5
Yesu kateya o ikolo sa ngomba
1 Waawɛnɛ Yesu ɓato ɓaikye wamɔ, aesi ya baa o ikolo sa ngomba, akyɛ zala. Ɓaekosi ɓɛ́ɛ ɓamba ya susinya phɛnɛphɛ nɛ,
2 amba tata iɓateya ɓoɓo:
Yaakolo nkyisa
(Luka 6.20-23)
3 «Nkyisa ili na ɓaamieɓe oɓokye ɓali ɓakayee o mandondo,
phɔ ɓokonzi pha ikolo ɓoli phɔ ya ɓɛ!
4 Nkyisa ili na ɓaalele,
phɔ Ŋwaphongo aaɓaɓɔndɔ.
5 Nkyisa ili na ɓaate ɓali na tɔkɔ,
ɓɛ́ɛ ɓamozwa mokyisi ŋwa lakyela Ŋwaphongo ɓato.
6 Nkyisa ili na ɓaali na phowa ya ikyela ɓolaa,
phɔ Ŋwaphongo amokokya phowa ya ɓɛ.
7 Nkyisa ili na ɓaaokye ɓato ngɔngɔ,
phɔ Ŋwaphongo aɓaoka na ɓɛ́ɛ ngɔngɔ.
8 Nkyisa ili na ɓaali na mandondo maakunywa,
phɔ ɓamowɛnɛ Ŋwaphongo.
9 Nkyisa ili na ɓaakyɛmiambya ɓose,
phɔ Ŋwaphongo aaɓaɓanga ɓana ɓɛ.
10 Nkyisa ili na ɓaanyɔkɔmɔ phɔ ɓakyele ɓolaa,
phɔ ɓokonzi pha ikolo ɓoli phɔ ya ɓɛ.
11 Nkyisa ili na ɓɛ̀ɛ ɓo ɓato ɓaetole,
ɓaenyɔkɔlɔ ɓambe na ewɔlɛ maphɔɔ masɔ maaɓe phɔ ɓɛ̀ɛ konzanole.
12 Kumba, ɓa na nkyisa,
phɔ mbano enɛnɛ kyeeziya o ikolo.
Phɔ ɓanyɔkɔlɔkɔ ɓaimosi ɓa Ŋwaphongo
ɓaaɓaka phanza nde ɓomɔ.»
Mokpa na Tala
(Malako 9.50; Luka 14.34-35)
13 «Ɓɛ̀ɛ oli mokpa ŋwa mokyisi. Ka ɓo mokpa mumani vale, ɓamokula moɓuya vale ndengye'ye? Temokuli ɓa na tina, ɓaamovaka o nze, ɓato ɓaamokyita.
14 Ɓɛ̀ɛ oli saa ya mokyisi, mokyisi ŋwaatongama o ikolo sa ngomba temokokyi iɓombama.
15 Teɓaalosa tala phɔ ya iekukya na katini, kasi ɓaetɛyɛ o ikolo sa mesa phɔ ewɛninya ɓato ɓasɔ ɓaali o ingambi.
16 Yango mɛna, osengyesi ilola o ɓoo pha ɓato ndokolo tala phɔ ɓawɛnɛ ɓolaa ɓookyele ɓɛ̀ɛ, emba ɓaambe kumbela Ango wa ɓɛ̀ɛ ooli o ikolo.»
Mateya phɔ ya miɓeko
17 «Saumunya oɓokye nga naya phɔ ya imanya moɓeko ŋwa Mose na mateya ma ɓaimosi ɓa Ŋwaphongo. Siika yaa phɔ ya imanya kasi phɔ ya ikokya.
18 Eli phɛlɛ, na wɔ na ɓɛ̀ɛ, tee nɔnɔ wamumana ikolo na muse, ete ɓamanya lowɔɔ lɔnɔlɔ o miɓeko, eɓe na ŋwana itanga o mookyikyi owakoma ɓɛ́ɛ omɔɔ ete ɓaamumanya.
