20
Zin bibip tiwi Yesu pa asiŋ ta iuri pa uraata kini
(Mt 21:23-27; Mk 11:27-33)
Aigule ta na, Yesu, imbotmbot lela siiri ki Urum Merere leleene, mi ikamam sua pizin tomtom mi izzoyaryaara uruunu ambaiŋana pizin. Mi zin bibip kizin patoronŋana kan, ziŋan zin ŋgarŋan ki tutu mi zin peeze kan tilup zin mi tila tipet kini. To tiso pini ta kembei. Tiso: “Ai, nu so yam lak. Uraata ta kamam na, nu zom pa? Mi asiŋ iuru pa?”
Yesu ipekel kwon ma iso: “Wiŋana tiom tana ambai. Mi nio aŋsombe aŋwi yom pa tio ta i. Lak, Yoan ta muŋgu ikamam yok pizin tomtom na, asiŋ iuri pa uraata kini? Ni ta imbotmbot saamba a, som zin tomtom?”
Mi zin tipekel karau som. Tiparwwi zin ma tiso: “Wai, iŋgi kozo ko toso parei? Pa sombe toso: Ni ta imbotmbot saamba a iur Yoan pa uraata kini, to ni ko iso piti ta kembei: ‘Kena parei ta niom kuurla kini som?’ Mi sombe toso: ‘A Yoan, tomtom tiuri pa uraata kini’, ina kozo ko iwal biibi ti timaŋga piti mi tipun ti pa pat. Pa timap ma tiurla kat ta kembei: Yoan ni Anutu kwoono ŋonoono.”
Tana zin tiso: “Ii, niam ti amute som. Yoan uraata kini tana imar ki parei?” To Yesu kadoono isu mi iso pizin ta kembei: “Kenako nio tomini, irao be aŋso yom pa Ni ta iur yo pa uraata tio i na som.”
Sua tooroŋana pa zin wal uraata kan
(Mt 21:33-46; Mk 12:1-12)
Tona Yesu imaŋga mini mi ikam sua tooroŋana taiŋgi pizin iwal. Iso:
“Kembei ta tomtom ta, ni ipaaza ke baen isula toono kini, mi izem la kizin uraata kan naman be matan pa. To imaŋga ma izem kar kini, mi ila imbot lele pakaana toro.
10 Imbot imbot ma indeeŋe mai ki baen keŋana, to iŋgo mbesooŋo kini ta ma ila kizin uraata kan, bekena ikam kana baen ŋonon pakan ma imar. Tamen mbesooŋo kini tana iwwa ma ila mi ipet kizin uraata kan na, tibalisi. To tiseri ma namaana men mi imiili ma ila ne. 11 Tona baen katuunu iŋgo mbesooŋo kini toro ma ila. Tamen ni tomini, tibalisi mi tipamiaŋi. To tiseri ma namaana men mi imiili ma ila ne. 12 Tona baen katuunu iŋgo mbesooŋo kini toro ma iwe tel pa ma ila. Beso ila ipet na, ni tomini, tipuni tipuni ma ruŋguunu isaana, to tiseri ma ila ne.
13 “Baen katuunu ire ma som, to isu na iso: ‘Wai, a iŋgi kembei men, mana ko aŋkam parei? Kenako aŋgo ituŋ lutuŋ tamenŋana ila. Pa ni, nako len ŋger pini mi tipou i.’
14 “Tana iŋgo lutuunu ma ila. Beso ber na, molo mi, uraata kan tiparso pizin ma tiso: ‘Ouo, kere. Iŋga biibi itunu lutuunu ta imar a. Ni tabe imender pa koroŋ ti pa kaimer. Lak, kozo tupuni ma imeete. Naso koroŋ ti imbot ma iwe lende.’
15 Tana ni ipet, to tiyaaru tataati pera siiri ndemeene, mi tipuni ma kup.”
Yesu iso sua tana ma imap, to iwi zin. Iso: “Lak, ina kozo ko baen katuunu ikam parei pizin wal tana? 16 Ni kola imar mi ikas zin ma timetmeete lup, mi ikam baen lene kini tana ma iur la wal pakan naman be timboro kat.” Zin iwal tileŋ sua kini tana, to tiso: “E-e, so kembena pepe.”
