Pɔl ɓaa mɛrtɛ gɛn k‑mɔtɔge
19
Pɔl tɛrl maakŋ gɛgɛr kɛn Ɛpɛz ki daala
Kaaɗ kɛn Apɔlɔs utu maakŋ gɛgɛr kɛn Kɔrint ki se, Pɔl aal teeco taa naaŋ Azi kɛn maakŋ koge tu se ɔɔ ɓaaɗo maakŋ gɛgɛr kɛn Ɛpɛz ki. Gɔtn se, naan̰ ɔŋ jeege kandum se, aalga kaal maakɗe do Isa ki. Ɔɔ naan̰ tɔnd mɛtɗe ɔɔ: «Ɓii kɛn naase aalki maakse do Isa ki se, *Nirl Salal tap ɓo bɔɔy te dose ki ey la?» Num gaŋ naaɗe tɛrlin̰ ɔɔ: «Nirl Salal kɛn naai taaɗn se, ɓii kalaŋ naaje kꞋbooy te maanin̰ eyo.» Tɛr Pɔl tɔnd mɛtɗe ɔɔ: «Naase tap ɓo *kꞋbatizse jꞋɔɔ ɗi?» Naaɗe tɛrlin̰ ɔɔ: «Naaje se, kꞋbatizjen aan gɔɔ kɛn Jan lee batizo jeege se.» Pɔl taaɗɗen daala ɔɔ: «Jan se batizo jee kɛn tɛrloga tɛrl maakɗe do *Raa ki sum. Ɔɔ naan̰ taaɗ Yaudge tu ɔɔ jꞋaal maakɗe do deb kɛn utu ɓaaɗo mɛtin̰ ki se ɔɔ naan̰ ɓo debm kꞋdaŋin̰ Isa se.»
Kɛn naaɗe jaay booy taar Pɔl taaɗɗen se, gɔtn se naaɗe took kꞋbatizɗe kuuy ute ro Mɛljege Isa. Naan̰ kɛn se, Pɔl tɔnd jin̰ doɗege tu ɔɔ gɔtn se Nirl Salal bɔɔyo doɗe ki ɔɔ naaɗe baag taaɗn taar naaŋgen naaɗe jeel mɛtin̰ eyo ɔɔ naaɗe taaɗ taargen teeco taar Raa ki. Naaɗe paac se, aas nakŋ gaabge ɓaa ɓaa sik‑kaar‑dio.
Daan laap kɛn mɔtɔ se, daayum Pɔl lee ɓaaɗo maakŋ ɓee kɛn Yaudge lee tusn maak ki se. Gɔtn se, naan̰ taaɗɗen mɛtn taar Gaar Raa jeege tu ɔɔ naan̰ taaɗɗen kic ɓo ɓeer eyo. Naan̰ je taa jeegen iŋg booyin̰ taarin̰ se, Ꞌtookŋ do taarin̰ kɛn naan̰ taaɗɗen se. Gaŋ jee mɛtin̰ge se tɛɗ do mɔŋgɔ ɔɔ baate tookŋ taarin̰a. Do Ɗoobm Isa kɛn naan̰ taaɗɗen mɛtin̰ se, naaɗe tooyin̰ koogo naan jeege tu. Gɔtn se Pɔl iin̰ ɔn̰ɗe ɔɔ ɓaa ute jee mɛtin̰ ki ɓaa maakŋ lɔkɔl gɛn gaaba kalaŋ kꞋdaŋin̰ Tiranɔs ɔɔ gɔtn se ɓii‑raa, naan̰ lee dooyɗe ute taar Raa. 10 Gɔtn dooyin̰ kɛn ese se, naan̰ tɛɗ ɓaara dio, bini ɔl Yaudge ute Grɛkgen taa naaŋ Azi ki paac se, ɓaa booy taar Mɛljege.
