6
Jesus 'e ba'ela ala Sabat
(Matthew 12:1-14; Mark 2:23—3:6)
Na Sabat, atoa ala mamalona li, Jesus failia wale li galona lia gi daulu la la, ma daulu ka liu faifolo 'i laola te raku witi, 'are fala galofinala berete li. Ma talasi daulu liu ai, wale li galona lia gi daulu ka 'oia nali funi 'are, ma daulu ka 'arada 'i laola limadaulu, ma daulu ka 'anida. Ma talasi wale ala Farasi gi gera lesia, gera ka sae 'uri 'e, “Me 'are 'e moulu taua 'e 'oia taki Moses, sulia moulu fisua witi 'e ala Sabat, atoa ala mamalona li.”
Jesus ka olisi 'uri 'e adaulu, “Lau saiai moulu iidu sulia 'i laola Buka Abu 'are ba David walelitalona 'e taua 'i lao. Ala talasi fo, David failia wale lia gi daulu fiolo rasua, ma ka la 'i laola luma God, ma 'ilito'ola fata abu ka kwatea fala David berete fo gera fa abua fala God gi. Ma David ka 'ania lo berete fo, ma ka kwatea lou fala wale lia gi, ma gera ka 'ania. Wasua ma taki gia 'e ala'alia talifilia fata abu God gi mola gera saiala 'aninai. Ma iko 'ali golu lesia 'i laola Buka Abu 'ali God 'e ogata'a mola fala David.” Sui Jesus ka sae lo 'uri 'e, “'I lau, Wela Wale li, lau too ala nanatana fala iilinala 'are fala ioli gera saiai gera ka taua mola 'ada ala atoa ala mamalona li.”
Ma ala na fe atoa ala Sabat lou, Jesus ka la 'i laola luma fala foana li ma ka faalalau. Ma te wale 'e io lou 'i lififo li fili lima aolo ala 'e mae. Ma nali wale falalau ala taki gi, failia Farasi gi, gera io lou 'i lififo, ma gera ka liolio fala Jesus ala kae guraa wale fo ala Sabat, atoa ala mamalona li. Ala 'e 'urifo, gera ka sae maala Jesus 'alia 'oinala taki God ala gurana li, me 'are fo gera malata sulia 'e malaa lou galo na. Ma Jesus 'e sai mola 'ala ala malatada, ma ka sae 'uri 'e fala wale fo limala 'e mae, “Tatae, ko ura mae 'i lao ala ioli 'e gi sui.” Ma wale fo ka tatae, ma ka la mae 'i so'ela Jesus. Ma Jesus ka sae 'uri 'e fala Farasi gi, ma wale falalau ala taki gi li, “Lakae soilidi 'amoulu ga, Taa taki golu 'e ala'alia 'ali golu taua ala atoa ala mamalona li? 'E ala'alia taunala 'are 'oka gi, 'o ma taunala 'are ta'a gi? 'E ala'alia faamurinala ta ioli, 'o ma rauninala ta ioli?” 10 Jesus 'e sae 'urifo ka sui, ka lio kwailiu fadaulu, mola ka sae 'uri 'e fala wale fo limala 'e mae, “Tadaa mae limamu.” Ma ka tadaa, ma limala ka 'oka lo. 11 Ala talasi gera lesia, gera ka ogata'a rasua, ma gera ka alaa ruru ma gera ka fou malata fala ta me 'are 'ali gera taua ala Jesus.
Jesus 'e filia wale wale li lifurono lia gi
(Matthew 10:1-4; Mark 3:13-19)
12 Ala na talasi lou, Jesus ka rae fala gwaula fe uo 'ali 'e foa. Ma 'i laola boni laulau fo, 'i lia 'e foasia God. 13 Talasi 'e 'ofaedani lo, ka soia mae wale li galona lia gi 'i so'ela, ma ka filia akwala wala rua wale, ma ka soida 'alia wale li lifurono gi. 14 Ratada: Simon lia Jesus fafurata 'alia Peter, ma Andrew walefae lia, ma James, John, Filip, Batolomiu, 15 Matthew, Tomas, ma James wela Alfeas, ma Simon na wale ala wale Jiu gi gera oga balinala wale 'i Rom gi faasia 'i Israel, 16 ma Judas wela James, ma Judas Iskariot te wale kae foli'alia Jesus fala malimae lia gi li.
