9
Jisas kru kuma tanda kɨmumi mɨŋgaŋ mɨŋavindamami
(Mak 2.1-12 naŋga, Luk 5.17-26)
Kamata Jisas kupik muhañɨ mɨnzɨta indu timukari aŋga indɨhuta, nuŋandɨ pɨhuyɨ yɨvurahami.* +Kamatɨhi kru mumɨŋga kuma tanda atɨnda kɨmumi mɨŋgaŋ, pinayɨ kavuta pata Jisas kɨyɨmi arɨhañɨ tamahu karɨhata kɨyɨmi. Kamatɨhu Jisas ŋgahi kru haŋɨnɨŋ nuŋɨrɨm indarɨmaŋgarahu ŋgata kandi naŋga hamaŋ ambami, Yandɨ ñɨŋi tɨkatɨkata kɨñɨ. Ñamba vanavana andɨndana haŋɨnɨŋ kuŋgɨ kuyɨvin, vami. Kamavahi kru tɨkatɨka kuyundu mirɨmba naŋga muvɨra yahata nurɨŋambi masamasa kuyundavarambara Jisasɨrɨm nɨmavamu, Kru nɨma Gotɨndu upɨ mɨŋata kuyu kanɨmata nɨ ambi, vamu. +Kamavahu Jisas nurɨŋandɨ indarɨmit hambu ŋgata nɨmavami, Mumɨndɨhi indarɨmit ñamba haŋɨnɨŋ narɨŋandɨ mavɨñɨ kɨyɨ. +Yi kru nɨmarɨm nandɨ ñamba vanavana haŋɨnɨŋ kuŋgɨ kuyɨvin vɨrɨm avɨrɨmandamahin. Naŋga yahamɨrata kɨndavara vɨrɨm ndahara avɨrɨmandamahin. +Nɨmata nɨmbu indarɨmara. Krundu Ñɨŋi hama pɨrɨ nɨñɨ nu ñɨmbi naŋga mɨŋga. Kamataharɨm ñamba vanavanandu kuŋgɨ kuyɨvahi, vami. Kamavata Jisas kru kuma tanda kɨmuhɨmu hamaŋ tɨhɨratuta ŋgata ambami, Yahamɨrata nandɨ pina ha mɨŋata nandɨ tavɨyɨ uhu, vami. Kamavahi kru hama yahamɨrata nuŋandɨ tavɨyɨ umi. Kamatɨhi, kruŋ Got tɨkatɨka naŋga ñɨmbi ŋgumiha ŋgata pɨŋitumu. Kamata krunavundi Gotɨndu ñɨmbi tɨhuyahamu.
Jisas Matyuŋ uraramami
(Mak 2.13-17 naŋga, Luk 5.27-32)
Jisas uta kru mumɨŋgaŋ ŋgami. Nuŋandɨ ñɨmbi Matyu. Gavaman ndamarɨm tɨmbahɨrɨs mɨŋandu tavɨyɨ mɨnzɨta kɨyɨmi. Kamatɨhi Jisas nuŋ ambami, Na yi naŋga pañɨ, vami. Kamavahi Matyu yahamɨrata nu naŋga umi. 10  +Kamata muhɨvɨyɨ, Jisas naŋga nuŋandɨ sɨmbɨrasara haŋɨnɨŋ, Matyundu tavɨyɨ kru gavaman ndamarɨm tɨmbahɨrɨs mɨŋamɨŋa haŋɨnɨŋ naŋga, kru muvɨra ñamba vanavana andɨndu haŋɨnɨŋ naŋga kɨhɨrɨ mɨnzɨta ñamu.* 11  +Kamatɨhu Farisi haŋɨnɨŋ ŋgata, Jisasɨndu sɨmbɨrasaraŋ kitɨhuta nɨmavamu, Mumɨndɨhi kru gavaman ndamarɨm tɨmbahɨrɨs mɨŋamɨŋa ndaŋɨnɨŋ, naŋga kru muvɨra ñamba vanavana andɨndu ndaŋɨnɨŋ, sɨwɨmañamasa ndamata narɨŋandɨ ahusɨki ndama naŋga kɨhɨrɨ ñandu, vamu.