6
Nasared nɨbi bɨ Jisas nɨp nɨŋ udagla
(Mad 13:53-58; Luk 4:16-30)
Jisas bɨ nɨpe gau uɫ gɨ ram mɨnöŋ anɨbu arö göm, daun nɨpe ke Nasared ara. 2-3 Am mɨdöm, Juda God nɨp sabe gep ñɨn u, magum gep ram u amöm, nɨbi bɨ iru nöp ap mɨdeila gau kalɨp manö hag ñö nɨŋöl gɨ, aiö göm hagla, “Bɨ anɨbi kapeda ram mɨnöŋ i nɨbö bɨ, Maria ñɨ nɨpe ap. Nɨmam nɨpe u Jems, Josep, Judas, Saimon me. Nɨñɨn bɨ nɨpe gau aip mɨdpun i. Pen manö aij anɨbu gai nɨbö nɨŋöm hagöp? Nan gagep rö aigöl göm göp?” ö gɨla. Anɨg hagöm, nɨp udagla. *
Pen Jisas kalɨp haga, “Bɨ God manö hagep gau, ram mɨnöŋ mɨgan rɨmnap gɨ ajlö, bɨ kub hon, a göm, udnaböl u pen ram mɨnöŋ kale ke gau, manö kalpe u udagnaböl,” a ga. * Nɨp nɨŋ udagla u me, nan gagep rö rɨmnap gɨnɨm rö laga; nɨbi bɨ nan ga gau mɨhöp nöp ud nɨŋö, kamɨŋ la. Pen Nasared nɨbi bɨ nɨp nɨŋ udagla u nɨŋöm Jisas aiö yabɨƚ ga.
Jisas bɨ nɨpe unbö mɨgan laŋ, wög yɨp gɨmim, a göm, hag yua
(Mad 10:5-15; Luk 9:1-6)
Jisas pen ram rɨƚɨg agƚö ram mɨnöŋ anɨb gau gɨ ajöl gɨ, nɨbi bɨ gau kalɨp God Manö u hag ña. Ñɨn ap bɨ nɨpe unbö mɨgan laŋ gau wɨñ alö aueila haga, “Bɨ mɨhöp ke, bɨ mɨhöp ke ram mɨnöŋ gau ke ke ammim, manö aij yad u hag ñɨmim. Yad kalöp hag yuabin rö, manö hag ñɨ ajöl gɨ, kɨjaki aiön pi nan gau hag yunɨg, hag höŋ yunabim,” a ga. Manö ap pen haga, “Arnɨg gɨmim u, nan ñɨŋeb, wañɨb, mani ud aragmim; ilöŋ naböŋ u nöp ud armim. * Ma rɨrup lɨmim pen sior mɨlö añɨ nöp lɨmim armim; sior rɨmnap halö ud aragmim. 10 Ram ap arbe kalöp hag udaiöl, ram anɨbu nöp mɨdmim, wög gɨ pɨs gɨmim, daun anɨbu arɨk arnɨg gɨmim ñɨn u nöp armim. 11 Pen ram mɨnöŋ ap amjakpe kalöp hag udöm, manö kalöp u nɨŋagaiöl, ram mɨnöŋ anɨbu arɨk arnɨg, nɨŋlaŋ, a gɨmim, ma haƚpɨƚ pakpe lugö armim,” a ga. * 12 Jisas anɨg hagö, bɨ nɨpe unbö mɨgan laŋ gau, kale ram mɨnöŋ gau gau amöm, nɨbi bɨ gau kalɨp manö hag ñöl gɨ hagla, “Nan si nan naij gɨpim u, nɨhön gɨnɨg anɨg gɨpun, a gɨmim, arö gɨmim,” a gɨla. 13 Anɨg hagöm, kɨjaki aiön pi nɨbi bɨ abaŋ al mɨdeia gau hag höŋ yuöm, nɨbi bɨ nan ga gau wel lɨ ñɨlö, kamɨŋ la. *
Herod hagö, Jon Bɨ Ñɨg Pak Ñeb nabɨc cög nɨpe u rɨb gɨ dö gɨla
(Mad 14:1-12; Luk 3:19-20; 9:7-9)
14 Pen Jisas ga rö manö u, ram mɨnöŋ rɨgoŋ rɨgoŋ gau arö, kiŋ Herod u rö nöp nɨŋa. Nɨbi bɨ gau, manö anɨbu hag amɨl apɨl göl gɨ, rɨmnap hagla, “Jon bɨ ñɨg pak ñeb umö rɨgöl gɨla u, kauyaŋ uraköm me, apöm nan gagep rö anɨb gau gab,” a gɨla. * 15 Rɨmnap hagla, “Bɨ anɨbu bɨ ne Ilaija,” a gɨla. Pen bɨ rɨmnap hagla, “Bɨ God manö hagep hadame nöp mɨdmɨdal rö bɨ ap apöm mɨdöp,” a gɨla. 16 Pen kiŋ Herod nɨpe nɨŋöm haga, “U Jon bɨ ñɨg pak ñeb nöd uŋam rɨb gɨ dö gɨnö u nöp uraköm, apöm anɨg gab,” a ga.
