21
Nu cuahán ra Pablo ñuu Jerusalén
1 Tacan tan nacoo̱ ndi tsi ra hermano naha ra tan quɨhvɨ̱ ndi tsitsi yutun ndoo. Tan cuahán ndi ndoo ityi ñi nda Cos, iin ñuhu luhlu tsa canyií mahñu ndutya ñuhu. Tan tsa inga quɨvɨ tsaa̱ ndi nda Rodas tsa cuví inga ñuhu luhlu ñi. Tacan tan cuahán ndi nda ñuu Pátara.
2 Tan ñuu Pátara, nyehe̱ ndi inga yutun ndoo tsa cuahán nda Fenicia. Tan quɨhvɨ̱ ndi tsitsi can, tacan tan cuahán ndi.
3 Tan ityi nu cuahán ndi, nyehe̱ ndi nu canyií ñuhu Chipre ityi ndaha satyin yo. Tan yaha̱ ñi ndi cuahán ndi ityi nuu ca, nda ityi Siria. Tan tsaa̱ ndi nda ñuu Tiro tyin ican cua tava ra naha ndaha tyiñu tsa yɨhɨ́ tsitsi yutun ndoo can.
4 Tan tsa nañihi̱ ndi tsi nyɨvɨ yɨhɨ́ cuenda Nyoo ñuu can, ndoo̱ ndi tsihin ñi utsa quɨvɨ. Tan catyí ñi tsihin ra Pablo tyin ña taahán tsi tsa cuhun ra ñuu Jerusalén tyin tacan caha̱n Tatyi Ii Nyoo tsihin ñi.
5 Maa tyin tsa quita̱ utsa quɨvɨ can, quita̱ ndi ñuu can. Tan nu cua quita ndi tandɨhɨ ra hermano naha ra tsihin ñasɨɨhɨ ra naha tan tsihin sehe ra naha tsindaca̱ ñi tsi ndi nda cuenda yuhu ñuu. Tan nu nyɨtɨ yuhu ndutya ñuhu can tsicuɨñɨ̱ tsɨtɨ ndi, tan tsica̱n tahvi ndi tsi Nyoo.
6 Tacan tan tsinumi̱ nyaa tahan ndi tsi ndi. Tsahan quɨhvɨ̱ ndi tsitsi yutun ndoo. Tan ra hermano can naha ra cuanuhu̱ ra naha yuvehe ra naha.
7 Tan tsa quee̱ ndi ñuu Tiro, cuahán ndi nda ñuu Tolemaida. Tan ican tsaha̱ ndi nacumi tsi nyɨvɨ yɨhɨ́ cuenda ra Cristo. Tan ndoo̱ ndi tsihin ñi iin quɨvɨ.
8 Tan tsa inga quɨvɨ quita̱ ndi cuahán ndi nda ñuu Cesarea. Tan ican tsaha̱n ndi vehe ra Felipe, ra tsa jacotó xaan tsi nyɨvɨ nácaa jacacú Nyoo tsi yo. Cuví ra iin ra nyisó tyiñu vehe ñuhu tsitsi tsa utsa taahan ra naha. Tan ndoo̱ ndi yuvehe ra.
9 Ra Felipe, iyó cumi taahan ñi cuatyi sehe ra tsa ñaha ca tandaha. Tan ndusu yuhu Nyoo cuví ñi.
10 Tan tsa cuaha ñi quɨvɨ tsa yucú ndi ican, tan tsaa̱ iin ndusu yuhu nyoo tsa quee̱ nda Judea. Nañí ra Agabo.
11 Quitsi̱ nyehe̱ ra nu yucú ndi. Tan quihi̱n ra cinturón ra Pablo, tsáhñi̱ ra tsaha ra tan ndaha ra, tan catyí ra:
―Tatyi Ii Nyoo catyi̱ tsihin yu tyin tyehen cua cunuhñi tsitoho cinturón ihya nda ñuu Jerusalén. Tan cua cuhva cuenda nyɨvɨ Israel tsi ra tsi ra inga ñuu naha ra ―catyí ra Agabo.
