12
To̱ꞌon yóꞌo káꞌa̱n ndí xa̱ꞌni na ta̱Jacobo ta chi̱kaa̱ na ta̱Pedro ini veꞌe ka̱a
Ta mi̱i kui̱ya̱ saá ta̱rey Herodes Agripa ki̱xáꞌá ra sáxo̱ꞌvi̱ ní ra sava ni̱vi na ndíko̱n yichi̱ ta̱Jesús. Ta xa̱ꞌnda chiño ra ndí xíꞌin espada kaꞌni na ta̱Jacobo, ta̱a ta̱ xi̱kuu ñii ta̱ u̱xu̱ o̱vi̱ ta̱ ni̱xika xíꞌin ta̱Jesús, ta xi̱kuu ra ñani ta̱apóstol Juan. Tá ta̱rey Herodes ku̱nda̱a̱ ini ra ndí najudío na táku̱ ñoo Jerusalén kúsii̱ ní ini na xa̱ꞌa̱ ña ni̱xiꞌi̱ ta̱Jacobo, ta saá xa̱ꞌnda chiño ra ña tiin na ta̱Pedro ta chikaa̱ na ra ini veꞌe ka̱a. Ñayóꞌo ke̱ꞌé na tá xa ni̱to̱nda̱a yatin ki̱vi̱ ña sákana najudío viko̱ Pascua,* ta ñii semana viko̱ yóꞌo najudío xíxi na si̱ta̱ va̱ꞌa ña o̱n ko̱ó levadura kómí. Ta saá ta̱rey Herodes xa̱ꞌnda chiño ra no̱o̱ ko̱mi̱ tiꞌvi natropa ña kundaa va̱ꞌa na ta̱Pedro ini veꞌe ka̱a. Ko̱mi̱ natropa kúu ñii tiꞌvi, ta ñii tiꞌvi nayóꞌo yóo na ndáa na ta̱Pedro i̱ño̱ hora, ta saá ndíko̱n va̱xi inka̱ tiꞌvi, ta ñii ñii tiꞌvi natropa yóꞌo ndáa na ra i̱ño̱ hora, ta saá xi̱no̱ ñii ki̱vi̱. Xa̱ni si̱ni̱ ta̱rey Herodes táná ndiꞌi viko̱ Pascua, ta saá tava ra ta̱Pedro veꞌe ka̱a, ta kasa nani ra xa̱ꞌa̱ kua̱chi ra no̱o̱ ni̱vi. Ta ta̱Pedro yóo ra nákaa̱ ra ini veꞌe ka̱a, ta ni̱vi na ndíko̱n yichi̱ ta̱Jesús xíꞌin ña ndinoꞌo ní ini na káꞌa̱n na, xáku ndáꞌví na no̱o̱ Ndios ña chindeé ra ta̱Pedro.
To̱ꞌon yóꞌo káꞌa̱n ndasaá ke̱e ta̱Pedro ini veꞌe ka̱a
Ta ni̱to̱nda̱a ñoó, ta ta̱rey Herodes xa chi̱tóni̱ ra inka̱ ki̱vi̱ tava ra ta̱Pedro ini veꞌe ka̱a, ña ko̱ꞌo̱n ra kundichi ra no̱o̱ ni̱vi, ta kasa nani ta̱rey yóꞌo xa̱ꞌa̱ kua̱chi ra. Ta mi̱i ñoó yóꞌo yóo ta̱Pedro kísi̱n ra ma̱ꞌñó o̱vi̱ natropa, chi nóꞌni si̱ko̱n ndaꞌa̱ kuaꞌá ra xíꞌin cadena ña nóꞌni si̱ko̱n ndaꞌa̱ ñii ta̱tropa xíꞌin ra, ta nóꞌni si̱ko̱n ndaꞌa̱ yitin ra xíꞌin inka̱ cadena ña nóꞌni si̱ko̱n ndaꞌa̱ inka̱ ta̱tropa xíꞌin ra, ta inka̱ o̱vi̱ natropa yóo na ndáa na yéꞌé veꞌe ka̱a yóꞌo. Ta xatiꞌva ni̱ti̱vi ñii ñaángel ña ki̱xi no̱o̱ Ndios, ta náyeꞌe tívi ini veꞌe ka̱a. Ta ñaángel xíꞌin ndaꞌa̱ ña sa̱kanda loꞌo ña sii̱n ta̱Pedro, ta sa̱nakáxín ña ini ra. Ta ni̱ka̱ꞌa̱n ñaángel xíꞌin ra, káchí ña saá:
―¡Kama ún! ¡Nakundichi ún vitin!
