10
Jisas bɨ nɨpe iru nöp hag yuö am ram mɨnöŋ ke ke arla
Hainö Jisas bɨ nɨpe ñɨnjuöl mɨhau nɨgaŋ ado gɨ da mɨgan laŋ (72) udöm, kalɨp baluöm mɨhau ke, mɨhau ke, ram mɨnöŋ gau ke ke yunɨg göm haga, “Kale nöd ammim, manö yad u hag ñɨbe, yad hainö nɨnabin,” a ga. * Pen kalɨp manö ap haga, “Nan wög kub yabɨƚ mɨdöp u pen nɨbi bɨ nan magö ral dauep gau iru mɨdagpal. Anɨb u, Bɨ Kub wög adɨŋ nap nɨbö u nɨp hag nɨŋbe, nɨbi bɨ nan magö ral dauep rɨmnap halö hagö, am ral dauöl. * Kale arim! Pen kalöp kaj sipsip pi rö kain hapeb mɨdpal aŋ au hag yuabin. * Kale mani rin, wadɨ, ma rɨrɨp gau halö ud aragmim. Nɨbi bɨ rɨmnap aip adan aŋ au manö hag mɨlö mɨdagaimim. * Pen ram ap amjakmim, ram raul mɨgan amöl gɨ, kalɨp manö aij hag ñɨmim hagmim, ‘God kalöp abad mɨdeiaŋ,’ a gɨmim. Anɨg hageinabim, nɨbi bɨ God manö hain aij nɨpe udep rö ap mɨdeinab u, manö hain kale anɨbu udnab. Wasö u, manö hain hagnabim u kalöp ke ado gɨ aunab. Pen ram anɨbu nöp mɨdaimim, nan magö dap ñɨnaböl u ñɨŋöl gɨ mɨdaimim. Bɨ wög gɨpal gau pen hajɨ udpal. Anɨbu rö, kalɨp manö aij u hag ñɨnabim rö, kale pen nan magö dap ñɨnaböl. Pen kale ram ram gagmim. * Pen daun ap araimim, kalöp hag wɨhai udöm, nan magö ñɨnaböl u, haƚöwaƚö ñɨŋmim. * Ram mɨnöŋ anɨbu, nɨbi bɨ nan gɨnɨm gau kalɨp gɨpe, kamɨŋ lɨnɨm. Nɨbi bɨ gau magöŋhalö kalɨp hag aij gɨmim hagmim, ‘God nɨbi bɨ udöm abad mɨdeinab u, ma iƚ kalöp u auöp,’ a gɨmim. 10 Pen daun ap araimim, kalöp hag wɨhai udagaiöl, adan aŋ au ammim hagmim, 11 ‘Ram mɨnöŋ kalöp i auajun u, haƚpɨƚ acɨp acɨp ma hon udöp gau kale ke ƚɨk gɨ yu arabun. Pen nɨŋ aij gim! God nɨbi bɨ udöm abad mɨdeinab u, ma iƚ kalöp u auöp,’ a gɨmim. * 12 Yad kalöp hagabin, hainö manö kub nɨŋnaböl ñɨn u, daun kub Sodom nɨbi bɨ nan si nan naij nöp gɨlö gɨlö in habɨk ñɨŋ ara u, manö kub nɨŋöm ilön pro rö udnaböl; pen nɨbi bɨ manö kale am hagpe udagnaböl gau, manö kub nɨŋöm ilön kub yabɨƚ udnaböl. *
Pen ilön kub udnaböl
13 “Korasin nɨbi bɨ gau abe, Bedsaida nɨbi bɨ gau abe, nan gagep rö u gɨnö, nɨŋmim arö gɨpim rö, ilön kub yabɨƚ udnabim. Pen daun kub mɨhöp Daia Saidon nɨbi bɨ gau kalɨp, nan gagep anɨbu rö rɨmnap gɨnö nɨŋblap u, kale waƚɨj gɨ dö gɨ lugöp rɨmnap yɨmöm asɨköm, run he ud yuöl gɨ ud yuöl gɨ mɨdöm, nan naij gɨmɨdal anɨbu arö gɨblap. 14 Manö kub nɨŋnaböl ñɨn u, Daia Saidon nɨbi bɨ gau ilön pro rö udnaböl; pen kale Korasin nɨbi bɨ gau abe, kale Bedsaida nɨbi bɨ gau abe ilön kub yabɨƚ udnabim. 15 Pen ñɨn anɨbu, kale Kapaneam nɨbi bɨ gau u rö nöp, kumi kabö adö laŋ au aragnabim; böŋ nöp uƚöm mɨgan kub yaŋ arnabim,” a ga.
