6
Izhgasekué ldiuwañ gakue akuxane
(Mt 12.1-8; Mlk 2.23-28)
Ezua izhgasekué ldiuwañ zalguéñ, Duwe Jesú tek zʉxaitatoguéñ, aldéñ shaxaldixakuejañki eñ gakue* nauwa akuguenik ajuba iyatuldi, iyatuldi axá. Ekí katuatshakna, paldiseyukueja ekí kaxaldék:
—Nauwisanátshi guiyabajañki izhgasekué ldiuwañki ni nauwa jiba atshasé guaka ne, maiñki ¿jinak shi atshasé jiaga ekí atshabinók?
Guake Duweja kakiyó:
—¿Nauwibama Dabí ezua ldiuwañ apebukue juizhi maldija kakualdá guñguake sakí atshane sezheklde tuabíne sha? Guiyabaja Jatek pañ agaxeneki aldéñ múldigaba agaskaitshixakueja za gaka sezheklde nalgué jiaga, nauwibama Dabí Jate axazakuagaldi juldunguenik, ai pañ gugueniki gatshak, apebukuek jiaga kakaune. Ne naski Jatetshi Asukuága ixagabaldeklduge naugák niuwi ge guashi naxaldéñ na, izhgasekué ldiuwañ ajanashakuamak ajanashaka niuwi genaka nakldá —na kaxaldexá.
Duweja izhgasekué ldiuwañ ezua janshi axazguá
(Mt 12.9-14; Mlk 3.1-6)
Mokue ezua izhgasekué ldiuwañ Duwe Jesúki juwí asanákue izhajuizhaldegeñka shizhiyal juldunatshake, ezua sigí káuxalda jibatshaldi ixanane ité tu. Exa na, guiyaba shizhixakue, paldiseyukue juizhi Duweki atshasé atshane izhakuaxaldixa aldiyatoshi, “izhgasekué ldiuwañ jiaga ai sigí se akzukuá gualdí” ajañgui na, Duwe za atuaté na aldoxá. Ne Duwejañki kakldegatuka jiaga katuakna, sigí káuxalda ixananek ekí akbeyá:
—Izhgaté xaldeki saldiñga matuakldegéñ axaté guwá.
Axaldeguamak izhgaldaguake Duweja exa zhekualguekuek:
—Ekí miñnukaldikue: ¿Nauwijí guiyabajañki kizhiksekué ldiuwañki janshizhe atshakue azhi sha atshakue zʉñmeñka shi na? ¿Ai ldiuwañki ezua shuigaté nuka shuigazháldiamak yo guakue, azhi yo guagábaki egaba tu me guakue zʉñmeñka shi na?
10 Ekí kakldukañguenik ashekualdauxa ezua, ezua katuñgueni sigík ekí axaldék:
—Káuxalda mixanane yu atshiwá.
Amak atshatshaga na, auxaga janshagatsék. 11 Guatshakna, guiyaba shizhixakue, paldiseyukueki nusá kakzeshiñgaba na, sakí agatsaldi Duwe Jesú sha akualdixa izhgabeyaldá na akuapaná.
Duweja shaxaldiyaldixakue 12 kezhgakuxá
(Mt 10.1-4; Mlk 3.13-19)
12 Atshak bual Duwe Jesú Jate axazguaxal gaxa akshá zeñka nitshiguenik, sesʉñ axazguashiñga muetsék. 13 Muñzegatshake agapa neñkakue axaldagakue kakbeñgueni 12 na kezhgakuxá. Aikueki aldéñ naldiñga shaxaldiyaldinik ají múldigaba guaxal kakaxaldixakue na ekí axezhukakue kezhgakuxá: 14 Ezuañki Simóñ nalgué aldéñki Péguldu axetene. Ezuañki Andaldé, Simóñtshi aldani, ezuañki Santiaku, ezuañki Juañ, ezuañki Pildipi, ezuañki Baltoldomé, 15 ezuañki Mateyu, ezuañki Tumás, ezuañki Santiaku, eñki Alpeyutshi asukuá. Ezuañki Simóñ, eñki axautshi saná kauwijí kagik sanekakue akzʉxaitshaldiamak niji izhuka. 16 Ezuañki Juda, eñki axautshi Santiakutshi asukuá. Ezuañki Juda Iskaldiute, eja na aldiweki Duwe Jesú gexaldixa na naldá.