19 Yango mɛna, na nza na nza okomanya nɔnɔ ŋwana moɓeko o mokyikyi, kambe nateya ɓato ɓasuu ɓakyele ɓomɔ, amoɓa moto wa mbomela o ɓokonzi pha ikolo. Ka iyo nzaa ookokumole miɓeko kambe na teya ɓato ɓasuu oɓokye ɓakyele ɓomɔ, amoɓa moto wa ɓoo o ɓokonzi pha ikolo.
20 Na wɔ na ɓɛ̀ɛ, luka ikumola Ŋwaphongo ileka ɓookomokumole ɓateye ɓa mibeko na Ɓafalisayi, ɓo phe, otoonyɔlɔ o ɓokonzi pha ikolo.»
Mateya phɔ ya yɔɔ
21 «Waunva oka ewɔlɛ ya ɓankɔkɔ kyewɔ ɓoɓo: “Sa ɓoma moto; moto ooɓomi moto, ɓateni ɓa malombe ɓaamosambisa.”
22 Kasi nga na wɔ na ɓɛ̀ɛ ɓoɓo: Moto munsɔ ookyesi nwɛbi yɔ, ɓateni ɓa malombe ɓaamosambisa. Ka ootosi nwɛbi oɓokye: “Ebubusi!” ikyita siinɛnɛ sa ɓanganga ɓa Ŋwaphongo saamosambisa. Owa mowɔɔ na nwɛbi nɛ yokye: “Alemana!” eɓɔngyi oɓokye ɓamovakye o ŋwenya ŋwa lifelo.
23 Ɓokokyɛ o mesa ma Ŋwaphongo phɔ ya ikyɛ mophɛ iɓonza, ɓo omɔ okyɛ umunya oɓokye oli na lowɔɔ na nwɛbi na wɛ,
24 langya iɓonza sa wɛ imbale ya mesa ma maɓonza, kyɛndɛ naino okyɛ ɓɔngyɛ na nwɛbi na wɛ, emba ombe ya ambya iɓonza sa wɛ oka Ŋwaphongo.
25 Ɓo moto aephundi, ɓo ɓɛ́ɛ nɛ kombe kyɛndɛ oka ɓa zuzi, ɓɔngya nɛ wataaɓa ɓɛ̀ɛ o nzela. Ɓo phe, moto mɛ amoeyambya oka ɓa zuzi, ɓamoetoma oka ɓatuluku phɔ ɓaenyɔsa o bɔlɔkɔ.
26 Nde phɛlɛ na wɔ na wɛ: Otootɔkɔlɔ o bɔlɔkɔ tee nɔnɔ waamophuta wɛ mbɔngɔ ya wɛ esɔ.»
Mateya phɔ ya ɓaphemba
27 «Waunva oka ɓawɔ ɓoɓo: “Sakyela phemba na ŋwaŋwasi wa moto.”
28 Kasi nga na wɔ na ɓɛ̀ɛ ɓoɓo: Moto munsɔ ookyekyi ŋwaŋwasi wa nwɛbi phɔ ya imooka phowa, ambokyela nɛ phemba o ndondo yɛ.
29 Ɓo ziyo sa wɛ saa ɓoloo si etome o ikyela ɓoɓe, osiphɛngɔlɔ, osivakye itakye. Elekyi ɓolaa phɔ ya wɛ ibungya enango yɔnɔyɔ ya nzoto ya wɛ na oɓokye ɓaevakye muwosi o lifelo.
30 Ɓo eɓɔkɔ ya wɛ eya ɓoloo kyeetome o ikyela ɓobe, oetene, oevakye itakye. Elekyi ɓolaa phɔ ya wɛ iɓungya enango yɔnɔyɔ ya nzoto ya wɛ na oɓokye okyɛ muwosi o lifelo.»
Mateya phɔ ya iɓoma ɓolonga
(Matiye 19.9; Malako 10.11-12; Luka 16.18)
31 «Ɓakulaka wɔ ɓoɓo: “Ɓo lele alɛ ŋwasi wɛ, asengyesi oɓokye amokomele mokanda moimole oɓokye ɓolonga ɓowee.”