16 Jisas bɨ nɨpe gau kalɨp haga, “Nɨbi bɨ manö kale udnaböl gau, manö kalöp nöp wasö, manö yad u u rö nöp udnaböl. Pen kalöp udagnaböl gau, kalöp nöp wasö, yɨp u rö nöp udagnaböl. Pen yɨp udagnaböl gau, yɨp nöp wasö, Bɨ yɨp hag yuö aunö u nɨp u rö nöp udagnaböl,” a ga. *
Bɨ nɨpe hag yua gau ado gɨ aula
17 Pen hainö bɨ nɨpe ñɨnjuöl mɨhau nɨgaŋ ado gɨ da mɨgan laŋ (72) anɨb gau, ram mɨnöŋ gau aj arö göm apöm, aij a göl gɨ Jisas nɨp hagla, “Bɨ Kub! Kɨjaki aiön pi nɨbi bɨ abaŋ albal gau, hib ne hagun, ‘Jisas mɨdöp rö arim!’ a gɨno, hagpun rö nɨŋöm arbal,” a gɨla.
18 Hageila, Jisas kalɨp haga, “Yad nɨŋ mɨdnö nɨŋöl gɨ, kɨjaki aiön pi nap kale Seden, añɨm añɨm rö udöm kumi kabö adö laŋ nɨbö ap lug paka. * 19 Kalöp hag lɨbin u me, re haiŋo sara, gaiwadö, hauaɫ, nan hapeb anɨb gau abe, Bɨ Koƚmaƚ kƚö nɨpe u abe, kalöp gɨ naij göl rö lagöp. * 20 Pen kɨjaki aiön pi nan gau hagpun rö nɨŋöm höŋ arbal a gɨmim, mɨñ mɨñ gagmim; God nɨpe hib hon kumi kabö adö laŋ au kalɨ kƚiñ rɨköp, a gɨmim, mɨñ mɨñ gɨmim,” a ga. *
Jisas Nap God nɨp aij a ga
(Mad 11:25-27; 13:16-17)
21 Magö anɨbu, Ana Uɫ u Jisas nɨp ajmaŋ rau mɨdö nɨŋöl gɨ, nɨpe mɨñ mɨñ göl gɨ, Nap nɨpe nɨp haga, “Bapi, ne Bɨ Kub kumi kabö adö laŋ abe, mɨnöŋ naböŋ iƚ i abe abad mɨdpan u, gasɨ ne ke nɨŋö aij göp adö u nöp gɨpan. Hon nɨbi bɨ kub gasɨ nɨŋ kɨd hiɨkun ke nɨŋbun, a gɨpal gau, kalɨp manö aij iƚ u yamagpan pen ñɨ pai pro gau, ne kalɨp gasɨ aij ñö, manö aij iƚ u nɨŋbal u me, nöp aij a gabin,” a ga.
