5
Cuhva i sahan ra Jesús xiñi minoo yucu ta i zacuaha ra sii ñiyɨvɨ
1 I ndyehe ra Jesús vatyi cuaha xaan ñiyɨvɨ, ta i ndaa ra minoo yucu, ta i sicundyaa ra yucuan. Ta i siconduu i sicundyaa ñiyɨvɨ ndyico sii ra nu ndyaa ra.
2 Ta i quisaha zacuaha ra Jesús sii ñu, ta tyehen catyi ra:
Ñiyɨvɨ sa zɨɨ xaan cuñi
3 Sa iyo sa vaha sii ñiyɨvɨ vityi tatu sa sito ñu vatyi siñi ñuhu ra Ndyoo sii ñu vatyi tahan si sii ñu sa cundyaca ñaha ra Ndyoo sii ñu.
4 Sa iyo sa vaha sii ñiyɨvɨ cuihya iñi vityi vatyi cua zanaa ra Ndyoo tucuihya iñi sii ñu.
5 Sa iyo sa vaha sii ñiyɨvɨ zanduluhlu sii, vatyi cuee ca cua cuhva maa ra Ndyoo sa cundyaca ñaha ñu ñuu ñiyɨvɨ ya.
6 Sa iyo sa vaha sii ñiyɨvɨ cuñi xaan zavaha tandɨhɨ sa ndoo, cuhva cuñi ra Ndyoo vatyi cua tyindyee ra Ndyoo sii ñu, ta cua cuu xaan zavaha ñu sa vaha.
7 Sa iyo sa vaha sii ñiyɨvɨ cundahvi iñi sii inga ñiyɨvɨ vatyi Ndyoo cua cundahvi xaan iñi ra sii maa ñu.
8 Sa iyo sa vaha sii ñiyɨvɨ sa ñahñi cuatyi iyo añima vatyi cua ndyehe ñu sii maa ra Ndyoo.
9 Sa iyo sa vaha sii ñiyɨvɨ nducu cuhva zacoo sa taxi nu iyo cuatyi vatyi cua catyi ra Ndyoo vatyi zehe maa ra cuu sii ñu.
10 Sa iyo sa vaha sii ñiyɨvɨ tatu zandyehe inga ñiyɨvɨ tundoho sii ñu sa cuenda sa vaha sa zavaha ñu. Ndisa vatyi sa ndyaca ñaha ra Ndyoo sii ñu.
11 Sa iyo sa vaha sii ndo tatu quiñi xaan cahan ñiyɨvɨ sihin ndo sa cuenda mi ta tatu zavaha xaan ñu sa ndya vaha ñi sihin ndo ta tatu cahan ñu ndya vaha ñi sii ndo ta ña ndisa cuu si.
12 Cuzɨɨ xaan iñi ndo tatu tacuan zavaha ñu sihin ndo vatyi cahnu xaan sa vaha cua ñihi ndo andɨvɨ vatyi zuun ñi cuhva ña vaha cuan i zavaha ñiyɨvɨ sihin ra profeta quɨvɨ cumañi ca cacu maa ndo.
Tañi ñɨɨ ta ñúhu cuu maa yo ñuu ñiyɨvɨ ya
13 Maa ndo cuu tañi ñɨɨ sa cuenda ñuu ñiyɨvɨ ya. Zoco tatu ña uhva ca ñɨɨ, ¿yozo caa tyindyee si? Tatu ña uhva ca si ña vaha ca si. Zavita yo sii si, ta cuañi ñiyɨvɨ zɨquɨ si.
14 Maa ndo cuu tañi ñúhu sa cuenda ñuu ñiyɨvɨ ya. Tatu ndyaa minoo ñuu xiñi minoo yucu ma cuu sa cundyaa xehe si.
15 Ta ña tuhva ñiyɨvɨ tyaa minoo lámpara ta tyihi ñu sii si xu minoo cajón. Ña tacuan vatyi zucu tyaa ñu sii si, ta zandisi si sa cuenda tandɨhɨ ñiyɨvɨ yucu vehe.
16 Tacuan tucu maa ndo, zavaha ndo sa vaha ityi nuu ñiyɨvɨ, ta cua ndyehe ñu tyiño ndo, ta cua zacahnu ñu sii Zutu mañi yo, ra ndyaa andɨvɨ.
Cuñi si sa tyaa yo yahvi sii ley ra Ndyoo
17 Ma caca iñi ndo vatyi yuhvi vasi zanei cuhva tyaa ñiyɨvɨ yahvi sii ley ra Ndyoo sa i tyaa ra Moisés a cuhva i tyaa ra profeta. Ña vasi zandɨhi cuhva iyo sii si cuan. Vasi ta tyei yahvi sii tandɨhɨ sa catyi tuhun cuan.
18 Sa ndisa catyi sihin ndo vatyi nɨɨ ñi sa iyo andɨvɨ ta ñuhu ñuu ñiyɨvɨ, ma naa nu siin cuhva iyo sii ley ra Ndyoo. Tandɨhɨ sa catyi ley sa tahan si cuu, ta cua cuu si.
