai, mitaga gala butula. Mapaila Ilai idoki leimom, 14 e iluki minana kawala, “Desi taga kuvigakaim makawala tomomom sopi kaipeula! Desi momom e bibwaina kam lumkola!”
15 E minana ivitakauloki kawala, “Tomoya, gala. Yeigu gala amom. Gala wala amomom sopi kaipeula! Mitaga bogwa lalumkoli nanogu saina mwaugaga e mauula laninigada aluki Guyau agu mwau makwaina. 16 E gala bukudokaigu gala dimlegu. Yeigu laninigada makawala paila uula agu lumkola saina gaga.”
17 Ilai iluki minana kawala, “Kula, bitalaguva lopom. Ibodi wala mina Isireli si Yaubada bisakaim baisa avaka lokunigadi.”
18 Minana ivitakauloki kawala, “Ibodi bukululuwaigu tuta komwaidona deli m mitakwai.” E oluvi ila ikam kaula, e gala tuvaila ininamwau.
Samwela la kaloubusi deli kala kaboma
19 E leiyam kaukwau Elikana deli litula nanakwa itokaiasi, itapwarorusi baisa Guyau, e oluvi matausina ikaimilavausi osi valu mapilana Rama. E Elikana imisii la kwava minana Ana. E Guyau bogwa imapu minana la nigada. 20 Mapaila minana isuma, e oluvi ivalulu, latula tau. E minana idoki magudina yagala Samwela.c E baisa kala kavilevi, “Anigadi Guyau paila matauna.”
21 E tuta bogwa leima paila Elikana deli litula tuvaila bikaimilavausi mapilana Sailo bigabwaisi la lula baisa Guyau paila taitu makwaina, e makawala kwaikesa wala lula kwedabala avaka matauna leikatotila. 22 Mitaga tuta matutowena Ana gala deli ilosi. E minawena iluki la mwala kawala, “Igau avai tuta wala gwadi bikalova e bavakouli matauna balau ola bwala Guyau, e bisivagasi baisa ola tuta komwaidona.”
23 E Elikana ivitakauloki minana kawala, “Baisa goli bwaina, kuvagi avaka nanom. Baisa bwaina wala. Desi wala kusim ovalu e igau avai tuta bukuvakalaid matauna. Ibodi wala Guyau bivigaki avaka lokukwatotila bikaloubusi makawala.” Mapaila Ana isim osi valu iuvanunu latula.
24 E tutala minana ivakalai gwadi, oluvi ilau matauwena mapilana Sailo, deli ivakouli natana bulumakau, kala taitu iboda kwaitolu, deli kapoluwotala pwarawa, e yatala lukwava waini ikasewa. E minawena ivakouli Samwela igau wala tokekita magudina, e ilau ola bwala Guyau mapilana Sailo. 25 Ikugwa ikatumataisi minana bulumakau, oluvi ivakoulaisi gwadi imaiyaisi baisa Ilai. 26 E Ana iluki matauna kawala, “Tomoya, ki, bogwa kululuwaigu? Ka, mayeigula minana vivila lokugisi latotu baisa aninigada baisa Guyau. 27 Laninigada baisa matauna paila gwadi magudina, e ka, matauna bogwa eisakaigu avaka laninigadi. 28 Mapaila yeigu lakabomi matauna baisa Guyau. Ola tuta komwaidona, Guyau bivigaki matauna la vavagi wala.”
E oluvi matausina itapwarorusi baisa Guyau wa bwala makwaina.
a 1:3 Maigana idokaisi Yaubada makawala paila uula idokaisi matauna kala tokugwa mabudona si tokwabilia; kugisi 1 Sml 17.45. Tuvaila idokaisi matauna kala tokugwa mabudona mina walakaiwa wa labuma. b 1:11 Kidamwa taitala mina Isireli gala bikapituni kulula, baisa bikibuboti matauna bogwa eikabomi titoulela baisa Guyau; kugisi Baw 6.5. + 1:11 1.11 Baw 6.5 c 1:20 Maigana Samwela kala katumiki “Yaubada yagala”; mitaga tuta baisa iluluwaisi kala lega makawala kwaitala biga ituwoli, baisa mina Iberu si biga “nigada”. d 1:23 Wa tuta matutona gwadi kala taitu biboda kwaiyu.