A Wakak a Warwara o e Iesu Karisito
Mak
i tumusi
A warwara talapor nigo
E Mak, ning a risana otleng e Jon, i tumus a buk ne. I a ningnigo na barsan ning i tumtumus ana Wakak a Warwara. E Mak bel tagun a ning a bonot pa pisir naur a kakak a asaer anune Iesu. A tarai la nuki mang e Mak i los a warwara o e Iesu ta e Pita pa lamur i tumusi. E Mak i itna ot tisaot e Jerusalem, pa i otleng i oroi a ututnala ning e Iesu i toli. Ning dala was e Mak 14:51-52 ngandek i warwara onoi ot.
Lamur i hanot a tena harnangai ane Pol pa e Barnabas ana nun diau a titol (Ap 12:25).
E Mak i tumtumus tetek a tarai Rom sur lar tasman a Wakak a Warwara o e Iesu. Ana buk ne i atai la mang, e Iesu ka ning a rakrakaina i itna pa i tong akes a warkurai. I mang sur a tarai Rom pa dala otleng dalar tasmani mang i momol ot mang e Iesu a Natna e God.
E Mak i tumus a galis a utna na kulkulan ning e Iesu i toli, taum ana mamahatla ning i kilangi, ika bel i tumus akes dingla na asasaer ane Iesu. Ning a utna otleng ning e Mak i tumusi i mange, mang e Iesu a rakrakaina i itna kol o e Satan, pa i a Tena Alaun anundala.
A tumtumus ane Mak i tuk tar ka o e Mak 16:8. Pa e Mak 16:9-20 ning a barsan masik ot i tumusi.
A tinan ana buk Mak:
E Iesu i turpas anuna titol (1:1-13)
E Iesu i titol tumo e Galili (1:14-9:50)
E Iesu i han usaot e Jerusalem (10:1-52)
A ararop na wik pa a minat ane Iesu (11:1-15:47)
A kamkamtur ulak ane Iesu kusun a minat (16:1-20)
1
E Jon a Tena Baptais i warawai
(Mt 3:1-12; Lk 3:1-18; Jn 1:19-28)
Ine a kamkamna ana Wakak a Warwara o e Iesu Karisito, a Nat e God. A warwara ane God ning di ka tumus tari ana buk anuna propet Aisaia i atongi mange,
“Oroi, ar sune anuka tena los warwara sur ir nigon u,
pa ir atalapor anuma ngas.
A elngena mainla i arkabah ting na hanua bel mang,
‘Mulor sang a ngas anuna Leklek,
mulor atostos anuna ngasla.’ ”
Io, e Jon a Tena Baptais i hanot ting na hanua bel, pa i sira baptais pa i warawai sur a tarai lar lingir a nuknukinla pa dir baptais la, pa e God ir kepsen anunla na toltol laulaula. A taraila rop misaot e Jerusalem pa miting na hananuala rop tumo na papar Judia rop, la han teteki. La patuai talapor ana nunla na toltol laulaula, pa i baptais la ting na malum Jodan. E Jon i mermer ana kaen di toli ana hih a kamel, pa i dot ahati ana let di toli ana palaona bulumakau. I sira ien a mumla pa polona tatos. I warwara talapor mange, “Esaning i mur tak i leklek tak. Pa bel a tolsot pasi sur ar paksen a inau ana anuna su. A natarna kol tana. Iau ar baptais mulo ana malum, pa i ir baptais mulo ana Talngan Tabu.”
E Jon i baptais e Iesu pa e Satan i lari
(Mt 3:13—4:11; Lk 3:21-22; 4:1-13)
Ana pukakiarla ning e Jon i baptais a taraila, e Iesu i hanot mitisa na hanua Nasaret ana papar Galili. Pa e Jon i baptaisi ting na malum Jodan. 10 Ning e Iesu i saur miting la malum, i oroi a langit i sapang, pa a Talngan Tabu i han purum teteki arlar ana tabun. 11 Pa a elngena mainla misaot na langit i atongi mang, “U a Natuklik, a katnan u, a gas kol hom.”
12 Pa ono otning a Talngan Tabu i sune sen e Iesu uting na hanua bel. 13 I kes tingia diat a bonot a pukakiar pa e Satan i lari. I kes taum ona rokoiola pa a angelola la nangani.
