11
Yada wɩa
1 Yada yiwo, fʋ tuone a dii dɩ fʋ yalla tama dɩ nan ye nyindiekemba wa nan seŋ ye he. Ta bɩ tuo dii dɩ fʋ kana ka yese nyindiekemba ba seŋ beri mɩŋ.
2 Ŋmɩŋ die bɩrɩ wa kʋrɩŋ ma vuosi ba yada wɩa.
3 Tɩ yada wɩa tɩ sɩba a baarɩ dɩ Ŋmɩŋ die yuori wo ʋ nʋaŋ a balɩ ta ŋmɩŋsikpeŋ aŋaŋ tɩŋgbaŋka gie dɩ naaŋ. Die ʋ nagɩ wa jadieke tɩ kana ka bɩagɩ yese a naaŋ jadieke tɩ yesinene naa.
4 Abeli die dɩ yine Ŋmɩŋ yada wɩa, die ʋ yɩ Ŋmɩŋ kaabɩ dieke dɩ faasɩna a vɩɩna a tɩaŋ Keeni kaabɩkʋ. Ʋ yadaka wɩa Ŋmɩŋ die dɩ baarɩ dɩ ʋ yiwo vuovɩɩnʋ, dama Ŋmɩŋ gbaŋ sʋŋ die fɩalɩya mɩŋ aŋaŋ ʋ piinisisi. Abeli die kpiye mɩŋ, ama die ʋ yine Ŋmɩŋ yada wɩa ʋ ye bala mɩŋ jinne, dama wudieke ʋ yine wo ye daga tɩ mɩŋ.
5 Enɔki die dɩ yine Ŋmɩŋ yada wɩa die ʋ ka kpiye, ama Ŋmɩŋ die nagɩ wa mɩŋ a jʋalɩ arɩzanna ma ta vuoŋ dɩ ka bɩ ye wo. Dɩ maagɩya mɩŋ Ŋmɩŋ gbaŋkʋ ma dɩ, Enɔki die yiwo vuodieke dɩ fɩalɩnana Ŋmɩŋ sʋŋ ta ʋ keŋ nagɩ wa a jʋalɩ arɩzanna ma.
6 Vuoŋ wori a baaŋ bɩagɩ a fɩalɩ Ŋmɩŋ sʋŋ dɩɩ yi dɩ tieŋ ka yi wo yada, dama vuodieke nɩŋ mana dɩ kienene Ŋmɩŋ jigiŋ mʋ ʋ yi wo yada dɩ wʋnɩŋ Ŋmɩŋ seŋ beri mɩŋ ta yɩa vuodiekemba dɩ yaalala wa nyʋarɩ.
7 Nowa yada wɩa die dɩ yi ta ʋ wʋŋ Ŋmɩŋ kpaaŋkʋ yaa gamma nyindiekemba die ʋ kana ka bɩagɩ ye aŋaŋ ʋ nine wo. Die ʋ tuo Ŋmɩŋ nʋarɩ ta kpaasɩ haarɩkpeŋkpɩɩŋ ta wʋnɩŋ aŋaŋ ʋ deŋ die dɩ juu ka ma ta ye gbatɩtaanɩŋ. Dene die dɩ dagɩ dɩ tɩŋgbaŋka gie vuosi yaa wa bɩaŋ, ama ʋ yadaka wɩa die dɩ yi ta Ŋmɩŋ dɩ wa wa vuovɩɩnʋ.
8 Abarahami die yiwo Ŋmɩŋ yada die wɩa saŋŋa dieke Ŋmɩŋ die dɩ balɩ wa dɩ ʋ nyɩŋ tɩŋgbaŋ dieke ʋ benne wo a ga tɩŋgbaŋ dieke wʋnɩŋ Ŋmɩŋ dɩ bala ʋ nagɩ yɩ wa wa, die ʋ saagɩ ta ga. Die ʋ vaa wa ʋ gbaŋ gbaŋ ʋ tɩŋgbaŋka ta ka sɩba jigidieke ʋ ganana.