17 To Yesu igeede zin mi iso: “Nakena ko parei pa sua ki Anutu ta isombe:
Pat ta zin ruumu poŋana kan matan repiili mi tipiri lae lene na,
pat tamen tana, ta ko tipamender ruumu sala ma imbol.
 
18 Mi wal ta so titutkat zin sala pat tana, inako tisaana kat. Mi sombe pat tana itop sala ŋwan ma ipun zin, inako tiron murummurum ma imap.”
19 Zin ŋgarŋan ki tutu ziŋan zin bibip kizin patoronŋana kan tileŋ sua tooroŋana tana na, tikilaala kembei Yesu iso sua tana ise kizin tau. Tana tisombe tikiskisi pataaŋa. Tamen timoto kan pizin iwal biibi. Tabe tikami som.
Wiŋana pa takes piriŋana
(Mt 22:15-22; Mk 12:13-17)
20 Zin ŋgarŋan ki tutu ziŋan zin bibip kizin patoronŋana kan tirru Yesu le uunu. Tana tiŋgo tomtom pakan ta tipakaam kembei zin lelen kat be tileŋleŋ sua ki Yesu. Tamen zin tila be tireuti mi titoombi pa wiŋana pakan. Beso ipekel ŋoobo sua, to iwe le uunu be tiuri ila gabana ki Rom namaana. 21 Tana zin pautu tana tila ma tiso lae pa Yesu. Tiso: “Mos katuunu, niam amute: Nu nin tomtom sa som, mi lae ki tomtom sa som. Nu tomtom ki zzo sua ŋonoono men, mi paute katkat zin tomtom pa Anutu zaala kini. 22 Tana so yam lak. Tutu kiti iso parei? Iti sombe tigiibi takes ila ki Kaisa, ko indeeŋe, som som?”
23 Tamen Yesu, ni iute pakaamŋana kizin kek. Tana isu mi iso pizin. Iso: “Pat ta tiwirri pa takes na, kakam tasa imar ma aŋre.” 24 Tikam ta ila kini, to iwi zin. Iso: “Lak, asiŋ ruŋguunu mi zaana ti?” To tiso: “Ina Kaisa tau.”
25 To Yesu iso: “Tana. Koroŋ ta Kaisa zaana pa na, ambai be imiili ma ila ki itunu. Mi koroŋ ki Anutu, to ila ki Anutu.”
26 Yesu ipekel ma len sua sa som. Timaane men. Pa titoombo be tipakaami ila iwal biibi matan, tamen tirao som.
Wal meeteŋan ko timaŋga mini, som som?
(Mt 22:23-33; Mk 12:18-27)
27 Zin sadusi na, zin Yuda pakan ta tiurla kembei Anutu ko ipei zin meeteŋan ma timaŋga mini som. Tana Yesu imbotmbot, mi zin sadusi pakan timar kini mi tiwi i ta kembei. Tiso:
28 “Mos katuunu, Mose ibeede tutu piti ta kembei: Sombe tomooto sa iwoolo moori ma tipeebe sa som, mi imeete, to tiziini bela iwoolo ka nooro. Beso ipeebe ma iŋgi, to pikin ikel toono kolmanŋana ta imeete na.
29 Lak, lwoono ta na, toŋmatiziŋ lamata mi ru. Timbotmbot ma muŋgamuŋga iwoolo. Mi ikam kelŋana sa som, mi imeete. 30 To tiziini ta ito i na ikam ka nooro. Mi tipeebe sa som, mi ni tomini ra, imeete. 31 To tiziini ta iwe tel pa na, ikam mbulu raraate men. Ta kembei kembei ma zin lamata mi ru tana, timetmeete lup. Mi len kelŋan sa som. 32 To kaimer na, moori tomini, ni imeete. 33 Lak, indeeŋe mbeŋ kaimer ma zin meeteŋan tisombe timaŋga mini pa naala, nako moori tina iwe tomtom iŋgoi kusiini? Pa zin lamata mi ru ta tiwooli na.”