Jesus 'e faalalau ma ka guraa ioli gi
(Matthew 4:23-25)
17 Jesus 'e sifo mae faasia 'i gwaula fe uo fo failia akwala wala rua wale wale li lifurono lia gi, ma ka ura ala me lifi ote failia logona ba'ela la nali ioli 'i laola ioli li galona lia gi lou. Ma nali ioli afula lou gera la mae faasia gulae tolo 'i Judea, ma failia falua ba'ela 'i Jerusalem, ma falua 'i Taea ma 'i Saedon gi lia gera io sulia asi li, gera io lou 'i lififo. 18 Gera la mae fala rononala Jesus, ma 'ali Jesus ka gurada faasia mataina gera gi. Ma ioli gera too ala aloe 'are ta'a gi li, gera la lou mae, ma Jesus ka gurada. 19 Ioli sui gera mailia 'ali gera dau tonala Jesus, sulia nanatanala 'e la ko faasia fala guranala ioli sui.
Babalafena ma kwaimalataina
(Matthew 5:1-12)
20 Jesus ka lio ko fala wale li galona lia gi ma ka sae 'uri 'e,
“'Oilakina famiu ioli 'e 'amu siofa gi, sulia God kae 'ilitoa fafi 'amiu.
21 'Oilakina famiu ioli 'e 'amu fiolo ala talasi 'e li, sulia 'amu kae bote.
'Oilakina famiu ioli 'e 'amu aani ala talasi 'e li, sulia 'amu kae wasi.
22 'Oilakina famiu talasi ioli kae malakwaita amiu, ma gerakae lulu 'amiu, ma gera ka sae fafuta'a 'amiu, ma soi ta'a amiu, sulia 'amu ronosuli lau Wela Wale li.
23 'Amu babalafe, ma 'amu ka wae sakasaka 'alia babalafena ba'ela talasi ioli kae tau 'uri la amiu, sulia kwaiarana ba'ela 'e maasi 'amiu 'i nali. Lau iilia 'are 'e sulia gera kae taua lou 'are ta'a amiu lia koko 'ualo gera gi gera taua ala profet 'i lao mae gi.
24 Wasua ma, kae ta'a ka ba'ela famiu ioli 'e 'amu too ala too 'arena gi li ala talasi 'e li, sulia wawaelana gi 'amu too sui lo ali.
25 Kae ta'a ka ba'ela famiu ioli 'e 'amu fana bote ala talasi 'e li, sulia 'amu kae fiolo.
Kae ta'a ka ba'ela famiu ioli 'e 'amu wasi ala talasi 'e li, sulia 'amu kae lagu, ma 'amu kae ani.
26 'E ta'a ka ba'ela famiu talasi ioli kae soi 'oka amiu, sulia koko 'ualo gera gi, gera tau lou 'are fo gi fala profet kotokoto gi 'i lao.”
Kwaimana ala malimae gi li
(Matthew 5:38-48; 7:12a)
27 Jesus 'e faalalau lou 'uri 'e, “Lakae ilia famiu ioli 'e 'amu rono sulia saenagu gi, 'amu ka kwaima ala malimae 'amiu gi, ma 'amu ka tau 'oka fala ioli gera malakwaita amiu gi. 28 Ma 'amu ka foasia God, 'ali 'e fa'oka ioli 'e gera 'uasi 'amiu gi, ma 'amu ka foa fala ioli gera taua 'are ta'a gi amiu. 29 Ma ala ta wale ka fidalia babalimu, 'o ala'alia ka fidalia lou ta fili babali amu. Ma ala ta ioli ka sakea to'omi fafu ba'ela 'o, 'o ala 'alia ka sakea lou toro 'o 'ala. 30 Ma ko kwate 'ala ta ioli mola 'ala 'e sugaa ta me 'are amu. Ma ala ta ioli 'e sakea ta 'are ala 'are 'o gi, ikoso 'ali 'o sugaa lou 'ali 'e olifailia mae famu. 31 Ta taa 'amu oga ioli mamata gi gera ka taua famiu, 'amu ka taua lou fada.
32 “Ma ala 'amu kwaima mola ala ioli 'e gera kwaima amiu gi, ikoso 'ali 'amu sakea mola ta kwaiarana. Sulia ioli ta'a gi wasua, gera kwaima lou ala ioli fo gera kwaima ada gi. 33 Ma ala 'amu tau 'oka mola fala ioli gera tau 'oka famiu gi, ikoso 'ali 'amu sakea mola ta kwaiarana. Sulia ioli ta'a gi wasua gera tau lou 'urila. 34 Ma ala 'amu kwate 'are mola fala ioli gera saiai gera kae duu famiu gi, ikoso 'ali 'amu sakea mola ta kwaiarana. Sulia ioli ta'a gi wasua, gera tau lou 'urila fala ioli ta'a gi, 'ali gera duu lou fada. 35 Wasua ma 'amu ka kwaima ala malimae 'amiu gi, ma 'amu ka tau 'oka fada, ma 'amu kwate 'are ma ikoso 'ali 'amu maasia lou duunali. Ala 'amu tau 'urifo, 'amu kae sakea kwaiarana ba'ela, ma abulonamiu kae malaa God mama 'amiu lia 'e 'ilitoa ka tasa. Sulia God 'e tau 'oka fala ioli ta'a gi ma ioli iko 'ali gera babalafe fafia taa God 'e taua fada. 36 'Amu ka kwaiaamasi ala ioli, ka malaa lou Mama 'amiu lia 'e kwaiamasi amiu.
