BÚKÙ TÀ TƗ́DHƗ́//RU YÌZO DHƗ ÀDHYA LÚKÀ 20

À lizí Yésu tí ngalè akódhɨ nɨ rìnyí angá ángolésè ya dhɨ

(À kònò kpà Màtáyò 21:23-27; Márokò 11:27-33)

1 Kìtú àlo dhɨ, Yésu adré tá móndɨ́ kɨ tadhá tépelò na, adrézó Rúbí Tanɨ longó àyɨ dré. Gò kòwánà kàdrɨ̀ ɨ, tátrɨ́trɨ́ kúlí tadhábhá ɨ ɨ̀ndɨ̀ bhàgo ɨ́be dhɨ ɨ̀ dré alɨ̀zo akódhɨ vélé, 2 lizíá tíá dhɨ: «Mɨ́ tà rè àma dré ká: Rìnyí mɨ́ dré adrézó tà kòdhɨ kɨ ꞌo dhɨ angá ɨ́na ángolésè? Àdhi fè rìnyí nda mɨ́ dré nɨ̀?»

3 Yésu logó àyɨ dré dhɨ: «Má nɨ kókpà tà àlo dhɨ nɨ lizí àmɨ tí. Mɨ̀ tà rè má dré ká! 4 Bàtísimò Yòwánɨ̀ dré fèle dhɨ angá tá ɨ́na ángolésè: Gìká vélésè, kó ngalè móndɨ́ ɨ vélésè?» 5 Gò ɨ̀ dré dhèzo adrélé tà kayí àyɨ kòfalésè, adrézó tàá dhɨ: «Mà kòtà dhɨ ‹Bàtísimò nda angá Gìká vélésè› dhɨ, akódhɨ nɨ go lizíá àma tí dhɨ: ‹Mɨ̀ kaꞌì dɨ Yòwánɨ̀ ko àdho tà sè?› 6 Dɨ, mà kòtà kó dhɨ ‹Bàtísimò nda angá móndɨ́ ɨ vélésè› dhɨ, móndyá títí dhɨ kɨ àma kɨ lebhé todràle kɨ́rà sè. Àngyá ko, ɨ̀ adré kaꞌìá dhɨ, Yòwánɨ̀ tá ɨ́na pròfétà ꞌɨ.» 7 Dɨ ɨ̀ dré logózóá drá dhɨ: «Mà nì ngalè bàtísimò nda angá ángolésè ya dhɨ ko.»

8 Yésu gò tàá àyɨ dré dhɨ: «Kàdré kònɨ̀nɨ dhɨ, má kɨtswá kókpà tàá àmɨ dré ngalè rìnyí má dré adrézó tà nda kɨ ꞌo dhɨ angá ángolésè ya dhɨ ko.»

Pɨ́dhɨ́gó vínò lɨkɨ́bhá kònzɨ dhɨ kɨ tà dri dhɨ

(À kònò kpà Màtáyò 21:33-46; Márokò 12:1-12)

9 Gò Yésu dré pɨ́dhɨ́gó kònɨ̀dhɨ nɨ pɨ̀zo móndɨ́ ɨ dré, tàzoá dhɨ: «Agó àlo dhɨ bhe tá vínò áyɨ amvú na. Dré amvú nda nɨ tayɨ́zó vínò lɨkɨ́bhá àruka ɨ drɨ́gá gò, lɨ̀zo atsí na lókyá be vwàvwà ro. 10 Lókyá vínò lòꞌwa kɨ̀zo dhɨ kòkɨtswá dre dhɨ, dré áyɨ màrábà kɨ àlo mùzo lɨ̀le vínò lɨkɨ́bhá nda ɨ véna, ɨ̀ kòfèró ɨ́ dré lòꞌwa ɨ́na tɨ́nɨ dhɨ be dhɨ bvó. Dɨ, vínò lɨkɨ́bhá nda ɨ̀ dré àyɨkya màrábà nda nɨ tswàzo gò, logózóá nzɨ̀le drɨ́gálé sè. 11 Gò amvú líyí nda dré màrábà àzya mùzo lɨ̀le àyɨ véna. Dɨ, ɨ̀ dré kpà akódhɨ nda nɨ tswàzo, kanyò fèzo drá gò, logózóá drɨ́gálé sè. 12 Dré gòzo màrábà nɨ na mu lɨ̀le gò, ɨ̀ dré akódhɨ nda nɨ pfùzo bɨ́ ɨ́be gò, dòzoá bhèle amvú ꞌásè kɨvɨ̀ na.

