RUKA
Ñetï garosikao
Ruka ñetï epovoz ñetï kapot ev. Met Ruka aban pop pi Zuda bon Grik porihanañap ok, met pi Kristoz mañairooh-abanari 12 porihanañ nap bon. Met pi goerah Grik ñe pimovonañ skurutak lokohot het hodad ahov bahapuh, dokta abanap ravat lamari meñizooh. Met pi tin pimauz ñevonañ menoohap ok. Met Kristo hamarah heh-porah Ruka pim herisin et narë, oñ pi Polinañ honeo gogot tooh, ma añarab mod Kriston eteoharihö ahoam piin mañoohan hatevetet pimaz hodadeo bah, ma nariz ñetï menooh-poñ amun rekö hat hodadeo bah. Tat ñetï epov menahan hez.
Met Zuda añarab bon, oñ Grik añarab pimeri Iesuz ñetiv tin hatevetet pi map tin tamah-pop paru amun meñizapan hat hamarah erah, pot hodad tapanez homet Ruka ñetï poñ menah. Ma modariz namen ñetï nañ amun piuhö tep epatak menah.
Met Iesu hamarah hehaekanañ maot hasahan krismasañ 30-z zut bon tah-porah Ruka ñetï epov red menah.
Aban Ruka Iesuz ñetiv menahat ev
1
Ruka ñetï epov menahavoz kapot ev
1-4 Aban ahop Tiopilas, ne nimaz homet ñetï epov ev menomaz toh. Met batam God hahan hehat Iesu añaraboz ñaravatak emat het tooh-ñetiv pinañ honeo het eteoh-pori haovai emoohan aban nari pim ñetï poñ main main menahan hezaek ne houloñ map rekö hahö. Povoz ne parum menahan hez-poñ bahoneo batat pim kapot tahaekanañ tooh-ñetiñ tep honetak menat nihaz meeman emapanen Iesuz ñetï hateteoñ-poñ ni rekö hat kapotaz tin hodad ravat barotap batat hekez hat ev menomaz toh.
Enzolip Sekaraian mañahat ev
5 Met batam aban ahö nap pim abatao Erod pi Zudia zeisik korav ahop ravat heh. Met pi pot ravat heh-porah aban mod nap Sekaraia amun poek heh, met pi Godiz homet anumaihol bareñ elat mañaroohap ok, met aban pinañ honeo paru gog pot tooh-togü potaz abatao Abaisa pot mañooh. Met Sekaraiaz añapuz abatao Elisabet, met añ popuz aban kapotakari amun anumaihol bareñ elat mañarooh.
6 Met Sekaraiar añapuz het tovai soohao Godiz hahan Moses menahan hehat tin baval hat tovai sooh, povoz pi parupimaz biñ ravat heh.
7 Met parup hehapuh Elisabet ñaro navat hehan parup het añavai ravat heh.
8-9 Tahapuh Sekaraiaz togut Abaisa mañooh-pot Godiz homet anumaihol bareñ elat mañarohopanez aliz poñiz nasik Sekaraiar pim modari emat Godiz tup ahomakeh gogot tohot hehapuh parum toohat gog nao tahan Sekaraiaz abatao ou ravahan pi iñidoh romevok hehaek bot muz ulagï tinavonañao bat zei pomakez kohat giruvok lokat mañarapanen God ulagï tin povon hatevetepanez hat pi bat kohat lokah.
10 Met bot pov mañarahan ñadoohan Zuda añarab mañ mañohopanez emat topourat-hehari iñidoh mañeo hahot heh.
11 Tahan kohat poek Godiz enzolip erat bot ulagiv mañarat bizahan ñadooh-arü posiz teritak rouvat hehan,
12 Sekaraia etet rak tat ñaihet tah.
13 Tahan enzolip Sekaraian epat mañah, “Ni tovai ñaihet totun. Met God nim mañeo haoñit hat haveteh, povoz nim añap Elisabet tokat ñekevonañ ravat ro nap batapan. Tapanen pim abatao Zoan pot mañekë.
14 Met ro pop batapanen hepanen pimaz ni biñ ahov ravat heken añarab modari amun piin etet biñ ravat hepan.
15 Met ro pop nonop batapanez porah Godiz Pul Tinap piih rekö ravat hepanezaek God etet hepanen aban abatavonañ ahop ravat hepanepuh pi bain ivovor iv kez modañ nainam hepan.
