11
Ieisu ena veʼita venoqi weaqina
(Madiu 6:9-13; 7:7-11)
Taha tuta Ieisu ana ʼaidega diʼwe taha ʼinaya vevenoqi. Ta ena venoqi ʼabibodanaya ana toʼabiboda taha voneaya, “Kaiwabu, venoqi weaqina una veʼitema ʼedewana Ioni ana toʼabibodayavo veʼita ʼaiqedi.”
ʼInega Ieisu vonedia,
“Baʼe ʼedewana ona noqi ʼaiqa,
‘Tamama,
au wawa gwalagwalana ana ʼamayabea,
ta nuanuama una luvinema.
Nuanuama ama ʼabwaga
tuta qabuna una neima.
Ta ema luveifana una nuataqodi
ʼidewana imaʼa tomotau
iveilivu veifa ʼimaya anuataqodi.
ʼEbesitonova ʼinaya gebu una awafelema.’ ”
Ta Ieisu wese vonedia, “ʼEbevetalatutula taha ena neimi venoqi ana alamani weaqina, e baʼe ʼedewani: ʼEguma taha iau luluvaiega tou gamonaya namai ʼiuya, ta ge taha tolaʼai ʼiuya daʼenoʼeno be una neia naʼai. ʼInega taha iau ʼinaya una tauya be una venoqiea una vonaya, ‘Iagu, nage ana fata una iulegu be beledi toi una neigu, mana iagu taha luluvaiega mai ta ge taha kulaqea ʼiguya be ena neia naʼai.’
“ʼInega ʼoloto nana vanue gamonega eu vona naveʼiea navonaya, ‘Iagu, ge una vedivanovano, mana natugwavo maega aʼenoʼeno ta wese ʼawa niʼau yagibodea, ʼinega ge agu fata be ena iuleu.’ Ta yavona aqiaqiemi, ʼeguma iau navemanuguba, ʼinega oʼa una ʼalataya ʼinaya, ʼinega nayaʼitoto ta tolaʼai weaqina uvevenoqiea naneiu, mana ge nuanuana nawale tomotau ina ʼawaluveifei.
“ʼInega yavonemi, ona venoqi ʼinega Yaubada naneimi, wese ona sali ʼinega ona lobea, ta wese ona ʼauveidaʼa ʼinega ʼawa naʼewaʼea weaqimi. 10 Mana tomeqabu inoqinoqi Yaubada naneidi, ta tomeqabu isalisali nawale ina lobea, ta wese tomeqabu ʼawaya iʼauʼauveidaʼa nawale naʼewaʼea weaqidi.
11 “Ta maʼoda omiʼa, ʼeguma natumiavo ʼiqana weaqina inoqinoqi nage dadabweta ona neidi? 12 Ta wese ʼeguma foʼu weaqina ina venoqi ʼimia nage bunelala ona neidi? Gebuʼe otaqa! 13 Vonahaqiaqi, omiʼa luveluveifami, ta niʼa oalamania natumiavo ʼidia yani aqiaqi dimo ona neidi, ʼinega ona alamani aqiaqiea tomeqabu inoqinoqi Tamami mahalaya ena ʼiwavo aqiaqi otaqina naneidi. ʼInega ʼeguma tomeqabu ina venoqiea Niboana Gwalagwalana weaqina e ʼinega naneidi.”
Ieisu be niboana luveifadi edi kaiwabu
(Madiu 12:22-30; Maki 3:20-27)
14 Taha tuta ʼinaya Ieisu taha ʼoloto lobea niboana luveifana meana givilea ʼinega ge ana fata navona. Ta Ieisu niboana luveifana ʼwavini ʼifoqe, ʼinega ʼoloto nana meana tunuqa ta veqae. Ta tomotau qabudi yani nana iʼitea inuavoqana qiduana. 15-16  * Ta tomotau vaina nuanuadi Ieisu ina sitonovia ʼeguma ʼebeʼita taha mahalega naviaqi ina ʼitea. Ta wese vaina taudiega ivonaya, “Niboana luveifadi edi kaiwabu Belisibubi ena waiwaiega Ieisu niboana luveifadi ʼwaviʼwavi ʼifoqeyedi.”