* 12  +Kamavahu Jisas indarɨta ambami, Kru kandi manɨman haŋɨnɨŋ ukɨ kahahaha mɨŋga kɨndiyɨ maŋundu. Kru kandi naŋga haŋɨnɨŋ ndaya ukɨ kahahaha mɨŋga kɨndiyɨ undu. 13  +Got ambami, Narɨ yaŋ saŋɨnaŋga kɨrañɨŋgundararɨm pirɨmandamandin. Hara muŋɨnɨŋ sɨhiŋgamara vata pirɨtamamaŋgarandin, vamba ambami, vami. Kamavata Jisas sɨhinda ambami, Harɨm narɨ uta kuyu kanɨŋandɨhinɨrɨm indarɨmitata ŋgamara. Yi tɨtɨtaya kɨyɨhɨyɨ haŋɨnɨŋ uraramɨrɨm mambayɨmin. Yi ñamba vanavana andɨndu haŋɨnɨŋ uraramɨrɨm payɨmin, vami.
Jisas ñaña itɨhañaña vanarɨm ambavarami
(Mak 2.18-22 naŋga, Luk 5.33-39)
14  +Kandɨtɨwɨmi hañɨ Jonɨndu sɨmbɨrasara haŋɨnɨŋ pata Jisasɨŋ kitɨhuta nɨmavamu, Mumɨndɨhi ara naŋga Farisi ñaña itɨhañaharɨŋ nandɨ sɨmbɨrasara haŋɨnɨŋ ñaña maŋitɨhañandu, vamu. 15  +Kamavahu Jisas ambami, Kru mumɨŋga navundi urɨrɨm andɨndi. Kamata nuŋandɨ kru mɨndu haŋɨnɨŋ naŋga kɨyɨhihi nuŋambirɨm indarɨhu mavɨndɨhi maŋirɨhandu. Kɨyɨhandata kru muŋɨnɨŋ kru kandɨhamaŋ tɨmbuta muvu undu. Kamatɨhu nuŋandɨ kru mɨndu haŋɨnɨŋ nɨŋambirɨm indarɨhu mavɨndɨhi ñaña itɨhañandu. 16 Sɨwɨmañanda, kru mumɨŋga mɨkwɨrɨ kɨhi sɨŋga mɨŋata, kwɨrandɨ yɨvupɨhavɨhavɨ atɨndu sɨhɨrasɨhɨra humbañɨ yɨvuvihɨta manzɨvirɨndi. Kandɨhamata musa andɨta, kwɨrandɨ yɨvupɨhavɨhavɨ atɨndu ha ñɨmburɨndi. Kamatɨhi mɨkwɨrɨ kɨhi sɨŋga kumba yɨvuvihɨta sɨvirɨndi haŋandɨhin uta sukɨyɨputɨndi. Kamata mɨkwɨrɨ kɨhi sɨŋga ha andɨhi kwɨrandɨ yɨvupɨhavɨhavɨ atɨndu ha sɨhɨrata kumba ha sɨhinda arutɨmaŋgarandi. 17 Kru mumɨŋga wain kɨhi ŋandi meme vɨsa atɨnduyɨ maŋgapirandi. Kamatɨhi meme vɨsa ha pirɨhuhi wain ha pɨrɨyɨ mɨŋgaramandi. Kamatɨhi meme vɨsa handahara ñambatɨndi. Kamataharɨm wain kɨhi, meme vɨsa kɨhiyɨ kapirandi. Kamatɨhi arɨkiŋgɨm avindaya kɨndu.*
Ñɨŋi mɨŋahimɨruta muŋambɨŋ mɨŋavindamami
(Mak 5.22-43 naŋga, Luk 8.41-56)
