4
Di ala kai o tangada dogi mee
(Matthew 13.1-9; Luke 8.4-8)
Jesus ga daamada labelaa ga agoago i tongotai Galilee. Digau dogologowaahee ga dagabuli i di gili o Maa, ga hidi mai iei Mee gaa gaga gi hongo di boodi gaa noho, gei tagabuli dangada deelaa le e tuu i tongotai.* Mee e agoago gi digaula i nia mee e logo i nia ala kai, ga helekai gi digaula, “Hagalongo. Dahi daane ne hana e haga nonnono ana lii gi matilitili. Dono haga nonnono hua ana lii, hunu lii guu too gi taalinga di ala, gei nia manu ga mmaangi mai gaa gai nia maa. Hunu lii ne too gi hongo di gowaa haduhadu, e dee dohu ono gelegele, gei nia lii gu matilitili hua hagalimalima, i nia gelegele la hagalee llala. Di laa gaa dii, gaa dudu nia maa gii mae, idimaa nia aga digi tomo humalia, nia laagau ga limalima hua di maangoo. Hunu lii guu too gi lodo nia geinga duduia, gei nia geinga duduia la ga tomo aga, ga haga deaadee nia laagau aalaa, ga dee huwa. Hunu lii ne too gi hongo nia gelegele humalia, ga matili, gaa tomo haga dubuagina, gaa huwa. Hunu maa ne huwa dagi motolu, dagi modoono, dagi llau.”
Gei Jesus ga helekai, “Tangada ono dalinga i golo, gi hagalongo!”
Tadinga o nia ala kai
(Matthew 13.10-17; Luke 8.9,10)
10 Di madagoaa hua Jesus nogo modogoia, gei nia dama agoago dilongoholu maa lua mono gau ala nogo hagalongo, ga lloomoi, ga helekai gi Mee gi hagi anga ina nia hadinga o nia ala kai aalaa. 11 Jesus ga helekai, “Go goodou hua ala ne dumaalia anga ginai gi iloo nia mee hagammuni o Teenua King o God, gei digau ala e noho i tua, le e hagalongo hua gi nia mee huogodoo mai nia ala kai. 12 Deelaa laa,
‘Digaula gaa mmada, gei e de gidee.
Digaula ga hagalongolongo,
gei hagalee modongoohia!
Maa nei bolo digaula ne gidee,
gu modongoohia,
digaula guu huli ang gi God,
gei Mee ga dumaalia gi nadau huaidu.’ ”*
Jesus e haga modongoohia di ala kai o tangada dogi mee
(Matthew 13.18-23; Luke 8.11-15)
13 Jesus ga heeu gi digaula, “Goodou digi modongoohia di ala kai deenei? Malaa, dehee di godou hai e iloo nia ala kai ala i golo? 14 Tangada haga nonnono lii, deenei la go tangada dela e hagadele nnelekai a God. 15 Hunu daangada e hai be nia lii ne too gi taalinga di ala. I di nadau longono hua nia agoago, gei Setan ga hanimoi, gaa kae nia maa. 16 Hunu daangada le e hai be nia lii ne too gi hongo nia gowaa haduhadu. I di nadau longono nia agoago, gei digaula guu tene ginai, guu kabe. 17 Gei hagalee mau i nadau lodo, ge hagalee noho duai. Di haingadaa, be taaligi ne hidi mai i di Longo Humalia ma ga kila aga, gei digaula gu limalima di diiagi nadau hegau. 18 Hunu gau le e hai be nia lii ne too gi lodo nia geinga duduia. Aanei go digau ala ne hagalongo gi nia agoago, 19 gei e manawa i di mouli dolomeenei, mono hagagailaa gi nia mee, mo nia hiihai gi nia hagadilinga mee ala i golo, ga haga deaadee nia agoago gi deai ono huwa ai. 20 Hunu daangada le e hai be nia lii ne too gi lodo di gelegele humalia. Aanei go digau ala ne longono nia agoago, ga hai hegau ginai, gaa huwa dau logo: hunu gau ne huwa dagi motolu, dagi modoono, dagi llau.”
Di malama i lala di boolo
(Luke 8.16-18)
21 Jesus e helehelekai hua igolo gi digaula, “Ma iai tangada i golo e dugu dana malama gi lala di boolo, be gi lala di hada kiikii? Ma hagalee belee dugu gi hongo dono lohongo donu?* 22 Di mee dela e ngala le e haga gila mai, gei di mee dela e dugu hagammuni, le e huge aga.* 23 Tangada ono dalinga i golo, gi hagalongo!”
24 Jesus gu helekai labelaa gi digaula, “Heia goodou gii donu gi nia mee ala ga hagalongo ginai goodou. Di godou hai e hagi aga digau ala i golo, dela hogi di hai a God e hagi aga goodou, malaa koia ne huaidu gi nonua.* 25 Idimaa, tangada dela ana mee i golo, le e wanga labelaa ana mee gi nonua. Tangada dela ana mee ai, nia mee dulii ala i dono baahi, le e daa gi daha.”*
Di ala kai o di tomo o di lii
26 Jesus ga helekai, “Teenua King o God le e hai be nia lii e haga nonnono go tangada i dana gowaa. 27 Mee e kii i di boo, ge e ala i di aa, gei dela di madagoaa ne matili ai nia lii, gaa tomo, gei mee e de iloo be nia maa ne hai behee. 28 Nia gelegele hua ala ne haga tomo nia laagau, gaa hai nia maa gii huwa. Matagidagi di tila, nomuli di laagau, nomuli gaa huwa, nia huwa e honu lii. 29 Di madagoaa ma ga mmaadua ai nia huwa, gei tangada gaa hagi nia maa, idimaa, guu dau gi taugai.”*
Di ala kai o tama lii laagau ‘mustard’
(Matthew 13.31,32,34; Luke 13.18,19)
30 Jesus ga heeu, “Gidaadou e hai bolo Teenua King o God le e hai be di aha? Di ala kai behee e hai hegau e haga modongoohia di maa? 31 Ma e hai be tangada ma gaa kae dana lii ‘mustard’ dela e dulii loo i nia lii i henuailala, gaa dogi gi lodo di gelegele. 32 Nomuli ga matili, gaa tomo, gaa hai di laagau damanaiee i nia laagau huogodoo, ga mangamanga gi daha, gei nia manu ga mmaangi mai, gaa hai nadau waehongo i dono malu.”
33 Jesus e agoago gi nia daangada i nia ala kai beenei e logo, ala e tau ang gi nadau iloo. 34 Mee e helekai hua gi nia daangada i nia ala kai. Dono madagoaa hua ga madalia ana dama agoago, mee ga haga modongoohia nia hadinga o nia ala kai aalaa gi iloo digaula.
Jesus e haga kila di madangi gono
(Matthew 8.23-27; Luke 8.22-25)
35 Hiahi hua di laangi deelaa, gei Jesus ga helekai gi ana dama agoago, “Gidaadou gaa hula gi di baahi i golo o tai.” 36 Gei digaula ga hagatanga gi daha mo tagabuulinga dangada deelaa, gei nia dama agoago gaa kaga gi di boodi dela e noho Jesus nonua, gaa hula ginaadou. Nia boodi labelaa nogo i golo. 37 Gei di madangi guu gono huoloo, di moana gu bagibagia huoloo, di boodi gu hahaawa, gu hoohoo ga abulu. 38 Jesus e kii i muli waga di boodi, e ulungi i di ulungi. Nia dama agoago ga hangahanga a Mee, ga helekai, “Tangada Agoago, Goe e de hei e Goe bolo gidaadou gaa mmade?”
39 Jesus ga duu i nua, ga helekai gi di madangi, “Kila!” ga helekai labelaa gi nia beau, “Bapaba!” Gei di madangi guu kila, di moana gu bapaba.
40 Gei Jesus ga helekai gi ana dama agoago, “Goodou e mmaadagu di aha? Goodou digi hagadonu hegau?”
41 Digaula gu mmaadagu huoloo, ga leelee i nadau mehanga, “Taane deenei la koai, dela e hagalongo ginai di madangi mo nia beau?”
* 4:1 Luke 5.1-3 * 4:12 Isaiah 6.9-10 * 4:21 Matthew 5.15; Luke 11.33 * 4:22 Matthew 10.26; Luke 12.2 * 4:24 Matthew 7.2; Luke 6.38 * 4:25 Matthew 13.12; 25.29; Luke 19.26 * 4:29 Joel 3.13