16 Tat pi Israel añarabon Godiz ñetiv mañohopanen ahovokaro hatevetet non horiorö betet loporizaro boreurat God parum ahoputihar ravohopan.
17 Met ro batapanez popuz tohopanezat batam propet aban Elaiza Godiz ñetiv hahot kez tohot heh-popuz zut pi kezavonañ het tohopanepuh papahol parum ñarohol mogao metat berat main ravat hepanezaek papaholon mañohopanen hodad tinao bat maot parum ñaro porinañ honeo ravat hepan. Ma añarab hat man man tat Godiz ñetiv hat havetet elat tohopanez porin mañohopanen paru hatevetet hodad tinao bat tin tovai sohopanepuh darim Amip emapanez ñai bizat het etevai sohopan.”
18 Met enzolip Sekaraian pot mañahan pi hatevetet hañiv epat mañah, “Ae ne añavai haravohon nem añap amun añ añavaip haravahag, ni tairao nañaireken ne ñetï nañeñ-okovoz, Rotap ok nañameñ, pot homem?”
19 Met pot mañahan enzolip hatevetet hañiv epat mañah, “Ne Gebriel Godinañ honeo hezap ev, met pi ñetï tin epov niin bar nañomaz hat nañat nemeehan ne eroh.
20 Met God hahan hez-porah rotapuv ou ravapanezao niin ne ev nañohon hatevetet barotap navat, oñ ñetï okov neen nañeñ, povoz petev nim ñeo bavon navatohog, ni ñeo nak heken nim añap ropuz ñekevonañ ravat hepanepuh batapanenahoh ni maot ñeo hakë,” pot mañah.
21 Pot enzolip mañoohan Sekaraia kohat zei giruvok houloam hehan añarab pi berevapan hat pimaz iñidoh gaa tat het eteohari pi naverev tahan paru home midin tat, “Sekaraia pi tair tohot houloam hez batah?” pot paru hahot ahoam heh.
22 Tahan Sekaraia berevahapuh parun ñeo namañ, rouvat am het mar nenañinañ kohat tahavoz parun zu metahan paru epat homeh, Petï pi kohat hehaek potaz nao bavatahan etehapuh ok emat tamah, pot homet etet heh.
23 Met Sekaraia aliz pim gog pot tooh-poñ bon tahan pim zeitak maot sat heh.
24 Tahan tokat pim añap Elisabet ñekevonañ ravat kohat pim zeimakeh ñonihol 5 am hehapuh pi epat haoh,
25 “Met batam ne ñaro navat hehon añarab nem modari neen etet ñetï horiv nañoohavoz tu ravat het tovai emooh, oñ petev Godihö ne neñizahan ñekevonañ ravoh, povoz nem tuav bon tahaek ne ev biñ ravat hez.” Pot pi hat modariz zeiñik helakao nas, oñ am pim zeimakeham heh.
Enzolip Marian ropuz mañah
26-27 Met ñari añ tohai nap Maria pi Galili zeisik pim zeitaz abatao Nasaret poek heh, met pim abü bapanez au hahan hehapuz abatao Zosep, pi Devid batam aban ahop ravat heh-popuz iz mimiholohanañ nap. Met Maria poek hehan Elisabet ñekevonañ ravat hehan ñonihol 5 bon tahan 6 popuh God pim enzolip Gebriel meehan Nasaret zeitak emah.
28 Tat Marian epat mañah, “Eñarim ae, God pi orah rezah ni masakao nanat ninañ hez.”
29 Pot mañahan enzolipuz ñetï mañah-poraz kapot pi tin hodad nat, povoz home midin tahapuh ñaihet tat heh.
30 Tahan enzolipuhö maot epat mañah, “Maria, ni tovai ñaihet totun. Met God nim hezhezavon eteamahan ni tin hez.
31 Oñ hatevetet, tokat ni ñekevonañ ravat ro nap batat ro popuz abatao Iesu mañekë.
32 Met Godihö hapanen ro pop pim iz mimip Devidiz urutak rouvat korav ahop ravat hepanen añarabohö piin etet epat hahopan, ‘Rotap God abarah het mapori ritou metat hezapuz rop ok,’ pot pimaz hahopan.
33 Met pi tapup ari Zekopoz iz mimiholoz amun korav ahop ravat hepanez pov bon natotü, oñ pohao het am hepan.” Gebriel pot Marian mañah.
