7
Ta umana enana pal kai Solomon
1 Ma Solomon i ga, varvakai a vinun ma a utul a kilala upi na pait vapar ra kubana iat.
2 Ma i ga pait tika na pal di vatang ia ba ra Lokor Lebanon, ma i ga a ura vinun ma a ilima na pokono a lolovinana, ma a vinun ma a ura pokono ma a papar a tababana, ma lavurua na pokono ma a papar a tuluaina, ma i ga page taun a utul a nga na pagapaga na tagatagal, ma ra umana vabolo na tagatagal bula tana.
3 Arama liu ta nam ra ivat na vinun ma a ilima na pagapaga na tagatagal (a vinun ma a ilima na pagapaga dia ga ki tai tika na ngaina) di ga bak ia ma ra umana pal a davai na tagatagal.
4 Ma di ga vung ra utul a nga na mata na kalangar, tika na mata na kalangar i ga vatale ta ra tika na mata na kalangar.
5 A davai ure ra umana matakilalat ma ra umana mata na kalangar, di ga poko mal ia pi a ivat na paparaina tana; ma tika na mata na kalangar i ga vatale ta ra tika na mata na kalangar ta ra utul a ngaina par.
6 Ma i ga pait bula ra Pal na Pagapaga, ma i ga a vinun ma a ura pokono ma a papar a lolovinana, ma a lavurua na pokono ma a papar a tababana; ma i ga pait ra mata na pal tana ma ra umana pagapaga, ma ra mataniolo ure.
7 I ga pait bula ra bagialar ure ra kiki na king, a Pal na Takodo na Varkurai, nina ba na pait ra kivung na varkurai tana; ma di ga bak ia ma ra umana pal a davai na tagatagal papa ra ruarua ma tuk urama ta ra umana ivarai.
8 Ma ra kubana ba na ki tana, nina i ga tur ta nam ra bala na gunan maravai ta ra pal i gomgom, dir ga varogop me. Ma Solomon i ga pait bula tika na pal varogop ma go ra pal upi a kuba i natu i Parao, nina i ga ben pa ia upi kana taulai.
9 Ma di ga pait go parika ma ra umana ngala na vat, nina ba di ga poko mal diat ma ra umana so da ra valavalar ure diat; ma i ga damana papa ra vunapai ra pal tuk tar ta ra mutuaina ngaina vat nina ba di vaot ra papar a pal me, ma papa ra bala na gunan ai ra pal i gomgom kai ra Luluai tuk tar ta ra ngala na bala na gunan.
10 Di ga pait ra vunapaina ma ra umana ngala na vat nina i ngala ra mataina; ta umana ta diat kadia lolovina a ura pokono ma a papar, ma ta ra umana kadia lolovina a ura pokono.
11 Ma di ga vung ra umana ngala na vat nina di ga poko mal diat da di ga vakilang diat, ma ra umana davai na tagatagal taun go ra vunapaina.
12 Ma di ga liplip bat ra ngala na bala na gunan ma ra utul a nga na vat, nina ba di ga poko mal diat, ma tika na nga na davai na tagatagal; di ga pait ia da ra bala na gunan ta ra kuba i ra Luluai, ma ra kuba i ra king.
A papalum kai Kuram ta ra kuba i ra Luluai
(2 Tutu 2:13-14; 3:15–5:1)
13 Ma ra king Solomon i ga vartuluai uro Tiro upi Kuram.
14 Ia ra natu i tika na ua na vavina ta ra vuna tarai Naptali, ma tamana a tutana Tiro, a tena madaka ta ra palariam gobol; ma i ga kabinana, ma i ga matoto, ma i ga la ta ra lavur mangana papalum ta ra palariam gobol. Ma i ga pot pire ra king Solomon, ma i ga pait kana umana papalum.
15 I ga pait a ura pagapaga na palariam gobol, ma kadir lolovina i ga a ivat na pokono ma a papar tikatikai, ma ra valavalar kikil tikai i ga a utul a pokono; ma dir ga varogop parika.
16 Ma i ga tun mal ra ura kere ma ra palariam gobol ure ra ulu i ra ura pagapaga; tika na kere i ga tuluai urama da tika na pokono ma ra malmalikun, ma ta ra tika na kere i ga tuluai urama da tika na pokono ma ra malmalikun.
