BÚKÙ TÀ TƗ́DHƗ́//RU YÌZO DHƗ ÀDHYA TÀ ꞌÒLE DHƗ Ɨ 2

Tɨrɨ́ Lólo así adhélé Yésu nɨ kaꞌìbhá ɨ drǐsè

1 Kìtú gwányá Pàtèkótè àdhya dré atsázó dhɨ sè dhɨ, Yésu nɨ kaꞌìbhá ɨ̀ kɨmó tá ru adrélé títí àrà àlo dhɨ na.* 2 Gbǎ kòdhwa, kpòrò dré ndròzo bhù lésè ngóró lyǎandre gú dhɨ dré adrélé avílé dhɨ tɨ́nɨ gò, kpòrò nda dré afɨ́zó gàle dzó ɨ̀ dré tá adrézó lɨrɨ́lé lána dhɨ léna. 3 Gò ɨ̀ dré ngá ngóró àtsɨ́ làdra tɨ́nɨ dhɨ nɨ nòzo ru lanzɨ́ràꞌa asílé lɨrɨ́lé àyɨ àlo àlo títí dhɨ ɨ drǐsè. 4 Dɨ àyɨ títí dhɨ ɨ̀ dré gàzo Tɨrɨ́ Lólo sè gò, ɨ̀ dré ngàzo adrélé ti twátwa kɨ ta, ngóró Tɨrɨ́ nda dré adrélé bhàle àyɨ tí dhɨ tɨ́nɨ.

5 Lókyá nda sè dhɨ, móndɨ́ zyandre Yúdà ànzɨ ró angábhá súrú títí bvò drì dhɨ ɨ lésè, adrébhá kpà tròle Gìká nɨ tà rú dhɨ ɨ̀ adré tá adrélé Yèrúsalémà ꞌa. 6 Dɨ ɨ̀ kòyi kpòrò nda dre dhɨ, ɨ̀ dré ru kɨmózó zyandre ró gò, àyɨ kɨ drì dré abɨ́zó, àyɨ àlo àlo títí dhɨ ɨ̀ dré adrélé àyɨ nda kɨ yi adréràꞌa àyɨ kɨ tàndɨ kɨ ti ta dhɨ sè. 7 Dɨ àyɨ kɨ lɨ́ndrɨ́ dré gàzo bhwǎbhwa gò, ɨ̀ dré adrézó tàá dhɨ: «Móndyá títí adrébhá tà ta kònɨ ɨ tsì móndɨ́ Gàlìláyà lésè dhɨ ꞌɨ ko? 8 Dɨ àma àlo àlo títí dhɨ ɨ, mà adré àyɨ kɨ yi adréràꞌa àma kɨ tàndɨ kɨ ti ta ngɨ́nɨngɨ́nɨ ró? 9 Àma kòfalé dhɨ, móndɨ́ àruka ɨ̀ angá bvò Pàrùtíyà àdhya lésè, Mèdɨ́yà àdhya lésè, Èlámà àdhya lésè, Mèsòpòtàmɨ́yà àdhya lésè, Yùdáyà àdhya lésè, Kàpàdòkɨ́yà àdhya lésè, Pótò àdhya lésè, Àsɨ́yà àdhya lésè, 10 Fìrìgíyà àdhya lésè, Pàfìlíyà àdhya lésè, Èzèpétò àdhya lésè, àrà ànyɨ Kìrénè làga bvò Lìbíyà àdhya na dhɨ lésè, bhàandre Rómà àdhya lésè, 11 tùrù Kùrétè àdhya lésè, ɨ̀ndɨ̀ bvò Àràbɨ́yà àdhya lésè.† Àma kɨ àruka ɨ Yúdà ànzɨ ꞌɨ. Àruka nɨ ɨ kó móndɨ́ súrú twá ro Yúdà ànzɨ kɨ Gìká nɨ kaꞌìbhá dhɨ ꞌɨ. Dɨ àma títí, mà adré àyɨ kɨ yi adréràꞌa tà kàdrɨ̀kàdrɨ̀ Gìká dré ꞌòle dhɨ kɨ tà ta àma kɨ tàndɨ kɨ ti sè!» 12 Dɨ àyɨ títí nda kɨ lɨ́ndrɨ́ adré tá gàle bhwǎbhwa, àyɨ kɨ drì dré kpà adrézó abɨ́lé gò, ɨ̀ dré adrézó lizíá àyɨ kòfalésè dhɨ: «Tà kòdhɨ adré lèá tàle ngɨ́nɨ?» 13 Dɨ, àyɨ kɨ àruka ɨ̀ adré tá àyɨkya Yésu nɨ kaꞌìbhá nda kɨ gu, adrézó tàá dhɨ: «Ɨ̀ adré dràle wá lìtsí dré!»

