21
Nu cuahán ra Jesús ñuu Jerusalén
(Mr. 11.1-11; Lc. 19.28-40; Jn. 12.12-19)
1 Tsa cua tsaa ra naha ñuu Jerusalén, tan tsaa̱ ra naha ñuu Betfagé, yatyin ñi yucú Olivo nu iyó yutun olivo. Tacan tan tava̱ tyiñu ra Jesús tsi uvi ra tsicá tsihin ra.
2 Tan catyí ra tsihin ra naha:
―Cu̱aahan ndo ñuu tsa canyií ityi nuu ihya. Tan ican cua ñihi ndo iin urru sɨɨhɨ, nuuhñí tɨ. Tan ndacá tɨ iin urru luhlu. Nda̱tsi ndo tsi tɨ, tan quitsi̱ ndaca ndo tsi tɨ naha tɨ tsi yu.
3 Tan tatun yóo tsicá tuhun tsi ndo: “¿Náa cuú ndo tsi tɨ naha tɨ?”, tan ca̱tyi ndo tsihin ñi: “Tyin tsiñí ñuhu tɨ naha tɨ tsi maa ra ndacá ñaha, maa tyin numi ñi cua quitsi ndaca nyico ndi tsi tɨ naha tɨ”, ca̱tyi ndo tsihin ñi ―catyí ra.
4 Tacan cuvi̱ tyin cundaa tsa caha̱n ra cuvi̱ ndusu yuhu Jutu Mañi yo taha̱n tsanaha nu catyi̱ ra tyehen:
5 Ca̱han ndo tsihin nyɨvɨ ñuu Sión:
“Nye̱he ndo, vatsí rey ndo nu iyó ndo.
Ndaahvi ñi vatsí ra yosó ra iin urru luhlu, sehe iin quɨtɨ tsa tuhvá nyisó carga”, catyi̱ ra cuvi̱ ndusu yuhu Nyoo can.
6 Tacan tan cuahán ra tsicá tsihin ra Jesús, tan javaha̱ ra naha tumaa tsa caha̱n ra tsihin ra naha.
7 Quitsi̱ ndaca ra naha tsi tɨ tsihin sɨhɨ tɨ. Tan tyiso̱ ra naha jahma ra naha tsata tɨ, tan ndaa̱ ra Jesús tsi tɨ.
8 Tan cuaha xaan nyɨvɨ tsaqui̱n ñi jahma ñi nu ñuhu ityi nu cuahán ra, tan inga ñi tsahnya̱ ñi ndaha yutun tsaqui̱n ñi tsitsi ityi.
9 Tan nyɨvɨ tsa cuahán ityi nuu tan ityi tsata, quitsaha̱ caná tsaa ñi tan catyí ñi:
―¡Cahnu xaan cuví ra cuví tata ra rey David! ¡Cahnu xaan cuví ra tsa jaquitsi̱ Jutu Mañi yo Nyoo! ¡Tan na jacahnu yo tsi Nyoo ra nyaá gloria! ―catyí ñi.
10 Cuhva tsa tsaa̱ ra Jesús ñuu Jerusalén can, tandɨhɨ maa nyɨvɨ ñuu quitsaha̱ cuvaá jahá ñi, tan cuaha xaan ñi tsicá tuhun tahan ñi tsi ñi, tan catyí ñi:
―¿Yóo ra cuví ra ihya?
11 Tan catyí ñi:
―Ra Jesús, ra cuví ndusu yuhu Nyoo, ra ñuu Nazaret tsa canyií Galilea cuví ra ―catyí ñi.
Nu tava̱ ra Jesús tsi nyɨvɨ xicó tsitsi vehe ñuhu cahnu
(Mr. 11.15-19; Lc. 19.45-48; Jn. 2.13-22)
12 Yaha̱ can tan quɨhvɨ̱ ra Jesús tsitsi vehe ñuhu cahnu Nyoo. Tan tava̱ ra tsi tandɨhɨ nyɨvɨ jatá tan xicó ican. Tan janduva̱ ra mesa nu nasamá ñi xuhun. Tan janduva̱ ra tyayu nu xicó ñi paloma.
13 Tan catyí ra tsihin nyɨvɨ:
―Nu tutu Nyoo catyí tyin vehe Nyoo, nu tsicán tahvi yo tsi ra cuví tsi, tan tacan cua cunañi tsi. Tan nyooho jananduvi̱ ndo vehe ihya, vehe ñasuhu ―catyí ra tsihin ñi.