13 Dɨ amvú líyí nda kòyi tà nda dre dhɨ, dré kisùzoá ɨ́ léna dhɨ: ‹Má nɨ ꞌòá ngɨ́nɨ? Má nɨ áma mváagó má dré lèle tò dhɨ nɨ mu kòdhya. Àruka nɨ, ɨ̀ nɨ akódhɨ nɨ lɨndrɨ̀ bha.›

14 Dɨ, vínò lɨkɨ́bhá nda ɨ̀ kònò mváagó nda adréràꞌa alɨ̀le dre dhɨ, ɨ̀ dré tàzoá àyɨ kòfalésè dhɨ: ‹Kònàdhɨ dhya dra amvú kònɨ̀dhɨ nɨ kisúlépi tàyɨlé ro dhɨ ꞌɨ. Mà kòpfu akódhɨ dràle, amvú dré tá kɨtswálé kisúlé tàyɨlé ro nda kàdréró àma dré!› 15 Dɨ ɨ̀ dré ngàzo akódhɨ nɨ ru bhèle amvú nda ꞌásè kɨvɨ̀ na gò, pfùzoá dràle.»

Yésu gò lizíá dhɨ: «Mɨ̀ adré kisùá dhɨ, amvú líyí nda nɨ ꞌòá ngɨ́nɨ àyɨ kɨ tà sè dhɨ? 16 Akódhɨ nɨ tsa vínò lɨkɨ́bhá nda kɨ tupfú todràle gò, gòzo amvú vínò àdhya nda nɨ tayɨ́ móndɨ́ àruka ɨ drɨ́gá.»

Dɨ móndyá zyandre nda ɨ̀ kòyi tà nda dre dhɨ, ɨ̀ dré tàzoá dhɨ: «Tà nda kòdhɨ ɨ̀ kòꞌo ru tàdzí ko!»

17 Dɨ Yésu dré àyɨ kɨ nòzo dɨ̀ɨɨ́ gò, tàzoá dhɨ: «Tà tɨsɨ̀le Gìká nɨ Kúlí na kònɨ̀dhɨ adré dɨ lèá tàle ngɨ́nɨ?

‹Kɨ́rà dzó sibhá ɨ̀ dré gàle gàgà dhɨ,

gò atsálé kɨ́rà agógó dzó nda dré adrézó áyɨ totó drìá dhɨ ró.›*

18 Dhya ángùdhi dra dhèlepi kɨ́rà nda dri dhɨ nɨ ŋo. Kòdhɨ ɨ́be dhɨ, kɨ́rà nda nɨ dhya ángùdhi ɨ́ dré dra adhézó drìá dhɨ nɨ kɨnyɨ́.»

19 Gbǎ lókyá nda sè dhɨ, tátrɨ́trɨ́ kúlí tadhábhá ɨ kòwánà kàdrɨ̀ ɨ́be dhɨ ɨ̀ dré láti ndàzo kɨtswázó Yésu nɨ ru. Àngyá ko, ɨ̀ nì tá tàle dhɨ, akódhɨ pɨ tá pɨ́dhɨ́gó nda àyɨ rú dhɨ be. Dɨ, ɨ̀ dré tá adrélé móndyá zyandre dhɨ kɨ ro dhɨ sè dhɨ, ɨ̀ dré akódhɨ nɨ tayɨ́zó.

Kàyìsárà, Rómà kɨ ópɨ́ kàdrɨ̀ nɨ mèdáyɨ̀ gɨ̀ma

(À kònò kpà Màtáyò 22:15-22; Márokò 12:13-17)

20 Dɨ ɨ̀ dré ngàzo adrélé Yésu nɨ mì ga gò, móndɨ́ àyɨ kɨ ꞌobhá adrélé móndɨ́ gyǎgya ró dhɨ kɨ mùzo lùzu ró lɨ̀le Yésu véna. Àyɨ nda ɨ̀ adré tá akódhɨ nɨ le ꞌòle laꞌɨ̀le kúlí dré tá adrélé tàle dhɨ ɨ sílé, ɨ̀ kòkɨtswáró akódhɨ nɨ fe Rómà kɨ gùvèrènérè drɨ́gá. 21 Dɨ ɨ̀ dré akódhɨ nɨ lizízó tàzoá dhɨ: «Tadhálépi, mà nì tàle dhɨ, tà mɨ́ dré adrélé tàle ɨ̀ndɨ̀ tadhálé dhɨ ɨ gyǎgya dhɨ be. Mɨ́ adré móndɨ́ kɨ no twátwa ko. Mɨ́ adré kpà Gìká nɨ tà tadhá tà bàti sè. 22 Dɨ mɨ́ tà rè àma dré ká: Àma kɨ tátrɨ́trɨ́ kúlí kaꞌì, mà kàdré Kàyìsárà nɨ mèdáyɨ̀ gɨ dhɨ ꞌí? Kó ngalè, kaꞌì ko?»