34 Tahan Maria enzolipun epat mañah, “Met ne tohai abup navap eveg, tair tat ro hameñ-okop batomaz ok nañameñ?”
35 Pot at mañahan enzolip ñetï hañiv epat mañah, “Met Godiz kezao ninañ hepanen pim Pul Tinap niitï emat rekö ravapanen ro tin pop nim ñekevok ou ravapan. Tapanen ni bateken hepanen añarab piin etet epat hahopan, ‘Godiz ro tinap ev,’ pot pimaz hahopan.
36 Met nim añ azap Elisabetez añarabohö pi ñarohol bonop pot haoh-pop amun añavai haravat hezaek petev pi ropuz ñekevonañ ravat hezan ñonihol 6 totoi ev bon tapanez tah.
37 Met God rekot nonair nai mapotü tohopanezap ok, povoz pim ñetï hah-epov rekot niih ou ravapan.”
38 Pot mañahan Maria enzolipun epat mañah, “Ne Godiz as ñarip ev, povoz pim zaitivok niin nañahan emat neen nañeñ-okatam netap.” Pot mañahan enzolip Maria betet sah.
Maria sat Elisabeten eteh
39 Met enzolip pot hat sahan Maria aviam het bal hat Elisabeten etepan hat pimotü bahou batat zuam pim zeit betet Zudia zeisik dañeñik zei ahö nat demahan hehaekaz hat sah.
40 Sohot sa berevat Sekaraiaz zeimakeh lokat Elisabeten etet pot mañah, “Eñarim ae, ne nihaz helakao emohog, ni tin heza?”
41 Pot mañahan Elisabet Mariaz ñetï mañahavon hatevetevaiam pim ñekevok rop biñ ravat lek tat sat em tah. Tahan piih Godiz Pul Tinap map rekö ravat hodadeo manahan,
42 pi ñeo ñarah hat epat Marian mañah, “Eñarim ae, Godihö masakao ni nanat petev tin netamah-povohö añ modariz metamahao ritou metat hez. Met nim ñekevok ro hez-okop amun God masakao manamahap ok.
43 Met ne añ abatao bon betezap eveg, tair tat ni nem Amipuz nonop nehaz helakao emeñ?”
44 Pot mañat Elisabet Marian maot epat mañah, “Met ni ñetiv nañeñin ne hatevetevaiam nem loporih rop hezaek nim ñetï hañivoz biñ ravat lek tahan hateveteohö.
45 Met ni Godiz ñetiv nañahat rotap ravapanez homeo barotap bateñ, povoz biñavonañ tovai sookë.” Pot Elisabet Marian mañah.
Maria biñ ravat hahat ev
46 Pot mañahan Maria biñ pimau ravat epat hah,
“Met nem loporih nem Amipuz abatao bat hel batat hez.
47 Ma God pimop ne ba navatat hez-popuz homet biñavonañ hez.
48-49 Met ne añ abatao bon betez hez-epop pim irih hezan pi nemaz unun naman, oñ am homeme hez, povozahoh ne pimaz homet biñavonañ hez. Met pi neeh pim kezao ba ou batat tin ahö nao netah, povoz orah rezah añarab mapori darim map ahop tin pov netahavoz paru hodad tohopan. Met pim abatao bat hel batat, Pi abat tinavonañap ok, pot pimaz hamoh.
50 Met añarab tairari pim irih het tovai sohopanez pori pi masakao manohopan, met paru petev hez-nenari pot nametotü, oñ tokat parum roholor ro izahol amun taput metohopan.
51 Met God pop pim kezao ahö hezan tin mapotuhar tamahap ok. Tat aban tairari parumauz heriñ bat hel batat zaitivonañ tovai samah-pori pi ruamahan pihanañ main ravat hez.
52 Ma pi hamahan aban korav ahö nari er hor ravamahan aban abatañ bon betez hez-narihoen abatañinañari ravamah.
53 Met añarab nonair nai bon hezari meñizamahan paru tinatunañ tovai samah, ma nonair naituz ahö ravat hezari piuhö meamahan nai nav betezam samah.
54-55 Met batam God darim iz mimip Abraam popur iz mim modari meñizohopanez au mañahan hehat pi unun naman, oñ parur parum roholor ro izahol meñizohot petev amun dari Israel añarab pim irih het tovai sameg-eperiz orah rezah zakep tat eñizamah.”