12 Tsa tsiñi̱ ndi tsa caahán ra, nyuhu tan ra ñuu Cesarea naha ra caahán ndaahvi ndi tsihin ra Pablo na ña cuhun ra ñuu Jerusalén.
13 Maa tyin ra Pablo catyí ra:
―¿Nacuenda tsacú ndo tan janducuiihyá ndo iñi yu? Yuhu nduve cuenda yu. Ndi maa tsa cua cunuhñi yu, ndi maa cahñi ra naha tsi yu, maa tyin cuhun yu tyiñu tsa cuenda Jutu Mañi yo Jesús ―catyí ra tsihin ndi.
14 Tan tsa nyehe̱ ndi tyin ña cuvi̱ tsa jaha̱ ndi tsi ra, jaña̱ ndi. Tan catyí ndi:
―Na cuvi maa cuhva cuñí Jutu Mañi yo.
15 Tsa yaha̱ yacan na ica vaha̱ ndi tsi ndi tan cuahán ndi nda ñuu Jerusalén.
16 Tan cuahán taahan ra ñuu Cesarea ra yɨhɨ́ cuenda ra Cristo, tsihin ndi. Tan cuahán tucu iin ra ñuhu Chipre. Nañí ra Mnasón. Cuaha xaan cuiya tsinú iñi ra tsi ra Cristo. Tan tsindaca̱ ra tsi ndi yuvehe ra tsa iyó ñuu Jerusalén tyin cuyucu ndi.
Nu cua nyehe ra Pablo nu nyií ra Jacobo
17 Tsa tsaa̱ ndi ñuu Jerusalén, nyɨvɨ yɨhɨ́ cuenda ra Cristo sɨɨ xaan cuñí ñi caahán ñi tsihin ndi.
18 Tan inga quɨvɨ can cuahán ndi tsihin ra Pablo cua nyehe ndi nu nyií ra Jacobo. Tan ican yucú tucu tandɨhɨ ra cuví ityi nuu tsihin nyɨvɨ vehe ñuhu.
19 Tsaha̱ ra Pablo nacumi tsi ra naha. Yaha̱ can tan nacatyi̱ tuhun ra tandɨhɨ nácaa tsatyiñu̱ Nyoo tsi ra nu caha̱n ra tuhun Nyoo tsihin nyɨvɨ tsa ñavin nyɨvɨ Israel cuví.
20 Tsa tsiñi̱ ra naha tuhun ihya, jacahnu̱ ra naha tsi Nyoo, tan catyí ra naha tsihin ra Pablo:
―Vaha yañi, nyehé un tyin cuaha xaan nyɨvɨ Israel tsinú iñi tsi ra Cristo. Tan tandɨhɨ ñi catyí ñi tyin taahán tsi tsa javaha yo cuhva catyí ley tsa tyaa̱ ra Moisés.
21 Tan ñihi̱ tuhun ñi tyin yooho jacuahá un tsi tandɨhɨ nyɨvɨ Israel tsa iyó inga ñuu tyin na ña cuita ca iñi ñi ley tsa jacuaha̱ ra Moisés, tan catyí tucu un tsihin ñi tyin ña cuñí ca tsi tsa cunyaa tuñi Nyoo tsi sehe yɨɨ ñi, tan ndi ña cua javaha ca ñi tuhun tsahnu cuhva tsa iyó maa yo taha̱n tsanaha.
22 ¿Nacaa javaha yo vityin? Tyin nyɨvɨ cua ñihi tuhun ñi tyin tsaa̱ un ihya.
23 Vaha taxin ca tsa javaha un tsa cua cahan ndi tsihin un. Ihya iyó cumi taahan rayɨɨ tsa nyaá javaha tsa catyi̱ ra tsihin Nyoo tyin cua javaha ra naha.