14 Tan tsa tsito̱ juhva ra cuaa tan ra coxo naha ra tyin nyií ra Jesús tsitsi vehe ñuhu cahnu, quɨhvɨ̱ ra naha tan janduvaha̱ ra Jesús tsi ra naha.
15 Tan nyehe̱ ra jutu tsa cuví ityi nuu naha ra tan ra maestro cuenda ley vehe ñuhu cahnu naha ra tyin javaha̱ ra Jesús tsa iyo. Tan tsiñi̱ ra naha tyin caná tsaa tsa nyihi tsitsi vehe ñuhu, tan catyí tsa nyihi can:
―¡Cahnu xaan cuví ra cuví tata ra rey David! ―catyí tsi naha tsi.
Tacan tan cuxaa̱n ra naha tsa tsiñi̱ ra naha tsa caahán tsa nyihi can.
16 Tan catyí ra naha tsihin ra Jesús:
―¿A tsiñí un tsa caahán tsa nyihi can?
Tan nacaha̱n ra Jesús tan catyí ra:
―Tsiñí yu. Maa tyin ¿a ñaha ca cahvi nyooho nu tutu Nyoo nu catyí tsi tyehen?
Jutu Mañi yu, tsa nyihi tan lee tsa ndi tyaxín sɨɨ xaan tsitá tsi naha tsi jahá un.
Tan vaha xaan jacahnú tsi tsi un, catyí tsi, ―catyí ra Jesús.
17 Tacan tan nacoo̱ ra tsi ra naha, tan quita̱ ra ñuu can cuahán ra ñuu Betania. Tan ican ndoo̱ ra tsacuaa can.
Nu caha̱n ra Jesús tsi yutun higo tsa ña tsahá tsɨtɨ
(Mr. 11.12-14, 20-26)
18 Tan tsa tuvi cuii ñi inga quɨvɨ can, vatsí nyico ra Jesús nda ñuu Jerusalén, tan tsaa̱ soco tsi ra.
19 Tan nyehe̱ ra nyaá iin yutun higo yatyin ñi yuhu ityi can. Tan natuhva̱ ra nu nyaá tun, maa tyin nduve maa náa nañihi̱ ra nuu tun. Maa ñi ndaha tun iñi. Tacan tan catyí ra tsihin tun:
―¡Ndi inga tsaha ña cua cuhva ca un tsɨtɨ!
Tan juvin ñi cuhva can na ityi̱ tun.
20 Tan tsa nyehe̱ ra tsicá tsihin ra tsa javaha̱ ra tsi tun, iyo xaan cuñí ra naha, tan tsica̱ tuhun ra naha tsi ra tan catyí ra naha:
―¿Nacuenda tsa numi xaan na ityi̱ yutun higo can?
21 Tan nacaha̱n ra Jesús tan catyí ra:
―Tsa nditsa catyí yu tsihin ndo, tyin tatun tsinú iñi ndo tan ña ndu uvi iñi ndo, ñavin tsa javaha̱ yu tsihin yutun higo ihya ñi cuví javaha tucu nyooho, tyin cuví ndɨhɨ tucu catyi ndo tsihin yucu ihya: “Cu̱atsiyo ihya tan cuhun un nda tsitsi ndutya ñuhu.” Tan cua cuhun tsi.
22 Tan tandɨhɨ tsa cua ndacan ndo nu cua ndacan tahvi ndo tsi Nyoo, tatun tsinú iñi ndo tyin cua cuhva ra, cua ñihi ndo ―catyí ra Jesús.
Nu tsica̱ tuhun ra cumí tyiñu vehe ñuhu naha ra tsi ra Jesús yóo tava̱ tyiñu tsi ra tyin cahan ra tsihin nyɨvɨ
(Mr. 11.27-33; Lc. 20.1-8)
23 Yaha̱ can tan quɨhvɨ̱ ra Jesús tsitsi vehe ñuhu cahnu, tan tsitsi tsa jacuahá ra ican, natuhva̱ ra jutu tsa cuví ityi nuu naha ra nu nyaá ra, tan ra cuví mandoñi ñuu Israel naha ra. Tan tsica̱ tuhun ra naha tsi ra tan catyí ra naha:
―¿Yóo tava̱ tyiñu tsi un tsa javahá un tyehen? ―catyí ra naha.
