10
“Nɨbi hag yuep aka wasö?” gɨla
(Mad 19:1-12; Luk 16:18)
Jisas Kapaneam arö göm, ram mɨnöŋ Judia aŋ gau amöm, am ñɨg Jodan juöm, böŋ lödaŋ ara. Nɨbi bɨ gau nɨŋöm, ap magum geila nɨŋöm nɨpe pör gɨmɨdöp rö kalɨp manö hag ña.
Bɨ Perisi rɨmnap, Jisas nɨhön rö hagnab, a göm, apöm, nɨp hag nɨŋöm hagla, “Bɨ gau nɨbi udöm, hag yunɨg, hag yunaböl aka ne nɨhön gasɨ nɨŋban?” ö gɨla. Hageila, Jisas haga, “Mosɨs God Manö kalɨ kƚiñ rɨköm, kalöp manö nɨhön haga?” ö ga. Hageia hagla, “Mosɨs haga, ‘Nɨbi hag yunɨg, “Nöp hag yuabin,” a göm, köp bad ap kalɨ kƚiñ rɨköm nɨp ñöm, hag yunɨm,’ a ga,” a gɨla. * Hageila, Jisas haga, “Kalöp manö hag ñö, nɨŋmim, yɨŋɨd udagpim u me, Mosɨs lo manö anɨbu kalɨ kƚiñ rɨka. Pen God ram mɨnöŋ hadame dagol gɨ la ñɨn u, bɨ gɨ löm, nɨbi gɨ löm, ga. * Adö anɨbu me, bɨ gau nɨme nap bɨ aip mɨdöm, am nɨbi udöl gɨ, kalɨp arö göm, kale ber mɨhau jɨm ñöl hanlö hañ romaŋ añɨ lɨnab. Hainö ke ke wasö, jɨm ñöl nöp mɨdeinabil. * God hagö, bɨ nɨbi udöm hañ romaŋ añɨ lɨnab anɨbu, bɨ rɨmnap am kalɨp hag pak asɨk ke ke lagöl,” a ga. 10 Anɨg hagöm, bɨ nɨpe gau aip kauyaŋ ram raul mɨgan yaŋ amöm, Jisas nɨp manö adö anɨbu kauyaŋ hag nɨŋeila. 11 Jisas haga, “Bɨ ap nɨbi udöm, hag yuöm, am nɨbi hain nɨbö udnab u, nɨpe nɨbi si udep bɨ. * 12 Nɨbi u, u rö nöp, bɨ udöm, arö göm, am bɨ hain nɨbö udnab u, nɨpe bɨ si udep nɨbi,” a ga.
Jisas ñɨ pai pro gau kalɨp wabi göm, ñɨmagö kalɨp nabɨc adö laŋ la
(Mad 19:13-15; Luk 18:15-17)
13 Nɨbi bɨ rɨmnap, Jisas ñɨ pai hon gau ud nɨŋaŋ, a göm, daueila, pen bɨ nɨpe gau kalɨp hag geila. 14 Anɨg hageila, Jisas nɨŋö, mulu lugö, haga, “Ñɨ pai pro gau arö gɨpe, yad aulaŋ. God ram mɨnöŋ u ñɨ pai pro anɨb gau rö mɨdpal. 15 Yad kalöp nɨŋö yabɨƚ hagabin, nɨbi bɨ gau, ñɨ pai pro gau God ram mɨnöŋ adö laŋ manö u nɨŋ udpal rö nɨŋ udagnaböl u, God ram mɨnöŋ nɨpe au aragnaböl,” a ga. * 16 Anɨg hagöm, ñɨ pai pro gau kalɨp ud wabi göm, ñɨmagö nɨpe nabɨc kalɨp adö laŋ löm haga, “God kalöp abad mɨdainɨm,” a ga.