24 Cu̱aahan tsihin ra naha na nduvaha un nuu Nyoo tsihin ra naha. Tan tya̱hvi un tsa taahán tsi tyahvi ra naha. Tacan tan maa ra naha cua xatya ndɨɨ ra naha jiñi ra naha cuhva catyí ley. Tan tsa javaha un tacan, tan coto tandɨhɨ nyɨvɨ tyin ña nditsa tsa caahán ñi sɨquɨ un, tyin cua nyehe ñi tyin ña nacoo̱ un ley tsa tyaa̱ ra Moisés.
25 Tan tsa cuenda nyɨvɨ tsa ñavin nyɨvɨ Israel cuví, tan tsinu̱ iñi ñi tsi ra Cristo, tsa jacuhu̱n ndi tutu tsi ñi, tan catyi̱ ndi tsihin ñi tyin ña taahán tsi caca xaan iñi ñi tsa cuenda ley can. Catyí ndi tyin ña cua catsi ñi cuñu tsa jamañi̱ nyɨvɨ tsi tsitoho. Ndi ña cua catsi ñi nɨñɨ quɨtɨ, tan ndi cuñu quɨtɨ tsa cava̱ ñi jucun tan ña tsatɨ̱ nɨñɨ tɨ. Tan ndi intuhun ra naha tan ña caca nuu ra naha tsihin ñaha tan ndi ñiñaha tan ña caca nuu ñi tsihin rayɨɨ ―catyí ra tsahnu vehe ñuhu can naha ra tsihin ra Pablo.
Nu quitsaha̱ caahán yuhu tahan nyɨvɨ Israel sɨquɨ ra Pablo
26 Tacan tan tsa tuvi̱ inga quɨvɨ tan cuahán ra Pablo tsihin tandɨhɨ tsa cumi taahan ra can naha ra. Tan janduvaha̱ ra tsi ra nuu Nyoo iin caa ñi tsihin ra can naha ra. Tacan tan quɨhvɨ̱ ra tsitsi vehe ñuhu cahnu tyin jacoto ra cuví jutu ama cundɨhɨ tsa utsa quɨvɨ tsa nduvaha tsa cumi taahan ra can naha ra, tan cua jamañi ra tsa jamañi ra nuu Nyoo.
27 Tacan tan tsa cuñí ndɨhɨ tsa utsa quɨvɨ can, tan taahan ra Israel tsa quee̱ nda Asia nyehe̱ ra naha tsi ra Pablo tsitsi vehe ñuhu. Tan cuvaa̱ xaan tandɨhɨ nyɨvɨ jaha̱ ra naha, tan tɨɨ̱n ra naha tsi ra Pablo.
28 Tan caná tsaa ra naha tan catyí ra naha:
―Nyooho nyɨvɨ Israel, ja̱tyinyee ndo tsi ndi. Juvin ra ihya cuví ra tsa tsicá nuu tandɨhɨ ñi ityi. Tan jacuahá ra tsi tandɨhɨ nyɨvɨ. Catyí ra tyin ña vaha cuhva iyó yo. Tan catyí ra tyin ña vaha ley tsa tyaa̱ ra Moisés, tan ña vaha vehe ñuhu ihya. Tan inga tucu tuhun tyin tyihi̱ ra tsi juhva ra Grecia naha ra tsitsi vehe ñuhu yo tan ihya nu ii cuví tsi tan vatsí jatɨvɨ́ ra naha ―catyí ra naha caná tsaa ra naha.
29 Tacan catyi̱ ra naha tyin nda nu quitsi̱ tsi nyehe̱ ra naha tsi ra Pablo tsitsi ñuu, tsicá nuu ra tsihin iin ra ñuu Éfeso tsa nañí Trófimo. Tan cuñí maa ra naha tyin ra Pablo tsindaca̱ tsi ra tsitsi vehe ñuhu.