17 Ma i ga pait ra ura ubene na palariam gobol upi ure ra ura kere nina dir ga ki taun ra ura pagapaga; tika na ubene ure tika na kere, ma ta ra ubene ure ta ra tikai.
18 Ma i ga tun mal ra umana goava; i ga pait diat ta ra ura ngaina kikil tika na ubene upi da tuba ra kere nina i ki ta ra ul a pagapaga; ma damana bula tai ta ra enana kere.
19 Ma ra umana kere nina dia ga ki taun ra umana pagapaga ta ra mata na pal di ga mar diat ma ra umana pupu na vaigoara, ma dia ga tuluai urama da tika na pokono.
20 Ra ura kere dir ga ki taun ra ura pagapaga arama liu ta ra pakana i ki ak ta ra paparai ra ubene; di ga tun vapetep tar ra ura mar na goava kikil ia ta ra ura ngaina.
21 Ma i ga vatut nam ra ura pagapaga ta ra mata na pal ta ra pal i gomgom; i ga vatut ra pagapaga ta ra papar a lima tuna, ma i ga vaiang ia ba Iakin; ma ra pagapaga nina i ga vatut ia ta ra papar a maira i ga vaiang ia ba Boas.
22 Ma di ga mar ra ul a pagapaga ma ra umana pupu na vaigoara. Damana di ga vapar vue ra papalum na pait pagapaga.
23 Ma i ga tun mal tika na ngala na la ma ra palariam gobol, ma i ga vulu, ma i ga a ura pokono ma a papar ra balana, ma i ga lulur da tika na pokono ma ra malmalikun, ma i ga lavurua na pokono ma a papar kikil ia.
24 Ma a ura nga na vuvu dir ga ki ta ra vavai na ngu na la kikil ia; ma di ga tun varurungane mal diat ma ra ngala na la ba di ga tun mal ia.
25 Ma i ga ki taun ra vinun ma a ura bulumakau, a utul dital vatale ra matana labur, ma a utul dital vatale ra matana taoai, ma a utul dital vatale ra matana taubar, ma a utul dital vatale ra matana taur; ra ngala na la i ga ki taun diat, ma i ga lu i diat varkuvo livuan.
26 Ma ra butubut i ra la i ga da ra tababa i ra lapar a lima; ma ra ngu na la i ga talilikun da ra ngu na momamomo, da ra pupu na lelegurua; ma i ga topa a ura arip na valavalar na polo upi na buka tana.
27 Ma i ga tun mal a vinun na kiki na palariam gobol; tika na kiki i ga tika na pokono ra lolovinana, ma tika na pokono ra tababana, ma a utul a malmalikun ra tuluaina.
28 Ma di ga pait ra umana kiki dari: di ga pait ra umana paparai diat, ma di ga varuk diat ta ra umana ur na kiki,
29 ma ra malalar i ra umana leon ma ra umana bulumakau ma ra umana angelo dia ga ki ta ra umana paparai ra umana kiki. Ma di ga vung ra minamar ta ra umana ur na kiki arama liu ta ra umana leon ma ra umana bulumakau ma ra pia bula tana.
30 Ma ra ivat na vil dia ga ki ta nam ra umana kiki tikatikai, ma ra umana kip nina di ga pait ia upi da vi ra uraura vil me tikatikai di ga tun mal ia ma ra palariam gobol; ma ra ivat na vakai dia ga ki ta ra ivat na ngu na kiki, ma dia ga ki petep ta ra kiki upi ta la na va ta diat.
31 Kana kiki na la i ga ki tai tika na kere arama liu da tika na malmalikun; ra kiki na la i ga vulu da ra pagapaga, ma i ga lulur da tika na malmalikun ma a ngungu. Di ga tumu tar ta umana minamar ta ra nguna; ia kaka ra umana paparaina pa dia ga vulu, a ivat na nguna ta diat.
32 A ivat na vil dia ga ki ta ra ivat na ngu na kiki; ma ra umana kip ure ra umana vil di ga tun varurungane mal diat ma ra umana kiki; ra umana vil tikatikai dia ga tuluai da tika na malmalikun ma a ngungu.