19 Yucuan cuenda yoo ra ma zavaha minoo ley ra Ndyoo, vazu ley luhlu cuu ley cuan, ta tatu cua nacatyi tucu ra sihin ñiyɨvɨ vatyi ma zavaha ñu sii si, ra zavaha cuhva cuan cua cuu ra ra luhlu ca nu ndyaca ñaha ra Ndyoo. Zoco ra zavaha sii si ta zacuaha ra sii inga ñiyɨvɨ vatyi tahan si zavaha ñu sii si, minoo ra cahnu cua cuu ra nu ndyaca ñaha ra Ndyoo andɨvɨ.
20 Vatyi catyi sihin maa ndo vatyi tatu ma zavaha ndo sa ndoo ca ta zavaha ndo tañi ra maestro cuenda ley ta ra fariseo, nu yozo cuii ca ta ma cuu quɨhvɨ ndo nu ndyaca ñaha ra Ndyoo.
Ña vaha cuxaan yo sihin ñiyɨvɨ
21 Sa siñi ndo cuhva i catyi ra Ndyoo sihin ñiyɨvɨ ta sa naha. I catyi ra: “Ma cahñi ndo sii ñiyɨvɨ. Yoo ra cua cahñi sii minoo ñiyɨvɨ, tahan si sa cutuñi ra.”
22 Zoco yuhvi catyi sihin ndo tatu cuxaan ndo sihin minoo ñiyɨvɨ, tahan si sa tasi tuñi ra Ndyoo sii ndo. Ta tatu cahan cuehe ndo sii minoo ñiyɨvɨ, tahan si sa tasi tuñi ra cu tyiño sii ndo. A tatu catyi ndo vatyi laa xaan minoo ñiyɨvɨ, coto vaha ndo coto cuhun ndo andyaya.
23 Yucuan cuenda quɨvɨ cuhun vehe ñuhu ta ndohon ofrenda sa cua cuhvon sii ra Ndyoo, tatu nacohon iñun vatyi iyo sa zavohon sii inga ñiyɨvɨ
24 zandoon sa cua cuhvon sii ra Ndyoo yucuan. Ta cuhun xihnon ta ndacon tucahnu iñi sii ñu cuan, ta nacoo vohon sihin ñu, ta zɨquɨ cuhun ta cuhvon ofrendon sii ra Ndyoo.
25 Tatu iyo ra sica cuatyi sohon, ta cuahan ra suhun nu ndyaa juez, nducun cuhva nacoo vohon sihin ra ityi cuahan ndo coto nacuhva cuenda ra suun sii ra juez. Ta ra juez cua nacuhva cuenda suun sii policía, ta cua tyihi ra cuan suun vehe caa.
26 Ta sa ndisa catyi suhun vatyi tatu tacuan cua cuu, ma quiton ndya tyiyahvun tandɨhɨ sa tahan si tyiyahvun.
Nacatyi ra Jesús vatyi ña vaha caca iñi rayɨɨ ndyehe ra inga ñaha tatu yɨvɨ ñazɨhɨ ra cuu
27 Sa siñi maa ndo tuhun i catyi ra Ndyoo ta sa naha vatyi ma cuu coo inga ñaha ndo ta ma cuu coo inga yɨɨ ndo.
28 Zoco yuhvi catyi sihin ndo vatyi tatu ndyehe ndo sii minoo ñaha ta cuñi ndo sii ña, sa zavaha ndo cuatyi sa cuu adulterio sihin ña sisi añima ndo cuu si cuhva cuan.
29 Ta tatu ndyehe ndo minoo sa ndyehe ndo ta sa cuenda si ta cuñi xaan ndo zavaha ndo sa ña vaha, ma ndyehe ca ndo sii si coto coo cuatyi ndo ta cuhun ndo andyaya.
30 A tatu iyo sa tuhva ndo zavaha sihin ndaha ndo ta sihin si cuan quisaha coo cuatyi ndo, ma zavaha ca ndo sii si inga saha coto cuhun ndo andyaya.
Ma cuu zandoo rayɨɨ sii ñazɨhɨ ra ta tani tutu ñu
31 Ta catyi tucu Tuhun Ndyoo sihin ñiyɨvɨ ta sa naha: “Yoo ra cuñi zandoo sii ñazɨhɨ, cuñi si sa nducu ra cuhva tani tutu ñu sihin ley.”
32 Zoco yuhvi catyi sihin ndo vatyi tatu iyo minoo ra cua nducu ra cuhva tani tutu ra sihin ñazɨhɨ ra ta ñahñi cuatyi ña iyo sihin inga rayɨɨ, zoco cua coo cuatyi adulterio sii ña tatu zandoo yɨɨ ña sii ña ta quihin ña sii inga rayɨɨ. Ta ra cua tindaha sihin minoo ñaha zandoo yɨɨ sii, zavaha tucu maa ra cuatyi adulterio cuan.
