22
Iudasa nuanuana Ieisu nasuluvea
(Madiu 26:1-5,14-16; Maki 14:1-2,10-11; Ioni 11:45-53)
Ta niʼau Beledi ge ana isitimo Sagalina wese igabea ana wawa ʼAuvivia Sagalina ana tuta ludiʼwea. Tuta nana ʼinaya toveguba qiduqiduadi be luvine ana toveʼitayavo ʼeda isalisalia maʼoda ʼinega be Ieisu ina kafia ta ʼwaivega ina luveʼaligi. Ta ge adi fata mana qabu qiduadi imwaninivedi.
* Ta tuta omoʼe ʼinaya Seitani lugu Iudasa ʼinaya, tauna taha Tuwelo dina gamodiega. Ta baʼe Iudasa nana wese igabea ana wawa Isakaliota. ʼInega Iudasa tauya toveguba qiduqiduadi be Vanue Gwalagwalana ana toʼitamaki adi tovanugwetayavo ʼidia, ta maega iveqae maʼoda ʼinega Ieisu nasuluva ʼaiqei ʼidia. ʼInega Iudasa ena vona weaqina iqaiawa ta ivona fofofola ʼinaya ana veʼia mane ʼevisa nawale ina neia. Ta Iudasa veʼia nana weaqina awafela, ʼinega tuta aqiaqina baʼeyea be Ieisu nasuluvea ʼidia ʼinega adi fata ina kafia. Ta gebu tomotau matadia.
ʼAuvivia Sagalina
(Madiu 26:17-25; Maki 14:12-21; Ioni 13:21-30)
* Niʼau Beledi ge ana isitimo Sagalina ʼifoqe, ta ʼaubena nana wese sifi natudiavo lami ivunuqidi ʼAuvivia Sagalina ana ʼebenuaveʼavina weaqina. ʼInega Ieisu ana toʼabibodayavo Ioni be Fita vematamagilafuyedi vonedia, “Ona tauya be ʼAuvivia Sagalina ʼabwagana weaqida ona ʼivaʼavaʼaia.”
ʼInega ivetalaʼaiea ivonaya, “Maʼinaya nuanuau ʼabwaga nana ana ʼivaʼavaʼaia weaqida?”
10 ʼInega Ieisu vonedia, “Ona tauya Ielusalema ʼinaya, ta tutana ona ʼifoqe taha ʼoloto ona ʼitea goʼila ana ʼebegoi ʼavaʼavalea. Ta ʼoloto nana ona ʼabibodea be tovanue ʼinaya lugulugu, e omiʼa wese ʼinaya ona lugu. 11 Ta tonivanue ona voneaya, ‘Ema Toveʼita baʼe ʼedewani vona ʼaiqa vonaya, “Tosifaufa gamonaya una awafelei be ʼinaya ma agu toʼabibodayavo ʼAuvivia Sagalina ʼabwagana ana ʼainia?” 12 ʼInega sifaufa qiduana debanaya niʼa ʼiʼivaʼavaʼaina naveʼitemi, e tauna ʼinaya ʼabwaga nana ona ʼivaʼavaʼaia weaqida.’ ”
13 ʼInega toʼabiboda dina itauya ta tolaʼai Ieisu niʼa simanea ʼidia, e ʼidewani yani qabuna ilobedi. ʼInega sifaufa nana ʼinaya ʼAuvivia Sagalina ʼabwagana iʼivaʼavaʼaia.
Kaiwabu Tuwelo dina maega iʼaiʼai
(Madiu 26:26-30; Maki 14:22-26; 1 Kolinita 11:23-25)
14 Ta yani qabuna niʼau iʼivaʼavaʼaia, ʼinega Ieisu me ena tovaletuyanayavo itoa vaʼauta ʼabo maega iʼaiʼai. 15 Ta edi ʼai gamonaya Ieisu vonedi vonaya, “Lova ʼinega nuanuagu qiduana be omiʼa yaʼa maega ʼAuvivia Sagalina ana ʼabwaga baʼe kana ʼaini, ta ʼabiboda visiqa qiduana ena lobei. 16 Yavona aqiaqiemi, ge wese ʼAuvivia Sagalina ʼabwagana ena gudatonova ʼeviviei ana laba ana alamani aqiaqi naʼifoqe tuta nana Yaubada ena ʼEbeluvine namai.”