23 Dɨ, Yésu dré ɨ́na àyɨ kɨ túrúpfú tà nìzo kyá gò, logózóá àyɨ dré dhɨ: 24 «Mɨ̀ afè dènárì àlo dhɨ má dré nòle.» Ɨ̀ kòfè làfa lòꞌwa nda drá dre dhɨ, dré lizízóá dhɨ: «Móndɨ́ lɨ́ndrɨ́ kònɨ̀dhɨ tsàle rú tɨsɨ̀le drìá kònɨ̀dhɨ be dhɨ, àdhi àdhya ꞌɨ?» Ɨ̀ logó drá dhɨ: «Kàyìsárà àdhya ꞌɨ.» 25 Dɨ Yésu tà àyɨ dré dhɨ: «Mɨ̀ kàdré dɨ ngá Kàyìsárà àdhya nɨ fe Kàyìsárà dré, adrézó kpà ngá Gìká àdhya nɨ fe Gìká dré.»

26 Dɨ ɨ̀ kɨtswá tá akódhɨ nɨ ꞌo laꞌɨ̀le kúlí dré tá tàle móndɨ́ ɨ kandrá dhɨ ɨ sílé bwà ko. Be ró dhɨ, àyɨ kɨ lɨ́ndrɨ́ ga tá kúlí dré logólé nda sè gò, ɨ̀ dré kúlí tayɨ́zó adrézó kɨ́rɨ.

Tà lizílé ngangà dràdrà ꞌásè dhɨ nɨ tà dri dhɨ

(À kònò kpà Màtáyò 22:23-33; Márokò 12:18-27)

27 Àmvolásà dhɨ, Sàdùkáyò àruka ɨ̀ dré alɨ̀zo Yésu vélé kɨtswálé tà lizí tíá. (Àyɨ nda ɨ̀ adré tàá dhɨ, ngangà dràdrà ꞌásè dhɨ yókódhó.) Dɨ ɨ̀ tà drá dhɨ: 28 «Tadhálépi, Mósè tɨsɨ̀ àma dré dhɨ: ‹Agó àlo adrélépi mvá àko dhɨ kòdrà áyɨ tòkó nɨ tayɨ́ dhɨ, lè adrúpi nɨ kòdo tàyɨ́tòkó nda mòle, kɨtswázó ànzɨ ti áyɨ adrúpi dràlepi nda dré.›† 29 Dɨ àgo nzi-drì-rì adrúpi ró dhɨ ɨ tá be. Àyɨ kɨ kàyo dré tòkó àlo dhɨ nɨ mòzo gò, dràzo tólò mvá ti àko ró. 30 Adrúpi nɨ nɨ rì dré tòkó nda nɨ dòzo mòle gò, dré kpà dràzo tólò mvá ti àko ró. 31 Tà nda dré kpà ru ꞌòzo kònɨ̀nɨ adrúpi nɨ nɨ na rú, tsàle byá adrúpi nɨ nɨ nzi-drì-rì rú. Àyɨ títí nda ɨ̀ todrà mvá ti àko ró. 32 Kùdù ro dhɨ, tòkó nda dré kpà dràzo. 33 Dɨ kìtú móndɨ́ ɨ̀ dré dra ngàzo dràdrà ꞌásè dhɨ tú dhɨ, adrúpi nzi-drì-rì nda ɨ kòfalé dhɨ, tòkó nda nɨ adré tsítsì dhɨ àdhi dré? Àngyá ko, àyɨ títí nda ɨ̀ do tá akódhɨ mòle àyɨ dré tòko ró.»

