5
Na-sor-ivoi-an gail
(Luk 6.20-23)
Nǝboŋ aYesu toris naluṽoh gail, etǝṽehuh, ebǝtah. Nǝboŋ tobǝtah, ahai susur san gail logǝm hǝni, ale etub̃at ṽusan galit ke:
“Alat lotolǝboi len nǝlolito ke lotopar Got, be lotolǝŋoni,
navoian siGot igol gagai lukab hǝni,
husur natohan pipihabǝlan aGot len nǝmav evi salito.
Alat lototaŋ,
navoian siGot igol gagai lukab hǝni,
husur dereh lelǝŋon tivoi am len nǝlolito.
Alat nǝlolit tomǝdau,
navoian siGot igol gagai lukab hǝni,
husur aGot teviol hǝn navile a pan mai galito.
Alat lotomalkǝkat, lotomaduh hǝn nanoran,
navoian siGot igol gagai lukab hǝni,
husur dereh lihanukub.
Alat nǝlolit totaŋis avan ideh, lotovi tarhǝt san,
navoian siGot igol gagai lukab hǝni,
husur dereh aGot tilolosa hǝn galit balai.
Alat nǝlolit tomasil, lotolǝŋon aGot sǝb̃on ŋai,
navoian siGot igol gagai lukab hǝni,
husur dereh leris aGot balai.
Alat lotogol nanoŋan hǝn nǝb̃alan gail, lotogol natǝm̃at,
navoian siGot igol gagai lukab hǝni,
husur dereh aGot tekis galit hǝn anatun gail.
10 Alat, nǝvanuan gail lotomǝdas bun galito
sil lotogol nǝsa tonor,
navoian siGot igol gagai lukab hǝni,
husur natohan pipihabǝlan aGot len nǝmav evi salito.
11 “Nǝboŋ nǝvanuan gail lǝb̃isor viles gamit vǝsa, lǝb̃emǝdas bun gamit gol ke mǝtb̃elǝŋon b̃isa vǝsa, lǝb̃elibliboŋ ke mǝttogol nǝsaan tiltile sil mǝttovi esagw, navoian siGot igol mǝtukab hǝni. 12 Len naṽide tomaienan lomǝdas tabtab hǝn ahai kelkel ur gail ta m̃o. Mitikemkem, mǝtehǝhaṽur husur aGot ikad nakonp̃urp̃uran totibau m̃os gamit len nǝmav.”*
Nǝtas mai nam̃ial
(Mak 9.50; Luk 14.34-35)
13 AYesu isor kǝta ke, “Gamit mǝtohum nǝtas* m̃os navile a pan. Be nabus hǝn nǝtas b̃imasig hǝn b̃edub̃e, tegǝm vi tas tǝtas am mabe? Savoi hǝn natideh am. Ivoi ŋai hǝn lǝb̃ibar hǝni len tan hǝn nǝvanuan gail lǝb̃ipal gati.
14 “Gamit mǝtohum nam̃ial m̃os navile a pan. Nab̃iltivile topat mǝhat len naṽehuh edǝdas b̃esusuah. Nǝvanuan p̃isi lolǝboi lǝb̃erisi. 15 Ale avan ideh asike epigau nam̃ial, riŋi pipit nǝhad. Aoa! Eriŋi a mǝhat hǝn b̃em̃ias galit p̃isi lototoh len naim. 16 Tomaienan, nam̃ial samit tem̃ial m̃os nǝvanuan p̃isi hǝn lǝb̃eris navoian mǝttogolgole, ale sal suh nǝyalyalan seTǝmamit len nǝmav.
Nap̃usanan husur nalo siMoses
17 “Samtinau ke notogǝm hǝn nǝb̃ikaskas nalo o nǝsa ahai kelkel ur lotokele. Ao, nǝsagǝm hǝn nǝb̃ikaskasi, nogǝm hǝn nǝb̃igol b̃isarpoh. 18 Nokitin mai gamit ke, van vǝbar nǝboŋ nǝmav mai navile a pan arb̃imasig, sǝkad nǝmap̃irhǝt natosian b̃imasig dan nalo siGot, vir natit p̃isi b̃isarpoh. 19 Imaienan, avan ideh b̃ilab̃ur b̃esua tokǝkereh len nalo, ale toṽusan nǝvanuan gail hǝn lǝb̃igol tǝtoṽ hǝni, dereh tevi ut kǝmas balai len galit lototoh pipihabǝlan aGot len nǝmav. Avil avan ideh togol husur nalo, toṽusan nǝvanuan hǝn lǝb̃igol gail, dereh tetibau balai len natohan pipihabǝlan aGot len nǝmav. 20 Be nukel mai gamit ke, mǝtb̃ike mǝtb̃eb̃is len natohan pipihabǝlan aGot len nǝmav, mitimasnor sǝhor ahai p̃usan hǝn nalo mai naFarisi gail.
