47
1 Daaci ba zlala‐aara ge Yusufa na ádeza Firawna, a danaa labare, a ba ŋane: Ambarka á ŋa, degiya saremsa tara edderwa antara egdzara mama‐aha-aaruwa baɗemme. Saremsa antara nawe‐aha‐aatare, kyawe‐aha‐aatare, esla-aha‐aatare antara nalmane‐aha‐aatare umele baɗemme, saremsa á sawa am haha á Kanaana. Nawa ta tsekwaa am kwara á Gausan.
2 Daaci a daa emnde ilyeɓe am egdzara mama‐aha‐ŋara na á de katafke á Firawna.
3 Firawna a ndavateru elva ge egdzara mama‐aha‐ŋara ge Yusufa na, a ba ŋane: Azara slera á kure? Ta eptsanaa jawapa. a ba itare: Ŋa emnde a piya ámbarka á ŋa. Ŋá aŋkwa á maga ba slera á eggye‐aha á ŋere.
4 A ba itare zlaɓe adaliye tá elvan ge Firawna: Aŋkwa waya ƴaikke an tsaka ire am Kanaana ámbarka á ŋa. Ba tate á piya dabba‐aha keni tá shanka nave-aha á ŋa mazIe‐aara. Aɗaba una ŋanna nawa saŋeremsa, ŋa wayve‐aha am iarde á ŋa. Ká ƴanerƴa emtu ámbarka ŋa njinja am Gausan?
5 A ba Firawna á elvan ge Yusufa: Samsa eddeŋa na ni a yakaa ba ŋane na antara egdzara mama‐aha a ŋa asetevge ekka.
6 Kwaye Iarde á Misera baɗemme á katafke á ŋa, zharaternaazhara sleɗe ŋgelaama na ɓaaka argena ɗekiɗeki na, njatersaanja am huɗe‐aara. Tá naba njiinja am Gausan ŋanna keni ɓaaka lambe‐aarare. Ma tá aŋkwa emnde na diyardrya slera ŋanna be shagera am dagave‐aatare maa, ká naba gatervege male‐aha arge sum‐aha-aaruwa baɗemme.
7 Am iga a una ŋanna maa, Yusufa a daa eddeŋara keni á de katafke á Firawna, a de marananhe. Yakubu a gar barka ge sleksu Firawna.
8 Firawna a ndavanu ge Yakubu: Yawe á ŋa wanyara kina baɗemme?
9 Yakubu a eptsanaa jawapa, a ba ŋane: Yawe‐aaruwa dermeke an kulkeye, ya ba seke wayve am duniya na. Ya nanna zlada‐aha gergere am nja‐aaruwa baɗemme Aley keni iva‐aaruwa kwakya ba naza eggye‐aha‐aaruwa zlaɓe adaliye.
10 Daaci Yakubu a gan barka zlaɓe adaliye ge Firawna, lauktu a sessehe ázeŋara.
11 Daaci Yusufa a de vaterte sleɗe ge rara eddeŋara antara egdzara mama-aha‐ŋara. A de vaterte sleɗe na ni ɓaaka argena ɗekiɗeki na am haha á Misera baɗemme, ba seke una a ndahanaa Firawna. Kwara ŋanna Ramsais, sleɗe‐aatare una ŋanna.
12 Yusufa a vante zlaɓe adaliye ge eddeŋata antara egdzara mama‐aha‐ŋara nazu ta ezza. A vaterte ate keziakula á emnde‐aha-aatare, ba kelaa nazu á fa erva am mbuwe na.
A kwuranaa estuwa Yusufa larde a Misera
13 Waya na, ƴaikke an ndzedaãara. Ɓaaka naza za ɗekiɗeki am duniya, emnde a Misera antara emnde a Kanaana baɗemme tá aŋkwa á maga ba palasa ge waya.
14 Shuŋgu na ndza am erva á emnde Misera antara emnde a Kanaana baɗemme damda am erva á Yusufa, shakwarepshakwe nalkame an ŋane. Ŋane keni maa, a daa shuŋgu na á dem mba á Firawna.
15 Am zlauzle shuŋgu am erva á emnde baɗemme am Kanaana antara am Misera, ta naba sawa emnde a Misera á se katafke á Yusufa, a ba itare tá elvan ge nane: A waŋera waya. Ba ká zharaŋerzhara ŋá emtsa aɗaba ɓaaka shungu á ŋere emtu?
16 A ba Yusufa á elvan ge itare: Má ɓaaka shuŋgu, sawansa dabba‐aha á kure lauktu yá vakurte nalkame. Sawansa dabba‐aha á kure kwa mbeɗana an ŋane.