9 Ʋ yadaka wɩa die dɩ yi ʋ ga yi chaanʋ tɩŋgbaŋ dieke Ŋmɩŋ die dɩ yɩna nʋaŋ dɩ ʋ nan yɩ wa wa ma. Die ʋ bie wo dɔŋɩsɩ gbaŋtɩ vɩɩtɩ ma; ta ʋ ballɩ Aziki aŋaŋ Jakobu vuodiekemba die dɩ kenne tuo nʋarɩ dɩaŋ die dɩ bie mi.
10 Dama Abarahami die chɩɩsa dɩ ʋ keŋ juu tɩŋ dieke Ŋmɩŋ dɩ tuurine ta mɩɩ wa ma, tɩka yiwo jadieke dɩ balla ka bemme haahuu.
11 Ʋ hɔgʋ Sara dɩaŋ die kʋrɩŋya mɩŋ ta yi hɔgʋpɩrɩŋ, ama wʋnɩŋ Sara yada wɩa die ʋ keŋ yigi nyuuti ta mɩɩrɩ, dama ʋ die sɩba a baarɩ dɩ Ŋmɩŋ vuodieke dɩ yɩna wa nʋarɩ yiwo wusietieŋ.
12 Abarahami vuodieke dɩ kana ka yʋa aŋaŋ kuŋ naa, ama ʋ kasɩŋ haagɩsɩ die dɩ keŋ dala sɩba chɩŋmarɩsɩ dɩ dala dene wo, ta bɩ dala sɩba mʋgɩŋ tambʋsɩŋ dɩ dala dene ta wo biisiŋ.
13 Vuosi gie mana die keŋ kpi mɩŋ aŋaŋ ba yada, ama ta ye ka tuo wudieke Ŋmɩŋ dɩ yɩna nʋaŋ dɩ ʋ nan yɩ ba wa, ama ba yadaka wɩa die ba woliŋ ye ke saasaa, dama die ba sɩba ta saagɩ dɩ ba yiwo chaanɩŋ ta kaaŋ yʋasɩ tɩŋgbaŋka gie me.
14 Vuodiekemba dɩ balala wɩaha gie wo yuori daga wa dɩ ba yaala ba gbaŋ gbaŋ ba tɩŋgbaŋ.
15 Die ba ka yile yaa gamma tɩŋgbaŋ dieke ba vana wa, dɩɩ yi die ba tɩŋ yile ka wɩa, ba tɩŋ nan ye sieŋ a yiŋŋi ga ka ma.
16 Ama die ba yile mɩŋ yaa gamma tɩŋgbaŋ dieke dɩ tɩanna ka ta bie arɩzanna ma. Die wɩa Ŋmɩŋ dɩ ka chɩga viivi dɩ ba wasɩma wa ba Ŋmɩŋ, dama die ʋ wʋnsɩ wa tigikpɩɩŋ a gbarɩ ba.
17 Abarahami dɩ yine Ŋmɩŋ yada wɩa, die ʋ nagɩ ʋ bʋa Aziki dɩ ʋ yi kaaba a yɩ Ŋmɩŋ saŋŋa dieke Ŋmɩŋ dɩ magɩsɩna wa wa. Ye, wʋnɩŋ Abarahami wo mi die yine vuodieke Ŋmɩŋ dɩ yɩna nʋarɩ mi, wʋnɩŋ ʋ bɩna yi vuodieke dɩ nagɩna ʋ bʋadembi balɩmɩŋ dɩ ʋ yi kaaba a yɩ Ŋmɩŋ.
18 Ŋmɩŋ die wɔŋ balɩ wa mɩŋ dɩ, “Aziki ma nan ye haagɩsɩ diekemba n yɩna nʋarɩ dɩ n nan yɩ fʋ wa.”
