Jutä
iqu tuwaŋuä äqäkqe
Yätamäkqä kukŋuä hiŋuiqäŋä iquvi
Kukŋui tuwaŋuä tqueŋi, 2 Pitä iqueqetäŋi, asänäŋi. Iqu Goti Iqueqä qokä-apäkä, ämaqä kukŋuä äŋguä we-huŋqä iiŋqä mäkä-iqä iquauqä kukŋui, qätä mäwiyqä ipŋqä, ätätä äqäkqe. Tuwaŋui tiiŋä ätnänä. “Kukŋuä äŋguä we-huŋqä-täŋi, Goti Iqu ämaqä Iqueqänäŋqä atäuŋuä ikqä iqune, quuvqä heqiyatuŋquä änätapkqe. Iwä kukŋuä iqu qui imäkŋqäŋqä, heqä quuvqä heqiyqe a yäŋänäqŋqä qätätpŋqe.” (Jutä 1:3)
1
Jutä iqu, tuwaŋuä tqueŋqä kukŋuä ätkqeŋqä
Nyi Jisasi Kraisi Iqueqä wäuŋuä-wiyqä, Jemisi iqueqä käŋgua Jutä* iqunä, nyi tuwaŋuä tä, ämaqä Goti Iqu tääqä etätmakqä, henyŋqä äqäyqä. Henyqe, Goti neqä Apiqu kiiŋä wiŋgaŋgi, ga he Jisasi Kraisi Iquesa qui mimäkŋqä äpmeŋä. Goti Iqu suqä qeqä wutqetä, äwqä haŋuä imbu pmeqetä, itaŋga huiziuŋqä kiiŋä äwiŋqetäŋi, hesä hävemnäqŋqä witätŋqä emäkänä.
Ämaqä, kukŋuä we-huŋqä-täŋä iqutä, mäkä-huŋqä iquauŋqe
Ŋqä nyämaqä kiiŋä änyinätŋqä iquenä, nyi henyqe, tuwaŋui, Goti Iqu ne eeqänäŋi, qui mimäkŋqä aŋgumä häŋä inaqumuatätŋqeŋqä tmqä, aaŋä kiiŋä änyiŋgaŋgi qämätmä itŋqä-qe, iwä täŋgaŋi, nyi kŋui huiziqueŋqä nyiyqaŋgi, yäŋänäqŋqe tii ätätmä äqiyqä. Kukŋuä äŋguä we-huŋqä-täŋi, Goti Iqu ämaqä Iqueqänäŋqä atäuŋuä ikqä iqune quuvqä heqiyatuŋquä änätapkqe. Iwä kukŋuä iqu qui imäkŋqäŋqä, heqä quuvqä heqiyqe a yäŋänäqŋqä qätätpŋqe. Ämaqä hŋqua, ne iquauqä quuvqä heqiyqe yoqä mäwqueqä iququä iqua, qu ae äyapquwä, ga quuvqä eqiyätuŋquä iquneuä awä imä äpmeŋä. Qu Goti Ique tuwä äwiyäpu, “Goti Iqu nenyqä qeqä wutätä, haŋä-iqä mänätapqä, äŋguinä hiŋgi nätapäŋqiyä” ätäpu, quwqä äwiŋqä duta suqä quvqänäŋä imäkätqäŋä. Ga qu Jisasi Kraisi Iquenyqe, “Neqä Naqä Ämäneyqä Iquenyä qänaknä vqäŋqe, oeyqä” ätätqäŋä. Ämaqä iiŋä iquauŋqe, Goti Iqu qäŋganä, “Nyi quŋi kukŋuä ämitätmä, haŋä-iqä meqä-täŋä iŋgisaŋqä dowatmniqeqä” ätkqe.
He näqŋqä qäyu etaŋguwä-qe, nyi he kŋuä aŋgi etäsämäŋqä tii etqä. Naqä Iqu Israitqä iquau häŋä iqumuatätä, Isipäta ätuma qäyä äpkqä-qe, qänakndaŋi ämaqä qutaŋä quuvqä maeqiyqä iqaŋguwä iquauŋi, Iqu qui äyä äwimäkkqe. Huizi, eŋätqä hŋquauŋi, wäuŋuä Goti Iqu äwikqeuŋi mämiqä ipu, quwqä aŋä pmeqe ävämeqaŋguwäŋga, Goti Iqu, guä woyqä mändakmäuqä yäniqetä äkiqiyäutä, heawiqä naqänäŋä imä äpmuatekqe. Iqu quŋi, hiunji naqänäŋä, Iqu eeqänäŋiu kukŋuä mitqäŋgaŋqä, iu äpmuatetä ämitqäuä. Itaŋga qutä asänäŋä huiziqu, ämaqä aŋä-himqä Sotomätä, Gomoratä, ä huizi qäqiqi ämätŋgäwäŋuwä iu pmeqä iqua, suqä huiwä yaŋä-iŋqä Goti Iqu änätapkqe, tuwä äväpu, huitaŋä-huitaŋä imäkqa äumiŋuwitaŋi, Goti Iqu quŋi, Iqueqä kimaŋi, tä hea ique-ique sqä iu pmetpŋqä ändowatkqe. Haŋä-iqä qu ämakuwi äqunätanä, suqä qu imiŋuwä ii, miqä yatuŋquä diŋqä imäkkqe.