E Iesu i kabah pas diat a tena migei uben
(Mt 4:12-22; Lk 4:14-15; 5:1-11)
14 Ning di ka akas tar e Jon uting na rumai a dodot, e Iesu i hanot utumo na papar Galili, pa i warwara talapor ana Wakak a Warwara ane God, 15 i atongi mange, “A pukakiar ka hanot, pa a matanitu ane God ka milau. Mulor lingir a nuknukimulo pa mulor tortorot ana Wakak a Warwara.” 16 Ning i asal ana hang ana puka tasi Galili, i oroi tetek naur a tas, e Saimon pa e Endru kaning dia minggen a uben tisa latasi, anasa diau naur a tena minggen uben. 17 I atai diau mang, “Mu lamut, mu mur iau, sur mu naur a tena ben tarai.” 18 Ono otning dia kamtur pas kusun a ubenla pa dia muri. 19 Ning i asal siklik kale, i oroi pas maleng naur a tas e Jems pa e Jon, naur a nat e Sebedi, dia kes tingui na mon pa dia suk anundia na ubenla. 20 Ono otning e Iesu i kabah pas diau, pa dia han kusun e tamandiau taum ana tarai a titol ting na mon, pa dia muri.
E Iesu i kepsen a mot kusun ning a barsan
(Lk 4:31-37)
21 Pa la han utumo e Kapernaum, pa ana Pukakiar Sabat, e Iesu i kas uting na rumai lotu, pa i asaer la. 22 La kulkulan ana nuna asasaer, anasa i asaer la, arlar o esaning a warkurai kaning tana. Bel i asaer la arlar ana anunla na tena asaer tagun a warkurai la sira toli. 23 Ning a barsan, a mot i solongi i kes ting na rumai lotu, ono otning i kukuk mange, 24 “U e Iesu a te Nasaret. Ur tol asa omila? U hanot sur ur alaulau mila? A tasman u ot, u a Tena Totoh ane God.” 25 E Iesu i sairasi mange, “Gong u warwara! Purum kusun a barsan ning!”
26 A mot i gulen rakrakai tari, pa i kukuk, pa i purum kusuni. 27 A tarai rop la kulkulan kol, pa la deke artalai la mang, “Asa ine? A tona asasaer. A barsan ne i tong a warkurai pa ana nuna warwara i kepsen sen a motla, pa la longor tana.” 28 Pa a warwara o e Iesu i han sarara ana hananuala rop ting na papar Galili.
E Iesu i alangolango a galis a tinsaman
(Mt 8:14-17; Lk 4:38-41)
29 Ning e Iesu taum ana kakak a asaer la purum miting na rumai lotu, la han taum ma e Jems pa e Jon, sur uting na rumai ane Saimon pa e Endru. 30 E anmuna e Saimon, a hane i sasam, pa i borbor taum ana laplapang, pa la atai e Iesu ono. 31 Pa e Iesu i han teteki, i tong pas a kuna, pa i dat atur pasi, pa a laplapang i rop kusuni. Pa a hane ning i tabar la ana utna na hangan.
32 Ning a kamis ka sup tar, a tarai la ben pas a tinsamanla rop pa la otleng ning a motla kaning onla tetek e Iesu. 33 A tarai rop miting na hanua ning, la bukus ting na taman. 34 Pa i alangolango pas a galis a tarai ning la sasam ana urmatana tinsaman, pa i kepsen a galis a mot kusun la. Pa i sairas a motla sur gong la warwara, anasa la tasman ot e Iesu.
E Iesu i warawai ting na papar Galili
(Lk 4:42-44)
35 Ana lar, e Iesu i mata pa i purum. I han uting ana hanua bel pa i nunung tetek e God. 36 Pa e Saimon taum onla ning la han taum, la seren e Iesu. 37 Pa ning la pasteteki, la atai i mange, “A tarai rop la seren u.” 38 Pa e Iesu i atai la mange, “Dalar han uting anal hanua milau, sur ar warawai otleng tetek la. Ine a kamkamna ning a hanot suri.”
39 Pa i han taltal ting na papar Galili rop. I warawai ting na rumai lotu anunla, pa i kepsen a motla kusun a taraila.
E Iesu i alangolango pas a lepra
(Mt 8:1-4; Lk 5:12-16)
40 Ning a barsan, a lepra, i han tetek e Iesu, i kes ana bokona hana, pa i nunung rakrakai i mang, “Ning u mang, ur tolsot sur ur alangolango pas iau.” 41 Pa e Iesu i marisi, pa i tuslan a kuna, i tong a palaona, pa i atai i mang, “A mang ot, ur langolango.” 42 Ono otning a lepra i rop kusuni, pa i langolango ulak. 43 Pa e Iesu i sune seni taum ana rakrakai a warwara mang, 44 “Gong u atai tar tik ono. Ur han pa ur asangan u tetek a tena artabar tetek e God, pa ur saran a artabar tetek e God larning e Moses ka atong tari. Ning ur toli larne ir talapor tetek a taraila mang a palaom ka wakak ulak.” 45 Ika ning i purum, i warwara taltal onoi tetek a taraila. Ana toltol ning, i asanan tar e Iesu, pa bel ma i tolsot sur ir hanot talapor ting na ta hanua. I taltal kama ting na hanua bel, maika a taraila miting na hanhanua la han ot teteki.