Nakŋ kɛn gaan Sebage tɛɗa
11 Anum Raa ɔl Pɔl tɛɗ nakŋ‑kɔɔɓgen deel doa, 12 bini, ɔl jeege ɓaa tuuno kalge taal do Pɔl ki ey lɛ ɓaano ute kalge utn ron̰a ɔɔ naaɗe tɔs ɓaano ɔɔ taalin̰ do jee kɔɔn̰ge tu ɔɔ jee kɔɔn̰ge se ɔŋ lapia ɔɔ jee kɔɔn̰ sitange se kic ɓo, sitange teec ɔn̰ɗe.
13 Gɔtn se, Yaudgen mɛtin̰gen lee maakŋ naaŋge tu gɛn tuur sitange ro jeege tu se, naaɗe baag tuur sitange ute ro Isa kici. Naaɗe taaɗ sitange tu ɔɔ: «Ute ro Isan kɛn Pɔl lee taaɗ taarin̰ jeege tu se, mꞋɔɔ: Ꞌteecki naatn ro jeege tu se!» 14 Jeegen tɛɗn naan̰ se, naaɗe cili. Naaɗe se, gaan kɔɗ Yaud kalaŋ bini kꞋdaŋin̰ Seba, ɔɔ naan̰ se maakŋ *magal jee tɛɗn sɛrkɛ Raage tu. 15 Gaŋ ɓii kalaŋ, gaabm ɔk sitan se taaɗɗen ɔɔ: «Isa se, maam mꞋjeelin̰a ɔɔ Pɔl kic lɛ maam mꞋjeelin̰a, num naase ara tap ɓo, Ꞌnaŋge?» 16 Gɔtn se, gaabm kɛn ɔk kɔɔn̰ sitan se iin̰ oocɗe; kɛn naan̰ jaay ɓaa cirɗe sum se, naan̰ tɔnd awarɗe ɔɔ nɛɛpm ute kalɗege se naatn. Kɛn naaɗe ɗo bini ɔŋ doɗe jaay aan̰ teec se, kalɗege kic ɓo, nɛɛpɗen doɗe ki rɔsɔm rɔsɔm.
17 Ɔɔ kɛn Yaudge ute jee kɛn Yaudge eyo iŋg maakŋ gɛgɛr kɛn Ɛpɛz ki jaay booy taar se, gɔtn se naaɗe ɓeere ɓaa ɔkɗe. Taa naan̰ se, naaɗe ɓaa *nook ro Mɛljege Isa se cir daala. 18 Gɔtn se, jeege dɛna kɛn aaloga kaal maakɗe do Isa ki se, ɓaaɗo tɔɔɗ mɛtɗege naan jeege tu, do nakge tun jig ey kɛn naaɗe lee tɛɗ se. 19 Maakɗe ki se, jee dɛn kɛn lee ooj roɗege se, ɓaano ute maktubɗegen ɔk mɛtn taargen naaɗe lee oojn̰ roɗe se ɔɔ gɔtn se naaɗe tɔɔcin̰ naan jeege tu ɔɔ maktubɗege se jaay jꞋaak zon̰ se aas tamma gɛn pudda dupu‑si‑mii*. 20 Bin ɓo, ute tɔɔgŋ Mɛljege se taar Raa se wɔɔk ziiɗ ɓaa ute naanin̰a.
Jee Ɛpɛz ki iin̰ gɛn tɛɗn taara
21 Kɛn nakgen se jaay deel paac se, *Nirl Salal ɔl Pɔl uun doa gɛn ɓaa Jeruzalɛm ki ɔɔ naan̰ aal teec ute ɗoobm taa naaŋ Masedoan ɔɔ ute gɛn Akayi ki. Gɔtn se, naan̰ ɗeek gɛnaage tun ɗoobm Isa *al‑Masi ki ɔɔ: «Bɛɛki num, kɛn mꞋaanga Jeruzalɛm ki jaay ɓo, sɔm mꞋutu mꞋɓaa *Rɔm ki kici.» 22 Jee noogin̰gen di Timote ute Erast se, naan̰ ɔlɗe ɔɔ jꞋɔnd naana ɔɔ kꞋɓaa Masedoan ki. Ɔɔ naan̰ mala se, ɔɔp iŋg cɔkɔ taa naaŋ Azi ki.
