7
Stefen 'e baai lia 'i talala 'i maala logonae wale lokomalata
1 'Urifo 'ilito'ola fata abu ka soilidia Stefen ma ka sae 'uri 'e, “'Uri'e ma 'are 'e gera sua fafi 'o 'alida gi, gera kwalaimoki 'e?”
2 Stefen ka olisi 'uri 'e ada, “Alae walefae lau ma mama lau gi, moulu fafuronosi lau ga! God 'e 'ilitoa ma ka nanata, 'e fatae fala koko 'ualo gia Abraham talasi 'e io 'ua 'i Mesopotemia, sui ka bi lai io 'i Haran.
3 God 'e sae 'uri 'e fala, ‘'O tatae faasia fuui wale 'o, failia falua 'o, ko la fala falua la lakae ilia famu koe la fai.’
4 Sui 'i lia ka la faasia gulae tolo lia 'i Kalde, ma ka lai io 'i Haran. Ma 'i burila mama Abraham 'e mae, God ka ilia ka 'idu mae fala falua 'e 'amu io lo ai 'i tara'ela, lia gera soia 'alia 'i Kenan 'i lao.
5 God iko 'ali kwatea mola ta gula ala wado 'e fala Abraham, ta gula wawade wasua 'ala 'ali Abraham ka too ai 'e iko lou. Wasua ma God 'e etae alafuu fala kae kwatea wado fo 'ali wado lia lo 'ala, failia oliolitala kwalofa lia. Ma talasi God 'e etae alafuu fala, Abraham iko 'ali too 'ua ala ta wela.
6 'I buri God ka sae 'uri 'e fala, ‘Oliolitamu gerakae io ala falua la iko lou falua gera, ma 'i lififo gera kae galo gwaugwau. Ma ioli gi gerakae malakwaita ada sulia fai talanae fe nali gi.
7 Wasua ma la kae kwatea kwaikwaina fala ioli fo gera galo 'ada gi. 'I burila, oliolitamu gerakae latafa mae faasia falua fo, ma gerakae foasi lau 'i laola lifi 'e.’
8 “God 'e etae alafuu fala Abraham ma ka ilia fala, ala ioli lia gi gera 'ole wale, gera alafafia sae alafuuna lia. 'Arela fo Abraham ka 'ole wale ala Aesak, kwalu atoa gi 'i burila 'e futa. 'Urifo lou, Aesak ka 'ole wale ala wela lia Jakob, ma Jakob ka 'ole wale ala akwala wala rua wela lia gi lia 'i gera lo koko gia gi.
9 “Josef na wale lo ala akwala wala rua wela fo Jakob 'e aluda gi. Ai 'i laoala gi sui lioda 'e kwaifi fala, ma gera ka foli 'alia fala wale gera la fala 'i Ejipt gi, 'ali lia kae galo ulafu 'i lififo. Wasua ma God 'e io failia,
10 ma ka lio sulia 'i laola nanana lia gi. Talasi Josef 'e dao 'i so'ela Fero, walelitalona 'i Ejipt, God ka kwatea liotoo fala, ma ka kwairanai ala lia fo 'e kwatea ma Fero ka oga, ma Fero ka alua 'i lia ka 'ilitoa fafia iona 'i Ejipt, ma ka alua lia ka lio lou sulia too 'arena lia gi sui.
11 Ma talasi fo lou bonili fiolo ba'ela ka liu 'i laola falua 'i Ejipt ma 'i Kenan, lia 'e ka kwatea lo nanana ba'ela fala ioli gi. Ma talasi fo, 'e 'ato rasua fala Jakob failia wela lia gi 'ali daulu ka daria ta fana.
12 'Arela fo ala talasi Jakob 'e ronoa fana 'e afula 'i Ejipt, ka keria lo wela lia gi ('i gera koko gia gi), gera ka eta lai dao 'i lififo.
13 'Urifo ala ruala talasi gera la lou mae, Josef ka tafanailia 'i lia talala fala ai laoala gi gera ka bi lio raea. Ma Fero wasua ka sai lou ala fuui wale Josef gera io 'i Kenan.