Duweja matshuwi shaxaldiyanekue
(Mt 4.23-25)
17 Ekí kezhgakuguenik, Duwe Jesúja ekue nañga guiyaxa zeñka agataná. Exa aldéñ agapa neñkakue matshuuwi ajuizhaldék. Ekíga na, matshuwi nekue saldiñga Juldeya baxe zaldakue, eñkaga kuíbuldu Jeldusaldéñ zaldakue, mozhua kuíbuldu Tildu, Sidóñ níbuni xezhaxa zaldakue juizhi na ekí ajuizhaldeklde ashekualdá. 18 Ekueki Duweja shizhixa axaldukal, mulbatá kalzʉxaitshaldiamak axaldaklde. Atshak jisétshi alduna ijuldunekueki se kakzukui nuk kezheñshá. 19 Ekíga na, Duweki kama axaldéñ zhinik na, mulbatá kakzekakue nalguauxa se kakzukuane, nalguakna saldiñgaja se kakzukualdiamak Duwe ajugundana na kakzexá.
Zeñ kajañguxakue, zeñ kajañguazhékue
(Mt 5.1-12)
20 Guatshak Duwe Jesúja agapa neñkakue katuaté noshi ekí shi kaxaldiyaldá:
“Mieldeke niuwabak, aldunaxa ji miñgajuezhauxa miñkaldaldazhé miñnekake zeñ minaldaldixa.
Jinake naldakí. Jatejañki zeñ mimajañgui, miñsanexaldixa nak.
21 Mieldeke kaiga ldiuwañki maldi mimakuí mizhekueke, zeñ minaldaldixa.
Jinake naldakí. Jatejañki auxabé miñzukualdixa nak.
Mieldeke mauwi§ guabinukake zeñ minaldaldixa.
Jinake naldakí. Aldiweki Jate zeñ miñzukui mishimaldixa nak.
22 Ekíga na mieldeke nas, Jatetshi Asukuága ixagabaldeklduge namak najañgui, nepanamine shalda nuxa axautshikuek kaguldijiñgaba,
mimaxajuekui, nalda miñkakuashi, aguáñ mimezhabashi mimakuxake zeñ minaldaldixa.
23 ”Mitsakgaba ekí mimakuaká shalda egaba zeñ zalda miñzekaga zʉ́xaita zeñ itshani miñgualdí. Jinake naldakí. Ekí mimakuxá shaldaki jékaldaxa Jateja guagasá janshizhe miñkatshaldixa nak. Akze, ekíga guana, sha mimakuxakuetshi abamakueja Jatetshi múldigaba naldiñga zʉxaitshixakue sha kakuanane nakldá.
24 ”Ekí ne niñkauwañki kabiakue ¡wau wau wau sakí guiyaba mitualdixa ne! Jinake naldakí. Janshizhe mipanaldiauxa au ipana guamine nak.
25 ”Ekíga na, mieldeke jai kagikga gakue ni ji jue naldakí auxaga miñkaldekueke ¡wau wau wau sakí guiyaba mitualdixa ne! Jinake naldakí. Aldiweki jue miñzeshi za mizhoxaldixa nak.
”Ekíga na, mieldeke kaigaki shimiñgaba, zeñ miñzeshi za mizhekueke ¡wau wau wau sakí guiyaba mitualdixa ne! Jinake naldakí. Aldiweki matshuwi itshani, mauwá za minoxaldixa nak.*
26 ”Ekíga na, mieldeke saldiñgaja ‘janshizhe nibaldá’ mimakuakakueke ¡wau wau wau sakí guiyaba mitualdixa ne! Jinake ekí miñmeyakí. Ekuetshi abamakueja ekíga ‘Jatetshi múldigaba naldiñga zʉxaitshikuge nzhakú’ naldagálde nuxa nekakue janshizhekue ne katuñka nane nak.