17 ʼInega ʼoine ma vedina ʼewea ʼabo weaqina lukaiwa Yaubada ʼinaya ta ʼabiboda vonedia, “Vedi baʼe oʼewei ta qabumi ʼinega ona numa. 18 Ta yavonemi, tuta baʼe ʼinega ge wese ʼoine ena numa ʼeviviei ana laba Yaubada ena ʼEbeluvine namai!”
19 ʼInega beledi ʼewei ʼabo weaqina lukaiwa Yaubada ʼinaya, ta ʼabiboda gitomwei ta ena tovaletuyanayavo vewilaʼayea ʼidia ta vonedia, “Baʼe ʼwafigu, ta yaneineimi omiʼa weaqimi ona ʼewea, ta ʼabiboda wese ʼidewani ona viaqia agu ʼebenuaveʼavina weaqina.”
20 Ta niʼa iʼai gumwala ʼinega wese ʼidewani vedi ʼewei ta vonedia, “Sulaligu baʼena luvine ʼevauna ana avutugu, ta inoinoqa weaqimi.
21  * “Ta oʼitei, ʼolotona nawale nasuluvegu baʼidia toatoa, ta tuta baʼe ʼinaya tauna maega aʼaiʼai. 22 Yaʼa Tomotau Natuna nawale ena tauya ʼeda nana lova Yaubada venuaʼivinia weaqigu. Ta agu tosuluva nana nuakolokolona!”
23 Ena tovaletuyanayavo vona baʼe inoqolia ʼinega taudiega ivetalaʼaiedi ivonaya, “Isana toga tauna omoʼe ʼedewana naviaqa ʼaiqa?”
Togama ana wawa qiduana?
24  * ʼInega tovaletuyana dina iveʼale taudiega iveʼaeʼaetoga vonigo toga ʼidiega ana wawa naveqidua. 25  * ʼInega Ieisu vonedia, “Taudi ge me Diu edi toluvine qiduqiduadi edi tomotauyavo iluviluvinedi ta luvine vitana ineineidi, ta tua nuanuadi edi tomotauyavo ina ʼawahaqiaqiedi. 26  * Ta omiʼa ge wese ʼedewana ona viaqa ʼaiqa. Ta ʼesi ʼeguma taha toga ʼimiega ana wawa qiduana, ʼinega taunega nagiwebuiea, ta emi tovanugwetayavo ina vetofewa weaqimi. 27  * Ta ona nuaia, ʼeguma taha toga natoabui sabi ʼai, ta taha tomotau ana ʼabwaga namiei ʼinaya ʼabo naʼai, ʼinega togama ʼidiega ʼoloto qiduana? Ana ʼita toʼai nana, waisa? Ta yaʼa baʼe ʼitaga nuanimia yatoatoa emi tofewa ta ami toiula ʼidewani.
28 “Vonahaqiaqi, omiʼa egu tuta vita ʼidiega otovoloʼiʼita diʼweguya, ʼinega baʼitagana omiʼa yaʼa maega katoatoa. 29 Tamagu ena ʼEbeluvine niʼa awafelea ʼiguya, ʼinega yaʼa wese ʼidewani yahawafelemi ʼEbeluvine nana ʼinaya, 30  * be ʼinega nawale omoʼe ʼinaya yaʼa omiʼa maega kana ʼai be kana numa, be wese ʼebetoa kaikaiwabuna ʼidia ona toabui be me Isileli edi gadeavo tuwelo ona luvinedi.”
Fita ena vegeqa Ieisu vona ʼifoqeyea
(Madiu 26:31-35; Maki 14:27-31; Ioni 13:36-38)
31 ʼInega wese Ieisu vonaya, “Saimoni, Saimoni, uvineneqa, Seitani niʼau awafela ʼewea be qabumi nasitonovimi, ʼedewani tovaoqa ena witiavo givutuqidi aqiaqidi be luveifadi. 32  * Ta ʼebesitonova ʼinaya ge una dawalili aqiaqi, ta weaqiu niʼau yanoqi waiwai vonigo eu vetumaqana ge nagumwala. Be tutana una givila ʼevivi ʼiguya ʼinega taimwavo wese una givewaiwaiedi.”