Ña vaha sa tyiñaha yo Ndyoo
33 Ta sito tucu ndo vatyi i catyi ra Ndyoo sihin ñiyɨvɨ ta sa naha vatyi tatu sa tyiñaha ñu Ndyoo, cuñi si sa zavaha ñu cuhva catyi ñu.
34 Zoco yuhvi catyi sihin ndo vatyi ma cuaha xaan cahan ndo tatu cuñi ndo sa cua sino iñi ñiyɨvɨ sa cahan ndo. Ma catyi ndo: “Sito vaha Ndyoo.” Ma cahan ndo tuhun andɨvɨ vatyi yucuan cuu nu ndyaa maa ra Ndyoo.
35 Ma cahan ndo tuhun ñuu ñiyɨvɨ vatyi yucuan cuu nu sañi saha ra. Ta nu tuhun ñuu Jerusalén ta ma cahan ndo vatyi yucuan cuu ñuu ra Ndyoo, ra rey cahnu.
36 Ta nu tuhun xiñi ndo ta ma catyi ndo, vatyi maa ndo ta ma cuu zanducuisi ndo a zandutoon ndo numinoo ixi xiñi ndo sa ndisa.
37 Cuenda catyi ñi ndo: “Ndisa.” A catyi ndo: “Yɨvɨ.” Ta ñahñi ca sa cua cahan ndo. Tatu ñaa ca sa tuhva ndo cahan, zañaha si vatyi ña ndisa ndo.
Ma zavaha yo sa ña vaha sihin ñiyɨvɨ zavaha sa ña vaha sihin yo
38 Sa siñi tucu ndo cuhva i tyaa ra Moisés ta sa naha nu catyi si vatyi tatu cañi ñiyɨvɨ sii ndo ta zatɨvɨ ñu minoo sɨtɨ nuu ndo cuñi tucu si sa zatɨvɨ minoo ra cu tyiño sɨtɨ nuu ñu. A tatu coco ñu minoo noho ndo, zuun ñi sihin cuhva cuan cua ndoho maa ñu, ta cua quita minoo noho ñu.
39 Zoco yuhvi catyi sihin ndo: Ma zavaha ndo sa ña vaha sihin ñiyɨvɨ zavaha sa ña vaha sihin ndo. Tatu iyo ra cati minoo siyo xɨtun, cuhva ndɨhun inga siyo nacati ra.
40 A tatu iyo ra tyaa cuatyi saton nuu ra cu tyiño ta ñahñi cuatyun ta cuñi ra quindyaa ra camison, cuhva ndɨhun siqueton sii ra.
41 A tatu yoo ra zañiñi suun sa cuizon carga ra minoo kilómetro, cuizon sii si uu kilómetro.
42 Cuhvon sii yoo ra sica suun, ta tatu cua caca noo ñiyɨvɨ sa suun, ma catyun vatyi ma cuhvon.
Cuñi si sa cuñi yo sii ñiyɨvɨ xaan iñi sii yo
43 Ta sa siñi ndo cuhva tuhva ñiyɨvɨ catyi vatyi catyi ñu vatyi nacuñi xaan yo sii ra tahan yo, ta nacuxaan xaan yo ndyehe yo sii ra xaan iñi sii yo.
44 Zoco yuhvi catyi sihin ndo vatyi cuñi ndo sii ñu xaan iñi sii ndo. Vaha cahan ndo sihin ñiyɨvɨ cahan ndya vaha ñi sihin ndo. Zavaha ndo sa vaha sihin ñiyɨvɨ ña cuu ndyehe sii ndo. Ta cahan ndo sihin ra Ndyoo cuenda ñiyɨvɨ cahan cuehe sii ndo ta ñu zavaha sa ña vaha sihin ndo.
45 Tatu zavaha ndo tacuan, cua cuu ndo zehe ra Ndyoo Zutu yo sa ndisa cuii, ra ndya andɨvɨ, vatyi maa ra i tyaa ñicandyi, ta zandisi si nu yucu ñiyɨvɨ ña vaha ta ñiyɨvɨ vaha. Ta zacoon ra zavi zɨquɨ ñu vaha ta zɨquɨ ñu ña vaha.
46 Tatu ɨɨn ñi sii ñiyɨvɨ cuñi sii ndo cuñi tucu ndo, ñahñi sa vaha zavaha ndo cuhva cuan vatyi tacuan tucu zavaha ñiyɨvɨ quiñi iyo tañi ra tava xuhun cuenda ra ndyaca ñaha. (Ta quiñi xaan iyo ra cuan cuñi maa ndo.)
47 Ta tatu saha ndo ndyoo nacucumi ɨɨn ñi sii ra tahan ndo, ¿ñaa sa vaha zavaha ndo cuhva cuan? Ndya ñiyɨvɨ ña sito sii ra Ndyoo ta cahan ñu sihin tahan ñu cuhva cuan.
48 Cuu ndo ñiyɨvɨ ñahñi maa cuatyi. Tañi Zutu yo, ra ndyaa andɨvɨ, vatyi ñahñi maa cuatyi ra iyo caña ñi.