Miyaguldiñkakue jiaga izhgajañguakue
(Mt 5.38-48; 7.12)
27 ”Naldukabinukakuañ ekí miñmeyaldikue. Miyaguldiñkakue maiñ zhiniki kezhgajañgui miñgualdí. Azhi nusá miñguankakue jiaga maiñ zhiniki janshizhe za kaxatshiji miñgualdí. 28 Mieldeke ‘agisa guakuéñ’ minjankakue jiaga maiñ zhiniki zeñ kajañgui miñgualdí. Azhi sha mimakuxakue jiaga maiñ zhiniki Jateja kagaunexaldiamak akshishi miñgualdí. 29 Mieldeki waxa miñkabuxaldiák, ataba jiaga miñkabugexañ tuñshi miñgualdí. Ekíga na, ezua zhakuá minatushexaldiake, maiñ zhiniki ‘nazikugasé nzha’ negagábaki ‘egaba akldé shuldejí’ mijañgualdí. 30 Mieldejañki jika miñshishaldiake amak akauwakue. Azhi mieldejañki jigaba mintushexaldiake, miñgishkualdikshakue axaldexabináldi. 31 Maiñ axaldáñ mitsabé mimakundana miñzeka nake, ake, axautshi jiaga ekíga miñgualdí.
32 ”Maiñ mimezhgajañguxakue za mizhgajañgualdiák, sha atshixakue ajañguamakga nuxa miyajañgualdixa. Akna ¿sakí shi ekí atshamine shalda nuxa Jateja akzé atshamine mimatualdixa na? 33 Ekíga na, mielde janshizhe miñkatshixakue za janshizhe miyaxatshaldiák, sha atshixakue atshamakga nuxa miyatshaldixa. Akna ¿sakí shi ekí atshamine shalda nuxa Jateja akzé atshamine mimatualdixa na? 34 Ekíga na, mieldek jigaba muashalda miñguatshak auxaga miñkiyushakak za miyakwashaldiák, aiki sha atshixakueja izhgawashamakga nuxa mimuashaldixa. Akna ¿sakí shi ai zhinik me Jateja akzé atshamine mimatualdixa na?
35 ”Naldatshak maiñ zʉnake miyaguldiñkakue kezhgajañgui, janshizhe kaxatshakue miñgatsé. Jigaba muashalda miñguatshak, ai shakuaki ‘ipanaldikue nak’ jañguagába, egaba muashakue miñgatsé. Ekí miyatshaldiakna Jateja atemajañ zʉ́xaita janshizhe miñkatshaldixa. Ekí miyatshaldiakna Saldiñga netshi Jate akaldak akzetshi sukuakue giemi miné minaldaldixa. Jinake naldakí. Nauwijateki sha atshixakue, aldéñ ‘zeñ nzhakldék’ akbeyazhékue jiaga juañ zaldaba za kaxatshixa nak. 36 Akna Nauwijate, Saldiñga netshi Jatejañga, kágubakue guañ kajañgui kaxatshamakga, maiñ jiaga ekíga guañ kajañgui mizhekualdaldí.
Axautshi agatsé ne guagasʉ́ñze
(Mt 7.1-5)
37 ”Maiñ axautshikue agatsé axezhaxabináldi. Ekíki Saldiñga netshi Jateja zhinik ekíga miñgatsé ne mimatuwi axanibindakldék. Ekíga na, axautshikue ‘guiyaba tuakue kagatsaldi ne tiuwi’ axakezhaxabináldi. Ekí minaldiake, Jateja zhinik ekíga miñgatsé mimakuashi axamindagazháldixa. Naldatshak káguba sakí sha mimakuane zʉnake egaba kaxabeta miñgualdí. Ekí miñgualdiake Jateja sha axatshamine ekíga miñkabetaldixa nakldá. 38 Maiñ axautshikue akáu miñgualdiák, ake, Jateja zhinik miñkauwaldixa. Amak miñkauwatshak jika kuashixak neñsha, neñsha tiñ, tiñ dañ miñkauwaldixa. Akze, maiñ mitsá guaja me mishkauwaldiake, ake, auxabeñga guaja me miñgaxauwaldixa nakldá.”
39 Ekí kakbeyatoguenik ezua ajanashakldegéñ zhinik shi kaxaldiyaldá: “Ezua uba iséja ajanameñga uba isé ¿janshibé shi jiúñguldak uldeyaka na? ¿Azhi amak uldenake mozhuañga nusa zeñ kapenazháka sha?
40 ”Ni mielde shitixaga nuxa aldéñ shaxaldixa zhakaldak akzé naldazhé. Ne ai shitixaja shaxaldiyanamak shitiji, auxa shitiyatshake ají shizhixa janañga naldaldixa naldashá.
