Akabuu Titɔ̃i Idei Ilaaɔ Woo Bɛ Ŋɑ 27

À wɑɑ bɔò Pɔlu Romu

1 Wɑɑti iyi ɑ̀ dɑsi idɔ kɑ bɔ ilɛi Itɑli do ɑkɔi inyi ŋɔi ɑ̀ so Pɔlu do inɛi piisɔ̃ɔ ɡɔ ŋɑ ɑ̀ dɑɑ inɛ nɡboi sooɡe ɡɔ iyi ɑ̀ yɑ kpe Juliu si ɑwɔ. Nŋu mɔ wɑ jɛ inɛ nɡbo si inɔ wuɑi sooɡei Romu ŋɑ iyi ɑ̀ yɑ kpe ti ilɑɑlu Oɡusitu. 2 À lɔ ɑkɔi inyii Adɑmiti ɡɔ iyi wɑ bɔ ikpɑ ilɛi Azii, nɔ ɑ̀ nɛ. Nɔ inɛi Mɑsedɔni ɡɔ iyi í nɑɑ hɑi Tɛsɑlonikɑ í wɑ inɔ nwɑ ɑ̀ yɑ kpoo Aritɑɑki. 3 Iju kumɑ́ɛ nɔ ɑ̀ to Sidɔ̃ɔ. Ŋɔi Zuliu í ceɑ Pɔlu jiidɑ í jɔ̀ í koo í yɛ kpɑɑsiɛ ŋɑ ku bɑ ɑ muɑɑ mii iyi í bi. 4 Iyi ɑ̀ nɛ hɑi bɛ ŋɔi fufu nlɑ ɡɔ wɑ ko ŋɑ wɑ, nŋui í jɔ̀ ɑ̀ too do icei ɡunɡum ɡɔ iyi ɑ̀ yɑ kpe Sipu. 5 Ŋɔi ɑ̀ kuɑ inyi dũdũu ikpɑ ilɛi Silisi do Pɑnfili nɔ ɑ̀ to wɑ Mirɑ si ilɛi Lisi. 6 Ilu bɛi, inɛ nɡboi sooɡeu í yɛ ɑkɔi inyii Alesɑndiri ɡɔ iyi wɑ bɔ ikpɑ ilɛi Itɑli nɔ í dɑsi wɑ bɛ.

7 Iyi ɑ̀ nɛ, ɑjɔ nkpɔ nkpɔ kpɛlɛ kpɛlɛi ɑ̀ ce ɑ̀ wɑɑ koo do wɑhɑlɑ nlɑ nlɑ nɔ ɑ̀ to kɔkɔi ilu ɡɔ iyi ɑ̀ yɑ kpe Sinidi. Si bɛi fufu nlɑu wɑ ɡɑnji wɑ wɑju ku bɔ, ɑ̀ yɑ̀ɑ ɑ̀ bɔ ikpɑ ɡunɡum ɡɔ iyi ɑ̀ yɑ kpe Kɛrɛti. Iyi ɑ̀ wɑɑ koo, ɑ̀ tooi do ikpɑ icei ɡunɡum nɔu kɔkɔi ilɛi Sɑmɔneei domi fufuu kù lɑ do ikpɑ bɛ. 8 Nɔ ɑ̀ lɔ bɛ do kookɑɑi nlɑ nlɑ nɔ ɑ̀ to bi ku leekĩi ɑkɔi inyi iyi ɑ̀ yɑ kpe Ku Sĩɑ kɔkɔi Lɑsee.