Faalalauna sulia iili ioli na li
(Matthew 7:1-5)
37 “'Amu alua iili ioli na, taufasia God 'e bi suafafi amiu lou. Ma ikoso 'ali 'amu iili kwaikwaina fala ta ioli mamata, 'ali God ikoso kwate kwaikwaina lou famiu. 'Amu ka kwailufa ala ioli sui, ma God kae kwailufa lou amiu. 38 'Amu ka kwate 'ala ioli, 'ali God ka kwate lou 'amiu. Ma God kae kwatea kwatena 'e malaa te wale ba 'e fafonua te wai 'are ka nekenekea, la la ka fonu mabusu lo. Ma God kae kwate 'amiu, malaa lou 'amu kwate 'ala ioli mamata gi.”
Ionala wale li galona gi
39 Jesus 'e sae lou sulia tarifulaana fada 'uri 'e, “Ta wale maala 'e koro, 'e 'ato ka talaia lou ta wale maala 'e koro. Ala ka tau 'urila, 'i daroa sui mola daro kae toli 'i laola gilu. 40 Ioli 'e kae raerae malata mola 'ala, 'e 'ato ka liufia ioli 'e faalalau lia. Ma ala ioli raerae malata 'e sake sui 'are fo ioli faalalau 'e kwatea fala gi, 'i lia 'e malaa lo ioli faalalau lia.
41 “'O too ala ta'ana ba'ela gi, wasua ma 'o balufia 'amua ioli 'e too ala ta'ana wawade gi li. 'O malaa te wale 'e lesia me goraa 'i laola maala walefae lia li, wasua ma iko 'ali 'e lesia mola te babae wado ba'ela 'i laola maala 'i talala. 42 Ma ko sae 'uri 'e fala ioli mamata, ‘Ko ala tau nala ta 'are ta'a.’ Wasua ma iko 'ali 'o malata 'abero mola ala ta'ana ba'ela 'e 'o tauda gi. 'I'o ioli 'asa 'i'o. 'O tafisia ga ta'ana 'o gi. Sui, ko bi totolia kwairanaina ala ta ioli mamata fala ta'ana lia gi li.”
'Ai failia fufuae 'are
(Matthew 7:16-20; 12:33-35)
43 Jesus ka sae lou 'alia te tarifulaana fada 'uri 'e, “Fe 'ai 'e bulao ka 'oka, 'e 'ato ka funu 'alia fuae 'are ta'a gi. Ka malaa lou, ta 'ai 'e bulao ka ta'a, 'e 'ato ka funu 'alia fuae 'are 'oka gi. 44 Golu saiala 'ai gi sui 'alia fufuae 'are gera funu 'alida gi. Ma 'e 'ato ta ioli ka fisua fufuae 'ai 'oka faasia kwalokarakaraa. 45 Ma ioli 'oka ka taua lou 'are 'oka gi sulia malatae ioli rao lia. Ma ioli ta'a ka taua lou 'are ta'a gi sulia malatae ioli midia lia. 'Are 'e io 'i laola manola ioli li, lia lo kae latafa mae 'alia saenala.”
Wale li galona kwalaimoki
(Matthew 7:24-27)
46 Ma Jesus ka sae lou 'uri 'e, “'Uta 'e, ala talasi 'amu alaa faelau, 'amu ka soi lau 'alia Aofia, wasua ma iko 'ali 'amu tau mola sulia 'are 'e lau ilida famiu gi? 47 Ta ioli mola 'ala 'e la mae 'i soegu, ma ka rono sulia saenagu, ma ka tau sulia, lakae fatailia famiu fitoona lia, failia ionala. 48 'E malaa wale 'e raunailia luma lia, ka 'elia fulu 'ai gi ka laliu. Talasi uuta ka too, ma kwai 'e busu mae, 'e 'ato ka osia, sulia 'e raunailia luma lia 'i fofola fulu 'ai 'e 'elia ka laliu gi. 49 Ma ioli 'e ronoa saenagu, ma iko 'ali tau sulia, 'e malaa wale 'e raunailia luma lia 'i fofola ole li, iko 'ali 'elia fulu 'ai 'ali 'e laliu mola. Talasi kwai 'e busu mae, ma ka foto ala luma fo li, luma fo ka toli, ma ka tagalo sui lo.”
6:4 1 Samuel 21:1-6; Levitikas 24:9