56 Pot Maria hat bon tahapuh pi Elisabetenañ parup hehan ñon nasikaro nas bon tahan pim zeitakaz maot boreurat sah.
Elisabet rop batat Zoan mañah
57 Tahan Elisabet het tokat pi rop batah.
58 Tahan pim kapotakari pi rop batahao hahan hatevetet paru emat pinañ honeo Godihö masak ahö piin mañairahavoz paru mapori biñ ravat heh.
59 Tat hehan alizañ 7 bon tahan zeirevai aliz 8 posik parum toohat parupimeri ropuz biz kosis elapan hat em topourahapuh kosis elat pim papapuz abatao ropun mañapan hat paru hah.
60 Tahan pim nonop pat, “Evo, pim abatao Zoan pot mañak.”
61 Pot hahan parupimeri piin epat mañah, “Auma, met aban aripim kapotak nap abat okat nao parum napun namañ.”
62 Pot mañat met paru, “Ropuz abat tairao papap pimauhö mañapanen dari hatevetek,” pot hat marañinañ zu metah.
63 Tahan Sekaraia parun mañairapanez zisiz zu metahan bat emat manahan, Pim abatao Zoan mañak, pot menat mañairahan paru agol atat etet heh.
64 Met pot tovai nen tapurah Sekaraia maot ñeo hahapuh pi Godiz abatao bat hel batat biñ mañah.
65 Tahan paru poek hehari pim hahavoz rak tahapuh pim tah-ñetï pov haovai soohan Zudia zeisiz zei dañeñik an pap manah.
66 Met rotap Godiz masakao ro popunañ heh, povoz pim ñetiv haovai soohan hateveteohari pimaz homet pot haoh, “Ro pop tokat pi ahö ravat tair tohopanezap ok?” Pot paru haovai sooh.
Sekaraia biñ ravat hahao ev
67 Met ro popuz papap Sekaraiaz loporih Godiz Pul Tinap an pap manat meñizahan tokat ou ravapanez ñetiv pi epat hah,
68 “Met God dari Israel añaraboz ahö popuz biñ haok. Met dari horï hegiek eñizat non tinaoroh eñehan hez, povoz pimaz biñ haovai sook.
69 Met batam Devid pim ñeo baval haovai emooh-popuz iz mimiholohanañ aban kez tat maot dari pimeri ba avatapanezap pimauhö ba ou havatahan hez.
70 Met batam propet abanari pim pot tohopanezat ñetiv bar haovai emooh.
71 Met Godihö dari Israel añaraboz kaev ravat bahorï avatohopanezari ma darimaz horï homehopanez porihanañ maot avapan.
72-75 Ma pi tapupuhö pim hahan heh-tin pot tat darim iz mimihol meñizat zakep metohopan, pot propet abanari ourah haoh. Met batam darim iz mimip Abraamin epat au mañah, ‘Met arir arim iz mimihol modari kaev ravat bahorï etohopanen, ne ari eñizat heman tin het ñaihet natotü, oñ orah rezah nemaz homevai sohot nem ñetiv tinam hatevetet nem zut tinaharam tovai sohopek.’ Met ñetï tin ahö mañahan heh-pov pi unun naman hezaek am homehot hez.”
76 Met Sekaraia pot hat maot pim ropun etet epat mañah,
“Met nem rop, ni darim Amipuz garosik sovai pim nonor ba oñ batovai sooken, añarab nimaz pot hahopan, ‘Met epop God mod mapori ritou metat hez-popuz propet aban pim hamahañ hateveteamahap eveg etei,’ pot nimaz hahopan.
77 Met niuhö darim Amip ou ravat pim añarab horï hezaek parum horï tohopanez poñ ol betehot maot pimeri bavatapanez pov parun mañooken hodad ravohopan.
78-79 Met rotap God darim ahop pi zakep ahovonañ hezap okeg, petev dari mapori kuturutak het ñomakaz homet ñaihet tat hezaek, pim masak tinao abarahanañ meepanen erat gitapuz zut alizao anat hepanen, dari tin barai ñarohot pim non tinaoroh lop tinarizaronañ biñ ravat hek.”
Pot Sekaraia hah.
80 Met Sekaraiaz rop ahö ravovai pim hodad tinao amun ahö ravovai emoohaek, pi ahö haravat pim zei kapot betet añarab bonoek ham betez nonair nai bon heh-porah sat heh. Met tokat pi borourat emat Israel añarabon ñetiv mañohopanezat ravahan, pi main sat hehaekanañ maot emat ou ravahan paru piin eteh.