26
Hataholi Yahudi la malangga nala sangga dalak fo sangga tao lisa Lamatuak Yesus
(Markus 14:1-2; Lukas 22:1-2; Yohanis 11:45-53)
Ledoeik Yesus nanoli nateꞌe basa dedeꞌak neu sala, boe ma nafada Ndia ana mana tungga nala, nae, “Ei bubuluk so, dei fo faik dua bali fo ita fai malolen, fo ndia Feta Paska. Faik ndia, dei fo hambu hataholi seꞌo heni Au, Hataholi Isi-isik ia. Basa de ala mbaku lisa Au, nai ai ngganggek.”
Faik ndia, malangga anggama Yahudi la malangga nala, ma lasi-lasi hada kala lakabubua lai Kayafas uman. Kayafas ndia, na ndia, malangga anggama Yahudi la Malangga Ina-huun. Ala lasanggak dalak, fo sangga humu Yesus no neneek, fo tao lisan. Tehuu ala heti dalak, lae, “Tataak dei! Ita boso humun lai-lai, huu fai-fai malole dekak so. Boso losak hataholi noꞌuk fo mana mahiik Ndia, ala tao nahuuk.”
Inak esa diꞌa mina kaboo meni mabeli, neu Lamatuak Yesus
(Markus 14:3-9; Yohanis 12:1-8)
Nai nggolo Betania, hambu hataholi esa, nade Simon. Makahulun, hataholi la nunuten, huu ana hambu hedi kusta. Tehuu hatematak ia, ana hai so. Faik ndia fai malole bei taa losa, de Yesus asa leu laꞌa lai Simon uman. Ledoeik ala laꞌa, boe ma inak esa mai natonggo no Yesus. Ana toꞌu boto esa, nana taok neme batu mabeli mai.* Boto ndia isin mina kaboo meni, fo belin ana seli. Boe ma inak ndia, femba natepa boto ndia tatanan. Boe ma ana diꞌa didilo mina ndia fa-fa neu Yesus langgan, fo dadik tanda ana fee hadak neu Ndia.
Tehuu ledoeik Yesus ana mana tungga nala lita inak ndia tao leondiak, boe ma ala luli, de lakokola lae, “Leo, ana boso ngganggali heni mina mabeli nalan seli ndia no sosoa taak! Malolenak ana seꞌo heni mina ndia leo! Fo suek doin, babaꞌe sala leu hataholi mana toꞌa-taa kala!”
10 Tehuu Yesus bubuluk sila duduꞌa nala ndia, de Ana kokolak, nae, “Ei taa bole tao makatotoꞌak inak ia! Elan neme naa! Au amahoko, huu ana diꞌa mina neu Au aong. 11 Huu hataholi mana toꞌa-taa kala lai ei lalada mala taa-taa. Tehuu taa dook so, Au ia, taa sama-sama ua ei. 12 Ma inak ia, diꞌa mina ia, na, nahehele Au aong sama leo ana ngganggali memak bungga neu Au mbombolang. 13 Masaneda neulalau baa! Sudi nai bee mesan fo Manetualain Tutui Malolen ia nana tui-benggak ndule daebafok ia, sila boe oo neu ko tui inak ia malolen! Fo suek basa hataholi la lasanedan.”
Yudas nala halak no malangga-malangga anggama Yahudi, fo fee Lamatuak Yesus neu sila liman
(Markus 14:10-11; Lukas 22:3-6)
14 Hataholi esa neme Yesus ana mana tungga kasanahulu dua nala, nade Yudas Iskariot. Faik ndia boe, ana kalua neu sangga malangga anggama Yahudi la malangga nala, fo sangga fee Yesus neu sila liman. 15 Losa sila, boe ma ana natane, nae, “Ama nggalei! Mete ma au tulun humu Yesus ndia, na, ei fee au hata?”
Boe ma lataa lae, “Mete ma o nau seꞌo heni Ndia neu ai, na, ai bae.” Boe ma ala hingga lala doi lilo fulak telu hulu de feen neu Yudas. 16 Basa ndia, boe ma Yudas kalua, de ana mulai sangga dalak fo sangga fee Yesus neu sala.
Lamatuak Yesus naꞌa feta Paska no Ndia ana mana tungga nala
(Markus 14:12-21; Lukas 22:7-14, 21-23; Yohanis 13:21-30)
17 Tungga-tungga teuk, hataholi Yahudi la fai-fai malole nala doon faik hitu. Ala loke lae fai malole ndia, nade ‘Feta Loti Lepa’. Faik ndia feta sangga mulai so, de Yesus ana mana tungga nala latane Ndia, lae, “Ama! Leꞌodaen ia ita mulai ita fai-fai malolen. De, Ama nau ai miu hala biꞌilombo, ma sadia mamanak feta Paska nai bee?”