34 Yesu ipekel kwon ma iso: “Zin tomooto ma moori ta timbot su toono ti na, tiparwolwoolo zin. 35-36 Mi zin wal ta Anutu ire zin kembei wal ndeeŋeŋan, mi ipei zin ma timaŋga mini be timbot kar kini, nako irao be tiwoolo mini som, mi timeete mini som. Pa zin ko kembei ta zin aŋela. Mi maŋgaŋana kizin ta ko iswe kembei zin Anutu lutuunu bizin.
37 Mi niom na, sombe kakam kat ŋgar pa sua ki Mose, so kikilaala kembei Mose tomini iso zin meeteŋan ko timaŋga mini. Iŋgi aŋso pa sua ta ni ibeede pa mazwaana ta Anutu ipet kini na. Indeeŋe tana, Anutu iwe kembei you ta ikanan la ke leleene na, mi iso pa Mose ma iso:
Nio iŋgi Anutu ki Abaraam, Isak, mi Yakop.
38 Sua tana iswe kembei zin matan yaryaara ma timbotmbot raama Anutu. Mibe timeete ma tila len kat, so ni irao ipaata itunu be Anutu kizin na som. Pa Anutu wal kini ta boozomen na, timbotmbot matan yaryaara men. Irao meeteŋana ikis zin na som.”
39 Zin ŋgarŋan ki tutu pakan tileŋ sua ki Yesu tana, to timaŋga na tiso: “O mos katuunu, pekelŋana ku tana ambai kat.” 40 Tana kaimer tomtom tiwi i pa kosa sa mini som. Pa timoto.
Mesia ko iyooto pa Dabit be parei?
(Mt 22:41-46; Mk 12:35-37)
41 Yesu imaŋga to iwi zin. Iso: “Lak, parei ta tisombe Mesia, ko iyooto pa king Dabit popoŋana kini? 42 Pa Dabit itunu ibeede sua ise ro ki mboe ta kembei:
Merere Anutu iso pa Biibi tio.
‘Mar mbulem su ta nomoŋ woono,
43 ma irao aŋkoto kom koi bizin ma mburan imap kat,
mi kumbum ise ŋguren.’
44 Tana Dabit itunu ipaata Mesia be Biibi kini. Lak, popoŋana sa ki Dabit ko irao be ilip pini be parei?”
Mbulu pakurŋana kizin ŋgarŋan ki tutu
(Mt 23:1-36; Mk 12:38-40; Lu 11:37-54)
45 Iwal biibi timbotmbot, mi tileŋ Yesu iso pizin naŋgaŋ kini ta kembei. Iso: 46 “Motoyom iŋgalŋgal ituyom pizin ŋgarŋan ki tutu. Pa zin lelen be tirru pa mburu kizin ta mololo i. Mi tiwwa pa kar keteene, bekena tomtom tire zin mi tiso sua pakurŋana pizin. Mi sombe tilela pa lupŋana muriini, som tila pa kini kanŋana, to loŋa mi tiserseere ma tila be mbulen se mbalia mataana kana ta zin wal zanŋan murin na. 47 Mi zin koroŋ to tiwadatkewe zin noroŋa, bekena tikem len ruumu kizin ramaki mburu kizin. Mi tipakamkaam ma tikamam suŋŋana molo. Tana kadoono tabe tikam pa mbulu kizin tana, ko sorok som kat.”
20:2 Yo 2:18; Ŋgo 4:7 20:6 Mt 14:5; Lu 7:29 20:9 Mbo 80:8+; Yesa 5:1+ 20:14 Mt 27:18 20:15 Ibr 13:12 20:16 Ŋgo 13:46, 28:28 20:17 Mbo 118:22 20:18 Yesa 8:14+; Dan 2:34+ 20:25 Un 1:27; Lu 23:2; Ro 13:7; 1Pe 2:17 20:27 Ŋgo 23:8 20:28 Lo 25:5 20:35-36 Yo 1:12; 1Kor 15:42,49,52 20:37 Kam 3:6; Ŋgo 7:32; Ibr 11:16 20:38 Ro 6:10+, 14:8+ 20:43 Mbo 110:1; Ŋgo 2:34+; 1Kor 15:25; Ibr 1:13