Bɨ nan iru mɨdeia ap
(Mad 19:16-22; Luk 18:18-23)
17 Pen Jisas arö nɨŋöl gɨ, bɨ ap gɨ dö gɨ apöm, Jisas mɨdeia iƚ au kugom yɨmöm, haga, “Manö hag ñeb bɨ aij yabɨƚ! Yad nɨhön gem pör mɨdep u udnabin?” ö ga. 18 Hageia, Jisas haga, “Yɨp nɨhön gɨnɨg, ‘Bɨ aij yabɨƚ,’ a gɨpan? Nɨbi bɨ ap aij mɨdagpal; God añɨ me aij mɨdöp. 19 Pen ne God lo manö u nɨŋban: ‘Wip alagmim; nɨbi si bɨ si gagmim; nan si udagmim; manö kub hagmim piral hagagmim; manö piral hagmim nɨbi bɨ rɨmnap nan kale gau pɨƚɨ gɨ udagmim; name nap hagmil adö u rö nöp nɨŋmim, hain gɨmim,’ ” a ga. *
20 Jisas anɨg hagö, bɨ anɨbu Jisas nɨp haga, “Manö hag ñeb bɨ. Yad ñɨ pro nöp mɨdem, lo manö anɨb gau magöŋhalö nɨŋöl gɨ mɨdpin,” a ga. 21 Hagö, Jisas nɨp nɨŋöm, mɨdmagö löm, haga, “Ne nan añɨ ap nöp gagpan. Ne ammön, nan ne nɨhön nɨhön mɨdöp gau sɨkim gɨ, mani udmön, nɨbi bɨ nan mɨdagöp gau kalɨp ñɨmön. Anɨg gɨmön me, nan aij ne u mɨdeinab God ram mɨnöŋ kumi kabö adö laŋ au. Hagpin rö gɨmön, aumön, yad aip ajaiul,” a ga. 22 Anɨg hagö, bɨ anɨbu nan nɨpe iru mɨdeia rö, mög gö, gasɨ mɨlö yabɨƚ löl gɨ ara. 23 Jisas bɨ nɨpe gau kalɨp nɨŋ gɨgabö göm haga, “Nɨbi bɨ nan iru mɨdeinab gau uɫham yabɨƚ God nɨbi bɨ nɨpe mɨdlö, kalɨp udöm ram nɨpe au abad mɨdeinab,” a ga. 24 Anɨg hagö, bɨ nɨpe gau manö anɨbu nɨŋöm, gasɨ iru nöp nɨŋlö nɨŋöl göm, Jisas kalɨp kauyaŋ haga, “Ñɨ pai yad gai i, manö hagabin i nɨŋim. God ram mɨnöŋ u uɫham arep rö mɨdöp! 25 Kaj kamel gau kalɨ mauöƚ nagɨ yubal mɨgan u arnɨg, uɫham arnaböl u pen nɨbi bɨ uɫpö kɨƚno mani nan gau iru mɨdöp gau, God ram mɨnöŋ nɨpe au uɫham yabɨƚ arnaböl,” a ga.
26 Jisas anɨg hagö, bɨ nɨpe gau aiö yabɨƚ göm, pen hag nɨŋöl hag nɨŋöl göm hagla, “Anɨb u, an rö pör mɨdep u udnab?” ö gɨla. 27 Hageila, Jisas kalɨp nɨŋöl gɨ haga, “Nɨbi bɨ gau ke göl rö lagöp; God nöp me nɨhön nɨhön gɨnɨg, gɨnɨm rö nöp mɨdöp,” a ga. 28 Pen Pida Jisas nɨp haga, “Nöŋ! Hon ne aip ajöl gɨ, nan hon gau magöŋhalö arö gɨpun,” a ga.