18 Boe ma Ana nataa, nae, “Ei maso kota miu, dei fo ei matonggo mia touk esa. Mafadan mae leoia: ‘Kaꞌa aa! Ama Mese nameda taa dook so bali Ana mate. De, Ana noke mamanak nai kaꞌa uman, fo Ana paken tao feta Paska no Ndia ana mana tungga nala.’ ”
19 Lamanene leondiak, boe ma Ndia ana mana tungga nala leu tao tungga Ndia kokolan ndia. Boe ma ala sadia laꞌa feta Paska nai ndia.
20 Leꞌodae boe ma Yesus no Ndia ana mana tungga kasanahulu dua nala langgatuuk laꞌa feta. 21 Ledoeik ala laꞌa, boe ma Ana kokolak nae, “Ei mamanene baa! Hambu hataholi esa neme ei mai, dei fo seꞌo heni Au uni hataholi feꞌe kala uu.”
22 Lamanene leondiak, boe ma lameda taa malole. Boe ma sila esa-esak natane Yesus, nae, “Hataholi fo Ama kokolak ndia, taa ndia Au hetu?”
23 Boe ma Yesus nataa nae, “Hataholi mana bolo lotin neni manggo ia sama-sama no Au, ndia ndia seꞌo heni Au. 24 Masanenedak baa! Au, Hataholi Isi-isik ia, musi mate sama leo nana sulak memak so nai Manetualain Susula Malalaon. Tehuu, mata neuk! Huu hataholi mana sangga seꞌo heni Au ndia, dei fo ana hambu soe! Malolenak mete ma inan taa bonggin!”
25 Basa ndia, boe ma Yudas boe natane tungga, nae, “Neu ko hataholi fo Ama kokolak ndia, taa ndia au hetu?”
Boe ma Yesus nataa, nae, “Memak o mesa nggo mae leondia. Tehuu, see bali?”
Lamatuak Yesus nafada, nae, loti ma anggol oek ndia, dadik tanda fo nasanenedak neu Ndia
(Markus 14:22-26; Lukas 22:14-20; 1 Korintus 11:23-25)
26 Ledoeik bei laꞌa, boe ma Yesus soꞌu nala loti balok esa, de noke makasi neu Manetualain. Basa de Ana bibiꞌi-babaꞌe loti ndia, boe ma Ana loon neu Ndia ana mana tungga nala, ma nafada nae, “Loti ia, na, Au aong ndindia. Ei haꞌi malan fo miꞌa leo!”
27 Basa ndia, boe ma Ana haꞌi nala nggalaas esa henuk no anggol oek, de noke makasi neu Manetualain. Basa de, Ana loon neu ana mana tungga nala, ma nafada nae, “Ei basa nggei haꞌi malan fo minu. 28 Huu anggol oek ia, na, Au daang ndindia. Dei fo Au mate, na, Au daang faa, fo tao nasoda hataholi noꞌu kala leme sala-singgo nala mai. Daak ia dadik neu buti, fo tao nasanenedak, nae, hata fo Manetualain heluk ndia, memak hatematak ia ana dadi so. Haꞌi malan fo minu leo! 29 Tehuu mamanene neulalau! Mulai neme leꞌodaen ia mai, Au taa inu anggol oek so bali. Dei fo mete ma Au ma Au Amang nai nusa-sodak nanggatuuk toꞌu palenda, bei fo Au inu bali ua ei.”
30 Basa boe ma, ala soda sosodak esa, fo koa-kio Manetualain. Boe ma leꞌodaen ndia boe, ala kalua leni lete Setun leu.
Lamatuak Yesus nafada nakahuluk, nae, neu ko Petrus nalelesi Ndia
(Markus 14:27-31; Lukas 22:31-34; Yohanis 13:36-38)
31 Ledoeik ala belaꞌo, boe ma Yesus nafada memak Ndia ana mana tungga nala, nae, “Dei fo leꞌodaen ia, ei basa nggei malai laꞌo ela Au. Huu ala sula memak nai Manetualain Susula Malalaon, lae,
‘Dei fo Manetualain tao nisa manahoo,
Basa na, ndia biꞌilombo nala latanggelak.’
32 Memak Au mate. Tehuu neu ko Au asoda fali, fo Au uu ahani ei nai propinsi Galelea ele.”
33 Tehuu Petrus sapa nae, “Ama! Mae basa hataholi feꞌe kala lalai laꞌo ela Ama, tehuu au taa!”
34 Boe ma Yesus nataa nae, “Leondiak do Peꞌu? Mamahele Au! Leꞌodaen ia, manu bei taa kokoa, tehuu o malelesi Au laꞌi telu, mae, o taa malelak Au!”