24-25 Tan nacaha̱n ra Jesús tan catyí ra:
―Yuhu tucu cuñí yu ndaca tuhun yu tsi nyooho. ¿Yóo jaquitsi̱ tsi ra Juan tyin jacoondutya ra tsi nyɨvɨ? ¿A Nyoo jaquitsi̱ tsi ra, o nyɨvɨ? Tatun catyi tuhun ndo tsihin yu, cua catyi tuhun tucu yuhu tsihin ndo yóo tava̱ tyiñu tsi yu tsa javahá yu tyehen ―catyí ra Jesús tsihin ra naha.
Tacan tan ra ican naha ra quitsaha̱ caahán yuhu tahan ra naha, tan catyí ra naha:
―Tatun catyí yo tyin Nyoo jaquitsi̱ tsi ra Juan, cua catyi ra tsihin yo: “Tun tacan, ¿nacuenda ña tsinu̱ iñi ndo tsi ra?”
26 Tan tatun catyi yo tyin nyɨvɨ jaquitsi̱ tsi ra, yuuhví yo coto cuxaan nyɨvɨ tsi yo, tyin tandɨhɨ ñi tsinú iñi ñi tyin ra Juan, cuenda Nyoo caha̱n ra ―catyí ra naha.
27 Tacan tan catyí ra naha tsihin ra Jesús:
―Ña tsitó ndi.
Tacan tan ra Jesús catyí ra tsihin ra naha:
―Tan ndi yuhu, tan ña catyi tuhun yu tsihin ndo yóo tava̱ tyiñu tsi yu.
Nu caahán ra Jesús iin cuhva cuenda uvi taahan sehe iin rayɨɨ
28 Ra Jesús catyí ra tsihin ra cumi tyiñu vehe ñuhu naha ra:
―¿Nacaa catyí ndo cuenda tsa cua cahan yu ihya? Iin rayɨɨ, iyó uvi taahan sehe ra. Tan catyí ra tsihin iin sehe ra: “Cu̱aahan cua jaha tyiñu nu iyó tyiñu jahá yu.”
29 Tan nacaha̱n sehe ra tan catyí ra: “¡Ña cuhun yu!” Maa tyin yaha̱ can tan nasama̱ cuhva tsicá iñi ra tan tsaha̱n ra tsijaha̱ tyiñu ra.
30 Yaha̱ can tan jutu ra caha̱n ra tsihin inga sehe ra. Tan catyí tucu ra tsihin ra na cuhun ra cujaha tyiñu ra. Tan ra ican numi ñi quihi̱n ra tyiñu tan catyí ra: “Vaha, tyaa, cuhun maa yu.” Maa tyin ña tsaha̱n ra.
31 Tsitsi tsa nduvi taahan ra can naha ra, ¿ndáa ra javaha̱ tsa caha̱n jutu ra? ―catyí ra Jesús.
Tan nacaha̱n ra naha tan catyí ra naha:
―Ra tsa caha̱n ra tsihin tsa jihna ñi.
Tan catyí ra Jesús tsihin ra naha:
―Tsa nditsa catyí yu tsihin ndo, tyin nyɨvɨ caquiñi tumaa ra tsa tavá xuhun cuenda ra ndacá ñaha tan ñi sɨɨ iñi caca nuu, jihna ca ñi cua quɨhvɨ nu ndacá ñaha Nyoo tan ñavin ca nyooho.
32 Tyin ra Juan, ra jacoondutya̱ tsi nyɨvɨ, quitsi̱ ra jacuaha̱ ra tsi ndo nácaa taahán tsi coo cuɨtɨ ndo, tan nyooho ña tsinu̱ iñi ndo tsi ra. Maa tyin ra tavá xuhun naha ra tan ñi sɨɨ iñi caca nuu tsinu̱ iñi ñi tsi ra. Tan nyooho vasu ndi maa nyehe̱ ndo yacan, maa tyin ña nasama̱ ndo cuhva iyó ndo, tan ña tsinu̱ iñi ndo tsi ra.
Nu caahán ra Jesús tyin tumaa cuví juhva nu caquiñi nahnu, tacan cuví ra tsa cua cahñi tsi ra
(Mr. 12.1-12; Lc. 20.9-19)
33 ’Tya̱a soho ndo inga cuhva ihya: Tsicoo̱ iin rayɨɨ, tan iyó ñuhu ra. Tan tatsi̱ ra yoho yucu vixi tsa nañí uvas, tan tyihi̱ ra cora. Tan javaha̱ ra iin nu cua tava ra ndutya uvas can. Tan javaha̱ tucu ra iin vehe sucun tyin cuvi jaha cuenda ra tandɨhɨ.