29 Hageia, Jisas haga, “Yad kalöp nɨŋö yabɨƚ hagabin, nɨbi bɨ yɨp gasɨ nɨŋöm, manö aij yad wög u gɨnɨg, ram mɨnöŋ kale arö göm aka, nɨñɨn nɨmam kale gau arö göm aka, nɨme nap kale gau arö göm aka, ñɨ pai kale gau arö göm aka, wög adɨŋ kale gau arö göm, wög yɨp geinaböl u, 30 God kalɨp ud aij gɨnab. Kalɨp abad mɨdö, mɨnöŋ naböŋ adö iƚ i mɨdeinaböl ñɨn u, ram, nɨñɨn nɨmam, nɨme nap, ñɨ pai, wög adɨŋ kale iru yabɨƚ mɨdeinab. Pen ñɨn rɨmnap nɨbi bɨ rɨmnap gau, kalɨp nɨbi bɨ yad pɨg mɨdpal u nɨŋöm, kalɨp gɨ naij gɨnaböl. Hainö pen God kalɨp dam ram mɨnöŋ nɨpe au ud arö, nɨpe aip pör nöp mɨdeinaböl. 31 Pen nɨbi bɨ uri nöd araböl gau, hainö iru nöp jöl adö yabɨƚ gau mɨdeinaböl. Pen nɨbi bɨ uri jöl adö yabɨƚ gau mɨdpal gau, hainö iru nöp nöd am mɨdeinaböl,” a ga. *
Jisas kauyaŋ, “Umem uraknabin,” a ga
(Mad 20:17-19; Luk 18:31-34)
32 Pen kale Jerusalem amöl gɨ, Jisas nöd ga; bɨ nɨpe gau hain göm, gasɨ mɨlö mɨlö nɨŋöl gɨ areila nɨŋöm nɨbi bɨ hain aueila gau nɨŋöm pɨñɨŋ gɨla. Jisas pen bɨ nɨpe unbö mɨgan laŋ gau kalɨp nöp uɫ gɨ, goƚ au amöm, nan nɨhön nɨp gɨnɨg ga u kalɨp hag ña. * 33 Jisas haga, “Hon Jerusalem arno nɨŋöl gɨ, bɨ ap Bɨ Ñɨ nɨpe nɨp kain gɨ dam, bɨ God nɨp nan sabe gep bɨ kub gau abe, bɨ lo manö hag ñeb bɨ gau abe ñɨmagö kalɨp ñö, nɨp manö kub hagöm, ‘Bɨ anɨbi nɨp al pak lep,’ a göm, ud bɨ Juda wasö gau kalɨp ñɨnaböl. 34 Ñɨlö, nɨp hag juöm, kɨñu alöm, nagɨ ud paköm, dam böŋ nöp al pak lɨlö umnab. Pen ñɨn mɨhöp mɨdöm, ñɨn mɨhau nɨgaŋ u kauyaŋ uraknab,” a ga.
Jems aip Jon aip bɨ kub mɨdaiul, a gɨ gasɨ u nɨŋlö
(Mad 20:20-28)
35 Sebedi ñɨ nɨpe mɨhau, Jems aip Jon aip apil Jisas nɨp haglö, “Manö hag ñeb bɨ, hol mɨhöŋ nöp manö ap hag nɨŋlo, ne yau a gɨmön gɨnabön u aij,” a gɨlö. 36 Anɨg hagailö, Jisas kalɨp haga, “Kale yɨp hag nɨŋnɨg gabil anɨbu, yad kalöp nɨhön gɨnam?” ö ga. 37 Hageia haglö, “Hainö ne mailö aij ke halö mɨdmön, ram mɨnöŋ magöŋhalö kiŋ rö abad mɨdeinabön ñɨn u, halɨp mɨhöŋ, bɨ ap ud ñɨmagö yɨjɨg böŋ lau adö lɨmön, bɨ ap ud ñɨmagö sɨdagö böŋ lau adö lö, asɨk mɨdaiul,” a gɨlö. 38 Anɨg haglö, Jisas haga, “Kale mɨhöŋ nɨŋ aij gɨmil hagagabil. Ñɨg asɨ yad ñɨŋnabin u kale mɨhöŋ u rö nöp ñɨŋnabil? Yad ñɨg paknabin u, kale mɨhöŋ u rö nöp paknabil?” ö ga. * 39 Hageia, “Yau, anɨg gɨnabul,” a gɨlö. Hagailö, Jisas haga, “Nɨŋö hagabil. Ñɨg yad ñɨŋnabin u, kale mɨhöŋ u rö nöp ñɨŋnabil; ñɨg paknabin u, kale mɨhöŋ u rö nöp paknabil u pen * 40 ñɨmagö yɨjɨg yad böŋ lau an mɨdeinab, ñɨmagö sɨdagö yad böŋ lau an mɨdeinab u yad hagagnabin; u bapi nan nɨpe; nɨpe ke nɨŋöb rö gɨnab,” a ga.