17-19 Pen nɨhön: nöd Herod, nɨmam Pilip nɨbin Herodias nɨp uda. Udö, Jon “Gɨpan anɨbu, gɨ naij gɨpan. Bɨ nuwöɫ nɨpe udagnab,” a ga. Pen Jon anɨg hagö, Herodias Jon nɨp nɨŋö mulu lugö hagö, Herod bɨ nɨpe gau rɨmnap hag yuö, amöm Jon nɨp nagɨ lɨla. Nɨbi Herodias, Jon nɨp aigö göl gem al pak lɨnam, a göm, gasɨ u nöp nɨŋmɨdöp u pen * 20 Jon nan naij ap gagmɨdöp. Nɨpe manö nɨhön nɨhön haga u, Herod nɨŋöm manö aij yɨdun göl nöp hagöp, a göm, ñɨñɨ löm, Jon nɨpe bɨ aij ap bɨ uɫ ap mɨdöp, a göm, pɨñɨŋ göm, nɨp gɨ naij gɨnaböl, a göm, nɨp abad mɨd aij gɨmɨdöp. 21 Nɨbi Herodias, Jon nɨp al pak lɨn, a gɨ nɨŋ mɨd mɨd mañ ap, Herod nɨme nɨp yag daua pɨŋan rɨkep ñɨn u nöp, nan kub ñɨŋnɨg, gapman bɨ kub gau, ami bɨ kub gau, ram mɨnöŋ Galili bɨ kub gau wɨñ alö, nan kub ñɨŋnɨg aula. 22 Apöm nan ñɨŋlö nɨŋöl gɨ, Herodias pai nɨpe u raul mɨgan anɨbu apöm kugom ralö, Herod abe, bɨ kub ap mɨdeila gau abe nɨŋlö, kalɨp aij gö, kiŋ Herod pai anɨbu nɨp haga, “Gɨpan anɨbu, nan nɨhön hag nɨŋeinabön nöp ñɨnabin,” a ga. 23 Pen manö kƚö manö nɨŋö nöp hagöm haga, “Yad nöp manö nɨŋö yabɨƚ hagabin. Ram mɨnöŋ kub abad mɨdpin i hag nɨŋö, nöp naböŋ u hagnö abad mɨdeinabön,” a ga. 24 Anɨg hagö, pai u amöm nɨme Herodias nɨp, nan nɨhön u hag nɨŋnam, a gɨ nɨŋö, nɨme pen haga, “Jon bɨ ñɨg pak ñeb nabɨc cög magö nɨpe u hagmön,” a ga. 25 Nɨme anɨg hagö, adɨŋ pai nɨpe yɨŋɨd kiŋ Herod mɨdeia au amöm haga, “Uri magö i nöp, Jon bɨ ñɨg pak ñeb nabɨc cög magö nɨpe u ud kɨnaŋ cög mɨgan ap lɨmön, yɨp dap ñɨ,” a ga.
26 Anɨg hagö, kiŋ Herod Jon nɨp gasɨ nɨŋö, mög yabɨƚ ga. Pen nɨpe bɨ kub gau nɨŋ mɨdlö nɨŋlö gɨ, manö kƚö manö nɨŋö pai u nɨp haga u nöp gasɨ nɨŋöm, 27 magö anɨbu nöp ami bɨ nɨpe ap, “Am Jon nabɨc cög magö u daumön,” a göm hag yuö, am Jon nɨp nabɨc cög magö u rɨb gɨ dö göm, 28 ud kɨnaŋ cög mɨgan ap löm, dapöm pai anɨbu nɨp ñö, nɨpe pen damöm nɨme nɨp ña. 29 Pen Jon bɨ nɨpe gau, Jon nɨp uŋam rɨb gɨ dö gɨla manö u nɨŋöm, kale am wip damöm, kabö mɨgan au rɨgöl gɨla.