9 Wɑɑti sisɔi ɑ̀ ce bɛ hee inɛ ŋɑ ɑ̀ dĩ ɑnu ɑ̀ tɑ̃, nɔ wɑju ku bɔ nwɑ í jɛ mbirisi nlɑ nlɑ domi wɑɑtiu í yɑ ɡɑɑbu do ɑkɔi inyi. Nɑ ŋɔi í jɔ̀ Pɔlu í sɔ̃ ŋɑ í ni, 10 iŋɛ kpɑɑsim ŋɑ, ǹ yɛ ilu ku bɔ nwɑu ɑ́ ɡɑɑbu, ɑ́ nɛ mbirisi do muse. Aso nwɑ ŋɑ do ɑkɔi inyiu tɑkɑɛ fei ɑ́ ce nfe, nɔ ɑwɑ tɑkɑ nwɑ kɑ ku. 11 Ammɑ inɛ nɡboi sooɡe ŋɑu wɑ ɡbɔ idei woo mu ɑkɔu do inɛ iyi í nɛ ɑkɔu tɑkɑɛ í re ti Pɔlu. 12 Wee bi ku leekĩi ɑkɔi inyi ŋɑu kù sĩɑ ɑ leekĩ bɛ sukui kpɑɑ. Ŋɔi í jɔ̀ inɛ nkpɔ nŋɑ í dɑsi idɔ í ni kɑ mɔsi wɑju kɑ to Fenisi tenɡi bii bi ku leekĩi ɑkɔi inyii ɡunɡum ndii Kɛrɛtiu í wɑ. Bi ku leekĩi ɑkɔi inyiu do ikpɑ nunui ɑlɛ cinɡɑɑ do cinɡɑɑi wɑ cɔ. Bɛi ɑ̀ bi ɑ wɑ sukui fufuu.

Fufu nlɑ ɡɔ í dede si tenku

13 Ŋɔi fufu fɛrɛfɛrɛ ɡɔ í dede hɑi ikpɑ ɑwɔ cɑnɡɑi kpɑ̃ɑi inunu ŋɔi inɛ ŋɑu ɑ̀ tɑmɑɑ bɛi isɛɛnɛi ɑŋɑu ɑ́ cei si bɛi ɑŋɑ ɑ̀ bi. Ŋɔi ɑ̀ fɑ mii ku leekĩ ɑkɔu wɑ hɑi inɔ inyi ɑ̀ bɔ wɑju nɔ ɑ̀ wɑɑ too kɔkɔi ɡunɡum ndii Kɛrɛti. 14 Ammɑ iyi í ce sɑ̃ɑ fufu nlɑ ɡɔ iyi ɑ̀ yɑ kpe Erɑkilɔ̃ɔ í dede do ɡbuɡbɑ̃ hɑi ɡeetei ɡunɡum nɔu wɑ. 15 Ŋɔi í tɑle ɑkɔu wɑ hee ɑ̀ mɔnɡɔ ku jɔ̀ ɑkɔu ku nɛ dee dee nɔ ɑ̀ jɔ̀ɔɛ í nɛò wɑ bii í bi. 16 Nɔ ɑ̀ koo ɑ̀ lɔ kɔkɔi ɡunɡum keeke ɡɔ bɛ iyi ɑ̀ yɑ kpe Kodɑ. Gunɡum nɔui í jɔ̀ fufuu í tiɑ. Do nŋu fei kɑ bɛi kɑ so ɑkɔi inyi keeke iyi í jɛ ti fɑɑbɑu kɑ dɑsi inɔ ɑkɔi inyi nlɑu ɑ̀ wɑhɑlɑ ntɔ ntɔ. 17 Iyi ɑ̀ dɑsi ɑ̀ tɑ̃ ŋɔi woo ce icɛ si inɔi ɑkɔi inyi ŋɑu ɑ̀ dĩ ɑkɔi inyiu do ikũ ŋɑ. Nɔ ɑ̀ fũ ikũi ɑcɔɛ, nɔ ɑ̀ jɔ̀ fufuu í bɔò ŋɑ bii í bi si nɑ iyi í jɔ̀ ɑ̀ wɑɑ ce njo ɑ mɑɑ nɑ ɑ dɑsi sɑ̃ɑi Libi. 18 Iju kumɑ́ɛ si bɛi fufuu wɑ cɑ̃ wɑ do ɡbuɡbɑ̃ ŋɔi ɑ̀ lɔsi ɑsoi ɑkɔi inyiu ku wɑ̀ ku dɑsi inɔ inyi. 19 Iju kumɑ́ɛ mɑ́ ɑ̀ wɑsi nyɑui ɑkɔi inyiu tɑkɑɛ ku wɑ̀ ku sɔsi inɔ inyiu do ɑwɔi ɑwɑ tɑkɑ nwɑ. 20 Ajɔ nkpɔ nkpɔi ɑ̀ ce inunu kù fitɑ hee mɑ́ jɛ ɑndɑiyɑ ŋɑ nɔ fufu nlɑ ɡɔ wɑ ce, ɑ kù tɑmɑɑ mɑ ɑɑ kɑ fitɑ si.

21 Hɑi kukpɛ ɑ kù jɛ. Ŋɔi Pɔlu í dede í leekĩ si ɑnini nŋɑ í ni, iŋɛ fei, bii ì jɛ idem ŋɑ wo ɑ kɑɑ kɑ nɛ hɑi Kɛrɛti nɔ ɑ kɑɑ kɑ yɛ mbirisi do museu ihɛ̃. 22 Ammɑ nsɛi ǹ wɑ n tɔɔ ŋɛ, i jɔ̀ lɑɑkɑi nŋɛ ku sũ domi kɑ̃mɑ nŋɛ ɡɔ kɑɑ ce nfe bii kù jɛ ɑkɔi inyiu nŋu ɑkɑ̃. 23 Ǹ mɑ̀ bɛɛbɛi si nɑ iyi í jɔ̀ Ilɑɑɔ̃, nŋu iyi ǹ jɛ tɛɛ, ǹ wɑ n ceɑɑ icɛu, ɑmɑlekɑɛ í nɑɑ sim idũ ɑnɑ 24 í ni, Pɔlu, mɑɑ̀ ce njo. Kù nɛ bɛi ɑɑ ce iyi i kù leekĩ si wɑjui ilɑɑlu nlɑi Romu. Nɔ wee, inɛ ŋɑ iyi iŋɛò ŋɑ ì wɑ inɔ ɑkɔu fei, Ilɑɑɔ̃ í yɔɔdɑ nŋɑi ɑ bɑɛ ku wɛɛ. 25 Nɑ nŋu, iŋɛ fei, i fũ ɑrɑ nŋɛ, domi ǹ wɑ n nɑɑnɛ idei Ilɑɑɔ̃u. Bɛi í sɔ̃m nɔu ɑ́ cei. 26 Ammɑ ɑkɔi inyiu ɑ́ cuku kɔkɔi ɡunɡum ɡɔ ku lɛɡɛ.

27 Si idũi ɑjɔ mɑɑtɛ̃ɛsiɑɛ ŋɔi fufu nlɑ ɡɔ wɑ tɑle wɑ si ɑntɑi tenku bii ɑ̀ wɑ iyi ɑ̀ yɑ kpe Mediterɑneu. Ŋɔi zɑkɑi idũ lɑjɑu woo ce icɛi ɑkɔi inyi ŋɑu ɑ̀ tɑmɑɑ bɛi ɑ̀ mɑɑi ilɛi. 28 Ŋɔi ɑ̀ dɑsi mii ɡɔ inɔ inyi ɑ̀ wɑ̃ kujĩi isɑɛ nɔ ɑ̀ bɑ í to mɛɛtu kuntɑɑ do mɛɛje. Iyi í kɔ̃ɔsi keeke nɔ ɑ̀ sɔsi mɑ́ nɔ ɑ̀ bɑ í ce mɛɛtu kɔnfiɑ do mɛɛjɔ. 29 À wɑɑ ce njo ɑ mɑɑ nɑ ɑ ɡɑmɔ do kutɑ ŋɑ, nɑ ŋɔi í ce ɑ̀ sɔsi mii ku leekĩ ɑkɔi inyi ɑrɑ mɛɛ do ɑnyii ɑkɔu ku bɑ ku leekĩɛ nɔ ɑ̀ wɑɑ deɡbe iju ku mɑ́ ńyɑ. 30 Ŋɔi woo ce icɛi ɑkɔ ŋɑu ɡɔɡɔ ŋɑ ɑ̀ wɑɑ dɛ bɛi ɑɑ ce ɑ sɑ do ile. Nɑ ŋɔi í jɔ̀ ɑ̀ kitɑ ɑkɔi inyi keeke iyi í jɛ ti fɑɑbɑu si inyiu ku bɑ inɛ ŋɑ ɑ tɑmɑɑ bɛi ɑ̀ wɑɑ bɔ ku dĩ mii ku leekĩ ɑkɔu si wɑjuɛi. 31 Ammɑ Pɔlu í sɔ̃ sooɡe ŋɑu do inɛ nɡbo nŋɑ í ni, bii inɛ ŋɑu ihɛ̃ ɑ kù bubɑ sɛ̃ɛ iŋɛ tɑkɑ nŋɛ i kɑɑ bɑ fɑɑbɑ ŋɑ. 32 Ŋɔi sooɡe ŋɑu ɑ̀ bu ikũi ɑkɔ keekeu nɔ ɑ̀ jɔ̀ í mile si inyiu.

33 Si bɛi ɑ̀ wɑɑ deɡbe iju kumɑ́u ŋɔi Pɔlu í tɔɔ ɑŋɑ fei ɑ jɛ. Í ni, ɑjɔ mɑɑtɛ̃ɛ wɑi ihɛ̃ ì wɑɑ dɛ kpɑ̃ɑi fɑɑbɑ ŋɑ i kù nɔ i kù jɛ nɡɔɡɔ ŋɑ. 34 Ǹ wɑ n tɔɔ ŋɛ i jɛ nɑ fɑɑbɑ nŋɛ. Ntɔ ntɔ ǹ wɑ n sɔ̃ ŋɛi, bɑɑ ntoi irii inɛ ɑkɑ̃ nŋɛ kɑɑ dɑ ku nyɔ. 35 Iyi Pɔlu í fɔ bɛɛbɛ í tɑ̃ ŋɔi í so pɛ̃ɛ í sɑɑbu Ilɑɑɔ̃ si wɑjui ɑŋɑ fei nɔ í bububuɛ í lɔsi ku jɛ. 36 Ŋɔi ɑŋɑ fei ɑ̀ fũ ɑrɑ nŋɑ ɑ̀ wɑsi ku jɛ. 37 Awɑ iyi ɑ̀ wɑ si inɔi ɑkɔi inyiu ɑ̀ wɛɛi ɑmɑnɛ cĩɔ minji do kitɑò fɛɛwɑ do mɛɛfɑ. 38 Iyi ɑŋɑ fei ɑ̀ jɛ ɑ̀ yo ŋɔi ɑ̀ wɑ iyɑfũ nŋɑu ɑ̀ sɔsi inɔ inyiu ku bɑ ɑkɔu ku fɛrɛ.

Akɔi inyiu í lɛɡɛ

39 Iyi iju í mɑ́ ŋɔi ɑ̀ nyɔ. Woo ce icɛ si ɑkɔi inyi ŋɑu ɑ kù mɑ̀ inyɑu, ɑmmɑ ɑ̀ yɛ wɑɑwɑɑ ɡɔ í nɛ sɑ̃ɑ, nɔ ɑ̀ dɑsi idɔ ɑ bɔò ɑkɔu bɛ bii ɑɑ yɔkɔ. 40 Ŋɔi ɑ̀ bu ikũ ku leekĩ ɑkɔu ɑ̀ jɔ̀ í mile. Si wɑɑti ɑkɑ̃u nɔ inɛ ɡɔ ŋɑ ɑ̀ fũ ikũ iyi ɑ̀ yɑ dĩò fɑlɑfili ŋɑu. Nɔ ɑ̀ dede ɑcɔu lele ikpɑ wɑjui ɑkɔu ku bɑ fufu ku tɑleɛ ikpɑ wɑɑwɑɑu. 41 Ammɑ ɑ̀ kɑ̃si ɡeetei sɑ̃ɑ ɡɔ do ɡbuɡbɑ̃ nɔ ɑ̀ mɔnɡɔ ku lɔ. Nɔ wɑjui ɑkɔu í ɡũ ilɛ si sɑ̃ɑ ɑ̀ mɔnɡɔ ku wuɛ, nɔ kucɑ̃i inyi nlɑu í tɑle fitii ɑkɔi inyiu do ɡbuɡbɑ̃ í lɛɡɛɛ.

42 Ŋɔi sooɡe ŋɑu ɑ̀ dɑsi idɔ ɑŋɑ ɑ kpɑ inɛi piisɔ̃ɔ ŋɑu fei ku bɑ ɑ mɑɑ̀ nɑ ɑ wɑ̀ ɑ sɑ. 43 Ammɑ inɛ nɡboi sooɡe ŋɑu í bi ku fɑɑbɑ Pɔlu. Nɑ ŋɔi í ce í ɡɑnji ŋɑ. Í ni inɛ ŋɑ iyi ɑ̀ mɑ̀ ɑ̀wɑ̀ ɑ cuɑ ɑ kuɑ ice. 44 Nɔ inɛ ŋɑ iyi ɑ̀ ɡbe ɑ ɡũ kpɑtɑkui ɑkɔu wɑlɑkɔ kpɑlɔɛ ŋɑu ɑ kuɑò ice. Bɛɛbɛi inɛ ŋɑu fei ɑ̀ kuɑò ice bɑɑni.