41 Pen Jisas bɨ nɨpe unbö sɨduŋ laŋ manö anɨbu nɨŋlö, kalɨp mulu lugö, Jems Jon bɨ mɨhau kalɨp hag gɨla. 42 Anɨg gɨlö, Jisas kalɨp magöŋhalö hagö aueila haga, “Kale nɨŋbim, Juda nɨbi bɨ wasö gau, kiŋ kale kƚö göm abad mɨdpal; bɨ kub kale manö nɨhön nɨhön hagnaböl u nɨŋöm ana udöm hain gɨnaböl me. * 43 Pen kale gɨpal rö gagmim. Bɨ an bɨ kub mɨdainɨm u, bɨ pro rö mɨdöm, nɨbi bɨ rɨmnap kalɨp wög gɨ ñeb bɨ rö mɨdainɨm. * 44 Bɨ an bɨ kub yabɨƚ mɨdainɨm u, bɨ pro ramö gau rö mɨdöm, nɨbi bɨ rɨmnap kalɨp magöŋhalö nagɨ wög gep bɨ ap rö mɨdainɨm. 45 Bɨ Ñɨ nɨpe u, nɨbi bɨ gau kale wög yɨp gɨlaŋ, a göm, auaga; wög kalɨp gɨ ñɨ damem, hainö nan si nan naij gɨpal adö u hajɨ gɨ umnö, nɨbi bɨ iru nöp kamɨŋ aröl, a göm, aua,” a ga.
Jisas amgö we ga bɨ ap gö, amgö ñɨl nɨŋa
(Mad 20:29-34; Luk 18:35-43)
46 Jisas bɨ nɨpe gau aip daun kub Jeriko amjakla. Kale Jeriko arɨk arnɨg, nɨbi bɨ iru yabɨƚ nöp aip arla. Bɨ Dimeas ñɨ nɨpe Badimeas amgö we ga u, mani ñim, a göm, asɨb hagöl gɨ, adan goƚ au asɨk mɨdeia. 47 Asɨk mɨdö nɨŋöl gɨ, “Jisas bɨ Nasared nɨbö u auab,” a gɨlö nɨŋöm, nɨpe wɨñ alöm haga, “Jisas, Depid Ñɨ nɨpe, yɨp mög nɨŋmön!” a ga.
48 Hageia, nɨbi bɨ gau nɨp hag göm hagla, “Manö hagagmön! Agamɨj mɨd!” a gɨla. Anɨg hagla u pen nɨpe agamɨj mɨdöm wasö, meg magö dap ranöm wɨñ kub alöm haga, “Depid Ñɨ nɨpe, yɨp mög nɨŋmön!” a ga. 49 Hageia, Jisas söl anɨb au pɨdöŋ göm haga, “Nɨp wɨñ albe, aui auaŋ,” a ga. Hagö, nɨbi bɨ gau bɨ amgö we u nɨp hagla, “Jisas nöp wɨñ alab. Urakmön gasɨ halö aumön,” a gɨla. 50 Hageila, waƚɨj mɨlöbö nɨpe u ud ju yuöm, yɨŋɨd nöp uraköm, Jisas mɨdeia au ara. 51 Areia, Jisas nɨp haga, “Yɨp nɨhön gaŋ, a gɨmön, auabön?” ö ga. Hageia haga, “Manö hag ñeb bɨ. Amgö u kauyaŋ nɨŋnam, a gem, auabin,” a ga. 52 Hageia, Jisas haga, “Jisas yɨp gö kamɨŋ lɨnab, a gɨmön, nɨŋ udpan u rö, me ne kamɨŋ löp, gö ne aru,” a ga. Anɨg hagö nɨŋöl gɨ, magö anɨbu nöp amgö ñɨl nɨŋöm Jisas aip ara. *
* 10:4 Dud 24:1-4; Mad 5:31 * 10:6 Jen 1:27; 5:2 * 10:8 Jen 2:24; Ep 5:31-33 * 10:11 Mad 5:32 * 10:15 Mad 18:3 * 10:19 Eks 20:12-17; Dud 5:16-20 * 10:31 Mad 20:16; Luk 13:30 * 10:32 Mak 8:31; 9:31 * 10:38 Mak 14:36; Luk 12:50 * 10:39 Ap 12:2; Rep 1:9 * 10:42 Luk 22:25-26 * 10:43 Mad 23:11; Mak 9:35 * 10:52 Mak 5:34