35 Tehuu Petrus nahele nae, “Taa Ama! Mete ma Ama mate, na, au boe oo, mate tungga noꞌu. Huu au taa bisa alai laꞌo ela Ama!” Petrus nonoo feꞌe nala boe oo, esa-esak lae leondia boe.
Lamatuak Yesus hule-haladoi nai osi Getsemani
(Markus 14:32-42; Lukas 22:39-46)
36 Basa de Yesus asa laꞌok lakandoo leni lete Setun leu, losa osi esa nade Getsemani. Nai ndia, Ana nafada ana mana tungga nala nae, “Ei manggatuuk tataak mai ia dei, huu Au sangga uu hule-haladoi nai ele.” 37 Tehuu noke nala Petrus, Yakobis, ma Yohanis, de telu sala leu noꞌu loo Ndia. Mulai neme ledoeik ndia mai boe oo, Ndia dalen nameda hedis ma taa ndoo-ndoo. 38 Dei fo ala laꞌok doo-doo ana, tehuu nafada sala nae, “Au dale hedi alan seli! Au ameda leo bali Au sangga mate. Ei manggatuuk beꞌe manea mia Au nai ia dei.”
39 Boe ma Ana laꞌo dook fa mata neu, de Ana sendek lunggulanggan, de, hule-haladoi nae, “Ama susuek aa! Mete ma Ama nakaheik, na, boso Au tanggon doidosok ia. Tehuu boso tungga Au hihiing; kada ela tungga Ama hihii-nanaun.”
40 Hule-haladoi nateꞌe, boe ma Ana fali neni Ndia ana mana tungga katelu nala sila neu. Tehuu ala sunggu lamanee. Boe ma Ana nafofoꞌa sala, de nafada Petrus nae, “Heh, Peꞌu! Hatina de ei sunggu? Au nai ele kada taa doo anak, tehuu ei taa bisa beꞌe fa boe! 41 Kukuku tao mamaneu ei mata mala dei. Basa na, foꞌa fo manea mia Au! Huu memak ei dale mala lahiik tao malole, tehuu ei ao mala taa matea. De, malolenak ei hule-haladoi, fo mete ma hambu soba-douk, na, ei bisa mahele.”
42 Basa de, Ana neu hule-haladoi bali, nae, “Ama aa! Mete ma Au musi lemba doidosok ia, na, ela tungga kada Ama hihii-nanaun.” 43 Hule-haladoi basa, boe ma Ana fali neni Ndia ana mana tungga katelu nala sila neu. Tehuu ala sunggu seluk bali, huu mata nala nduak.
44 Basa de Ana laꞌo ela sala, de neu hule-haladoi laꞌi esa bali. Ana noke seluk Aman, fo boso mboꞌin Ana lemba doidosok ndia, tehuu ela kada tungga Aman hihii-nanaun. 45 Hule-haladoi nateꞌe boe ma Ana fali fo nafofoꞌa Ndia ana mana tungga mana sunggu kala sila, nae, “Ei bei sunggu makandoo ia do? Foꞌa leo! Huu hataholi mana sangga seꞌo heni Au, fo Hataholi Isi-isik ia, dekak mai so. Hatematak ia, ala sangga humu Au, fo fee Au uu hataholi manggalauk kala lima nala. 46 Weih! Foꞌa leo! Malaak ei mata mala fo suli sudik mini ele miu. Huu hataholi mana seꞌo heni Au ndia, mai so.”
Hataholi ina-huu nala haitua hataholi leu humu Yesus
(Markus 14:43-50; Lukas 22:47-53; Yohanis 18:3-12)
47 Ledoeik Yesus bei kola-kola leondiak, tehuu Yudas mai so, noo hataholi makadotok. Ala mai leni tafa ma ai kekeꞌuk, fo sangga humu Ndia. Ala tao leondiak, tungga palenda neme malangga anggama Yahudi la malangga nala, ma lasi hada kala. 48 Yudas fee tanda memak neu sala, nae, “Ei mete neulalau baa! Hataholi fo Au idun ndia, na ei humu mala Ndia leo! Huu, hataholi fo ei sanggak ndindia!”
49 Ledoeik ala losa leu Yesus, boe ma Yudas nakandoo neni Ndia matan neu, de nae “Soda-molek Ama Mesen!” Boe ma Yudas holu nalan de ana idun.