Nǝlol paŋpaŋ
21 “Mǝtosǝsǝloŋ tia hǝn nǝsa aGot tokele mai naur gail ta sutuai ke, ‘Sagigol avan ideh timat’ ale ‘avan ideh togole, dereh tipanis.’* 22 Be nukel mai gamit ke, avan ideh nǝlon topǝŋas aṽan, tipanis. Ale avan ideh tosor viles aṽan, dereh tevi lan nakotan hǝn nǝSanhitrin. Ale avan ideh toke, ‘Gumelmel, govi hoṽon!’ inor hǝn b̃evi lan nǝhab naut nǝmatan. 23 Imaienan, gǝb̃ilav naviolan sam̃ van hǝn nǝmel tutumavan ale gǝb̃inau tǝlmam hǝni ke, gotogol natesua togol aṽam̃ tokad nǝsasaan mai gaiug, 24 b̃imaienan, riŋ naviolan sam̃ ei. Givan hǝn aṽam̃ hǝn mǝrb̃inor, mǝrb̃ikad navoivoian tǝtas. Beti gǝm, lav naviolan sam̃ mai aGot len natutumavan van hǝni.
25 “Avan ideh b̃ikot hǝn gaiug, len nǝyaran sam̃ mai atenan tosor tas gaiug, len nap̃isal vi lan nakotan ŋai, gisaṽsaṽut hǝn mǝrb̃ikad natǝm̃at tǝtas. Asike gǝb̃igole, dereh teliv gargar gaiug vi lan nǝmatsistret, ale nǝmatsistret teriŋ gaiug len navǝlan nalipah, ale nalipah tibar hǝn gaiug len naim bǝbaŋis. 26 Nukel nakitinan mai gaiug ke, asike govivile dani vǝbar gǝb̃eṽur p̃is nǝvat hǝn nǝpain nǝmatsistret toriŋi.
Naitian tosa
27 “Mǝtosǝsǝloŋ tia hǝn nǝsa aGot tokele ke, ‘Sagigol naitian tob̃ur kotov nǝlahan,’* 28 ris notokel mai gamit ke, avan ideh tokǝta husur napǝhaṽut hǝn b̃elǝŋoni, len nǝlon, gai igol naitian maii tia. 29 Namǝtam̃ nǝmatu b̃igol gaiug gǝb̃igol nǝsaan, kis kuvi, bar hǝni. Nahudhubem̃ b̃eb̃uer enan esǝhor lǝb̃ibar hǝn nibem̃ kavkav len nǝhab nǝmatan. 30 Navǝlam̃ nǝmatu b̃igol gaiug gǝb̃igol nǝsaan, ta kotovi, bar hǝni. Nahudhubem̃ b̃eb̃uer enan esǝhor nibem̃ kavkav b̃evi lan nǝhab nǝmatan.
Natiṽosan
(Mat 19.9; Mak 10.11-12; Luk 16.18)
31 “Nalo ike, ‘Avan ideh totiṽos hǝn asoan, atenan timaslav nalob̃ulat hǝn natiṽosan mai alitenan.’* 32 Avil nukel mai gamit ke, avan ideh totiṽos hǝn asoan, naut kǝmas alitenan sagol naitian tosa, atenan igol ke asoan igol naitian tob̃ur kotov nǝlahan.§ Ale avan ideh tolah mai napǝhaṽut totiṽos, gai igol naitian tob̃ur kotov nǝlahan.”
Na-kel-gati-an gotota gati len nǝhon aGot
33 AYesu isor am ke, “Mǝtosǝsǝloŋ tia hǝn nǝsa aGot tokele mai naur gail ta sutuai ke, ‘Sagikel na-kel-gati-an gǝgǝras, be gigol na-kel-gati-an sam̃ van hǝn Nasub̃ aGot, tisarpoh.’* 34 Avil nukel mai gamit ke, samtikel nǝhes ideh hǝn b̃ita gat na-kel-gati-an samito. Samtikel nǝhes nǝmav husur aGot ebǝtah len nǝmav topat pipihabǝlan. 35 Samtikel nǝhes navile a pan husur ehum nakes aGot toriŋriŋ narien lan nǝboŋ tobǝtah len nǝmav. Samtikel nǝhes naut a Jerusalem husur evi nab̃iltivile seKiŋ toyalyal, tovi aGot. 36 Sagikel nǝhes nǝkadum̃ hǝn b̃ita gat na-kel-gati-an sam̃ husur godǝdas gǝb̃igol nasivur ideh b̃epǝhw o b̃imermer. 37 Len nǝsa gotokele, ‘Evoi’ sam̃ timasvi ‘Evoi’ ŋai, ‘Aoa’ sam̃ timasvi ‘Aoa’ ŋai. Nasoran ideh am egǝm len atenan tosa vǝsa masuṽ tovi tǝmat.