Pétèró longó Gìká nɨ kúlí móndɨ́ zyandre ɨ dré

14 Dɨ Pétèró ɨ àpóstolò mudrí-drì-àlo àruka nda ɨ́be dhɨ, ɨ̀ dré ngàzo àyɨ kɨ totó móndyá zyandre nda ɨ kandrá gò, akódhɨ dré kúlí yòzo tàzoá àyɨ dré dhɨ: «Àmɨ Yúdà ànzɨ ró nɨ ɨ, ɨ̀ndɨ̀ àmɨ títí adrébhá adrélé Yèrúsalémà ꞌa nɨ ɨ, mɨ̀ ga rè bíbhálé má vélé ká! Lè mɨ̀ kònì tà adrélépi lavúlé kòdhɨ dóro. 15 Wá adré móndyá kònɨ kɨ tsi nɨ̀ ngóró mɨ̀ dré adrélé kisùle dhɨ tɨ́nɨ ko. Tàko ko, dhu rè tɨ̀dzɨ́ ꞌɨ. 16 Be ró dhɨ, tà kòdhɨ ɨ́na tà pròfétà Yòwélè dré tá longólé dhɨ ꞌɨ:

17 ‹Gìká tà dhɨ: Lókyá kùdù sè dhɨ,

má nɨ áma Tɨrɨ́ kutú móndyá títí ɨ dri.

Dɨ àmɨ kɨ ànzɨàgo ɨ àmɨ kɨ ànzɨtòkó ɨ́be dhɨ kɨ tà longó pròfétà kya tɨ́nɨ.

Àmɨ kɨ kàdhúrà kɨ ngá dra agábhá àyɨ mi toróbɨ́ tɨ́nɨ dhɨ kɨ no,

ɨ̀ndɨ̀ àmɨ kɨ màlɨ̀ga kɨ toróbɨ́ twátwa dhɨ kɨ abɨ̀.

18 Lókyá nda sè dhɨ, má nɨ áma Tɨrɨ́ kutú áma màrábà àgo ró ɨ̀ndɨ̀ tòko ró dhɨ ɨ dri gò,

ɨ̀ dré adrézó tà longó pròfétà kya tɨ́nɨ.

19 Má nɨ tà lɨ́ndrɨ́ga ró dhɨ kɨ ꞌo agálé bhù mìbhalé ꞌá,

adrézó tà adrébhá áma rìnyí tadhá dhɨ kɨ ꞌo agálé bvò dri:

kàrɨ́ nɨ kutú, àtsɨ́ nɨ ko, ɨ̀ndɨ̀ àtsɨ́kà nɨ sa tátá.

20 Kìtú nɨ ru ladzá atsálé tínímvá ro, ɨ̀ndɨ̀ mbǎ nɨ lɨká kàrɨ́ tɨ́nɨ ꞌíká,

gò Mírì nɨ kìtú múrúngú ɨ̀ndɨ̀ rúku ró dhɨ dré atsázó ndò.

21 Dɨ móndyá títí dra liyíbhá Mírì rú dhɨ kɨ adrɨ́.›‡»

22 Pétèró gò tàá dhɨ: «Àmɨ Ɨ̀sèrélè ànzɨ nɨ ɨ, mɨ̀ yi rè áma kúlí nɨ ɨ ká! Gìká tadhá àmɨ dré ngádra ꞌá dhɨ, Yésu Nàzàrétà lésè dhɨ tá dhya ɨ́ dré amùle nɨ̀ dhɨ ꞌɨ, tà twátwa lɨ́ndrɨ́ga ró ɨ́ dré fèle Yésu nda dré ꞌòle àmɨ kòfalé dhɨ ɨ sè, ngóró àmɨ kɨ tàndɨ mɨ̀ dré nìle be dhɨ tɨ́nɨ. 23 À lefè tá akódhɨ nda àmɨ drɨ́gá, ngóró Gìká dré tá tà nɨ nɨ bhàle nìzoá drìdrì dhɨ tɨ́nɨ gò, àmɨ túmä́ní móndɨ́ kònzɨ dhɨ ɨ́be dhɨ, mɨ̀ dré akódhɨ nɨ tidízó dràle fa kɨpakɨpa dri. 24 Dɨ, Gìká dré ɨ́na akódhɨ nɨ tɨngázó dràdrà lésè, akódhɨ nɨ apázó ngáaswa dràdrà àdhya lésè. Àngyá ko, dràdrà nɨ rìnyí kɨtswá tá ɨ́na akódhɨ nɨ ru bwà ko. 25 Dàwídì tà tá akódhɨ nɨ tà dri dhɨ:

‹Má adré tá ngbú Mírì Gìká nɨ no má kandrá.