Ämaqä ii imiŋuwä-paŋä asä iiŋi, ämaqä, neyaqä awä imä äpmeŋuwä iquauŋqä etqä iqua, qu suqä huitaŋä-huitaŋä kiiŋä wiŋgaŋgi imäkäpiyitaŋi, quwqä huiwiuŋi piyaŋä-weqä imäknäpu, huizi iqueqä yäpä imä mäpmeqä, hŋgisa itquepu, ga eŋätqä yoqä naqä-täŋä iquauŋqe, kukŋuä quvqä ätäpu itqäŋä. Eŋätqä iquauqä naqä Maikoli iqu, Setänä Goti Iqutä mäkä-huŋqä iqutä, “Mosisi iqueä huiwi, tqu metŋqäwä?” ätnäsinyä, maŋä mäkä äunäsiyäŋgaŋi, iqu kiqä-kiuä Setänä ique kukŋuä mitätŋqä, kukŋuä quvqä hui mätquä itä, “Naqä Iqu, Iqueqä-kiuä äkasuwä ktäŋqiyä” ätukqe. 10 Iiŋä etaŋgi, ämaqä iiŋä iqua, nätmatqä äki-äkiŋqä änyä maqŋqä epiyä iqua, qu iuŋi kukŋuä quvqä hiŋgi ätätqäŋä. Mä hiveqä-yaqueqä hiqiyqä kŋuä maeqä iqua eŋqä-pa, qu quwqä kŋuinä indqänäpiyä dunä imäkäpiyitaŋi, qui aaŋä quvqä imäkmbnä. 11 Oänä! Qu qaŋi, huäŋqä Kenä iqu äukqeu äwätqäŋä. Itaŋga Balamä iqu kŋui mbqeŋqänä ämetä ikqä-pa, nätmatqä äki-äkitaŋä mbqä meqeuŋqä imäkqäŋqe, qu näwi imäkmbu äpmeŋä. Itaŋga Kora iqu§ Goti Iqueŋi hŋgisanä itquetäqeta qui imäkŋgqä-pa, qu-pqe qui asä ii imäkmbnuwi.
12 He naqä-hŋqunä ipu hiqä-hiuäŋqä enyätä, ymisaŋä bŋqä aquvä qäŋgaŋguwäŋga, ämaqä iiŋä iqua, hesä anä äqänäpu, quwqä-quwäŋqänä indqänäpu, ymisaŋi womba miqä yaqäpiqä ipiyi, iutaŋi hiqä aquväqŋqä iuŋi, kukuewä ae itmäkquwä eŋqä-paŋä iquayi. Qu qäukuä zä, piyä maeqä etaŋgi, yuŋui ämamäutŋqä-paŋä, ga ämaqeu yätamäkqä mävqä itqäŋuwä iquayi. Ga qu ze, kiqä häukuä qäyqäŋgaŋi, häukuä maqiyqä etaŋgqeŋqä, ämaqe, kiqä hukä bu qäsä äyakuwitaŋi, ga äpäkoŋqe, hŋquaqu e äpäkoŋguwä-paŋä iiŋä iquayi. 13 Itaŋga eqä huakä yäyäŋi ämŋga äpeyätä, suetä äqäyätäqäŋga, hinoqukuä eqä yäpä mämä äwiŋqe, haqäŋgisaŋqä äma äpeyätŋqä-pa, suqä quvqä ämaqä iiŋä iqua womba miqä imäkätqäŋuwi, quvqe quwqä kŋuä-äwqeuta ätnäŋä iqi timäunä. Itaŋga ämaqä iiŋä iqua, qätäqueqä heawiqä imä qaŋä hiŋgi ikitqäŋuwä-paŋä iiŋä iquayi. Iwä Goti Iqu ämaqä iquauŋqe, aŋä hea ique-ique pmetpnuwäŋqe, hea mämanäwiqe, näwi imäkekqe.
14 Ämaqä asä iiŋä iquauŋqe, Atamä iquesa ti eqaŋi, 7 ekqä Inokä iqu, suqä haŋä-iqä wimeniŋqeŋqä hiŋuä ätätä tii ätääŋqe. “Qätä nyipu! Naqä Iqu, eŋätqä Iqueqänäŋä aaŋä kuapänäŋä-täŋä iquatä quvepäŋqiyä. 15 Iqu ämaqä eeqänäŋä kukŋuä ämitätä, iwäsäutä, itaŋga ämaqä Ique hŋgisa itquepu, suqä quvqä itqäŋuwä iquauŋqe, quwqä suqä quvqä itqäŋuwiŋqätä, kukŋuä quvqä Iquenyqä ätätqäŋuwiŋqätäŋi, näqŋqä qäyä mapŋqä, quŋi haŋä-iqä naqänäŋä meqäŋgisa mäwqatäniŋqä quvepäŋqiyä” ätääŋqe.