Ta saá xa̱ndi̱ko̱n na̱ko̱yo cadena ña xi̱noꞌni si̱ko̱n ndaꞌa̱ ta̱Pedro. Ta ni̱ka̱ꞌa̱n ñaángel xíꞌin ra:
―Nakundixin ún tiko̱to̱ ún, ta nataan ún ndu̱xa̱n xa̱ꞌa̱ ún.
Tá ke̱ꞌé ta̱Pedro saá, ta tuku ni̱ka̱ꞌa̱n ñaángel xíꞌin ra:
―Nakundixin ún capa ún, ta naꞌa, kixi ún sa̱ta̱ i̱ ―káchí ñaángel xíꞌin ta̱Pedro.
Ta saá xi̱ndiko̱n ta̱Pedro sa̱ta̱ ñaángel, ke̱ta ra veꞌe ka̱a. Ta o̱n vása ní‑kunda̱a̱ ini ta̱Pedro án ña ndixa kúu ña ndí ñii ñaángel ki̱xaa̱ ña no̱o̱ ra ta chíndeé ña ra, chi kuiti xáni si̱ni̱ ra ndí ñii ña ni̱ti̱vi no̱o̱ ra kúu ña. 10 Ta ñaángel xíꞌin ta̱Pedro kua̱ꞌa̱n na, ta ni̱yaꞌa na no̱o̱ yóo ta̱tropa ta̱no̱ó, ta saá ni̱yaꞌa na no̱o̱ yóo ta̱tropa ta̱o̱vi̱, ta saá yáꞌa na kua̱ꞌa̱n na no̱o̱ yóo yéꞌé veꞌe ka̱a, ta saá na̱xo̱na̱ mi̱i yéꞌé ka̱a ña káꞌno yóꞌo, ta ke̱e na kua̱ꞌa̱n ndíka̱ na yichi̱ ñoo yóꞌo. Tá kua̱ꞌa̱n loꞌo na, ta ñaángel sa̱ndakoo matóꞌón ña ta̱Pedro. 11 Ta saá na̱káxín ini ta̱Pedro, ta ku̱nda̱a̱ va̱ꞌa ini ra yu kúu ña ndo̱ꞌo ra. Ta ni̱ka̱ꞌa̱n ra xíꞌin mi̱i ra, káchí ra saá:
―Vitin kúnda̱a̱ va̱ꞌa ini yó ndí Ndios ndixa ti̱ꞌví ra ñii ñaángel ña ki̱xi ña sa̱ka̱ku ña mi̱i yó no̱o̱ ndee̱ ta̱Herodes, ta no̱o̱ ña o̱n váꞌa ña kóni keꞌé najudío xíꞌin yó ―káchí ta̱Pedro, káꞌa̱n ra xíꞌin mi̱i ra.
12 Tá ndi̱ꞌi ku̱nda̱a̱ ini ra ñayóꞌo, ta saá na̱kiꞌin ra yichi̱ ta ni̱xaa̱ ra veꞌe ñáMaría, ñá kúu siꞌí ta̱Juan Marcos. Veꞌe ñáyóꞌo na̱kutáꞌan kua̱ꞌa̱ ní ni̱vi na ndíko̱n yichi̱ ta̱Jesús, ta yóo na káꞌa̱n na ndúkú na no̱o̱ Ndios xa̱ꞌa̱ ta̱Pedro. 13 Ta ki̱xaa̱ ta̱Pedro veꞌe yóꞌo, ta ka̱na ra ni̱vi na veꞌe yóꞌo, ta ki̱xi ñii ñaꞌa̱ ñá na̱ní Rode, ñá kísa chiño no̱o̱ naveꞌe yóꞌo kúu ñá. Ki̱xi ñá koto ñá yu kúu na kána. 14 Ta na̱koni ñá to̱ꞌon ta̱Pedro kúu ña, ta na̱ndoso ñá nakuiná ñá yéꞌé, saá chi kúsii̱ ní ini ñá xa̱ꞌa̱ ña ki̱xaa̱ ta̱Pedro. Ta kama ndi̱kó ñá kua̱ꞌa̱n ñá ndato̱ꞌon ñá xíꞌin na ndóo ini veꞌe ndí ñíndichi ta̱Pedro yéꞌé.