33 Ra umana vil dia ga da ra vil ta ra kiki na vinavana ure ra vinarubu; ra kidoloina vil ma ra umana ur tana ma ra kip ure di ga tun mal ia ma ra palariam gobol.
34 Di ga pait ra ivat na tukal ta ra ivat na nguna tikatikai ta ra umana kiki; ma di ga tun varurungane mal ra umana tukal ma ra umana kiki.
35 Ma ra ngu na kiki kikil ia arama liu, a tuluaina i ga da ra ngungu malmalikun; ma di ga pait varurungane ma ra ana umana tukal ma ra umana paparaina.
36 I ga poko ra malalar i ra umana angelo ma ra umana leon ma ra umana gelep ta ra umana tukal tana ma ta ra umana paparaina, da i topa ra umana maup tikatikai, ma ra umana minamar kikil ia bula.
37 Damana i ga tun mal nam ra vinun na kiki, ma diat par dia ga varvarogop, ta ra adia minamal, ma ta ra valavalar i diat, ma ta ra minamar i diat.
38 Ma i ga pait ra vinun na la na palariam gobol, ma tikatika na la i ga topa ra ivat na vinun na valavalar na polo upi na buka; i ga tika na pokono ra bala i diat tikatikai; ma di ga vung ra umana la ta ra adia umana kiki tikatikai.
39 Ma i ga vung ra ilima na kiki ta ra papar a lima tuna ta ra pal i gomgom, ma ta ra ilima na kiki ta ra papar a maira tana; ma ra ngala na la iat i ga vung ia ta ra papar a taubar ta ra pal i gomgom.
40 Ma Kuram i ga pait ra umana kabala, ma ra umana la na kabu, ma ra umana la na kulkulup. Damana Kuram i ga pait ra magit par nina Solomon ra king i ga mainge ure ra papalum ta ra kuba i ra Luluai:
41 ra ura pagapaga, ma ra ura kere nina dir ga ki taun ra ura pagapaga, ma ra ura ubene pi dir a tuba ra ura kere ta ra ul a pagapaga;
42 ma ra ivat na mar na goava ure ra ura ubene, a ura nga na goava tai tikatika na ubene pi da mar ra ura kere na pagapaga me;
43 ma ra vinun na kiki ma ra vinun na la ure diat tikatikai;
44 ma ra ngala na la, ma ra vinun ma a ura bulumakau nina dia ki ta ra vavai na la;
45 ma ra umana kabala, ma ra umana la na kabu, ma ra umana la na kulkulup bula.
Kuram i ga pait ra umana magit parika ta ra kuba i ra Luluai ure Solomon ra king ma ra palariam gobol.
46 Ra king i ga tun mal go diat ta ra pia petapetep ta ra male Iordan, livuan Sukot ma Saretan.
47 Ma Solomon pa i ga valar diat, tago dia ga peal; pa di ga luk ra mamat i ra palariam gobol.
48 Ma Solomon i ga pait bula ra umana magit nina dia ga ki ta ra kuba i ra Luluai: ra uguugu na vartabar i goled, ra vatar i goled nina ra gem na ginigira i ga ki tana,
49 ma ra umana turtur na birao, a ilima ure ra papar a lima tuna, ma ra ilima ure ra papar a maira, ta ra luaina mata i ra pakana i tabu kakit, di ga pait go diat ma ra goled tuna, ma ra umana pupuna davai, ma ra umana lamp, ma ra umana kia, di ga pait diat ma ra goled;
50 ma ra umana la, ma ra umana punpun vinau na lamp, ma ra umana ikilik na la, ma ra umana kulkulup, ma ra umana la ure ra mi, go parika di ga pait ia ma ra goled tuna; ma di ga pait bula ra umana lililikun ure ra umana banbanu ma ra goled, ure ra pakana i tabu kakit ma ure bula ra pal i gomgom.
51 Damana di ga pait vapar ra umana magit Solomon i ga mainge ure ra papalum ta ra kuba i ra Luluai. Ma Solomon i ga varuk ra lavur magit nina tamana David i ga vatabue, ra silva ma ra goled ma ra umana la, ma i ga vung varurungane diat ma ra lavur magit dia ga ngatngat ta ra kuba i ra Luluai.