14 Ma Josef ka kwate saena 'afia mama lia Jakob, ma ka ilia 'i lia failia kwalofa lia gi sui geraka la mae fala 'i Ejipt. Ma 'i gera sui lo gera fiu akwala wala lima ioli gi.
15 Jakob ka la fala 'i Ejipt failia wela lia gi, ma gera ka mae lo 'i lififo.
16 Gera ka sakea rabeda geraka alomida 'i Sekem te falua 'i laola gulae tolo 'i Kenan, wado ba Abraham 'e folia faasia kwalofa Hamor.
17 “Ma talasi 'e garani lo 'ali God ka falalamaa sae alafuuna 'e taua fala Abraham, ioli gia gi gera io 'i Ejipt, gera afula rasua lo.
18 Ala talasi fo, walelitalona fa'alu, lia iko 'ali saiala taa falafala sulia Josef, lia 'e fuli'ae ka 'ilitoa fafia 'i Ejipt.
19 Lia ka 'oi'ala koko gia gi, ma ka malakwaita rasua lo ada, ma ka sae nanata fada, 'ali gera ka tasia wela gera gi 'i maluma, 'ali geraka raumailida.
20 Ma talasi fo Moses 'e futa mae ai, wela aolo 'oka rasua. Ma teite lia ka golia mola sulia olu madama gi 'i luma lia.
21 Ma talasi gera sakea ko Moses faasia luma lia li, ulao Fero 'e sakea, ma ka ranolia, ma ka golia malaa na wela lia lo.
22 Ioli 'i Ejipt gi gera faalalaua Moses 'alia 'are afula fo ioli 'i Ejipt gi gera oga geraka saiai. Ma 'i lia ka ba'ela lo, ma 'i lia na wale 'ilitoa 'alia saenala failia abulonala.
23 “Ma talasi Moses 'e ba'ela mae ka dao ala fai akwala fe nali gi li, 'i lia ka malata fala daona tonala ioli lia gi li ala kwalofa 'i Israel.
24 Ma talasi 'e dao, ka lesia te wale Jiu lia wale 'i Ejipt 'e mala ta'a rasua lo ala. 'I lia ka la ko ka kwairanai ala, ma ka duu 'alia, ma ka raunia lo wale fo 'i Ejipt.
25 Ka fia 'uria ioli lia gi totolia gera ka saiai lia God 'e filia fala talainada faasia malakwaitana 'i Ejipt, wasua ma ioli gi sui iko 'ali gera sai mola ai.
26 Ma ala na fe atoa lou, 'e lesia rua wale Jiu gi daro kwalaa, ma ka maili tonala kwatenala aroarona 'i safitadaroa ka sae 'uri 'e, ‘Mora rono ga, 'i 'amoroa laa rua wai asila gi mola. Totolia ikoso 'ali mora kwalaa mola.’
27 Ma na wale adaroa lia 'e fulia kwalaana fo li ka olisia Moses, ka sae 'uri 'e, ‘Ite 'e aalua ko 'ilitoa fameroa, ma ko gwauru li wale kwai lokomalatana 'i safitameroa?
28 'O oga ko rauni lau lou, malaa lia ba 'o raunia wale ba 'i Ejipt 'i nalafi?’
29 Talasi Moses 'e ronoa me 'are fo li, ka tafi faasia 'i Ejipt, ma ka lai io lo 'ala 'i Midia, ma ka arai lo 'i lififo, ma wateu lia ka faafutaa rua wela wale gi.
30 “'I burila Moses 'e io lo 'i lififo sulia fai akwala fe nali gi, eniselo ka fatae fala 'i laola meamea ala dunaa 'e kwarufia 'ai 'e ura garania fe uo 'i Saenae, 'i laola abae lifi kwasi iko 'ali totolia ta ioli 'ali io ai.
31 Moses ka 'afero rasua 'alia me 'are fo 'e lesia, ma ka 'idu garania ko 'ai fo, 'uri 'ali lio 'oka ai. Ma ka ronoa linela God
32 'uri 'e, ‘'I lau God koko 'ualo 'o gi li, God Abraham, ma Aesak, ma Jakob.’ Ma Moses ka lebelebe, ma ka barasi lio lo ko, sulia 'e mau rasua.
33 Ma God ka sae 'uri 'e fala, ‘'O kalasua 'ae botu 'o gi faasia 'aemu, sulia lifi 'e 'o ura ai, wado abu.
34 Lau lesia malakwaitana ta'a rasua gera taua ala ioli lau gi lia gera io 'i Ejipt, ma laka ronoa linela anina gera gi. 'Arela 'e laka sifo mae 'ali lau lafuda faasia. 'O la 'i Ejipt, sulia lau fili'o lo.’
35 “Moses wale ba ioli 'i Israel gi gera barasi 'alia, ma gera ka sae 'uri 'e fala, ‘Ite 'e aalua ko 'ilitoa fafi 'amami, ma ko ura fala kwai lokomalatana famami?’ Lia God 'e kwatea mae 'ali ka 'ilitoa, ma ka lugasida failia kwairanaina faasia eniselo ba 'e fatae fala ala 'ai ba dunaa 'e 'agofia li.
36 Ma Moses ka talaia ioli Jiu gi faasia 'i Ejipt, ma ka fulia 'are mama'ala gi ma 'are li 'aferona 'alida gi 'i Ejipt, ma 'i laola asi gera soia ‘Asi Melamelaa,’ ma 'i laola abae lifi kwasi, sulia fai akwala fe nali gi.
37 Moses lou ba 'e sae 'uri 'e fala ioli Israel gi, ‘God kae kwatea mae te profet 'i soemiu, malaa lia 'e 'e kwate lau mae 'i soemiu, ma 'i lia na wale mola 'ala, ala wale 'amiu gi.’
38 Ma Moses ka io failia ioli 'i Israel ala logona ba 'i laola abae lifi kwasi li, ka io failia koko gia gi, ma failia eniselo ba alaa failia 'i gwaula uo ba 'i Saenae. Ma ka sakea lo faronona sulia maurina faasia God 'ali ka kwatea faga.
39 “Wasua ma koko gia gi, gera barasi rasua 'alia ronona sulia Moses. Ma gera ka abulo 'ada faasia, ma gera oga rasua olina fala 'i Ejipt.
40 Talasi Moses 'e io 'ua gwaula uo li, gera ka sae 'uri 'e fala Aaron, ‘'O raunailia mae tali lului 'are malaa tali god famami, 'ali gera ka talai 'amami. Sulia 'ami raria lo ta 'e taua ma Moses, wale ba 'e talai 'amami mae faasia 'i Ejipt, ka dole mae gwaula fe uo lo ba.’
41 Ma gera ka raunailia lo lului 'are lesinai malaa buluka fada fala foasinai, ma rauninala foasina gi fala, ma gera ka taua lo fanana gi fala faba'elanala 'are fo gera raunailia 'ada 'i talada gi.
42 Dunala gera tau 'urifo, God ka abulo faasida, ma ka tafisida 'ali gera ka foasia lo 'ada da'afi, failia madama, ma kwalikwali gi 'i nali, malaa ba profet gi gera gerea 'uri 'e,
‘'Amiu ioli 'i Israel gi, iko 'ali 'amu raunia lou 'are mauri 'amiu gi, failia foasina 'amiu gi fagu sulia fai akwala fe nali ba 'amu io 'i laola abae lifi kwasi li.
43 Babala 'e 'amu sakea fae 'amiu, 'are fala lului 'are Molok li.
'Amu sakea lou fae 'amiu lului 'are malaa kwalikwali gera soia 'alia Refan, 'i daroa lului 'are 'amu raunailida gi fala foasinada.
Ma 'i osiala 'are fo gi, lau tabali 'amiu faasia 'i Israel ka dao tarosi fala falua 'i Babilon.’
44 “Koko gia gi wasua, gera sakea lou Babala Abu God failida 'i laola abae lifi kwasi. Gera raunailia Babala Abu 'e sulia ta God 'e ilia ma ka fatailia fala Moses.