18  +Jisas Jonɨndu sɨmbɨrasara haŋɨnɨŋ ambavarahihi, aru miku mumɨŋga pata Jisasɨndu tandanzapayɨ tanda mɨkwɨmɨkwɨnɨta ambami, Yandɨ navundi ha tɨhura kwɨmi. Hara pata uta mɨŋasarɨna aŋga yahamɨram, vami. 19 Kamavahi Jisas yahamɨrata kru kandɨhama naŋga uhi, nuŋandɨ sɨmbɨrasara haŋɨnɨŋ ndahara nu naŋga kɨhɨrɨ umu. 20-21  +Kamatɨhi navundi 12 simbi sɨkwɨ ñaŋgwɨ yɨvukuvɨta kɨndi ŋambɨ nuŋambi ambami, Nuŋandɨ mɨkwɨrɨ kuta nɨñɨ ñapɨruvu kumandamata tɨmbusarata ndahara avindɨrɨman, vami. Kamavata Jisasɨndu kutɨvu arɨhañɨ pata kumandamata nuŋandɨ mɨkwɨrɨ kuta hañɨ tɨmbusarami. 22 Kamatɨhi Jisas kimɨruramata ŋgata nɨmavami, Yandɨ ñɨŋi tɨkatɨkata kɨñɨ. Na yaŋɨrɨm indarɨmaŋgarana harɨm avindɨ, vami. Kamavahi navundi haŋambɨ kandɨhɨrɨvɨ hañɨ sɨkwɨtaya avindɨmi. 23 Kamatɨhi Jisas uta aru miku hamandu tavɨyɨ yɨvurahata ŋgahi krunavundi kambirɨhata kɨyɨmu. Kru haŋɨnɨŋ pɨkɨ tɨmɨhuruhuhu, krunavundi pɨrɨndɨm aru tamata kɨyɨmu. 24  +Kamatɨhu Jisas nurɨŋ ambami, Mikitamata umara. Navundiyɨpu nɨ maŋgwɨmi. Saŋ karɨhata kɨyɨ, vami. Kamavahi nuŋ irɨmɨndihɨmu. 25 Kamatɨhura nurɨŋ pɨŋguvarahi tapɨrañɨ pindɨhamu. Kamata Jisas indɨhuta navundi ñaŋɨra haŋambɨndu kuma hañɨ mɨŋahandahi yahamɨrami. 26 Kandɨhamatɨmi hañɨndu vana ha pɨrɨvɨsa kandɨhañɨndu pɨhu muvumuvu panzaŋgarami.
Tamɨŋga ñumi arɨkimbatɨŋ mɨŋavindamami
27  +Kamata Jisas kandɨ pɨhu ha mitata umi. Kamatɨhi tamɨŋga ñumi arɨkimbat Jisas uhihi sɨhɨndɨ uta nɨmavamu, Devit nɨŋuñɨŋgi, avinda vaha arɨŋ sɨhiŋgahana, vamu.* 28 Kamavahu Jisas tavɨyɨ indɨhuhi, kru arɨkimbat tamɨŋga ñumi haŋɨnɨŋ Jisas kɨyɨmiyɨ payɨmu. Kamatɨhu nurɨŋ kitɨhuta nɨmavami, Yi andɨrɨman vana nɨŋandɨhinɨrɨm narɨ indarɨmaŋgarara vaha, vami. Kamavahi arɨkimbat ambamu, Kandɨ Aru mɨŋga, ara indarɨmaŋgararɨŋ, vamu. 29  +Kamavahu Jisas nurɨŋandɨ tamɨŋga hañɨ mɨŋasarata ambami, Narɨ yambirɨm indarɨmaŋgarara, harɨm ambara maña narɨŋ yɨvuraham, vami. 30  +Kamatɨhi arɨkimbatɨndu tamɨŋga ha taruvɨhɨrɨmi. Kamatɨhi Jisas arɨkimbatɨŋ tɨkatɨka kuyu ŋguta nɨmavami, Nɨmata musa andɨhin ŋgara nɨrɨm uta muŋɨnɨŋ maŋambavaramara, vami. 31 Hara arɨkimbat uta krunavundi pɨrɨvɨsa kandɨhañɨ hatiŋ Jisas avi vana andɨmi haŋandɨhinɨrɨm ambavaramu.