19 Abarahami die yiwo yada dɩ Ŋmɩŋ nan bɩagɩ sʋgɩrɩ kunti a nyɩŋ kuŋ me, ta ka seŋ sɩɩ sɩba Abarahami die tuo wo Aziki a nyɩŋ kuŋ me.
20 Aziki yada wɩa die ʋ balɩ wʋvɩɩŋ dieke die dɩ balla ka keŋ Jakobu aŋaŋ Esɔɔ ma wa.
21 Jakobu die dɩ yalla yada wɩa, die ʋ balla ʋ kpi wo die ʋ balɩ wʋvɩɩna a yɩ Josefu ballɩdembisi wʋnyɩ mana ta die keŋ jalɩŋ ʋ daaŋgbanɩŋ ta jɩaŋ Ŋmɩŋ.
22 Josefu die dɩ yalla yada wa wɩa die ʋ balla ʋ kpi wo, die ʋ balɩ yaa gamma Izara vuosi dɩ balla ba nyɩŋ Ijipiti tɩŋgbaŋ ma dene, ta die balɩ yaa gamma ba balla ba yi ʋ kɔba dene.
23 Mosisi chɔɔŋ aŋaŋ ʋ nuŋ die dɩ yalla yada wɩa, die ba mɩɩrɩna wa ta ye ʋ vɩɩna dene wo, die ba nagɩ wa a lɔbɩrɩ chɩɩta ataa, ta die ka chɩga naaŋ wa dɩ ziene nʋa dieke wo.
24 Mosisi die dɩ yalla yada wɩa, die ʋ bɩrɩnna wa die ʋ ka saagɩya dɩ ba wasɩma wa Naaŋ Faro lɩa bʋa.
25 Die ʋ saagɩya mɩŋ dɩ ʋ dii wahala aŋaŋ Ŋmɩŋ vuosi ama ta ka saagɩya tʋntʋmbɩatɩ sʋgɩfɩalɩ dieke dɩ yine bɩta wa.
26 Die ʋ yiliye mɩŋ dɩ, dɩɩ yi ba zɩa wa Masia wɩa dɩ yaa nyʋarɩ pam a tɩaŋ Ijipiti tɩŋgbaŋ nyinti mana, dama ʋ nine die bie wo nyʋarɩ dieke dɩ kienene wo me mɩŋ.
27 Mosisi die dɩ yalla yada wɩa, die ʋ nyɩŋ Ijipiti tɩŋgbaŋ ma ta die ka chɩga naaŋ wa sɩnyɩɩrɩ dieke dɩ baaŋ keŋ ʋ ma, ama ta die gara nɩŋŋa sɩba ʋ seŋ ye wo Ŋmɩŋ, vuodieke vuoŋ dɩ kana ka yese wo aŋaŋ ʋ nine wo.
28 Die ʋ yalla yada wɩa die ʋ piili gasɩtɩaŋkʋ dʋʋga, ta die yɩ nʋaŋ dɩ Izara vuosi nagɩ zɩŋ mɩsɩ ba gbɩabɩsɩ amʋ kuŋ malakaka kaaŋ keŋ a kʋʋ ba bʋmbʋŋaŋ ballɩdembisi.
29 Die Izara vuosi yada wɩa die dɩ yi ta mʋgɩŋmɩmbʋ die dɩ puo ta yi tɩŋgbaŋ kpɩaŋ a yɩ ba ba jʋalɩ, ta Ijipiti vuosisi dɩaŋ die dɩ mɩa dɩ ba jʋalɩ ama mʋgɩrɩ nyaabʋ die dɩ keŋ lagɩŋ ta dii be.
30 Izara vuosi yada wɩa die ba chʋnna a giliŋ Jeriko tɩka daraa ayʋpɔyɩ wa die ka gaama mana die dɩ nan dene.
31 Rahabi, hɔgʋ dieke die dɩ tʋnnana daakpana tʋʋmaha yada wɩa die Izara vuosisi die ka gʋtɩ kʋʋ wa aŋaŋ vuodiekemba die dɩ zetine Ŋmɩŋ nʋarɩ, dama die ʋ mɩŋŋɩ tuo wo Izara vuodiekemba die dɩ kenne dɩ ba maansɩ daansɩ tɩka chaantɩ.