16 Ämaqä iiŋä iqua, hea ique-ique nätmatqä hnjua-hnjua wimeqaŋgqeŋqe, äwqä quvqä änyäpu, kukŋuä ämaqä duŋqä ämamäutqäŋä. Qu qänaknäŋi, suqä quvqä quwqä kŋuä-äwqeunä witaŋgqeunä itqäŋä. Qu kukŋuä hämä-hämänä ätäpu, quwqä yoqe, haqeu ämaenätqäŋä. Ga äwiŋqä iquauqä iunä qänaknä wipŋqeŋqä kukŋui, miiqä-eqä-nyqä iquanä ätuätqäŋä.
Quuvqä heqiyqä a yäŋänäqŋqä äqätpu, iunä imäkŋga peyqäpŋqeŋqä
17 Iŋäqe, ŋqä nyämaqä kiiŋä änyinätŋqä iquenä, kukŋui, ämaqä, neqä Naqä Jisasi Kraisi Iqu, kukŋuä awä tuäkiqäpŋqä ändowatkqä iqua, nätmatqä qänaki timäutŋqeŋqä ätäpu ekuwiŋqä, kŋuä mapiyä. 18 “Hea yäpakä iqu timäutŋqä itäqäŋgaŋi, ämaqä kukŋuä naqä-qakuiŋqä tä-säwqä ipu, Goti Iqueŋi hŋgisa itquepu, qänaknäŋi äwiŋqä quwqä dunä iqä iqua, timäupnuwiqä” äyä etkuwi. 19 Dŋä Äŋguä Iqu qutä mäpmeqä etaŋgi, qänaknäŋi, kŋuä indqäŋqä ämaqä qua täutaŋä iquauqenä ipu, ämaqä huizi du awä qäyäpatmbŋqä imäkqä iquayi.
20 Iŋäqe, ŋqä nyämaqä kiiŋä änyinätŋqä iquenä, he Dŋä Äŋguä Iqutä anä äpmepu, Goti Iquenyqä tääqä ätqa äwäpiyitaŋi, quuvqä heqiyqä Goti Iqu etapqe, a yäŋänäqŋqä äqätpu, iunä imäkŋga peyqäpŋqe. 21 He neqä Naqä Jisasi Kraisi Iqu, Iqueqä qeqä imäŋqeuta, heŋi häŋä hea ique-ique pmeqä hetapäniŋqä hiŋuä äqämbu äpmapu, Goti Iqu henyŋqä äwinyäŋqä iunä pmetpŋqe. 22 Ämaqä ‘quuvqä heqämqändiyä, ä maeqiyqä imqändiyä?’ kŋuä ävätŋqä iquauŋqe, qeqä hetätŋqe. 23 Itaŋga tä maisquä duŋqä uwqaŋgpqä iquauŋi, huätä maqänä itmepu, häŋä iqumuatpŋqe. Ga huiziquauŋqe, qeqä ätumuäkäpu yätamäkqä äväpiyäŋgaŋi, zätä qäsä ipu, ipŋqe. Goti Iqueqä hiŋuä iqiŋi, qu qänaknäŋi suqä kiyä mätqä iu itqäŋuwä-qae, quwqä qäkämä-pqä kiyä mätqä eŋqä-qae, he-pqe, kiyä inä emätqŋqä, zätä qäsä ipŋqe.
Ne Goti Iqueä yoqe, haqeu maetuŋqueŋqä
24 Goti Iqu, he qua iqi mäpäkŋqä ipŋqä äŋguänä ämeyätä, he suqä quvqä maeqä, aaŋä yeeqänänä ipu, Iqueä yoqä naqänäŋä etaŋgi äqämbu tqäpŋqä, etma uwqä Iquvi. 25 Iqu Goti Kiqä-kionäŋä-qu äpme, neqä Naqä Jisasi Kraisi Iquesaŋi, neŋi aŋgumä Häŋä Inequmuatqä Iquvi. Ne Iqueä yoqe, haqeu maetuŋque. Iqu yoqä aaŋä naqänäŋä-täŋä-qu eä, ämiqä naqä iuqä Naqä-qu eä, ga yäŋänäqŋqä naqänäŋä äme, nätmatqä eeqänäŋä iuqä Ämiqä Naqä Iquvi. Iqu qäŋganäŋqä, ä täŋgaŋqä, qänakndaŋqä, ii äpmäka wätäniqe. Ii naqä-qakuä eä, qäyä äpmetänä.
* 1:1 Matiu 13:55 iuŋi, Nasäretqätaŋä iqua Jisasi Iqueqä käŋgua hŋqueqä yoqe, ‘Jutasi iqueyqä’ änyuätukuwi. Iqu käŋgua asä iqueyi. 1:11 Ipäqäkqä 4:1-16 1:11 A Täuqä 22:5-24:25; 2 Pitä 2:15 § 1:11 A Täuqä 16:1-46