32 Kasi nga nawɔ na ɓɛ̀ɛ ɓoɓo: Moto munsɔ ookolɛ ŋwasi wɛ, ɓoteeɓe phɔ ya miɓeko misuu miikatele ɓolonga mɛ oɓokye ɓowe phe, mɛna atomise ŋwaŋwasi mɛ ikyela ɓaphemba. Ka moto owamolonga ŋwaŋwasi wa ndenge mɛna, akyesi phemba.»
Mateya phɔ ya ikata seleka
33 «Wakulaka oka oɓokye ɓawɔkɔ na ɓankɔkɔ ɓa ɓanga ɓoɓo: “Sakata seleka ya ɓɔlɛ. Kasi kyela maphɔɔ masɔ malakyi wɛ ɓookatakyi wɛ seleka o ɓoo pha Nkolo.”
34 Kasi nga nawɔ na ɓɛ̀ɛ ɓoɓo: Sakata seleka nɔnɔ ŋwana ɓokyii ɓoɓo. Eɓe na nkombo ya ikolo, phɔ ikolo eli eziye ya Ŋwaphongo.
35 Naa na nkombo ya munse, phɔ muse eli elele ekye tɛyɛ yo makolo mɛ, naa na nkombo ya Yelusalɛmɛ, phɔ Yelusalɛmɛ eli mokyisi ŋwa Mokonzi munɛnɛ.
36 Sakata seleka na moto ŋwa wɛ, phɔ tokokyi ibuya suwe ya wɛ ntane naa nsindo.
37 Ɓo ɛɛ, wɔ oɓokye: “Ɛɛ”. Ɓo phe, wɔ oɓokye: “Phe”. Maphɔɔ masɔ maɓakya ɓɛ̀ɛ o maamana maute na Molemba.»
Mateya phɔ ya ibuya ɓoɓe
(Luka 6.29-30)
38 «Waoka ɓawɔkɔ ɓoɓo: “Ziyo phɔ ya ziyo; zino phɔ ya zino.”
39 Kasi nga na wɔ na ɓɛ̀ɛ ɓoɓo: Ɓo moto akyesi ɓoɓe, samoɓuyisa ɓoɓe. Ɓo moto aewandi engyete o itama sa ɓoloo, kula mophɛ saa ɓowɛɛ.
40 Ɓo moto kalukye iyekamba o ɓaloo phɔ ya iyeɓɔlɔlɔ simisi, omolɛlɛ na muna munkoto.
41 Ɓo moto aeyongyi na ɓokusi ikyɛ moika o eɓonga, kula lekana nɛ itakye na eɓonga.
42 Ɓo moto aeyongyi ekpele, omophɛ; ɓo azingyi iɓeka na wɛ, omoɓekya.»
Izinga ɓanguna
(Luka 6.27-28, 32-36)
43 «Waoka ɓawɔkɔ ɓoɓo: “Zinga nwɛbi na wɛ, ina munguna ŋwa wɛ.”
44 Kasi nga na wɔ na ɓɛ̀ɛ ɓoɓo: Zinga ɓanguna ɓa ɓɛ̀ɛ, ɓɔndɛlɛ phɔ ya bato ɓaenyɔkɔlɔ.
45 Emba waamba ɓaa ɓakolo ɓana ɓa Ango wa ɓɛ̀ɛ Ooli o ikolo. Phɔ katɔkɔlɔ moo nwɛ na phɔ ya ɓato ɓaaɓe na phɔ ya ɓato ɓaala. Kanɔya mbula phɔ ya ɓato ɓakyele ɓolaa na phɔ ya ɓato ɓakyele ɓoɓe.
46 Ɓo kozingye nde ɓato ɓaezingye, mbano ye eyamozwa ɓɛ̀ɛ oka Ŋwaphongo? Na ɓaphutise ɓa mputi ɓakyele ɓomɔ!
47 Ɓo koɓeya nde ɓana nyango na ɓɛ̀ɛ, mɛna o kyesi lowɔ lolekyi? Phe! Na ɓato ɓate ɓaebe Ŋwaphongo ɓakyele nde ɓomɔ!
48 Ɓɛ̀ɛ ɓa ɓato ɓaala ɓoli Ango wa ɓɛ̀ɛ owa ikolo molaa.»