23 Kaaɗ kɛn se, jeegen maakŋ gɛgɛr kɛn Ɛpɛz ki se, jeege dɛna iin̰ ul taara gajalaŋ taa Ɗoobm Isa. 24 Taa gɔtn se, ɔk kɔɗ kɔrɗn tɔɔlɔ ron̰ Demetrus. Naan̰ se lee ɔɔy pudda gɛn ɗaapm ɓeegen sɛɛm sɛɛm kɛn tec ɓee magal gɛn maragɗen naaɗe lee eemin̰ kɛn kꞋdaŋin̰ Artemis se. Ute naabɗen ese se, naan̰ ute jeegen kꞋtɛɗ naaba tɛlɛ ese, naaɗe lee ɔŋ gurs dɛna ro ki. 25 Ɓii kalaŋ, naan̰ daŋ tus jee kɛn naaɗe tɛɗn naaba tɛlɛ ute jee kɛn naabɗe tec aan gɔɔ gɛn naaɗe se, ɔɔ ɗeekɗen ɔɔ: «Mɛɗumge, naase Ꞌjeelki maal naaje kꞋjꞋɔkki se kꞋjꞋɔŋin̰ki ute naabm ese. 26 Num gaŋ naase aakkiga ɔɔ Ꞌbooykiga nakŋ kɛn deel Ɛpɛz ki paac se ɔɔ Pɔl ese se ɗeek jeege tu ɔɔ raagen naaje mala kꞋtɛɗin̰ki ute jijege se, raagen ɗeer eyo. Do taar kɛn naan̰ lee taaɗ jeege tu se ɔl jeege dɛna took taarin̰a ɔɔ ɓaaga mɛtin̰ ki. Nakŋ se, naan̰ tɛɗin̰ Ɛpɛz ki sum eyo, num gaŋ taa naaŋ Azi ute magalin̰ paac kici. 27 Kɛn naan̰ jaay utu tɛɗn nakŋ se tak num, ɓɛrɛ, utu ajeki tujn̰ naabjege. Num naabjege sum eyo, num utu kɔl jeege maragjegen magal Artemis se kic ɓo, naaɗe utu an̰ kaal maak ki eyo ɔɔ ɓeen̰ se kic lɛ, naaɗe an̰ kaakŋ aan gɔɔ nakŋ cɛrɛ. Ey num, Artemis se ɓo, jee taa naaŋ Azi ki ute jee do naaŋ ki paac se lee eemin̰a.»
28 Kɛn jee tɛɗn naabgen gɔtn ese jaay booy taar Demetrus se, naaɗe maakɗe taarɗe pirin̰ ɔɔ baag tɔɔy dɔɔkŋ taara ɔɔ: «Artemis se, naan̰ ɓo maragŋ magal kɛn Ɛpɛz ki!» 29 Gɔtn se, jeege iin̰ ul taara gajalaŋ maakŋ gɛgɛr kɛn se, ɔɔ tɔko Gayus ute Aristark kɛn iin̰o Masedoan ki ɔɔ lee te Pɔl tɛlɛ se. Naaɗe naar ɓaanɗeno daan bɔɔr kɛn gɔtn kꞋlee kꞋjꞋɔjn̰ bɔɔrɔ se. 30 Ey num Pɔl se, je ɓaa gɔtn jeege tun tus se kici, naɓo gɛnaagen ɗoobm Isa al‑Masi ki se, gaasin̰a. 31 Ɔɔ maakŋ magalge tun taa naaŋ Azi ki se, jee mɛtin̰ge se mɛɗn Pɔlge ɔɔ naaɗe ɔl nam ɓaa taaɗ Pɔl ki ɔɔ: «Ɓɛrɛ, ɔn̰te ɓaa gɔtn jeege tun tus se!» 32 Kaaɗ kɛn jeege tus gɔtn ese se, jee mɛtin̰ge ul gɛn doɗe ɔɔ jeegen kuuy se kic lɛ, taaɗ gɛn doɗe kici. Jee dɛn jaay ɓaaɗo gɔtn ese se, mɛtn taar jaay ɔlɗe naaɗe tusn ro ki se kic ɓo, naaɗe jeel mɛtin̰ eyo. 33 Maakŋ jee dɛnge tu se, gaaba kalaŋ kɔɗ Yaud ron̰ Alekzandɛr. Maakɗe ki se, jee mɛtin̰ge ɓaa taaɗin̰ mɛtn taar se jaay ɓo Yaudge ɔlin̰ ɓaa naan jeege tu. Naan̰ uun jin̰ jeege tu je aɗen taaɗn mɛtn taar se. 34 Naɓo kɛn jee Ɛpɛz ki jaay booy ɔɔ naan̰ kɔɗ Yaud se, gɔtn se naaɗe dɔɔb ɔɔy taa naapm caa ɔɔ: «Artemis se, naan̰ ɓo maragŋ magal kɛn Ɛpɛz ki!» Gɔtn se naaɗe tɔɔy dɔɔk taara ɔn̰ eyo ɓaa ɓaa nakŋ lɛr dio.