Àngyá ko, akódhɨ áma drɨ́ágó lésè, má kòlyàró tirì dré àlomvá ko.

26 Dɨ ásà dhɨ, áma togó adré gàle arɨ́ sè bǐ, ɨ̀ndɨ̀ áma làdra adré lenzélé.

Áma rúbhá nɨ kpà adré lɨ́drɨ̀ ɨ́be, má dré adrélé mì bha Mírì véna dhɨ sè.

27 Tàko ko, mɨ́ kɨtswá mɨ́na áma tayɨ́ móndyá dràbhá dre dhɨ kɨ àrà na ko,

ɨ̀ndɨ̀ mɨ́ kɨtswá ámɨ Dhya lólo dhɨ nɨ tayɨ́ ŋwàle mógó na ko.

28 Mɨ́ ꞌo ma láti lɨ́drɨ̀ àdhya kɨ ni dre.

Dɨ mɨ́ nɨ áma fe gàle arɨ́ sè bǐ mà dré adrélé túmä́ní mɨ́ be dhɨ sè.›§

29 Áma adrúpi ɨ, má kɨtswá tàá àmɨ dré ngádra ꞌá dhɨ: Àma kɨ tábhí Dàwídì drà tá ɨ́na sìle gò, akódhɨ nɨ mógó dré adrézó àma kòfalé be atsálé ándrò kònɨ̀dhɨ. 30 Dɨ, akódhɨ nda tá pròfétà ꞌɨ. Nì tá kpà tà Gìká dré tá lazílé ɨ́ dré mòndrà sè tàle dhɨ, Gìká nɨ áyɨ toyó kɨ àlo bha adrélé ópɨ́ kàdrɨ̀ ro ɨ́ tɨ́nɨ dhɨ be. 31 Dɨ kònò tà adrélépi tá alɨ̀le dhɨ drìdrì dre dhɨ, dré Mèsɨ́yà nɨ ngàma dràdrà ꞌásè dhɨ nɨ tà longózó tàzoá dhɨ, Gìká kɨtswá akódhɨ nɨ tayɨ́ móndyá dràbhá dre dhɨ kɨ àrà na ko, ɨ̀ndɨ̀ kɨtswá akódhɨ nɨ rúbhá tayɨ́ ŋwàle mógó na ko. 32 Dɨ Gìká tɨngá Yésu nda dràdrà lésè dre. Àma títí kònɨ ɨ, dhya tà nda nɨ nobhá mì sè dhɨ ꞌɨ. 33 Dɨ Gìká kòtɨngá akódhɨ nda kurú na bhàle áyɨ drɨ́ágó lésè dre dhɨ, akódhɨ dré Tɨrɨ́ Lólo áyɨ Atá dré tá lazílé dhɨ nɨ kisúzó gò, dré Tɨrɨ́ nda nɨ kutúzó àma dri, ngóró mɨ̀ dré adrélé nòle ɨ̀ndɨ̀ yìle ándrò kònɨ̀dhɨ tɨ́nɨ. 34 Tàko ko, Dàwídì mbà tá ɨ́na bhù na nɨ̀ ko. Dɨ, tà tá ɨ́na dhɨ:

‹Mírì Gìká tà áma Mírì dré dhɨ:

Mɨ́ alɨ̀ lɨrɨ́lé áma drɨ́ágó lésè,

35 tsàle lókyá má dré dra ámɨ kàrɨbhá kɨ bhàzo

adrélé ámɨ pá zàle dhɨ ꞌá.›*

36 Adré dɨ lèá dhɨ, súrú wä́yi Ɨ̀sèrélè ànzɨ kya ɨ̀ kònì tà kònɨ̀dhɨ dóro: Gìká bhà Yésu mɨ̀ dré tá tidílé fa kɨpakɨpa dri nda kòdhɨ adrélé Mírì ro, ɨ̀ndɨ̀ Mèsɨ́yà ro!»

37 Móndyá nda ɨ̀ kòyi tà nda ɨ dre dhɨ, àyɨ kɨ togó dré ŋòzo kɨzà dré gò, ɨ̀ dré lizízóá Pétèró ɨ tí àpóstolò àruka ɨ́be dhɨ: «Àma kɨ adrúpi ɨ, adré dɨ lèá dhɨ, mà kòꞌo ngɨ́nɨ?»

38 Pétèró logó àyɨ dré dhɨ: «Àmɨ àlo àlo títí nɨ ɨ, mɨ̀ kòladzá àmɨ kɨ togó gò, bàtísimò dòzo Yésu Krísto nɨ rú sè, Gìká kòtrìró àmɨ kɨ tàkonzɨ̀ ɨ be dhɨ bvó. Dɨ mɨ̀ nɨ Tɨrɨ́ Lólo Gìká dré dra fèle àmɨ dré àngyá dhɨ nɨ kisú. 39 Tàko ko, tà Gìká dré lazílé kòdhɨ àmɨ dré, àmɨ kɨ ànzɨ ɨ dré, ɨ̀ndɨ̀ móndyá títí adrébhá làwú làvo ꞌásè dhɨ ɨ dré. Tà bàti ró dhɨ, lazikúlí nda móndyá títí Mírì àma kɨ Gìká dré dra azílé dhɨ ɨ dré.»