17 Daaci ta fantau ge hala dabba‐aha á sawa. Belsa‐aha, ezzeŋwa‐aha, esla‐aha, kyawe‐aha antara nawe‐aha baɗemme tá ankwa á sanansa ge Yusufa na. Ate iva ŋanna wá, ta ivaa, á za ɗafa á ba an dabba‐aha‐aatare.
18 Ta yivetehe, saliye á shifa‐aara keni ta sawhe zlaɓe adaliye áseza Yusufa, a ba itare tá elvan ge ŋane: Ambarka á ŋa, ba ka keni diyakdiya suŋgu á ŋere ɓaaka, kwaye ba dabba‐aha á ŋere keni ɓaaka zlauzle gevge atuge ekka. Ɓaaka duksa na ŋá sawa an ŋane mazla‐aara, máki vuwa á ŋere ka. A ƴanerar ba fahe antara vuwa a ŋere kina.
19 Ha! kwá zharaŋera á ba an ice á ŋá emtsemtsa ge waya, fahe‐aha a ŋere á de gev kaamba ba dey emtu ambarka á ŋa? Naba vawaŋerteva naza za, shekwawaŋershekwe ŋere antara fahe‐aha á ŋere baɗemme, ŋá gevge nave‐ah á Firawna. Naba vawaŋerteva wulfe, geni ŋá shansha nazu ŋá ŋá shifa á ŋere an ŋane, fahe‐aha á ŋere keni keɗaaka.
20 Daaci Yusufa a shekwanve haha á Misera baɗemme ge sleksu Firawna, aɗaba waya ŋanna jauje ge ndzeɗa á emnde baɗemme. Emnde a Misera baɗemme valaruvala fahe‐aha‐aatare. A magava estuwa, lauktu haha á Misera bademme a gev ba naza á Firawna halal.
21 A gaterve estuwa Yusufa emnde a Misera baɗemme nave‐aha á Firawna, an tate pane ka.
22 Sey ba fahe á liman‐aha palle una shekwaaka, aɗaba aŋkwa shairiya a puwetaa Firawna ate fahe á liman‐aha. Daaci ta zanaa ba itare fahe‐aha‐aatare na a vatertaa Firawna, itare wá, velarka fahe‐aha‐aatare dekideki.
23 A be Yusufa á elvan ge emnde bademme: Kina wá, shekwanakurepshekwe. Kure ire á kure antara fahe‐aha á kure kwá atuge Firawna. Nawa yá vakurte wulfe, de jauja am fahe‐aha á kure baɗemme.
24 Amá am ice duksa ma gyegakuragyega wá, am duksa ilyeɓe, ilyaɓire na wá, kwá vante ge Firawna. Ufade na wá, una ŋanna naza á kure. Wulfe á kure watse kwa jana am shifa antara naza za á kure antara egdzara á kure ira emnde na tá am huɗe á há a kure baɗemme.
25 Tá ŋwanante ge emnde baɗemme, a ba itare: Hyahya ndzeɗa á kure ámbarka á na, lyakuraŋeraalya. Ura‐ara keni ká faŋerwa ba ka tsawe hyema wá, eksaŋerarekse ŋa nave‐aha á Firawna.
26 Daaci Yusufa a naba tsaa shairiya ge larde á Misera baɗemme, a ba shairiya ŋanna: Am duksa ilyeɓe ilyeɓire naza á Firawna. Sem vatena keni ta tsaa á ba ate una ŋanna. Sey ba fahe á liman‐aha palle una gevka atuge Firawna na.
Namaana na a vantaa Yakubu ge Yusufa
27 Daaci njarinja Iserayiila‐aha am haha á Misera, am kwara á Gausan. Sharansha sleɗe‐aatare, tá aŋkwa á huya á ba an ndzeda, yanrteye jipu.
28 Yawe á Yakubu am Misera, yawe kelaawa ju vuye. Am lauktu na a emtsa Yakubu wá, iva‐aara deremke an ku! ufadɗe ju vuye.
29 Am sarte na diyeddiye Yakubu am vuwa geni herzhe emtsa‐aara, a naba ɗante egdza‐aara Yusufa, a ba ŋane á elvan ge ŋane: Má ba jirire hayakihaya wá, magiyanmaga shaigerire antara jirire, heɗika am Misera áhuna ɗekiɗekki. Nawa fiyemfa erva á ŋa am dagave á sera‐aha‐aaruwa, ziyuze wada,
30 ma emtsanemtsa eksiteksa ƴaka am Misera áhuna, de zlaviyazlava am irekhya á eggye‐aha‐aaruwa. A eptsanaa jawapa Yusufa, a ba ŋane: Yá de magan ba seke una ka binaa ka na edda.
31 A ba Yakubu: Sey má zakiyuze waɗa. A naba zanu waɗa na Yusufa.
Am iga a una ŋanna maa, Iserayiila a naba gaavehe ate ire á egdera‐aara, ankwa á slafa we‐aara.