32 N bɩ balɩ nɩ vuosi bataŋ wɩa a gʋtɩ? Dɩɩ yi saŋŋa dɩ beri n tɩŋ nan balɩ nɩ yaa gamma Gidioni wɩa, aŋaŋ Baraki wɩa, aŋaŋ Samasini wɩa, aŋaŋ Jafita wɩa, aŋaŋ Davidi wɩa, aŋaŋ Samuli wɩa, aŋaŋ Ŋmɩŋ naazʋalɩŋ wɩa.
33 Ba yada wɩa die ba bataŋ die dɩ wagɩ a nyaŋŋɩ tɩŋgbaŋɩsɩ, ta ba bataŋ wudieke dɩ mʋna, ta tuo Ŋmɩŋ dɩ yɩna nʋaŋ dɩ ʋ nan yɩ ba jadieke, ta ba bataŋ die dɩ vaa naachige dɩ ka bɩagɩ yuori a nʋa,
34 ta ba bataŋ dɩ kpisi bolikpɩɩma, ta ba bataŋ die dɩ chɩgɩ nyɩŋ takoobi kuŋ me. Ta ba bataŋ die yiwo wabɩtɩ ama a keŋ bɩrɩŋ hagɩrɩtieliŋ, ta bataŋ dɩaŋ die dɩ taa tɔŋ aŋaŋ hagɩrɩŋ ta vaa tɩŋgbaŋ gaasɩ sojasisi dɩ chɩgɩ.
35 Ta hɔgʋba bataŋ maarɩtɩ vuodiekemba die dɩ kpine dɩ hagɩ kunti me.
Ta ba bataŋ die dɩ yine Ŋmɩŋ yada wɩa die ba nɩgɩ kʋʋ ba, dama die ba ka yaala ba zeti Ŋmɩŋ dɩɩsɩŋ ta chɩgɩ nyɩŋ kumbu me, ama die ba yaala ba hagɩ kuŋ me a ye miivoli dieke dɩ tɩanna die.
36 Die ba vʋarɩ wa ba bataŋ fala ta tɩbɩ ba, ta bɔbɩ ba bataŋ aŋaŋ chɔrɩma a nagɩ ba yi dansarɩka ma.
37 Die ba taa ba bataŋ tana, ta die gobi ba bataŋ bule, ta die kʋa ba bataŋ aŋaŋ takoobi. Ba bataŋ die bɔbɩ wa yiise aŋaŋ bie gbaŋtɩ ta dɩ dɩa aŋaŋ zɔɔlɩŋ, ta vuosi die dɩ mugise be ta yie be bɩaŋ.
38 Tɩŋgbaŋka gie vuosi die ka mʋ dɩ ba bemme aŋaŋ ba. Die ba dɩ dɩa mɩŋ hagɩyeŋ me aŋaŋ tana ma, ta juo taŋpaŋɩsɩ aŋaŋ vɔrɩtɩ diekemba dɩ benne tɩŋgbaŋ ma.
39 Vuosi gie mana ba yada wɩa Ŋmɩŋ die dɩ bɩrɩ ba ama ba wʋnyɩ mana die ka tuo wudieke Ŋmɩŋ dɩ yɩna nʋaŋ dɩ ʋ nan yɩ ba wa,
40 dama Ŋmɩŋ die wɔŋ saŋ wa wudieke dɩ faasɩna vɩɩna a zieŋ tɩ ama daa tɩ nyɩɩna ma, ba gbaŋ ba gʋtɩya mɩŋ. Ŋmɩŋ saŋkʋ die yiwo naa, dɩ banɩŋ aŋaŋ tɩ mana nan daansɩ a lagɩŋ a bemme vɩɩnɩŋ aŋaŋ wusie.