40 Dɨ Pétèró dré kúlí àruka bǐ dhɨ kɨ tàzo àyɨ dré, àyɨ kɨ kodzózó tàzoá dhɨ: «Mɨ̀ kòtɨdrɨ́ àmɨ lapázó móndyá ándrò gòdhógòdho nɨ ɨ kòfalésè wà.» 41 Dɨ àyɨ Pétèró nɨ kúlí kaꞌìbhá dhɨ ɨ̀ dré bàtísimò dòzo. Gò móndɨ́ ànyɨ́ànyɨ ngùlù-na dhɨ ɨ̀ dré ru amúzó Yésu nɨ kaꞌìbhá nda ɨ́be kìtú nda sè.

Yésu nɨ kaꞌìbhá kɨ adrema ngá àlo ró dhɨ

42 Dɨ Yésu nɨ kaꞌìbhá nda ɨ̀ adré tá àyɨ kɨ fe adrélé tà àpóstolò ɨ̀ dré tá adrélé tadhálé dhɨ kɨ yi, adrézó ngá àlo ró àyɨ kòfalésè. Ɨ̀ adré tá ngá nya túmä́ní, adrézó tà ta Gìká be landè àko ró. 43 Àyɨ títí dhɨ kɨ lɨ́ndrɨ́ adré tá gàle bhwǎbhwa, Gìká dré tá adrélé àpóstolò nda kɨ ꞌo adrélé tà twátwa lɨ́ndrɨ́ga ró dhɨ kɨ ꞌo bǐ dhɨ sè. 44 Móndyá kaꞌìbhá títí nda ɨ̀ adré tá ru amú adrélé ngá àlo ró, adrélé àyɨ kɨ ngá kɨ lanzɨ́ àyɨ kòfalésè. 45 Ɨ̀ adré tá àyɨ kɨ amvú kɨ lagɨ́ àyɨ kɨ ngá ɨ́be, adrézó làfa nɨ nɨ lanzɨ́ àyɨ kòfalésè, ngóró àyɨ kɨ àruka kɨ lemerè dré adrélé dhɨ tɨ́nɨ. 46 Kìtú àlo àlo títí ɨ sè dhɨ, ɨ̀ adré tá ru kɨmó togó àlo sè tépelò na. Ɨ̀ adré tá kpà mányàngá do nyàle àyɨ kɨ dzó ɨ ꞌásè, adrézó nyàá arɨ́ sè togó ànzɨmvá kya tɨ́nɨ dhɨ be.† 47 Ɨ̀ adré tá kpà Gìká nɨ rú bha kùle. Àyɨ kɨ tà tá dóro móndyá títí ɨ mìlésè. Dɨ kìtú àlo àlo títí ɨ sè dhɨ, Mírì adré tá móndɨ́ àruka ɨ́ dré tá adrélé tɨdrɨ́lé dhɨ kɨ amú túmä́ní àyɨ ɨ́be.

* 2:1 2:1 Pàtèkótè kònɨ̀dhɨ, gwányá Gìká dré fèle Yúdà ànzɨ ɨ dré adrézó lenzélé lànyá lokoma nɨ tà sè dhɨ ꞌɨ. À kònò Pfòma 23:16; 34:22; Lèvìtíkè 23:15-21; Dùtèrònómè 16:9-11. Pàtèkótè nda kìtú nyadhɨ-rì-drì-mudrí gwányá Pásɨkà àdhya àmvolésè. † 2:11 2:11 Móndyá bvò Èzèpétò àdhya lésè ɨ̀ndɨ̀ Lìbíyà àdhya lésè kònɨ ɨ̀ angá tá kpà bvò kàdrɨ̀ Àfìríkà àdhya lésè. ‡ 2:21 2:21 À kònò Yòwélè 3:1-5. § 2:28 2:28 À kònò Longó ɨ 16:8-11. * 2:35 2:35 À kònò Longó ɨ 110:1. † 2:46 2:46 Gìká nɨ Kúlí tɨsɨ̀le Gìríkì ti sè dhɨ adré tàá kònwa dhɨ: «…ɨ̀ adré tá mápà toŋò». Kúlí kòdhɨ ɨ̀ kɨtswá lèá tàle dhɨ, ɨ̀ adré tá mányàngá Mírì àdhya nɨ nya.