15 Ta ni̱vi na yóo yóꞌo o̱n vása kándixa na to̱ꞌon ña káꞌa̱n ñá, ta ni̱ka̱ꞌa̱n na xíꞌin ñá, káchí na saá:
―Ñá sána si̱ni̱ kúu yóꞌó ―káchí na xíꞌin ñá.
Ta nda̱kuii̱n ñá, ni̱ka̱ꞌa̱n ñá:
―Mi̱i ña ndixa nda̱a̱ kúu ña káꞌa̱n i̱ xíꞌin ndó ndí ta̱Pedro kúu ta̱ ñíndichi yéꞌé.
Ta tuku nda̱kuii̱n na, káꞌa̱n na xíꞌin ñá:
―O̱n si̱ví ta̱Pedro kúu ra. Ndá kuiti níma̱ ta̱Pedro kúu ña ―káchí na xíꞌin ñá.
16 Tá mií káꞌa̱n ka̱ na, ta ta̱Pedro ñíndichi yéꞌé, ta o̱n vása sándakoo ra kána ra ni̱vi veꞌe yóꞌo. Ta saá ni̱xa̱ꞌa̱n na na̱koná na yéꞌé. Tá xi̱ni na ndí ndixa ta̱Pedro kúu ra, ta na̱kaꞌnda ní ini na xíto na no̱o̱ ra. 17 Ta ni̱xika ndaꞌa̱ ta̱Pedro no̱o̱ na ña o̱n ka̱ꞌa̱n ka̱ na nda̱ ñii to̱ꞌon. Ta saá na̱kuiná na yéꞌé, ta ni̱ki̱ꞌvi ra ini veꞌe, ta ki̱xáꞌá ra ndáto̱ꞌon ra xíꞌin na ndasaá ke̱ꞌé Ndios ñava̱ꞌa xíꞌin ra ña ku̱chiño kee ndíka̱ ra veꞌe ka̱a. Tá ndi̱ꞌi nda̱to̱ꞌon ta̱Pedro to̱ꞌon yóꞌo, ta ni̱ka̱ꞌa̱n ka̱ ra xíꞌin na, káchí ra saá:
―Ta xíꞌin ta̱Santiago ta xíꞌin inka̱ nañani yó ta xíꞌin náki̱ꞌva̱ yó na kándixa ta̱Jesús, ndato̱ꞌon ndó ndiꞌi ña ndo̱ꞌo i̱ ―káchí ta̱Pedro xíꞌin na.
Tá ndi̱ꞌi ñayóꞌo, ta ke̱e ta̱Pedro, kua̱ꞌa̱n ra inka̱ xiiña.
18 Ni̱ti̱vi inka̱ ki̱vi̱, ta ndiꞌi natropa na ndáa veꞌe ka̱a, na̱kaꞌnda ní ini na chi o̱n ko̱ó ka̱ ta̱Pedro ini veꞌe ka̱a, ta ñii síso̱ na ndáka̱ to̱ꞌon táꞌan na ndasaá kúu ke̱ta ra veꞌe ka̱a yóꞌo. 19 Ta ta̱rey Herodes xa̱ꞌnda chiño ra no̱o̱ inka̱ natropa ña ko̱ꞌo̱n na nandukú na ta̱Pedro. Ta ni̱xa̱ꞌa̱n na, ta ni̱‑kuchiño naníꞌi na ra. Ta saá ta̱rey Herodes ka̱na ra natropa na xi̱kuu na xi̱ndaa ta̱Pedro, va̱xi na no̱o̱ ra. Tá ki̱xaa̱ na no̱o̱ ra, ta ni̱nda̱ka̱ to̱ꞌon va̱ꞌa ra na ndasaá kuchiño ke̱ta ta̱a ta̱ xi̱nakaa̱ ini veꞌe ka̱a. Ta ndi̱ꞌi ni̱ka̱ꞌa̱n ra xíꞌin natropa yóꞌo, ta saá xa̱ꞌnda chiño ra ña kivi̱ ndiꞌi nayóꞌo na xi̱kuu na xi̱ndaa ta̱Pedro ini veꞌe ka̱a, chi xáni si̱ni̱ ra ndí nayóꞌo kúu na ta̱xi ke̱ta ta̱Pedro. Ta ni̱yaꞌa loꞌo ki̱vi̱, ta saá ta̱rey Herodes ke̱e ra ñoo estado Judea ta kua̱ꞌa̱n ra nda̱ ñoo Cesarea kutaku̱ ra.