Jisas nɨbi bɨ iru nöp nan magö ñö ñɨŋla
(Mad 14:13-21; Luk 9:10-17; Jon 6:1-13)
30 Jisas manö ud arep bɨ gau, kale gau gau wög gɨ ajöl göm, ado gɨ apöm, nɨbi bɨ gau kalɨp manö nɨhön nɨhön hag ñöm, nan nɨhön nɨhön gɨla gau, magöŋhalö Jisas nɨp hag ñɨla. * 31 Pen nɨbi bɨ iru yabɨƚ nöp amɨl apɨl geila u me, Jisas bɨ nɨpe gau aip nan ñɨŋöl rö lagö, nɨpe kalɨp haga, “Hon, nɨbi bɨ mɨdagpal aŋ au amun, yɨharɨŋ mɨdaiun, kale magö ap ake lɨnabim,” a ga. 32 Anɨg hagöm, bɨ nɨpe gau aip ñɨg magɨb udöm, ram mɨnöŋ nɨbi bɨ mɨdagmɨdal au arla. 33 Pen kale ñɨg magɨb ud arlö nɨŋöl gɨ, nɨbi bɨ iru nöp, Jisas bɨ nɨpe gau aip gau araböl a göm, daun gau nɨbö gau nɨbö dip gɨ dö gɨ aramöm, ñɨg goƚ adö adan mɨlö u nöd amöm, Jisas bɨ nɨpe gau aip arnɨg geila gau, nöd am mɨdeila. 34 Jisas bɨ nɨpe gau aip ñɨg goƚ au amjak pɨdöŋ göm, ñɨg magɨb arö göm, nɨbi bɨ iru mɨdeila gau kalɨp nɨŋöm gasɨ nɨpe ke gasɨ nɨŋöm nɨŋa, kale kaj sipsip bɨ abad mɨdep ap mɨdagöp rö u mɨdeila. Anɨbu nɨŋö, mög gö, nɨpe iƚ göm kalɨp manö rɨmnap rapɨn hag ñɨ mɨdeia. * 35 Sɨdö hadö wad ara nɨŋöm bɨ nɨpe gau apöm nɨp hagla, “Sɨdö hadö wad aröp. Aui ram mɨnöŋ nöp aŋ aui. * 36 Anɨb u, nɨbi bɨ gai i hag yuö, kale am ram rɨƚɨg agƚö ram mɨnöŋ yöp söl gai i aramöm, nan magö kale rɨmnap rau ñɨŋlaŋ,” a gɨla.
37 Hageila, Jisas haga, “Kale ke kalɨp nan magö rɨmnap ñɨmim,” a ga. Hageia hagla, “Anɨg hagpan u, bɨ rakɨn unbö raleb jɨŋ wög göm mani udpal rö udun nan magö rau dapun, kalɨp ñun aka?” gɨla. 38 Hageila, Jisas haga, “Bred magö kale aigöl gɨ rö mɨdöp? Am nɨŋim!” a ga. Hageia, am nɨŋöm hagla, “Hon bred magö unbö mamɨd u, kabsaƚ mɨhöp halö mɨdöp,” a gɨla. 39 Anɨg hageila, Jisas haga, “Nɨbi bɨ gai i hagpe, asɨk balu ke ke löm, nan uɫaŋ adö gai i asɨk mɨdlö araŋ,” a ga. 40 Hagö, nɨbi bɨ gau kalɨp haglö, rɨmnap ñɨn juöl mɨhau ado gɨ da sɨduŋ laŋ (50) rö magum balu löm, rɨmnap ugan nɨbi bɨ ñɨn juöl unbö mamɨd u (100) rö balu lɨla. 41 Pen Jisas nɨpe bred magö unbö mamɨd u abe, kabsaƚ mɨhau abe udöm, kumi kabö adö laŋ au nɨŋöm, God nɨp, aij a göm, bred u ud jö göm, bɨ nɨpe gau kalɨp ñö, kale pen nɨbi bɨ gau kalɨp nɨme lɨ ñɨla. Kabsaƚ mɨhau u, u rö nöp bɨ nɨpe gau ñö, nɨbi bɨ gau kalɨp nɨme lɨ ñɨla. 42 Ñeila, ñɨŋlö ñɨŋlö, kalɨp mudun ga. 43 Nan adɨŋ adɨŋ arö gɨla gau, Jisas bɨ nɨpe gau wadɨ udöm yaglö yaglö, wadɨ unbö mɨgan laŋ ajmaŋ raua. 44 Nan ñɨŋla ñɨn anɨbu, bɨ gau nöp me, paip dausan ara.
