Iwarakha i Napaolo wa
Attu o Ugalatiya
Malhove o uholhelha
Iwarakha i Napaolo wa attu o Ugalatiya yaalhepiye ni akarumiya Napaolo (nlhako wo 1:1). Yaari iwarakha Napaolo yaalhempe aya urweeha wa milhoko cha attu anrumelhenlhe Kuristo o Ugalatiya iyaakha cho 48-57 baada yo uyaria wa Kuristo. Agalatiya yaari veekinaka attu yaakhalha wi ilhapo yo Ugalatiya mwi ilhapo yo Urumi. Attu o ushoma khanachuwelha rata ukittu waari aya Napaolo ikatema vaalhepa aya iwarakha ilha, nansho iwani cho Uefeso ni Ukorintho phi noonia veekinaka phi ukittu waari aya.
Napaolo yaalhempe wa attu anrumelhenlhe Kuristo mmilhokoni mwa Agalatiya onkhaye Ayahudi ni ahiri Ayahudi. Yaalhempe wo nnikwa wo uchiichiha meettuchiho o woothachiya aahimia wiira attu anrumelhenlhe Kuristo anothananiya wiira lazima attwareke malhehero a Ayahudi ahimiye ni Malhehano o Khalhayi, hasahasa mwaha wo wiinelhiya unyawo. Ukhalhawaya wahaawo nlhoko wa attu mmilhokoni mwa attu anrumelhenlhe Kuristo yeehaniya Ayuda yaalhehera wiira attu ahiri Ayahudi anrumelhenlhe Kuristo eenelhiye unyawo. Ni ayo yaari akohereraka ikuru yo ukarumiya u Napaolo. Napaolo aheevaranga mwaha wo urumiya waya wo waahimeriacha mwaha waacha makhalhelho aya o khalhayi (nlhako wo 1:11-2:14) ni winkelha Malhove Orera wo uhimiacha wiira mwaha wo noopo umpattiya wo upisha nrima ni unrumelhelha Yesu Kuristo vekha ayaru (nlhako wo 2:16). Ikhalhaka phi nnema wa Nlhuku unaavaha awe attu wo uttuna wawe, kuhii wo mitheko chinopangiya ni attu.
Chiri nhina
Napaolo anoochokholha iwarakha aya wo waashikuria attu anrumelhenlhe Kuristo o Ugalatiya (nlhako wo 1:1-5).
Anoothepa uhimiacha mwaha wo makhalhelho aya o khalhayi wiira echinanelhe ikuru aya yo wiittuchiha ni wooniha wiira aholhikacha ukhalha wo uvarechesha malhehero nansho khayalhonke ittu (nlhako wo 1:6-2:21).
Tho, anoohimiacha ntheko wo malhehero ni nnema nnooponi (nlhako wo 3-4).
Thothoni, anowaavaha attu ikano choombone cho uvarechesha mu ukhalhani makhalhelho a attu anrumelhenlhe Kuristo (nlhako wo 5:1-6:10).
Anomalhiha iwarakha aya wo waavaha attu isalamu ni ikano cho weettuchiha wuupuwelha wiira makhalhelho anooniha Nlhuku haarukunusha ukhalha attu o naanano, phi ittu yoombone kuliko makhalhelho o uvarechesha ikano cho vathe vatheru, thoko mwaha wo wiinelhiya unyawo (nlhako wo 6:11-18).
1
Ushikuria u Napaolo
Mii Paolo, karumiya kihiihaniye mena urumiya wo machiri a attu, nansho wo wooria wa Yesu Kuristo ni Nlhuku Athumwanihu anhihimunshe Yesu vamoka ni ashilhoko aka onkhaye o vaa, anolhutaana ni mii uuwiherani isalamu mwaatti attu anrumelhenlhe Kuristo o Ugalatiya uwo.
Kinoulhapelhelhani nnema ni mpuha ukhuma wa Nlhuku Athumwanihu ni Athithi Yesu Kuristo.