50 Boe ma Yesus natanen nae, “Heh Yudas! O mamaim ia, no maksud leoiak do?” Boe ma, hataholi makadoto kala sila mata leu de, sangga humu Ndia.
51 Kaiboik Yesus hataholin esa feꞌa nala tafan de ana sambi ketu heni hataholi esa ndiꞌidoon. (Hataholi makahinak ndia, na, malangga anggama Yahudi malangga ina-huun hataholi nadedenun ndia.) 52 Nita leondiak, boe ma Yesus nafada hataholi ndia nae, “Mamana falik tafa ndia neni mamanan neu. Huu hataholi fo nasoda no nakaminak tafa, na, dei fo ndia boe oo, mate nenik tafa. 53 O taa bubuluk do? Au bisa oke Au Amang fo haitua Ndia ata nala lifu-lifu kala§ leme nusa-sodak mai, fo ala mai tulu-fali Au. 54 Tehuu bosok. Elan neme naa, fo hataholi la ia humu lala Au. Huu basan nana sulak mema nai Manetualain Susula Malalaon, laꞌeneu Au, musi ana dadi.”
55 Basa de Yesus kokolak neu hataholi makadoto kala sila fo mana mai humu Ndia, nae, “Weih! Ei maehetuk Au ia hataholi manggalauk do? Hatina de ei mai humu Au minik tafa ma ai kekeꞌuk? Naa te tungga-tungga faik Au anoli ei, nai Manetualain Uma Ina Huhule-haladoin, tehuu taa hambu esa tao hata-hata neu Au. 56 Tehuu neme naa! Mai, humu mala Au leo! Huu basa ia nana sulak memak so, neme makahulun mai nai Manetualain Susula Malalaon.”
Lita leondiak, boe ma Yesus ana mana tungga nala bii lalan seli. Boe ma ala lalai laꞌo ela Ndia.
Ala loo Lamatuak Yesus neni hataholi mana maketu dedeꞌa anggama la leu
(Markus 14:53-65; Lukas 22:54-55, 63-71; Yohanis 18:13-14, 19-24)
57 Basa ndia, boe ma hataholi mana humu Yesus loon neni malangga anggama Yahudi malangga ina-huun, Kayafas uman neu, huu hataholi ina-huun nala lakabubua lai ndia. Fo ndia, malangga anggama la malangga nala, mese anggama la, ma lasi hada kala. 58 Ledoeik ala toꞌu loo Ndia, naa te Petrus tungga nafufunik nai dea, losa malangga ina-huuk uman. Petrus boe, maso neni uma pasan neu, de nanggatuuk noꞌu no hataholi malai sila la. Huu ana nau bubuluk hata fo dei fo ana dadi. 59 Nai uma ndia dalek, malangga anggama Yahudi la malanggan nala lakokola aok lo basa hataholi mana makaneni dedeꞌa anggama. Basa sala sangga buti, ma sangga dalak fo huku mate Yesus. 60 Tehuu mae ala fee sakasii pepekok noꞌu kala boe oo, ala taa hambu buti esa boe, fo bisa paken. Babasan de ala hambu hataholi sakasii dua. 61 Hataholi sakasii kadua kala sila, lae, “Ai mamanene mitak Hataholi ia kokolak nae, ‘Dei fo Au tao atuꞌu heni Uma Ina Huhule-haladoik. Tehuu neu faik telu, na, dei fo Au ambadedei fali kana.’ ”
62 Basa de, malangga anggama Yahudi la malangga ina-huun nambadeik neu basa hataholi mana manggatuuk lai ndia matan. Boe ma natane Yesus, nae, “O mamanene hataholi noꞌu kala soli salak neu O. Tehuu, hatina de kada O nee-nee?” 63 Tehuu Yesus taa nataa hata-hata. Boe ma malangga ina-huuk ndia natane bali, nae, “Au sangga atane ia! Tehuu O musi mataa tebe-tebe sama leo O mataa neu Manetualain fo mana masoda nai nusa-sodak. Hambu hataholi nae, O ia, Karistus, fo Manetualain Anan fo Ana heluk ndia so neme makahulun mai ndia. Tetebes ndia do?”
64 Basa boe ma, Yesus nataa, nae, “Memak tetebes leo ama kokolan ndia. Tehuu masanenedak baa! Huu dei fo ei basa nggei mita Au, Hataholi Isi-isik ia. Dei fo Au anggatuuk nai nusa-sodak, nai Manetualain boboa konan, fo toꞌu palenda noꞌu ua Ndia fo mana koasa manai lain seli. Basa ndia, na, dei fo Au konda fali maing, ua koꞌas.”