41 ”¿Sakí zhinik shi axautshi ubak zubagi nóñgutse nuxa ijulduneki señ me tuminaka, jiak naldatshak maiñ axaldáñ niñkauwañki kaldi wézhilduka ubak minjuldune tuazháminaka na? 42 Ekibeñga na, sha atshamine axaldáñ izhgatuakí minuka jiaga, ¿sakí zhinik shi ezua aguáñ sha atshane ‘gaja, sha matshixa mabashaldiamak nas miksanekldaka nakldá’ axaldekbildaka na? Maiñki Jatek amak miyaxatshixa ga abeldashi mizhekueke axáñ misha axaldáñ matshuwi sha miyatshixa masha xaldek na ezua mimizhaguáñ sha atshixa sha atshá mashaldiamak aksanekbinaka naldaldixa nakldá.”
Ezua kaldi ji naldaldiake aiga zhenka
(Mt 7.17-20; 12.34-35)
43 Guñgueni ekí jiaga kakbeyá: “Kaldi janshagatsejañki kalwé nusagatse zheñguazhé. Ekibeñga na jiak, kaldi janshagatsaldagáldejañki kalwé janshagatse zheñguazhé. 44 Akze, kaldi zhenéñ zhinik me, ji xalde ne zʉnatuñshixa. Ai zhinik na, zaldalduk kalwé gakue kuiyasé naldashá. 45 Ekibeñga na, káguba janshizheki aldunaxa janshizhegaba za akldeka naldaldiake, amak janshizhegaba atshiji, zukuaka naldaldixa. Ekíga na, káguba shaneki aldunaxa nusagatsegaba za akldeka naldaldiake, amak shanegaba atshiji, zukuaka naldaldixa. Jinake naldakí. Aldunaxa sakí akldeka, sakí itshanka naldaldiake, aiga guana múldigabak zukuaxaldixa nak.”
Mozhua juwí sakí axauwane
(Mt 7.24-27)
46 Guñgueni ekí kakbeyá: “Maiñki ‘nají Sañkaldá’ minaxaldegatshak, ¿jinak shi miñsanekugamak naxatshakí miná? 47 Ne mieldekueki naxaldashi, guakuge naxaldukshi, amak naxatshixakueki ekí jana izhukakue. 48 Ezua sigí juwí gauwapanatshak, juxasakue muldetua kakuamak juit zeñka agajieñguxa. Ekí kakuamak kama gukshanaldixa na, ni maxé zegatshak ni taniñgaba, juwík axabugatshak jiaga, wi wi atshishazháldixa. 49 Ne mieldekueja guakuge naldukatshak jiaga, amak naxatshazhékueki ekí jana izhukakue. Ezua sigí juwí gauwapanatshak juxasa jieñguagába gauxa. Guanaldixa, ni taniñgaba, juwík axabugatshake wi wi atshishi, nuk tiñgualdixa naldashá” na kakbeyá.
* 6:1 6.1 Dt 23.25 “trigo” 6:4 6.3-4 1S 21.1-6; Lv 24.9. Ekí gatshak jiaga Jateja guiyaba tuñshazhá. 6:21 6.21 Maldi makuí janañga Jate agajuezhi izhukakueki auxabé kakzukualdixa jiaga guashi naldaka. § 6:21 6.21 Mieldeki sha atshane shalda itshani, mauwi guanaldixa aldiweki Jateja axabetanéñ zhinik zeñ akzukui ishimaldixa jiaga guashi naldaka. 6:22 6.22 1Pe 4.14 6:23 6.23 2Cr 36.16; Ajsh 7.52 * 6:25 6.24-25 Mieldekueki kabia ldexa, gakuek, zeñ mikldexa za niji Jate niyakí izhonaldixakue aldiweki guiyaba tuwi izhoxaldixakue guashi naldaka. 6:28 6.27-28 Pr 25.21 6:38 6.38 Mlk 4.24 6:39 6.39 Sakí guashi guaklde tuexañki Mt 15.14 aldukseni tuakue. 6:40 6.40 Mt 10.24-25; Jñ 13.16; 15.20 6:44 6.44 Mt 12.33 6:45 6.43-45 St 3.11-12 6:46 6.46 Mt 7.21