17 Ta Ieisu edi nuanua niʼa alamania ʼinega vonedia, “Belisibubi ge ana fata enavo naʼwavinidi ina ʼifoqe. Ta ʼeguma taha ʼebeluvine ʼinaya tomotau ina veʼetoʼetoʼidi ta taudiega ina vevedavi, e nawale ʼebeluvine nana nadawalili ta nabeʼu. Ta wese ʼedewani ʼeguma taha gade taudiega ina vevedavi nawale edi toa luveifa otaqina ina lobea. 18 Seitani wese ʼedewani ʼeguma ma enavo taudiega ina vevedavi, nawale ena ʼebeluvine nadawalili ta nabeʼu. Ta yaʼa egu vona baʼe ʼidewani mana omiʼa ovonaya be yaʼa Belisibubi ena waiwaiega niboana luveifadi eda luluʼwavina ʼifoqeyedi. 19 Omiʼa baʼe ʼidewani oveveʼewegu, ta maʼoda omiʼa ami toʼabibodayavo nage wese oveveʼewedi vonigo niboana luveifadi iluluʼwavina ʼifoqeyedi Belisibubi ena waiwaiega? ʼInega ami toʼabibodayavo wese niʼa ialamania omiʼa emi vona ge tunutunuqina. 20 Ta ʼesi yaʼa Yaubada ena waiwaiega niboana luveifadi yaluluʼwavina ʼifoqeyedi, e ʼinega ona alamania Yaubada ena ʼEbeluvine niʼau ʼifoqe ʼimia.
21 “Seitani tauna kavonaya taha ʼoloto waiwaina me ena kulufa ʼebeluavia ta ena vanue agona ta kaikaiwabuna ʼitaʼitamakia, ʼinega ge taha toga ana fata ena kulufayavo navanawalidi. 22  * Ta ʼeguma taha ʼoloto waiwai otaqina naʼifoqe namai, e nawale ʼoloto nana Seitani navunuqi ta ena ʼabiayavo nimanega naneboi ta ena kulufa qabudi naluqoqonidi navewilaʼayedi enavo ʼidia.
23  * “ʼEguma taha toga ge yaʼa maega e tauna agu avia. Ta wese ʼeguma taha toga ge naiulegu be tomotau ge navaʼauqidi, e tauna egu fewa ana togiveluveifa.”
Niboana luveifana ʼevivi taha ʼoloto ʼinaya
(Madiu 12:43-45)
24 “Ta tuta nana niboana luveifana ʼoloto taha ʼinega ʼifoqe ta ʼoloto nana veaqiaqi, ʼinega niboana nana tauya diʼwe goʼila geqana ʼinaya yabayaba dadana be ena ʼebeveyawai salisalia ta ge taha dalobei. ʼInega taunega vonaya, ‘Ana ʼita ena ʼevivi lova egu ʼebetoaya.’ 25 ʼInega ʼevivi lova ena ʼebetoa ʼinaya ta ʼitea vunavunaqina ta ʼiʼivaʼavaʼaina. 26 ʼInega ʼevivi tauya ta niboana luveifa otaqidi adi yau seveni ʼebeʼewedi miedi maega ilugu ʼoloto nana ʼinaya ta itoatoa. ʼInega ʼoloto nana ena toa igiveluveifa aqiaqiea, ge ʼedewani lova.”
27  * Ieisu baʼe ʼidewani nawale vonavona tomotau qabudi ʼidia, ʼinega taha vavine qabu dina ʼidiega bonana qiduanega gaba Ieisu ʼinaya vonaya, “Kaiwabu, vavine dina ivenatuneu ta wese ivesusuhu veyoluba qiduana ʼidia!”