65 Namanene leondiak, boe ma malangga ina-huuk ndia luli nalan seli, losa ana luꞌi sida ndia badu nalun. Basa de ana eki neu basa hataholi la mana manggatuuk lai ndia, nae, “Weih! Ita taa paluu sakasii so bali! Ei mamanene minik ei ndiꞌidoo heheli mala, Ndia kokolan ndia. Ana soꞌuk aon dadik Manetualain Anan ia so. Ia nakadadae ia so! Ei basa nggei bubuluk so, mae, tungga ita heti-heu anggaman, na, mete ma hambu hataholi tao aon sama leo Lamatuak, na, hataholi ndia musi maten! 66 De, hatematak ia, ei sangga maketun mae hata?”
Boe ma basa sala eki lae, “Memak hataholi ia, sala tetebes! De, musi huku nisan!”
67 Basa de, hataholi hida mata leu de ala mbula ambe neu Yesus. Boe ma ala mbomboko lakamimina kana ma famban. 68 Basa de ala haumemee Ndia, lae, “Weih! O ia, Karistus hetu? Soba O neuk dei! See ndia tutu O?”
Petrus nalelesi laꞌi telu, nae ana taa nalelak Lamatuak Yesus
(Markus 14:66-72; Lukas 22:56-62; Yohanis 18:15-18, 25-27)
69 Faik ndia Petrus bei nanggatuuk nai uma ndia pasan. Basa de, ata inak esa mai kokolak non nae, “Isinaak, o boe oo sama-sama mua Yesus, fo hataholi Nasaret ndia, hetu?”
70 Tehuu ana nalelesi neu hataholi noꞌu kala sila mata nala, nae, “Taa! Hatina de o matane leondiak! Au taa alelak Ndia maa.” 71 Basa de, Petrus kalua fo nambadeik neu lelesu mbaꞌa matan. Boe ma, ina feꞌek esa nitan nai ndia. De, ana nafada hataholi malai ndia kala nae, “Wei, isinaak au ita hataholi ia sama-sama no Yesus, fo hataholi Nasaret ndia.”
72 Boe ma Petrus sapan, nae, “Fama o kamuluk! Au taa alelak Hataholi ia maa! Au soo!”
73 Taa dook bali, boe ma, hataholi feꞌek esa nai ndia, kokolak bali nae, “Heh! O boso pepeko bali, mae, o taa sama-sama mua hataholi ndia! Huu ai mamanene o kokolam ndia sama matetuk leo hataholi Galelea!”
74 Tehuu ana aꞌali, ma ana laban nae, “Wei! Au soo unik Manetualain naden! Au taa alelak Hataholi ndia!” Nandaa no ndia kokolan ndia, boe ma manu kokoa.
75 Namanene manu kokoan, boe ma Petrus nasaneda Yesus kokolan isinaak, nae, “Manu bei taa kokoa, tehuu o malelesi Au laꞌi telu so.” Nasaneda leondiak, boe ma ana neni deak neu de namatani nasakekedu.
26:2 Kalua neme Masir mai 12:1-27 * 26:7 Boto ndia, ala taon neme batu mabeli fo hataholi bisa mbaꞌan. Susula Malalaok dedeꞌa Yunani nae boto la sila taon neme batu manade ἀλάβαστρος (‘alabastros’). Meten nai Lukas tatada kahitun, lalane katelu hulu hitun losa katelu hulu falun. 26:11 Tui Seluk laꞌeneu Dala Sodak 15:11 26:15 Sakarias 11:12 26:17 Feta ndia tao nasanendak lelek fo hataholi Yahudi la bei-baꞌi nala lalai kalua leme dae Masir mai. Lelek ndia, ala laꞌo lai-lai. Huu ndia de fai taa dai fo ala tao latafuu sila loti lepa nala lenik lalu teik. Les Kalua neme Masir tatada kasanahulu duan lalane kaneen ma kasanahulu liman. 26:23 Sosoda Koa-kio kala 41:10 26:28 Kalua neme Masir mai 24:8; Yermia 31:31-34 26:31 Sakarias 13:7 26:32 Mateos 28:16 26:36 Nai dedeꞌa Ibrani, ‘Getsemani’ ndandaan nae, ‘manala heheꞌe mina neme setun boak mai’. § 26:53 Susula Malalao dedeꞌa Yunani nae, legion sanahulu dua. Soldadu Roma legion esa, na, meda hataholi lifun nee. 26:55 Lukas 19:47; 21:37 26:61 Yohanis 2:19 26:64 Daniel 7:13 26:66 Malangga Anggama la Heti-heun 24:16 26:67 Yesaya 50:6