35 Kaam mɔɔtn se, gaabm kɛn debm raaŋ kɛn tɛɗ naaba daan Yaudge tun *jee kaakŋ mɛtn taargen gɔtn ese se, tɛɗ jeege bini ɓaa doa ɔɔ ɗeekɗen ɔɔ: «Naase jee Ɛpɛz ki, jeege paac se jeeljeki naajege ɓo kɛn kꞋjꞋɔkki ɓee maragŋ magal ron̰ Artemis se. Ɔɔ maragjege mala se lɛ, naan̰ ooco maakŋ raa ki. 36 Maragjege se, nam ɗɛmin̰ eyo, num ɔn̰ki ro se urlu ɔɔ nakŋ se Ꞌsaap ɔkin̰ki jiga jaayo. 37 Jeegen naase Ꞌtɔk ɓaanɗekiro ara se lɛ, naaɗe uun te ɗim maakŋ ɓee maragjege tu se eyo. Ɔɔ naaɗe lɛ, taaɗ te taar iŋg kus ron̰ ki eyo. 38 Kɛn Demetrus ute jeen̰ge jaay ɔk taara ute nam lɛ, naaje jꞋɔkki ɓii gɛn kɔjn̰ bɔɔrɔ ɔɔ jee kɔjn̰ bɔɔrin̰ge kic lɛ utu. Bin num, taar se ɔn̰ kꞋɓaan gɔtn naane ɓo, naaɗe an̰ kaakŋ ute ɗoobin̰a. 39 Ɔɔ kɛn naasen jee dɛnge se jaay ɔkki taar ɗim kuuy lɛ, ɓii kɛn jeege tusga sum ɓo, jꞋutu jꞋkaakŋ mɛtin̰ ute ɗoobin̰a. 40 Do nak kɛn naaje kꞋtɛɗki jaaki se, jꞋutu jꞋankiro ɓaa te nakŋ ɔɔn̰ dojege tu. Ɓɛrɛ Rɔmɛge se lɛ, utu ajeki kɔkŋ mindjege Ꞌɗeekŋ ɔɔ: naajege se ɓo, jee tujn̰ naaŋge. Taa kɛn Rɔmɛge jaay ɓaaɗo Ꞌtɔnd mɛtjege gɛn tusjegen jaaki se, naaje jꞋaki kɔŋ taar ɗim, jaay jꞋaɗeki kɔŋ taaɗ eyo.» 41 Kɛn naan̰ jaay taaɗ naŋ taarin̰ se, jee se naan̰ wɔɔkɗe.
* 19:19 Tamman gɛn puddn ese se aas gɛn kɔgŋ nam kɛn tɛɗn naaba gɛn ɓii dupu‑si‑mii. 19:24 Artemis se, marag kɛn mɛnda. Jeege saap ɔɔ naan̰ se ooj nakge, dirl maalge ɔɔ tɛɗ mɛndge oojo.