’Yaha̱ can tan tsaha̱ nuu ra ñuhu can tsi juhva ra cua jaha tyiñu naha ra, tan cuahán ra inga ñuu.
34 Tan tsa tsaa̱ quɨvɨ tsa iyó uvas can, jacuhu̱n ra tsi juhva musu ra, na ndacan ra naha tsi ra jahá tyiñu can naha ra, na cuhva ra naha juhva uvas tsa taahán tsi tsi ra.
35 Maa tyin ra jahá tyiñu can tɨɨ̱n ra naha tsi musu can naha ra, tan cañi̱ ra naha tsi iin ra. Tan inga ra tsahñi̱ ra naha, tan cañi̱ ra naha yuu tsi inga ra.
36 Tacan tan tsa inga tsaha, cuaha ca musu jacuhu̱n tsitoho cora can tan ñavin ca tsa jihna ñi. Maa tyin tumaa tsa javaha̱ ra naha tsihin ra tsa tsaha̱n jihna naha ra, tacan ñi javaha̱ nyico ra naha tsihin ra ihya naha ra.
37 ’Nu ndɨhɨ jacuhu̱n ra tsi maa maa sehe ra, tyin cuñí maa ra tyin cua tyaa yahvi ra naha tsi sehe ra.
38 Maa tyin cuhva tsa nyehe̱ ra jahá tyiñu can naha ra tsi sehe ra, natuhu̱n tahan ra naha tan catyí ra naha: “Ra ihya cua ndoo tsihin tandɨhɨ tsa iyó ihya. Na cahñi yo tsi ra tan ndoo maa yo tsihin cora ihya”, catyí ra naha.
39 Tacan tan tɨɨ̱n ra naha tsi ra, tan tava̱ ra naha tsi ra ityi tsata cora can, tan tsahñi̱ ra naha tsi ra ―catyí ra Jesús.
40 Tacan tan tsica̱ tuhun ra Jesús tsi ra naha tan catyí ra:
―Quɨvɨ cua quitsi ra jatsii ñuhu can, ¿náa cua javaha ra tsihin ra jahá tyiñu can naha ra?
41 Tan nacaha̱n ra naha tan catyí ra naha:
―Ña cua cuatu ra, tyin cua cahñi ra tsi ra caquiñi can naha ra. Tan cua cuhva nuu ra ñuhu can tsi inga ra jaha tyiñu naha ra, tan quɨvɨ coo uvas, cua nacuhva cuenda ra naha juhva tsa taahán tsi tsi ra cuví tsitoho cora can.
42 Tacan tan catyí ra Jesús tsihin ra naha:
―¿A ñaha ca cahvi̱ nyooho nu tutu Nyoo nu catyí tsi tyehen?
Yuu tsa javita̱ ihñi ra javahá vehe,
Yacan cuví yuu tsa ñiñi ca.
Jutu yo Nyoo cuví ra tsa javaha̱ tandɨhɨ can.
Tan iyo xaan cuñí yo nyehé yo, catyí tsi.
43 ’Yacan cuenda catyí yu tsihin ndo tyin ña cua cuhva Nyoo cuhun ndo nu ndacá ñaha ra. Tan cua cuhva ra tsi nyɨvɨ tsa javahá cuhva cuñí ra tyin nditsa tsahá ñi tsi ñi cundaca ñaha ra.
44 Tan tsa cuenda yuu can, yóo nyɨvɨ tsa nduva sɨquɨ tsi, cua tahnu cuatyi ñi. Tan tatun yuu can tan canacava tsi sɨquɨ yóo nyɨvɨ, cua taxin nyihi ñi ―catyí ra Jesús.
45 Cuhva tsa tuvi̱ iñi ra jutu tsa cuví ityi nuu can naha ra tan ra fariseo naha ra tyin cuenda maa ra naha caha̱n ra Jesús cuhva ihya,
46 cuñi̱ ra naha tɨɨn ra naha tsi ra, maa tyin yuuhví ra naha tsi nyɨvɨ tyin tsinú iñi ñi tyin ra Jesús caahán ra cuenda Nyoo.