22 Jisas anɨg hagöm haga, “Nɨbi bɨ rɨmnap yad bɨ aigale bɨ rö mɨdpin u nɨŋagpal; Bapi nɨpe nöp yɨp nɨŋöb. Pen Bapi nɨpe bɨ aigale bɨ rö mɨdöp u, nɨbi bɨ rɨmnap nɨŋagpal; yad ke nöp nɨŋbin. Nɨpe yɨp pɨdöŋ nan nɨpe gau magöŋhalö ñöb rö, nɨbi bɨ kalɨp yamnam a gɨnabin gau nöp, Bapi kalɨp yamnö nɨp nɨŋnaböl. Nɨbi bɨ rɨmnap halö Bapi nɨp nɨŋagnaböl,” a ga. *
23 Jisas anɨg hagöm, ado göm, bɨ nɨpe gau nöp kalɨp hagöm haga, “Nan anɨbi nɨŋabim u, mɨñ mɨñ gɨmim. God kalöp nöp me ud aij yabɨƚ gö nɨŋabim. 24 God manö hagep bɨ gau iru nöp abe, kiŋ gau iru nöp abe, nan amgö nɨŋabim anɨbi nɨŋun a göm, abad mɨdmɨdal u pen kale nɨŋagla; manö apdi nɨŋabim anɨbi nɨŋun a göm, abad mɨdmɨdal u pen kale nɨŋagla.
Jisas, bɨ aij Sameria nɨbö u, manö hod rɨköm haga
25 Ñɨn ap aŋ au, bɨ lo manö hag ñeb bɨ ap, Jisas yɨp nɨhön manö hagnɨm a göm, apöm nɨp hag nɨŋöm haga, “Manö hag ñeb bɨ, yad nɨhön nɨhön gem, pör mɨdep magö u udnam?” ö ga. *
26 Hageia, Jisas nɨp haga, “Lo manö u kalɨ kƚiñ rɨköm, nɨhön hagla?” ö ga.
27 Hageia, bɨ lo manö hag ñeb bɨ anɨbu haga, “Lo manö u nɨŋbin, Mosɨs kalɨ kƚiñ rɨköm haga,
‘God Bɨ Kub ne u nɨp mɨñ mɨñ gɨmön,
gasɨ rɨmɨd ne u nɨp ñɨmön,
kƚö ne u magöŋhalö nɨp ñɨmön,
nɨp mɨdmagö yabɨƚ lɨmön.
Ne ke mɨdmagö lɨban rö,
nɨbi bɨ rɨmnap kalɨp u rö nöp mɨdmagö lɨmön,’ a ga,” a ga. *
28 Anɨg hageia, Jisas bɨ anɨbu nɨp haga, “Ne kabö göl hagpan; adö anɨbu nöp hain gɨmön, pör mɨdep magö u udnabön,” a ga. *
29 Jisas anɨg hageia, bɨ lo manö hag ñeb bɨ anɨbu, hib yad u pro gɨnab a göm, Jisas nɨp kauyaŋ hag nɨŋöm haga, “Lo manö kalɨ kƚiñ rɨka u, nɨbi bɨ rɨmnap kalɨp mɨdmagö lɨmim a göm, kalɨ kƚiñ rɨka. Anɨb u, nɨbi bɨ mai kalɨp mɨdmagö lɨmim a göm, kalɨ kƚiñ rɨka?” ö ga.
30 Hageia, Jisas bɨ lo manö hag ñeb bɨ anɨbu nɨp, manö pen hagöl gɨ, aiud udöm haga, “Bɨ ap Jerusalem arö göm, daun kub Jeriko amnam a göm, adan aŋ au araia nɨŋöm, bɨ nan si udep rɨmnap apöm, nɨp mɨñu magö paköm, waƚɨj nan nɨpe gau pɨƚɨ gɨ ud arlö nɨŋöl gɨ, nɨpe adan aŋ au umnɨg göm gɨ mɨdeia. 31 Bɨ God nɨp nan sabe gep bɨ ap, adan adö anɨbu amöm bɨ anɨbu umnɨg göm gɨ mɨdeia au nɨŋöm, böŋ lau nöp adan löm ara. 32 Pen bɨ Lipai iƚ bɨ ap, adan adö anɨbu nöp amöm, bɨ anɨbu umnɨg göm gɨ mɨdeia au nɨŋöm, mɨdeia söl au amöm nɨŋ aij göm, böŋ lau nöp adan löm ara. 33 Pen bɨ Juda wasö, ram mɨnöŋ Sameria nɨbö bɨ ap, adan mɨlö añɨ anɨbu nöp amöm, bɨ anɨbu umnɨg göm gɨ mɨdeia au nɨŋöm, nɨp mög yabɨƚ nɨŋa. 34 Nɨp mög yabɨƚ nɨŋöm, mɨdeia söl au amöm, wös nɨp gau wel rɨmnap löm, ñɨg wain rɨmnap löm, wös nɨp gau wama. Wös wamöm, ud donki adö nɨpe u löm, ram mani rauöm hanmɨdal u dam löm, abad mɨd aij yabɨƚ ga. 35 Ruö arnɨg göm, bɨ ram abad mɨdmɨdöp anɨbu nɨp silpa kɨd mɨhöp ñöm haga, ‘Ne bɨ anɨbi nɨp abad mɨd aij gɨmön. Pen mani aigeg hagnabön u, ado gɨ apem nöp ñɨnabin,’ a ga,” a ga.