To̱ꞌon yóꞌo káꞌa̱n ndasaá ni̱xiꞌi̱ ta̱rey Herodes
20 Ta ta̱rey Herodes sáa̱ ní ini ra xíni ra ni̱vi nañoo Tiro xíꞌin nañoo Sidón. Ta saá nañoo yóꞌo na̱kutáꞌan na, ta ni̱ka̱ꞌa̱n táꞌan na ndasaá koo keꞌé na ña tuku nakutáꞌan va̱ꞌa na xíꞌin ta̱rey yóꞌo. Ta ni̱xi̱yo ñii ta̱káꞌno, ta̱a ta̱ ndíso chiño xíꞌin kua̱ꞌa̱ ní chiño ta̱rey Herodes kúu ra, ta ta̱yóꞌo na̱ní ra Blasto. Ta ni̱vi nañoo Tiro xíꞌin nañoo Sidón ni̱xaa̱ na no̱o̱ ta̱Blasto, ta ni̱ka̱ꞌa̱n na xíꞌin ra ndúkú na no̱o̱ ra ña chindeé ra na ña kuchiño nakutáꞌan va̱ꞌa na xíꞌin ta̱rey. Saá chi kua̱ꞌa̱ ní ña xíni̱ ñóꞌó ni̱vi nañoo Tiro xíꞌin nañoo Sidón kúu ña sáta na no̱o̱ ni̱vi na táku̱ ñoo no̱o̱ xáꞌnda chiño ta̱rey Herodes. 21 Ta saá ta̱rey Herodes ñii ki̱vi̱ na̱koo yuꞌú ra ña nakutáꞌan ra xíꞌin ni̱vi nañoo Tiro xíꞌin nañoo Sidón, ta na̱kundixin ra tiko̱to̱ va̱ꞌa ña livi ndíxin mi̱i narey, ta xi̱koo ra táyi̱ káꞌno tón to̱ꞌó ta ni̱ka̱ꞌa̱n ra xíꞌin ni̱vi na na̱kutáꞌan yóꞌo. 22 Tá xi̱ni̱ so̱ꞌo na to̱ꞌon káꞌa̱n ra, ta xíꞌin ndiꞌi ndee̱ na ni̱ka̱ꞌa̱n na, káchí na saá:
―O̱n si̱ví ta̱a ñoyívi yóꞌo kúu ta̱a ta̱ káꞌa̱n yóꞌo, chi ñii ndios kúu ña káꞌa̱n yóꞌo ―káchí na, káꞌa̱n na xa̱ꞌa̱ ta̱rey Herodes.
23 Tá mií xa̱ndi̱ko̱n saá ñii ñaángel sa̱takuéꞌe̱ ña xíꞌin kue̱ꞌe̱ tikusú ta̱Herodes yóꞌo, ta ni̱xiꞌi̱ ra. Saá ni̱ndoꞌo ra chi kóni ra nakiꞌin ra ñato̱ꞌó ña kúu ñato̱ꞌó Ndios.
24 Ta to̱ꞌon va̱ꞌa Ndios ña káꞌa̱n xa̱ꞌa̱ Jesucristo ni̱xi̱ta̱ níꞌnó ka̱ ña, ta kua̱ꞌa̱ ní ka̱ ni̱vi ka̱ndixa na ña.
25 Tá ta̱Bernabé xíꞌin ta̱Saulo sa̱ndiꞌi na chiño ke̱ꞌé na ñoo Jerusalén, ta ke̱e na kua̱noꞌo̱ na ñoo Antioquía, ta kua̱ꞌa̱n ta̱Juan xíꞌin na, ta inka̱ ki̱vi̱ ta̱Juan yóꞌo kúu Marcos.
* 12:3 Pascua najudío kána ña u̱xa̱ ki̱vi̱ xa̱ꞌa̱ ña nákáꞌán na ndasaá Ndios sa̱ka̱ku ra naxi̱i̱ síkuá na no̱o̱ nañoo Egipto kui̱ya̱ xi̱na̱ꞌá. 12:17 Ta̱Santiago, inka̱ ki̱vi̱ ra kúu Jacobo.