45 'I burila, koko gia gi gera ka sakea lo babala fo faasia mama gera gi. Talasi gera la failia Josua, gera sakea babala. Talasi fo God 'e tabalia ioli gi faasia wado gera gi, ma ioli Israel gi ka sakeda lo 'ada. Ma babala fo ka io 'i lififo, la la ka dao ala talasi David 'e walelitalona.
46 Ma God ka babalafe failia David, ma David ka sugaa God 'ali ala'alia 'ali lia ka raunailia ta luma fala God 'e Jakob 'e foasia.
47 Wasua ma Solomon 'ala 'e kae raunailia luma fala.
48 “Wasua ma God 'e 'ilitoa ka tasa, iko 'ali io 'i laola babala ioli gi gera raunailida. Malaa profet Aesea ba 'e gerea saenala God fala ioli Jiu gi 'uri 'e,
49 ‘'I lau 'e lau 'ilitoa mae 'i nali fafia 'are gi sui, failia molagali 'e lifi fala alunala 'aegu ai.
Iko 'ali 'amu totolia 'ali 'amu ka raunailia ta luma 'e 'oka ka malaa lifi 'e lau io ai.
Ma iko 'ali 'amu totolia 'amu ka raunailia ta luma 'e ba'ela ka totolia 'ali lau io 'i laola.
50 Sulia 'i lau 'e lau raunailia 'are 'e gi sui 'i nali ma 'i laola molagali.’ ”
51 Ma Stefen ka sae lou 'uri 'e, “Wasua 'i 'amiu ioli Jiu gi li, manomiu 'e nasi ka malaa 'ala ioli 'e iko 'ali gera oga ronona sulia God gi, ma manomiu ka rodo. 'Are la 'e kwatea ma iko 'ali 'amu oga rononala ma rononasulia saenala God. 'Amu malaa lo koko 'amiu gi, dunala 'amu mailia lou fala sunenena ala Aloe 'are Abu li.
52 Koko 'amiu gi gera malakwaita ala profet gi sui. Sulia lia ba gera raunia wale li fatalona God gi 'i lao mae, lia gera faarono 'alia laanala mae Christ, wale ba God 'e filia fala faamurinala ioli lia gi li. Ma talasi 'e, 'amu ka kwate lia fala malimae lia gi, ma 'amu ka raunia ka mae.
53 Ma 'i 'amiu ba 'amu sakea lo taki God gi lia ba eniselo gi gera kwateda mae famiu, wasua ma iko 'ali 'amu rono mola sulida!”
Gera raunia Stefen
54 Ma talasi wale etaeta gi 'i laola logona fo gera ronoa Stefen, malatada ka nene rasua, ma gera ka 'alaniriniri fala, sulia gera ogata'a rasua fala.
55 Ma 'i osiala Aloe 'are Abu 'e sura lo ala Stefen, 'i lia ka lio ala ala fala 'i nali, ma ka lesia God 'ilitoa ma ka nanata, ma ka lesia lou Jesus 'e ura ala gula lima aolo ala God ma ka 'ilitoa failia.
56 Ma Stefen ka sae 'uri 'e, “Lio ga! Lau lesia falua 'i nali 'e tafa, ma Wela Wale li ka ura 'i gula lima aolo ala God!”
57 Ma talasi wale etaeta gi gera ronoa me 'are fo li, gera ka bolosia lo aninada, ma gera ka rii ba'ela, ma gera ka lalaofia lo
58 Ma gera ka usulailia fala 'i maluma faasia 'i laola falua, ma gera ka fuli'ae lo ala 'uinala 'alia fau gi. Ma wale fo gera 'uia Stefen 'alia fau gi li, gera ka kalasua to'omi gera gi, ma gera ka aluda 'i 'aela te ulufa'alu la ratala Saul, 'ali gera ka abitakwa fala 'uinala.
59 Ma talasi gera 'uia, Stefen ka foa 'uri 'e, “Jesus Aofia lau, 'o sakea lo manogu.”
60 Ma ka boururu 'i wado, ma ka sae ba'ela 'uri 'e, “Aofia, 'o kwailufa 'alida fafia rauninagu!” Buri 'ala 'e ilia 'are fo gi sui, ka mae lo.