Kuristo aheelheva mwanene wo nlhatu no uwonya wihu ni uttwaraana ni uthanana wa Nlhuku athumwanihu wiira anoopolhe mu ilhapo yo uhilhoka ilha. Nthimicho ukhalhe wa Nlhuku mahuku o uhimalha ni uhimalha! Aye.
Nlhove Norera nirii nimoka
Kinoushangani mwaatti! Woona wiira vahipincheru chinene nhonrukunuwa Nlhuku owihanneni wo iphiro yo nnema wa Kuristo nkamwaatwara Malhove Orera makina. Wo ikeekhene khaawo Malhove Orera makina. Kinoolhumacha chiicho ukhalhawaya ahawo attu anokukureehani, alhikachaka uthweelhelhiha Malhove Orera a Kuristo. Nansho yakhalhaka hii naashinene ama minepa ukhuma wiirimu nouhimiacherakani mwaattiva Nlhove nikina nimmwalhaana ni alhe yaahimmianche ihu, yoyo Nlhuku anlhaveke! Nahomalha uhimeriani khalhayi, ni mii kinoohokolhelha uhimia tho, ntu riyoothe ahimiachaka Nlhove ninomwalhaana ni nne nipochenre inyu, yoyo Nlhuku anlhaveke!
10 Paahi etu, kinothanana ittu yaani, urumelhelhiya ni attu ama ni Nlhuku? Ama kinlhikacha waateelhiha attu? Kuhiwe mena! Keeraka chiicho kakinkalha namitheko a Kuristo.
Napaolo anowiihaniya ni Nlhuku
11 Ashilhoko aka, kinothanana nchuwelheke wiira Malhove Orera kinohimiachaka kahiwe nttenga ukhumme wa ntu. 12 Mena akaapochenre ukhuma wa ntu, mena akettuchihiye ni ntu, nansho Yesu Kuristo mwanene phi akipatakulhenlhe.
13 Nheewa meetelho aka o khalhayi, vaari aka kitwaraka meettuchiho a Ayahudi, cheera aka wo waatwarusha attu arumelhenlhe Athithi wo ushilhilhi chinene kithananaka wiira kaarimeelhihe lhakalhaka. 14 Ni mii kahovarechesha chinene meettuchiho a Ayahudi, waapwaha attu akina o malhipa aka mu nikosho naka, nkakaavara chinene ikano cha manyaapwiiya ihu.
15 Nansho, Nlhuku wo nnema wawe ahokithanlha toka anumwanaka ahinakiyara, nkaakiihana wiira kinkavihe ntheko awe. 16 Yaphiyeke ikatema yaathananne awe ukipatakulhelha Mwaamwanawe, wiira kihimiache Malhove Orera wa attu ahiri Ayahudi, akaarweelhe vavawovavawo ulhepelhani nlhove ukhuma wa ntu riyoothe, 17 mena akaarwelhe Uyerusalemu woonani akarumiya aakiholhenlhe, nansho kaarweelhe ilhapo yo Uarabia. Kamalheke nkakaahokolhia tho iwani yo Udameski. 18 Chamalheke iyaakha taaru, phi arwelhe aka Uyerusalemu wiira kakumaane ni Nakefa, nkakaakhalha uwannyaya mahuku khumi na nthanu. 19 Nansho wowo akoonne akarumiya akina tho ahikhalhe Nayakhobo mwanhima aya Athithi Yesu.
20 Malhove kinolhepa aka alha arii e ikekhiaye. Nlhuku nokirumelhelha wiira akinoothacha!
21 Kaanyuma aya nkakaarwaa ilhapo cho Usiriya ni Ukilikiya. 22 Yayo mahuku ayo attu anrumelhenlhe Kuristo o Uyudea yaari ahinakichuwelha. 23 Ittu yaachuwelha aya yaari weewa tu attu eeraka, “Ulhe ntu aanitwarusha khalhayi ulhe vano nohimiacha malhove o nrima waarimelhiha awe!” 24 Paahi wo yoyo nlhatu waka uyo, attu yahonthimicha Nlhuku.