30 Tan tandɨhɨ nyɨvɨ ñuu quitsaha̱ cuvaá ñi. Tan tsinú xaan ñi tsaa̱ ñi. Tacan tan tɨɨ̱n ñi tsi ra Pablo. Tan ixta̱ caa ñi tsi ra cua ndaca ñi ityi tsata vehe ñuhu, tan numi ñi nacasɨ̱ ñi yuvehe ñuhu can.
31 Tsa cuñí cahñi ñi tsi ra, tan ñihi̱ tuhun ra comandante cuenda andaru tyin tandɨhɨ nyɨvɨ ñuu Jerusalén iyo xaan caahán yuhu tahan ñi.
32 Tacan tan ra comandante can jandu ii̱n ra tsi ra capitán naha ra tan tsihin andaru naha ra. Tan tsinú ra naha cuahán ra naha nu yucú nyɨvɨ. Cuhva tsa nyehe̱ ñi tsi ra comandante can tsihin andaru can naha ra, jaña̱ ñi tsa cañí ñi tsi ra Pablo.
33 Tacan tan natuhva̱ ra comandante can nu nyií ra Pablo. Tan tava̱ tyiñu ra tsi andaru naha ra tyin na tɨɨn ra naha tsi ra, tan na cuhñi ra naha tsi ra tsihin uvi taahan cadena. Yaha̱ can tan tsica̱ tuhun ra comandante can tsi ra yóo ra cuví ra, tan náa javaha̱ ra.
34 Maa tyin nyɨvɨ sɨɨn sɨɨn tuhun caná tsaa ñi. Tan ra comandante can ña cutuñí maa iñi ra tsa cuenda tsatyin ñihi xaan cuvaá jahá ñi. Tan tava̱ tyiñu ra tsi andaru tyin cundaca ra naha tsi ra Pablo nda vehe nu yucú andaru.
35 Cuhva tsa tsaa̱ ra naha nu cuayɨ vehe can, tan quitsaha̱ nducañá nyɨvɨ tan ña cuví ca caca ra Pablo jahá ñi. Yacan cuenda tyiso̱ soco andaru can naha ra tsi ra.
36 Tyin tandɨhɨ ñi nyicún ñi tsi ra naha, tan caná tsaa ñi tan catyí ñi:
―¡Na cúu ra! ―catyí ñi.
Nu juvin ñi maa ra Pablo jacacú tsi ra nuu nyɨvɨ
37 Cuhva tsa cua tyihi ra naha tsi ra Pablo tsitsi vehe can, tan quitsaha̱ caahán ra tsihin ra comandante:
―¿A cuhva un tsa cahan yu tsihin un? ―catyí ra tsihin ra.
Tan ra comandante can catyí ra tsihin ra:
―¿A cuví caahán un yuhu griego?
38 Tun tacan caa, ñavin yooho cuví ra ñuu Egipto tsa quitsi̱ quɨvɨ can tan jacañi̱ tahan ra tsi nyɨvɨ sɨquɨ ra ndacá ñaha tan tava̱ ra cumi mil ra tsahñí ndɨyɨ tsindaca̱ ra tsi ra naha ityi ñuhu ityi ―catyí ra comandante can tsihin ra Pablo.
39 Tacan tan ra Pablo catyí ra tsihin ra:
―Yuhu ra Israel cuví yu tan cacu̱ yu ñuu Tarso tsa cuví iin ñuu cahnu ityi Cilicia. Maa tyin ja̱ha tumañi iñi cu̱hva un ndatu cahan yu luxu tsihin nyɨvɨ ―catyí ra Pablo tsihin ra comandante.
40 Tacan tan tsa tsaha̱ ra comandante can ndatu tsi ra, nduvita̱ nyityi ra nu cuayɨ can tan javaha̱ ra iin seña tyin na cutaxin ñi. Tan tsa cutaxi̱n nyɨvɨ quitsaha̱ caahán ra tsihin yuhu hebreo, tan catyí ra: