26
Orang Yahudi pung bos-bos cari akal ko mau bunu sang Tuhan Yesus
(Markus 14:1-2; Lukas 22:1-2; Yohanis 11:45-53)
Waktu Yesus su ajar abis itu hal samua sang dong, ju Dia kasi tau Dia pung ana bua dong bilang, “Bosong su tau, nanti dua hari lai ada kotong pung hari bae, andia Pesta Paska. Itu waktu, nanti ada orang yang jual buang sang Beta, Manusia Tulen ni. Ais dong paku bekin mati sang Beta di kayu palang.”
Itu waktu, kapala agama Yahudi pung bos-bos deng tua-tua adat dong ada bakumpul di Kayafas pung ruma. Kayafas tu, andia kapala agama Yahudi pung bos bésar. Dong ada bacari akal ko mau tangkap sang Yesus deng diam-diam, ko dong bunu sang Dia. Ma dong ator siasat bilang, “Tahan dolo! Kotong jang tangkap sang Dia capát-capát, tagal hari-hari bae su deka. Jang sampe orang banya yang suka sang Dia, bangun mangamok.”
Satu parampuan poꞌa minya wangi yang mahal kasi sang Tuhan Yesus
(Markus 14:3-9; Yohanis 12:1-8)
Di kampong Betania, ada satu orang, nama Simon. Dolu orang noju sang dia, tagal dia kaná panyaki kusta. Ma sakarang dia su bae. Waktu itu hari bae dong balóm datang, ju Yesus dong ada pi makan di Simon pung ruma. Waktu dong makan, ju ada satu parampuan datang katumu sang Yesus. Dia ada pegang satu botol, bekin dari batu yang mahal.* Itu botol pung isi minya wangi yang mahal mati pung. Ais, itu parampuan puku bekin pata itu botol pung tutu. Ju dia poꞌa kasi malele palán-palán itu minya di Yesus pung kapala, ko jadi tanda dia kasi hormat sang Yesus.
Ma waktu Yesus pung ana bua dong lia itu parampuan bekin bagitu, ju dong mara, ko dong baꞌomong bilang, “Heh! Jang buang parcuma itu minya wangi yang mahal mati pung! Lebe bae dia jual itu minya sa! Ko biar dia pung doi, bagi kasi orang malarat dong!”
10 Ma Yesus tau dong pung pikiran tu, ju Dia omong bilang, “Bosong sonde usa bekin susa ini parampuan! Kasi tenga pi sang dia sa! Beta sanáng, tagal dia su poꞌa ini minya wangi di Beta pung badan. 11 Te orang malarat dong salalu ada di bosong pung teng-tenga. Ma sonde lama lai, te Beta ni su sonde ada sama-sama deng bosong. 12 Deng ini parampuan poꞌa ini minya ni, dia su sadia Beta pung badan sama ke dia kasi rampe memang Beta pung mayat. Te Beta pung idop su sonde lama lai. 13 Inga bae-bae, ó! Di mana sa Tuhan Allah pung Carita Bae tasiar kuliling ini dunya, dong ju pasti carita ini parampuan pung bae, ko biar samua orang inga sang dia.”
Yudas baꞌakór deng bos-bos agama Yahudi ko sarakan Tuhan Yesus pi dong pung tangan
(Markus 14:10-11; Lukas 22:3-6)
14 Ada satu orang dari Yesus pung ana bua dua blas orang, nama Yudas Iskariot. Itu hari ju, dia kaluar pi cari kapala agama Yahudi pung bos-bos, ko mau sarakan sang Yesus pi dong pung tangan. 15 Sampe di dong, ju dia tanya bilang, “Bapa dong! Kalo beta bantu tangkap sang Yesus tu, na, bosong kasi beta apa?”
Ju dong manyao bilang, “Kalo lu mau jual buang sang Dia kasi botong, na, botong bayar.” Ais dong itong ame tiga pulu doi perak ko sarakan pi Yudas. 16 Ais itu, Yudas kaluar, ju dia mulai cari akal ko mau sarakan sang Yesus pi di dong.
Tuhan Yesus makan pesta Paska deng Dia pung ana bua dong
(Markus 14:12-21; Lukas 22:7-14, 21-23; Yohanis 13:21-30)
17 Tiap taon, orang Yahudi dong ada hari-hari bae yang dia pung lama tuju hari. Dong subu itu hari bae bilang, ‘Pesta Roti Sonde Pake Ragi’. Waktu itu pesta su mau mulai, Yesus pung ana bua dong datang tanya sang Dia bilang, “Bapa! Ini malam kotong musti buka kotong pung hari-hari bae. Jadi Bapa mau ko botong pi horo domba, deng sadia tampa pesta Paska di mana?”
18 Ais Dia manyao bilang, “Bosong maso kota, nanti bosong katumu deng satu bapa. Kasi tau sang dia bilang bagini, ‘Bu, é! Bapa Guru rasa su sonde lama lai Dia su mati. Ais Dia ada minta tampa di bu pung ruma, ko Dia pake bekin pesta Paska deng Dia pung ana bua dong.’ ”
19 Dengar bagitu ju, Dia pung ana bua dong pi bekin iko Dia pung omong tu. Ais dong sadia makan pesta Paska di situ.
20 Waktu su malam ju, Yesus deng Dia pung ana bua 12 orang dudu makan pesta. 21 Waktu dong ada makan, ju Dia omong bilang, “Bosong dengar, é! Ada satu dari bosong, yang nanti jual buang sang Beta pi orang laen dong.”
22 Dengar bagitu, ju dong pung hati rasa tar enak. Tarús dong satu-satu tanya sang Yesus bilang, “Itu orang yang Bapa omong tu, bukan beta, to?”
23 Ju Dia manyao bilang, “Orang yang colo dia pung roti pi dalam ini mangko sama-sama deng Beta, dia tu yang nanti jual buang sang Beta. 24 Inga, é! Beta, Manusia Tulen ni, musti mati sama ke dong su tulis memang dalam Tuhan Allah pung Tulisan Barisi. Ma ati-ati! Itu orang yang mau jual buang sang Beta tu, nanti dia pikol dia pung calaka! Ada lebe bae kalo dia pung mama sonde barana ame sang dia!”
25 Ais itu, Yudas ju iko tanya bilang, “Tantu itu orang yang Bapa omong tu, bukan beta, to?”
Ju Yesus manyao bilang, “Memang lu sandiri su bilang bagitu. Ko sapa lai?”
Tuhan Yesus kasi tau bilang, itu roti deng aer anggor jadi tanda ko inga sang Dia
(Markus 14:22-26; Lukas 22:14-20; 1 Korintus 11:23-25)
26 Waktu dong masi makan, ju Yesus angka ame roti satu balok, ko minta tarima kasi sang Tuhan Allah. Ais Dia bekin pica-pica itu roti, ju Dia sorong kasi sang Dia pung ana bua dong, deng kasi tau bilang, “Ini roti ni, Beta pung badan. Bosong ame ko makan su!”
27 Ais itu, Dia ame satu galás ponu deng aer anggor, ko minta tarima kasi sang Tuhan Allah. Ais ju Dia sorong pi Dia pung ana bua dong, deng kasi tau bilang, “Bosong samua ame ko minum. 28 Te ini aer anggor ni, Beta pung dara. Nanti Beta mati, Beta pung dara tatumpa ko kasi salamat orang banya dari dong pung sala-sala dong. Ini dara jadi bukti ko kasi inga bilang, apa yang Tuhan Allah su janji tu, memang sakarang ni su jadi. Naa, ame ko minum su! 29 Ma dengar bae-bae! Mulai dari ini malam, Beta su sonde minum aer anggor lai. Nanti kalo Beta deng Beta pung Bapa su dudu pegang parenta di sorga, baru Beta minum lai deng bosong.”
30 Ais ju dong manyanyi satu lagu ko puji sang Tuhan Allah. Tarús, itu malam ju, dong kaluar pi gunung Saitun.
Tuhan Yesus kasi tau memang bilang, Petrus nanti manyangkal sang Dia
(Markus 14:27-31; Lukas 22:31-34; Yohanis 13:36-38)
31 Waktu dong jalan tu, Yesus kasi tau Dia pung ana bua memang bilang, “Nanti sabantar malam ni, bosong samua lari kasi tenga sang Beta. Te dong su tulis memang dalam Tuhan Allah pung Tulisan Barisi bilang,
‘Nanti Tuhan Allah bekin mati gambala,
ais dia pung domba dong lari batasiram.’
32 Beta memang mati. Ma nanti kalo Beta su idop kambali, Beta pi tunggu bosong di propinsi Galilea sana.”
33 Ma Petrus protes bilang, “Bapa! Biar orang laen dong samua lari kasi tenga Bapa, ma beta sonde akan!”
34 Ju Yesus manyao bilang, “Bagitu ko, Peꞌu? Parcaya sang Beta! Ini malam, ayam balóm kokoreꞌo, te lu su omong tiga kali bilang, lu sonde kanál sang Beta!”
35 Ma Petrus bakarás bilang, “Sonde, Bapa! Kalo Bapa mati, beta ju iko mati sama-sama. Te beta sonde akan lari kasi tenga sang Bapa!” Petrus pung tamán laen dong ju satu-satu bilang bagitu.
Tuhan Yesus sambayang di kabón Getsemani
(Markus 14:32-42; Lukas 22:39-46)
36 Ais Yesus dong jalan tarús pi gunung Saitun, sampe di satu kabón, nama Getsemani. Di situ Dia kasi tau sang Dia pung ana bua dong bilang, “Bosong dudu tahan di sini doo, te Beta mau pi sambayang di sana.” 37 Ma Dia pange bawa sang Petrus, Yakobis, deng Yohanis, ko dong tiga pi sama-sama deng Dia. Mulai dari itu waktu, ju Dia pung hati rasa susa deng sonde tanáng. 38 Dong baru jalan sadiki, te Dia kasi tau sang dong bilang, “Beta pung hati ada susa mau mati! Beta rasa tingka ke Beta su mau mati sa. Bosong dudu mete jaga deng Beta di sini dolo.”
39 Ais Dia maju lebe jao sadiki, ju Dia tikam lutut ko sambayang bilang, “Bapa manis! Kalo Bapa satuju, na, Beta sonde usa tanggong ini sangsara. Ma jang iko Beta pung mau; biar iko Bapa pung mau sa.”
40 Sambayang abis, ju Dia kambali pi Dia pung ana bua tiga orang tu. Ma dong ada tidor sonu. Ais Dia kasi bangun sang dong, ju Dia omong deng Petrus bilang, “He, Peꞌu! Kanapa ko bosong tidor? Beta di situ cuma sabantar sa, ma bosong sonde bisa mete jaga sadiki ju! 41 Goso bekin taráng bosong pung mata dolo. Ais bangun ko bajaga deng Beta! Te bosong pung hati memang mau bekin yang bae, cuma bosong pung badan sonde kuat. Jadi lebe bae bosong sambayang, ko kalo kaná cobaꞌan, bosong bisa batahan.”
42 Ais Dia pi sambayang lai bilang, “Bapa! Kalo Beta yang musti pikol ini sangsara, na, biar iko Bapa pung mau sa.” 43 Sambayang abis, ju Dia datang kambali di Dia pung ana bua tiga orang tu. Ma dong su tidor ulang lai, te dong pung mata talalu barát.
44 Ais Dia kasi tenga sang dong, ko pi sambayang satu kali lai. Dia minta ulang sang Bapa, ko jang kasi tenga Dia pikol itu sangsara, ma biar iko Bapa pung mau sa. 45 Sambayang abis, ju Dia kambali ko kasi bangun sang Dia pung ana bua dong bilang, “Bosong masi tidor tarús ni, ko? Bangun su! Te orang yang mau jual buang sang Beta, Manusia Tulen ni, su deka. Sakarang dong su mau tangkap sang Beta, ko sarakan pi orang jahat dong pung tangan. 46 Weh! Bangun su! Buka bosong pung mata ko lia coba pi sana dolo! Te itu orang yang jual buang sang Beta tu, su datang.”
Orang bésar dong kirim orang ko pi tangkap sang Tuhan Yesus
(Markus 14:43-50; Lukas 22:47-53; Yohanis 18:3-12)
47 Waktu Yesus masi baꞌomong bagitu, Yudas su datang deng orang bam-banya. Dong datang deng bawa kalewang kudung deng kayu kudung, ko mau tangkap sang Yesus. Dong bekin bagitu, iko parenta dari kapala agama Yahudi pung bos-bos deng tua-tua adat dong. 48 Yudas su kasi sein memang sang dong bilang, “Bosong lia bae-bae, é! Orang yang beta ciom tu, bosong tangkap ame sang Dia su! Te Dia tu, andia itu orang yang bosong cari!”
49 Waktu dong sampe di Yesus, ju Yudas langsung pi di Dia pung muka, ko bilang, “Saloom, Bapa Guru!” Ju Yudas paló-ciom sang Dia.
50 Ais Yesus tanya sang dia bilang, “He, Yudas! Lu pung datang ni, buat ini maksud, ko?” Tarús, itu orang banya dong maju datang, ko mau tangkap sang Dia.
51 Ma tau-tau, te Yesus pung orang satu cabu ame dia pung parang, ko seruk bekin putus satu orang pung daon talinga. (Itu orang yang luka tu, andia kapala agama Yahudi pung bos bésar pung orang suru-suru.) 52 Lia bagitu, ju Yesus kasi tau sang dia bilang, “Kasi maso lu pung parang kambali pi dia pung tampa. Te orang yang idop deng maen kalewang, nanti dia ju mati kaná kalewang. 53 Lu sonde tau, ko? Beta bisa minta Beta pung Bapa ko Dia kirim Dia pung ana bua puluan ribu§ dari sorga, ko dong datang tolong sang Beta. 54 Ma sonde usa. Kasi tenga sa, ko ini orang dong tangkap ame sang Beta. Te samua yang ada tatulis memang di Tuhan Allah pung Tulisan Barisi soꞌal Beta tu, musti jadi.”
55 Ais Yesus omong sang itu banya orang yang datang tangkap sang Dia bilang, “Weh! Bosong kira Beta ni, orang jahat, ko? Akurang ko bosong datang tangkap sang Beta deng bawa kalewang kudung deng kayu kudung? Padahal tiap hari Beta ajar sang bosong di Tuhan Allah pung Ruma Sambayang Pusat, ma sonde ada satu orang ju yang bekin apa-apa sang Beta. 56 Ma biar sa! Mari, tangkap sang Beta su! Te ini samua su tatulis memang dari dolu di Tuhan Allah pung Tulisan Barisi.”
Lia bagitu ju, Yesus pung ana bua dong taku mau mati. Ju dong bangun lari kasi tenga sang Dia.
Dong bawa sang Tuhan Yesus pi orang yang putus parkara agama dong
(Markus 14:53-65; Lukas 22:54-55, 63-71; Yohanis 18:13-14, 19-24)
57 Ais ju itu orang dong yang tangkap sang Yesus bawa sang Dia pi kapala agama Yahudi pung bos bésar, Kayafas, pung ruma, tagal orang bésar dong su bakumpul di situ. Andia, kapala agama Yahudi pung bos-bos, guru agama dong, deng tua-tua adat. 58 Waktu dong pegang bawa sang Dia tu, Petrus ju ada iko sambunyi-sambunyi dari balakang, sampe di itu bos bésar pung ruma. Petrus ju maso di kintal, ko iko dudu sama-sama deng orang-orang yang ada di situ. Te dia mau tau apa yang nanti jadi. 59 Dalam itu ruma, kapala agama Yahudi pung bos-bos ada berunding deng samua orang yang urus parkara agama. Dong samua cari bukti ko mau cari jalan ko putus hukuman mati kasi sang Yesus. 60 Ma biar dong sorong saksi palsu yang banya ju, dong sonde dapa bukti apa-apa yang dong bisa pake. Ahirnya dong dapa saksi dua orang. 61 Itu dua orang basaksi bilang, “Botong parná dengar ini Orang omong bilang, ‘Nanti Beta kasi rubu Ruma Sambayang Pusat. Ma dalam waktu tiga hari ju, Beta nanti kasi bangun ulang.’ ”
62 Ais, itu kapala agama Yahudi pung bos bésar bangun badiri di muka samua orang yang dudu di situ. Ju dia tanya sang Yesus bilang, “Lu su dengar banya orang tudu sang Lu. Ma akurang ko Lu diam-diam sa?” 63 Ma Yesus sonde manyao apa-apa. Ju itu bos bésar tanya lai bilang, “Beta mau tanya ni! Ma Lu musti manyao batúl-batúl sama ke Lu ada manyao kasi Tuhan Allah yang idop di sorga. Ada orang yang bilang, Lu ni, Kristus, Tuhan Allah pung Ana yang Dia su janji dari dolu tu. Batúl tu, ko?”
64 Ais ju Yesus manyao bilang, “Memang batúl, sama ke pak omong tu. Ma inga, é! Te nanti bosong samua dapa lia Beta, Manusia Tulen ni. Nanti Beta dudu di sorga di Tuhan Allah pung sablá kanan, ko pegang parenta sama-sama deng Dia yang paling kuasa. Ais itu, nanti Beta turun datang kambali deng awan.”