34 Yésu logó àyɨ dré dhɨ: «Móndyá ándrò kònɨ ɨ̀ adré ru mo, adrézó kpà àyɨ kɨ ànzɨ kɨ fe mòle. 35 Dɨ, lókyá adrélépi alɨ̀le dhɨ sè dhɨ, móndyá kɨtswábhá Gìká mìlésè ɨ̀ kòngaró dràdrà ꞌásè dhɨ ɨ̀ gò adrélé ru mo ko, adrélé kpà àyɨ kɨ ànzɨ kɨ fe mòle ko. 36 Ɨ̀ kɨtswá kpà gòle dràle ko. Àngyá ko, ɨ̀ nɨ àyɨkya adré ngóró ángéló ɨ tɨ́nɨ. Àyɨ Gìká nɨ ànzɨ ꞌɨ, ànzɨ ngabhá dràdrà ꞌásè dhɨ ꞌɨ. 37 Dɨ, kàdré ɨ́na ngangà dràdrà ꞌásè dhɨ nɨ tà sè dhɨ, ndɨ̀ndɨ̀ Mósè tadhá tá ngádra ꞌá dhɨ, móndyá dràbhá dre dhɨ kɨ nga dràdrà ꞌásè dhɨ ꞌí. Tàko ko, dré tá fanzɨ̌ adrélépi kòle àtsɨ ró dhɨ nɨ tà tɨsɨ̀zo dhɨ, zi Mírì ‹Gìká Àbàrámà àdhya, Gìká Ɨ̀sákà àdhya, ɨ̀ndɨ̀ Gìká Yàkóbhò àdhya.›‡ 38 Dɨ Gìká nda Gìká àbvò kya ꞌɨ ko. Be ró dhɨ, akódhɨ ɨ́na Gìká móndyá lɨ́drɨ̀ ro dhɨ kya ꞌɨ. Àngyá ko, akódhɨ mìlésè dhɨ, àyɨ títí nda ɨ lɨ́drɨ̀ ro.»

39 Dɨ tátrɨ́trɨ́ kúlí tadhábhá kɨ àruka ɨ̀ logó drá dhɨ: «Tadhálépi, mɨ́ tà tà kòdhɨ kyá!» 40 Dɨ dhya àlo dré gòzo vélé tà tabhì lizílé akódhɨ tí ko.

Mèsɨ́yà ɨ Dàwídì be dhɨ

(À kònò kpà Màtáyò 22:41-46; Márokò 12:35-37)

41 Gò Yésu dré tàzoá àyɨ dré dhɨ: «À adré tàá dhɨ, Mèsɨ́yà Dàwídì nɨ mvá ꞌɨ dhɨ ngɨ́nɨ? 42 Tàko ko, Dàwídì nɨ tàndɨ tà tá búkù Yúdà ànzɨ kɨ Longó kya na dhɨ:

‹Mírì Gìká tà áma Mírì dré dhɨ:

Mɨ́ alɨ̀ lɨrɨ́lé áma drɨ́ágó lésè,

43 tsàle lókyá má dré dra ámɨ kàrɨbhá kɨ bhàzo

adrélé ámɨ pá zàle dhɨ ꞌá.›§

44 Kòdhɨ Dàwídì adré Mèsɨ́yà nɨ zi áyɨ Mírì ro. Dɨ Mèsɨ́yà nda nɨ kɨtswá kpà adrélé akódhɨ nɨ mvá ro ngɨ́nɨngɨ́nɨ ró?»

Yésu se áyɨ lebèbhá kɨ bí tátrɨ́trɨ́ kúlí tadhábhá kɨ tà sè

(À kònò kpà Màtáyò 23:1-36; Márokò 12:38-40)

45 Móndyá zyandre títí dhɨ ɨ̀ dré tá adréràꞌa Yésu nɨ yi dhɨ ꞌá dhɨ, dré tàzoá áyɨ lebèbhá ɨ dré dhɨ: 46 «Mɨ̀ kàdré àmɨ kɨ lɨkɨ́ tátrɨ́trɨ́ kúlí tadhábhá kɨ tà sè. Àngyá ko, àyɨ nda ɨ̀ adré kánzò kàtswákàtswa dhɨ kɨ le asólé àyɨ rú, adrézó tatsílé ába móndɨ́ ɨ kòfalésè. Ɨ̀ adré lèá dhɨ, à kàdré mòdo fe àyɨ dré lɨndrɨ̀ sè ngá lagɨ́rà ɨ ꞌásè. Ɨ̀ adré lèá lɨrɨ́lé àrà lɨndrɨ̀ àdhya lɨ̀sámbò dzó ɨ ꞌásè dhɨ ɨ ꞌásè, adrézó kpà lèá lɨrɨ́lé mɨ́sá lɨndrɨ̀ àdhya gwányá ɨ ꞌásè dhɨ ɨ làgásè. 47 Ɨ̀ adré tàyɨ́tòkó kɨ ngá kɨ kärí títí. Ɨ̀ adré kpà tà zi Gìká tí vwàvwà ro, à kònòró àyɨ be dhɨ bvó. Dɨ kìtú dra tàbvó tàzo dhɨ tú dhɨ, à nɨ tà ŋo àyɨ dri tà tàndɨ ró.»

* 20:17 20:17 À kònò Longó ɨ 118:22. † 20:28 20:28 À kònò Dùtèrònómè 25:5-6. ‡ 20:37 20:37 À kònò Pfòma 3:6. § 20:43 20:43 À kònò Longó ɨ 110:1.