28 Ta Ieisu voneaya, “Tomeqabu Yaubada ena vona inoqolia ta ivelumatamatayagea, e taudi toqaiawa aqiaqi.”
Iona tauna ʼebeʼita ʼidaya
(Madiu 12:38-42)
29  * Ta niʼau tomotau adi yoʼo veqidua vaʼine ʼinega Ieisu vonedi vonaya, “Lagata baʼe omiʼa luveluveifami! Nuanuami ʼebeʼita taha ona ʼitea. Ta ʼebeʼita ʼaideganamo ena neimi lova Iona ʼidewani nawale ona ʼitea, taʼiwa! 30 Mana Iona tauna me Ninibe edi ʼebeʼita, ta yaʼa Tomotau Natuna omiʼa lagata baʼe emi ʼebeʼita. 31  * Vonahaqiaqi, vetalaʼai ana tuta ʼinaya me Siba edi kwini nayaʼitoto be omiʼa lagata baʼe naveʼewemi, mana vavine nana luluvaiega lova mai toalamani qiduana Solomoni ena vona sabi noqolina. Ta baʼe ʼitaga taha ʼoloto Solomoni ena alamani veqidua vaʼinea mai toatoa, ta ena vonayavo omiʼa ge nuanuami ona noqolidi.
32  * “Wese ʼedewani vetalaʼai ana tuta ʼinaya me Ninibe ina yaʼitoto ta omiʼa lagata baʼe ina veʼewemi, mana Iona ʼidia lugaihi, ʼinega edi ilivu luveifana ʼidiega inuagivila. Ta baʼitagana lugaihi aqiaqi otaqina onoqonoqolia taha ʼoloto ʼinega, tauna Iona ena lugaihi veqidua vaʼinea, ta omiʼa ge oda nuagivila.”
Lamufa vona sesebaina
(Madiu 5:15; 6:22-23)
33  * “Ge taha toga lamufa nagabui ta nahaʼukwaivei, nage ʼulenega natalakabubui, ta ʼesi luaqiaqiea ʼebeaʼu debanaya nahaʼuya, be ʼinega taudi vanuea ilugulugu navesimatalidi. 34 Baʼe ʼidewani matau ʼwafiu ana simatala, ta ʼeguma matau aqiaqina ʼinega ʼwafiu qabuna simasimatalina. Ta ʼeguma matau luveifana ʼinega wese ʼwafiu qabuna navelovelovanea. 35 ʼInega una ʼitamaki aqiaqieu be yaqisa eu lamufa gamouya ge naʼweuʼweu. 36 ʼInega ʼeguma ʼwafiu qabuna ʼinaya simatala ʼenoʼeno ta ge taha wese velovelovana ʼinaya, e ʼinega ʼwafiu qabuna simasimatalina, kavonaya lamufa qiduana ena simatala.”
Falisiavo be luvine ana toalamaniavo Ieisu lugwaeyedi
(Madiu 23:1-36; Maki 12:38-40)
37 Ta tuta nana Ieisu ena vona luʼovoia ʼinega taha Falisi Ieisu ʼebeʼewea itauya sabi ʼai. ʼInega Ieisu lugu ʼabo toabui ʼebeʼai ʼinaya. 38 Ta Falisi nana nuana voqana mana ʼitea Ieisu nimana ge daʼutui ta ʼaiʼai. 39 Ta Ieisu Falisi nana ena nuanua niʼa alamania ʼinega voneaya, “Omiʼa Falisiavo kavonaya vedi be kaivoe gwavu dimo ʼutuʼutudi ta gamodi ge adi ʼutumo, mana giwalimi bwavubwavudi ʼinega vemanuguba be ilivu luveifadi giwalimiega ʼifoʼifoqe. 40 Kwavakwavami! Mana niʼau oalamania gwavumi be giwalimi adi Toʼivaʼavaʼata Yaubada. 41 Ta luaqiaqiemi be giwalimi ona awafeledi lukwalukwa ʼidia be ʼinega ona vevunavunaqa aqiaqi.