Maŋguyundavaravara mɨŋgaŋ mɨŋavindamami
32  +Kamata kru arɨkimbat uhuhu, krunavundi kru sundɨ ñamba arɨŋguhi mɨka pɨmɨtɨhi maŋguyundavarandi hamaŋ, Jisas kɨyɨmiyɨ tɨmbuta payɨmu. 33  +Kamatɨhu Jisas sundɨ ñamba ha pɨŋguvarahi kuyundavarami. Kamatɨhi ŋgata krunavundi sɨhanaŋga indarɨhɨtɨhɨtɨta ambamu, Kuha Israel pɨrɨvɨsayɨ mayɨvurahandi vana yɨvurahi, vamu. 34  +Kamavahura Farisi ambamu, Nuŋ sundɨ ñambandu aru miku hama tɨkatɨka ŋguhi sundɨ ñamba haŋɨnɨŋ pɨŋguvarandi, vamu.
Jisas nuŋandɨ sɨmbɨrasaraŋ sɨmbɨra ŋgumi
(Sapta 9.35—10.42)
Jisas krunavundiŋ ŋgahi mavɨndɨmi
35  +Jisas pɨhu aruru naŋga pɨhu suksɨrambɨ sɨhanaŋgayɨ kɨndami. Kamata krunavundiŋ Got naŋga kuyundavaravara tavɨhumba nurɨŋandɨyɨ nurɨŋ ambaramami. Kamatɨndɨ kuyu avivi Gotɨndu tɨwɨyɨ kɨyɨhɨyɨrɨm ambavarami. Kamatɨndɨ kru muhɨmɨmuhɨm kandi naŋga haŋɨnɨŋ mɨŋavindamami. 36  +Kamata krunavundi sambɨ ŋgahi indarɨhu tɨmɨndɨmɨndɨhi ñamba sɨkwɨ kɨta sipsip kara manɨmanɨ haŋɨnɨŋ kɨndu maña kɨyɨmu. Kamatɨhu nuŋ mavɨnzaŋɨnzaŋɨnɨdɨmi. 37  ++Kamatɨhi Jisas nuŋandɨ sɨmbɨrasara haŋɨnɨŋ ambami, Kɨvayɨ ñaña sambɨ mɨndɨtɨ. Hara krunavundi ñaña yɨvutɨhɨruramarama haŋɨnɨŋ maŋgɨyu. 38 Kamataharɨm kɨva nɨŋuva hama naŋga kuyundavarata kitɨhumara. Kamatɨra sɨmbɨrasaraŋ sɨmbɨti uta nuŋandɨ ñaña haŋɨnɨŋ yɨvutɨhɨrumu, vami.