Jisas ñɨg uɫ adö u abö gɨ ara
45 Pen magö anɨbu nöp Jisas bɨ nɨpe gau kalɨp hagö, ñɨg magɨb udöm Bedsaida daun nö lödaŋ arlö nɨŋöl gɨ, Jisas au mɨdöm nɨbi bɨ gau kalɨp hag yuö arla. 46 Hag yuöm, dum nö ilö ap gɨlaŋ gɨ amöm, God nɨp sabe gɨ mɨdeia. *
47-48 Sɨbön gɨnɨg ga magö u, Jisas nöp mɨdöm nɨŋa, bɨ nɨpe gau kale ñɨg magɨb udöm, ñɨg aŋ au daŋ arlö nɨŋöl gɨ, hadal u areila lau adö auö, uɫham ñɨg uɫ adö laŋ pɨrɨk göl gɨ areila. Ram jɨn parɨka magö u, Jisas ñɨg uɫ ado laŋ au amöm, kalɨp abhak löm, arnɨg gö nɨŋöl gɨ, 49-50 nɨp ñɨg uɫ adö laŋ au areia u nɨŋöm, u wip ana ap a göm, anɨnɨn gö pɨñɨŋ göm aiö gauƚ gɨla. Adɨŋ Jisas kalɨp haga, “Pɨñɨŋ gagmim! Yad nöp auabin! Gasɨ iru nɨŋagmim!” a ga. * 51 Hagöm, ñɨg magɨb mɨgan arö, hadal udeia u ur ga. Anɨg gö, Jisas nɨpe aigöl göm anɨg göp, a göm, gasɨ iru yabɨƚ nɨŋla. * 52 Nɨpe bred udöm nɨbi bɨ iru nöp nɨme lɨ ña u nɨŋla u pen ñɨn anɨbu Jisas nɨp nɨŋ ud aij gagla. 53 Pen ñɨg aŋ u am am ram mɨnöŋ Genesared amjaköm, ñɨg magɨb u nagɨ adɨk lɨla. 54 Ñɨg magɨb au arɨk arlö nɨŋöl gɨ, nɨbi bɨ anɨb gau Jisas auöp, a gɨlö nɨŋöm, 55 yɨŋɨd ram mɨnöŋ gau gau kɨd kɨd amöm, nɨbi bɨ nan ga gau kalɨp dam Jisas am mɨdeia au areila. 56 Ñɨn anɨb gau, Jisas ram rɨƚɨg agƚö gau aka daun gau aka ram mɨnöŋ yɨharɨŋ gau amjakö, nɨbi bɨ nan ga gau kalɨp dap maker aŋ au löm, Jisas nɨp neb neb göm hagla, “Ne mɨdö, nɨbi bɨ nan göp gau, waƚɨj adɨŋ nöp u ud nɨŋlö, kalɨp kamɨŋ laŋ,” a gɨla. Jisas yau a ga nɨŋöm nɨbi bɨ nɨp ud nɨŋla gau kalɨp magöŋhalö kamɨŋ la.
* 6:2-3 Jon 7:15 * 6:4 Jon 4:44 * 6:8 Luk 10:4-11 * 6:11 Ap 13:51 * 6:13 Jem 5:14 * 6:14 Mad 16:14; Mak 8:28; Luk 3:19-20 * 6:17-19 Lep 18:16 * 6:30 Luk 10:17 * 6:34 Nab 27:17; Mad 9:36 * 6:35 Mak 8:1-9 * 6:46 Luk 5:16 * 6:49-50 Luk 24:37 * 6:51 Mak 4:39