36 Jisas aiud anɨbu udöm, nɨpe bɨ lo manö hag ñeb bɨ anɨbu nɨp hag nɨŋa, “Bɨ adan aŋ pak lɨla u, bɨ mɨhau nɨgaŋ padiöl göm arla gau, bɨ an nɨpe ke mɨdmagö la rö, nɨp mɨdmagö la?” ö ga.
37 Hageia, bɨ lo manö hag ñeb bɨ u haga, “Bɨ nɨp mög nɨŋöm gɨ aij ga u,” a ga.
Hageia, Jisas nɨp haga, “Nɨŋö nöp hagpan. Me ne arammön, adö anɨbu nöp gɨmön,” a ga.
Jisas nɨpe Mada Maria añɨl mɨhau ram kale ara
38 Pen Jisas bɨ nɨpe gau aip ram mɨnöŋ ap amjakeila, nɨbi ram mɨnöŋ anɨbu mɨdeia ap apöm, kalɨp uɫ gɨ dam ram nɨpe u ara. Nɨbi anɨbu hib nɨpe Mada. 39 Ram nɨpe u nɨñɨn ap mɨdeia. Hib nɨpe u Maria. Maria nɨpe Jisas mɨdeia söl au ap asɨköm, Jisas manö hageia u nɨŋmɨdeia. * 40 Mada nɨpe ke nöp nan magö lauöm, gasɨ iru nɨŋöm, ap Jisas nɨp haga, “Bɨ Kub, Maria yɨp arö gö, yad ke nöp nan magö hon lauabin u aij gagöp. Nɨp hagö apöm yad aip nan magö lauul,” a ga. 41 Hageia, Jisas haga, “Mada, Mada, ne nan iru nöp gasɨ iru nɨŋban u aij wasö. 42 Maria manö aij yad nɨŋnam a göm, gasɨ añɨ u nöp nɨŋöm, ap manö yad nɨŋmɨdöp. Nɨbi bɨ ap nan aij udöp anɨbu pɨƚɨ gɨ udnɨm rö lagöp,” a ga. *
* 10:1 Mak 6:7 * 10:2 Mad 9:37-38; Jon 4:35 * 10:3 Mad 10:16 * 10:4 Mad 10:7-14; Mak 6:8-11; Luk 9:3-5 * 10:7 1Ko 9:6-14; 1Di 5:18 * 10:8 1Ko 10:27 * 10:11 Ap 13:51; 18:6 * 10:12 Jen 19:24-25; Mad 10:15; 11:24 * 10:16 Mad 10:40; Luk 9:48; Jon 5:23 * 10:18 Jon 12:31; Rep 12:8-9 * 10:19 Sam 91:13; Mak 16:18 * 10:20 Plp 4:3; Rep 3:5 * 10:22 Jon 3:35; 10:15 * 10:25 Mad 22:35-40; Luk 18:18 * 10:27 Dud 6:5; Lep 19:18 * 10:28 Lep 18:5 * 10:39 Jon 11:1; 12:2-3 * 10:42 Mad 6:33