* 9:1 Kandɨhɨrɨvɨ hañɨ Jisasɨndu pɨhu ha, pɨhu aru Kaperneam. Matyu 4.13yɨ ŋgamara. + 9:2 Mt 8.10 naŋga, Mk 2.3-5 naŋga, Lu 5.18-20 + 9:4 Sng 94.11 naŋga, Mt 12.25 naŋga, Lu 6.8 naŋga, 9.47 naŋga, Jo 2.25 + 9:5 Mk 2.5 naŋga, 2.9 naŋga, Lu 5.20 naŋga, 7.48 + 9:6 Jo 5.8 naŋga, 17.2 + 9:10 Lu 15.1-2 * 9:10 Aŋgwɨmɨkɨyɨ nɨŋandɨhin ninɨmbahandu tavɨyɨ sɨkwɨ ñata kɨyɨmuvu avindamata maŋambami. Kru sambɨ Matyundu tavɨyɨ vaha vamba indarɨmitamu. Kanɨŋandɨhin Mak 2.15yɨ ŋgamara. Hara kru muvɨra Jisasɨndu tavɨyɨ vamba indarɨmitamu. + 9:11 Mt 11.19 naŋga, Mk 2.16 naŋga, Lu 5.30 naŋga, 19.7 * 9:11 Farisi tɨkatɨka kuyu sambɨ mɨŋahandandu. Kamataharɨm nɨmata indarɨndu. Kru tɨkatɨka kuyu kanɨŋɨnɨŋ mamɨŋahandandu haŋɨnɨŋ ñamba vana andɨndu. Kamataharɨm nurɨ Gotɨndu tamɨŋgaŋgɨmbañɨ ñɨŋɨ naŋga kɨndu. Juda hati kru Rom hati naŋga kɨndu haŋɨnɨŋ Gotɨndu tamɨŋgaŋgɨmbañɨ ñɨŋɨ naŋga kɨndu. Naŋga Juda hati kru Romɨndu gavaman ndamarɨm tɨmbahɨrɨs mɨŋandu haŋɨnɨŋ ndahara Gotɨndu tamɨŋgaŋgɨmbañɨ ñɨŋɨ naŋga kɨndu. + 9:12 Mk 2.17 naŋga, Lu 5.31 + 9:13 Hos 6.6 naŋga, Mt 12.7 naŋga, Mk 2.17 naŋga, Lu 5.32 naŋga, 1 Ti 1.15 + 9:14 Lu 18.12 + 9:15 Jo 3.29 * 9:17 Juda meme yɨvuta nuŋandɨ pɨsa ha mɨŋata sɨvirɨhu meme vɨsa ha uta kuku tihɨtihɨ vuŋgɨ aru maña yɨvurahahi wain kapirandu. Wain kɨhi meme vɨsa kandɨhañɨ tamata mitahu kutamarɨ kɨta uta wain avindɨta akɨndɨndi. Kandɨhɨrɨvɨ hañɨ wain ha kɨhata meme vɨsa atɨndu paña haŋandɨhin andɨti kundɨrahi. + 9:18 Mk 5.22 naŋga, Lu 8.41-42 + 9:20-21 Mt 14.36 naŋga, Mk 5.25 naŋga, Lu 8.43 + 9:24 Jo 11.11 + 9:27 Mt 15.22 naŋga, 20.29-34 * 9:27 Juda hati ŋgandu, Kru Got krunavundi nuŋandɨŋ aŋga mɨŋɨmandɨ vata yɨhɨramami hama, Aru miku Devitɨndu krunzapayɨndu mɨŋga yɨvurahɨmandɨ, vandu. Tamɨŋga ñumi arɨkimbat Jisasɨrɨm nɨmata indarɨmaŋgaramu, Kru kanɨmarɨm ndɨhi Israel hati tavɨramu, vamu. Kamataharɨm arɨkimbat Jisasɨŋ ambamu, Devit nɨŋuñɨŋgi, vamu. + 9:29 Mt 8.13 + 9:30 Mt 8.4 + 9:32 Mt 12.22 + 9:33 Mk 2.12 + 9:34 Mt 10.25 naŋga, 12.24 naŋga, Mk 3.22 naŋga, Lu 11.15 + 9:35 Mt 4.23 naŋga, Mk 1.39 naŋga, Lu 4.44 + 9:36 Nam 27.17 naŋga, 1 Kin 22.17 naŋga, 2 Sto 18.16 naŋga, Ese 34.5 naŋga, Sek 10.2 naŋga, Mt 14.14 naŋga, Mk 6.34 + 9:37 Jo 4.35 + 9:37 Lu 10.2