42 “Ta omiʼa Falisiavo nuakolokolomi! Vonahaqiaqi, emi nei kavovo aqiaqina oneinei kavovo be ana luvine qabuna oʼitamaki aqiaqiea. Ta vaina yani goyogoyodi Yaubada ʼinaya oaʼuaʼudi ʼedewani mali fai be mali fai ʼidiega. Ta luvine magilafudi onuafanidi ʼidewani maʼoda Yaubada ona veyoluba ʼaiqei, ta wese maʼoda tomotau ona vanugweta ʼaiqedi luvine ʼaideganega.
43 “Omiʼa Falisiavo nuakolokolomi! Mana vanue tafwalolo ʼinaya ʼebetoa aqiaqidi ʼidia otoatoa, ta wese tutana otautauya ʼebegimwane ʼidia nuanuami tomotau qabudi ina lukaiwa ʼimia ta ina ʼamayabemi. 44 Nuakolokolomi, mana omiʼa kavonaya tomotau ʼaliʼaligidi ta ami debaʼunu debanaya tomotau iyabayaba, ta ge ida alamania bwaʼobwaʼo gamonaya oʼenoʼeno.”
45 ʼInega taha luvine ana toalamani qiduana Ieisu vonea vonaya, “Toveʼita, eu vonayavo baʼe ʼidiega imaʼa wese uinalima.”
46 Ta Ieisu voneaya, “Omiʼa luvine ana toalamaniavo qiduami wese nuakolokolomi, mana luvine qabudi ʼidiega tomotau ʼavaʼavala vitadi oneineidi, ta omiʼa taumiega ge nuanuami ona awafelemi be vita diavona ʼidiega ona iuledi. 47 Nuakolokolomi, mana tubumiavo tovesimasimana iluveʼaligidi, ta omiʼa debaʼunudia adi ʼebenuaveʼavina oviaqia. 48 Ta yani baʼe ʼinega tubumiavo edi ilivu luveifana oʼawahaqiaqiea, mana taudi tovesimasimana iluveʼaligidi ta omiʼa adi debaʼunu oveveʼivala aqiaqiedi. 49 Yani baʼe weaqidi Yaubada ena alamani qiduana vona ʼifoqeyea tutana vonaya, ‘Tovesimasimana be tovaletuyana ena vetunedi ina wai be vaina ina luveʼaligidi ta wese vaina ina vevoalanedi.’
50 “ʼInega lagata baʼe omiʼa nawale luvematasabu qiduana ona lobea tovesimasimana qabudi sulalidi weaqina bwaʼobwaʼo ana tuta ʼebeveʼale ʼinega. 51 Eibolo ana luveʼaliga ʼinega be mai Sakalaia ana luveʼaliga ʼinaya, tauna iluveʼaligia Vanue Gwalagwalana ta ʼebeveguba nuanidia. Vonahaqiaqi, luveʼaliga diavona adi veʼia lagata baʼe omiʼa ona ʼavalea.
52 “Ta omiʼa luvine ana toalamani qiduqiduami, nuakolokolomi! Mana alamani ana ʼawa ana ʼebesiwaʼa oluveʼwaivia. ʼInega omiʼa ge ami fata ona lugu, ta wese taudi nuanuadi be ina lugu oawatayedi.”
53 Ta tutana Ieisu diʼwe omoʼe nogea, ʼinega luvine ana toveʼitayavo ta wese Falisiavo edi nualuveifa ʼinega iveʼale iʼawaluveifea ta ivetalaʼaiea yani taha taha weaqina. Ta edi vetalaʼai qabuna ʼidiega itoho waiwai 54 nuanuadi Ieisu ena veʼia ʼinega ena luveifana ina lobei ta ina kafia.
* 11:15-16 Md 9:34; 10:25; Md 12:38 * 11:22 Kol 2:15 * 11:23 Lk 9:50 * 11:27 Lk 1:28,42,48 * 11:29 Md 16:4 * 11:31 1Kin 10:1-10 * 11:32 Ioa 3:5-10 * 11:33 Mk 4:21; Lk 8:16