65 Dengar Dia omong bagitu, ju itu bos bésar mara mau mati, sampe dia ruꞌi bekin tarobe dia pung baju panjang. Ais dia batarea kasi tau samua orang yang dudu di situ bilang, “Woeh! Kotong sonde parlú saksi lai! Bosong su dengar deng bosong pung talinga sandiri, Dia pung omong, to! Dia su angka diri jadi Tuhan Allah pung Ana. Ini su hojat ni! Bosong samua su tau bilang, iko kotong pung atoran agama, kalo ada orang bekin diri sama deng Tuhan, na, itu orang musti mati! 66 Jadi sakarang, bosong mau putus bilang, apa?”
Ju dong samua batarea bilang, “Ini orang memang sala batúl! Jadi Dia musti kaná hukum mati!”
67 Ais ada barapa orang maju ko sumbur luda sang Yesus. Ju dong papoko barmaen deng tampeleng sang Dia. 68 Ais dong ejek sang Dia bilang, “Weh! Lu ni, Kristus, wuang? Coba Lu rai doo! Sapa yang falungku sang Lu?”
Petrus omong tiga kali bilang, dia sonde kanál sang Tuhan Yesus
(Markus 14:66-72; Lukas 22:56-62; Yohanis 18:15-18, 25-27)
69 Itu waktu, Petrus masi iko dudu di kintal. Ais ada budak parampuan satu datang omong deng dia bilang, “Tadi lu ju ada iko sama-sama deng Yesus, itu orang Nasaret, to?”
70 Ma dia manyangkal di muka orang banya tu bilang, “Sonde! Akurang ko lu tanya bagitu! Beta sonde kanál sang Dia, ma.” 71 Ais Petrus kaluar ko pi badiri di muka pintu pagar.
Ju ada satu parampuan laen yang lia sang dia di situ. Tarús dia kasi tau sang orang di situ dong bilang, “We, tadi beta lia ini orang ada sama-sama deng Yesus, itu orang Nasaret tu.”
72 Ju Petrus protes bilang, “Lu gila mangkali! Beta sonde kanál itu Orang, ma! Beta sumpa!”
73 Sonde lama lai, orang laen dong yang ada di situ omong lai sang dia bilang, “Heh! Lu jang putar-balek lai bilang, lu sonde sama-sama deng itu orang! Te botong dengar lu pung balogat tu, parsís sama ke orang Galilea!”
74 Ma dia mulai maki-maki, ju dia malawan bilang, “Weh! Beta sumpa pake Tuhan Allah pung nama! Beta sonde kanál itu Orang!” Pas dia omong bagitu, ju ayam kokoreꞌo.
75 Dengar itu ayam pung kokoreꞌo, ju Petrus inga ame Yesus pung bahasa tadi bilang, “Ayam balóm kokoreꞌo, te lu su omong tiga kali bilang, lu sonde kanál sang Beta.” Inga ame bagitu ju, dia pi luar ko manangis maskakeduk.
26:2 Kaluar dari Masir 12:1-27 * 26:7 Itu botol, dong bekin dari batu mahal yang orang bisa pahat. Alkitab Bahasa Yunani bilang itu botol dong bekin dari batu yang dia pung nama ἀλάβαστρος (‘alabastros’). Lia ju di Lukas 7:37-38. 26:11 Carita Ulang soꞌal Jalan Idop 15:11 26:15 Sakaria 11:12 26:17 Itu pesta bekin dong inga waktu orang Yahudi pung nene-moyang dong lari kaluar dari tana Masir. Itu waktu, dong angka kaki capát-capát. Andia ko sonde ada waktu cukup ko bekin reis dong pung roti bakál pake bibit roti. Baca Kaluar dari Masir 12:6,15. 26:23 Lagu Puji dong 41:10 26:28 Kaluar dari Masir 24:8; Yeremia 31:31-34 26:31 Sakaria 13:7 26:32 Mateos 28:16 26:36 Dalam bahasa Ibrani, ‘Getsemani’ pung arti bilang, ‘alat parés minya bua saitun’. § 26:53 Alkitab bahasa Yunani bilang 12 legion. Satu legion tantara Roma, kira-kira 6.000 orang. 26:55 Lukas 19:47, 21:37 26:61 Yohanis 2:19 26:64 Daniel 7:13 26:66 Kapala Agama dong pung Atoran 24:16 26:67 Yesaya 50:6