Nasisilan
(Luk 6.29-30)
38 “Mǝtosǝsǝloŋ tia hǝn nǝsa aGot tokele ke, ‘Gǝb̃igol namǝtan o nariṽon avan ideh b̃imasig, namǝtam̃ o nariṽom̃ timasmasig.’* 39 Avil nukel mai gamit ke, samtesisil hǝn avan ideh togol tosa hǝn gamito, be avan ideh b̃iṽos nǝtarhom̃ nǝmatu, pair hǝn nǝtarhǝte van hǝni. 40 Ale avan ideh b̃ikot hǝn gaiug, b̃ilav nǝhai susun sam̃ hǝn b̃isar gel nǝkabut sam̃, gidam̃ hǝn nahurabat naut susus am maii. 41 Nasoltia ta Rom** b̃igol ke gǝb̃ipat natit san gail van vǝbar nǝmail†† b̃esua, gipati vǝbar nǝmail teru. 42 Avan ideh b̃eus gaiug hǝn natideh, lavi maii, ale gai b̃ike b̃ikabut sam̃, sagipair dani.
Lǝmas bun aenemi sam̃ gail
(Luk 6.27-28, 32-36)
43 “Mǝtosǝsǝloŋ tia hǝn nǝsa aGot tokele ke, ‘Lǝmas bun alat lototoh pǝpadaŋ hǝn gaiug,’* ale ikad nasoruan am toke ‘mǝtahun bun aenemi sam̃ gail.’ 44 Avil nukel mai gamit ke, mǝtelǝmas bun aenemi samit gail, ale alat lotomǝdas bun gamit hǝn mǝtb̃elǝŋon b̃isa vǝsa, mitisor tuṽ m̃os galito. 45 Mitimaienan hǝn mǝtb̃esum̃an aTǝmamit len nǝmav bathut igol nǝyal tovisi, tovi mǝhat, tosun alat lotosa mai lotovoi, ale esǝvat naus van hǝn alat lotonor mai lǝsanor. 46 Husur mǝtb̃elǝmas bun ŋai alat lotolǝmas bun gamito, aGot asike ilav nakonp̃urp̃uran ideh mai gamit sile. Nǝvanuan nǝtaks am lugol tomagenan. 47 Mǝtb̃ike, ‘Ivoi,’ mai alat lotosum̃an gamit ŋai, gamit mǝtotile mabe? Alat lǝsavi Ju lotovi metb̃os gail, galit am lugol tomagenan. 48 Imaienan, gamit m̃au mitimasnor kavkav hum aTǝmamit len nǝmav tonor kavkav.”*
* 5:12 2Chr 36.16; Uman 7.52 * 5:13 Nǝtas aYesu tosor husuri evi nasol tohum nǝvat lotohiri len tan, savi nǝtas tovi wai. 5:13 Nǝtas elǝboi b̃igol namǝŋod ivoi tebǝlav, ilav kuvi dan nab̃oan. Imagenan, alat lotohusur aYesu lolǝboi lǝb̃etǝgau gat nǝsa tovoi ale gol nǝsa tosa sǝsa habat hǝn nǝvanuan navile a pan lǝb̃ivoi am. Lugol navile a pan ivoi am hum nǝtas togol nabus hǝn nǝhanian ivoi am. 5:21 Nǝboŋ toke Sagigol avan ideh timat namilen ke sagigol avan ideh timat sil nǝlol paŋpaŋ sam̃ o nalǝŋonian sam̃ ŋai. * 5:21 Exo 20.13; Deu 5.17 * 5:27 Exo 20.14; Deu 5.18 * 5:31 Deu 24.1 § 5:32 Len naṽide seJu gail, apǝhaṽut salǝboi b̃itoh sǝb̃on, gol ke alitenan timaslah tǝtas hǝn b̃imaur. Be alitenan b̃ilah tǝtas, atenan totiṽos hǝni igol ke asoan igol naitian tob̃ur kotov nǝlahan. * 5:33 Lev 19.12; Num 30.2; Deu 23.21-24 * 5:38 Exo 21.24; Lev 24.20; Deu 19.21 ** 5:41 Nasoltia silat aRom, inor hǝn b̃igol auleJutea hǝn b̃itariv nǝhad san van vǝbar nǝmail b̃esua. †† 5:41 Nǝmail evi namita tovi 1,500. * 5:43 Lev 19.18 * 5:48 Lev 19.2; Deu 18.13