33 ʼInega Fita vonaya, “Kaiwabu, niʼau yaʼivaʼavaʼaigu, be ʼeguma vanue yoqona ʼinaya ina aʼuluguyeu, yaʼa wese oʼa maega. Ta wese ʼeguma ina luveʼaligiu, e ʼinega yaʼa wese ʼedewani ina luveʼaligigu.”
34 Ta Ieisu voneaya, “Fita, yavona aqiaqi ʼiuya, baʼitaga velovelovanina ʼinaya oʼa una maduvegeqegu ana yau toi, ta ʼabiboda kamukamu nadou.”
35  * ʼInega Ieisu qabudi vetalaʼaiedi vonaya, “Lova yavetune ʼifoqeyemi ta yavonemi ge emi mane ana kodekode nage emi kode nage ami ʼaqeyafayafa ona ʼewedi. Ta maʼoda tuta nana ʼinaya nage vita olobea?”
ʼInega ivoneaya, “Ge taha wese tolaʼai.”
36 ʼInega Ieisu wese vonedia, “Ta ʼesi baʼitagana emi mane ana kodekode be wese emi kode ona ʼewedi. Ta ʼeguma toga ʼimiega ge ena kefatamo, e ʼinega ana kaleko navegimwaneyei be ana veʼia ʼinega ena kefata nagimwanea.
37  * “Mana tuta niʼau vekusakusa, be Buki Nugwenugweina ʼinaya lova taha vona weaqigu iʼwayavia ana aqiaqi naʼifoqe vonaya, ‘Tauna iʼinanea kavonaya be tovanawala ʼidewani. Be wese vona qabudi weaqigu ana aqiaqi naʼifoqe.’ ”
38 ʼInega taudi ena vona iveʼiea ivonaya, “Kaiwabu, ema kefata magilafudi baʼe.”
Ta Ieisu vonedia, “Benaʼe ana fata.”
Ieisu vevenoqi Yaubada ʼinaya
(Madiu 26:36-46; Maki 14:32-42)
39 ʼInega Ieisu sifaufa nana nogea ta Ielusalema ʼinega tauya bwanaga Olibe ʼinaya, mana tuta qabuna ena ilivu ʼidewana, ta ana toʼabibodayavo iʼabibodea. 40 Diʼwe nana ʼinaya iʼifoqe ʼinega Ieisu ana toʼabibodayavo vonedi vonaya, “Ona venoqi Yaubada ʼinaya be yaqisa ge Seitani nasitonovimi!”
41 Ta ʼabiboda ʼidiega vasiʼi tauya tufwana luluvai kavona dabo kainoqei tauya ʼidewani, ʼabo tuqatuqanega sobadi ta venoqi Tamana ʼinaya vonaya, 42 “Tamagu ye, ʼeguma nuanuau visiqa vedina baʼe ʼiguyega uda ʼewa yavulei. Ta gebu yaʼa egu nuanua ʼinega, ta ʼesi oʼa tauʼu eu nuanua ʼinega uda viaqi.” 43 ʼInega tovaleʼewa taha mahalega ʼifoqe ʼabo Ieisu givewaiwaiea. 44 Ta nuana vita ʼenaʼina ʼinega noqi waiwai ʼabo ana muyamuya ana ʼita kavonaya sulala dakabukabu bwaʼobwaʼoya.
45 ʼInega yaʼitoto ta ʼevivi ana toʼabibodayavo ʼidia, ta edi nuavita qiduana ʼinega lobedi niʼau iʼeno nuafani. 46 ʼInega divanodi ta vetalaʼaiedi vonaya, “Tolaʼai weaqina oʼenoʼeno? Ta ona yaʼitoto be ona venoqi! Mana ʼeguma ge ona venoqi e nawale Seitani ena sitonova ʼinaya ona lugu.”
Ieisu ikafia
(Madiu 26:47-56; Maki 14:43-50; Ioni 18:3-11)
47 Ieisu nawale vonavona ʼinega qabu qiduadi Iudasa maega iʼifoqe imai, tauna taha tovaletuyana Tuwelo dina ʼidiega, ta qabu dina vanugwetedi. Ta Iudasa mai Ieisu diʼwenaya sabi talafafana. 48 ʼInega Ieisu Iudasa voneaya, “Iudasa, umaimai vonigo nuanuau yaʼa Tomotau Natuna talafafega una suluvegu ta una veʼineiegu tomotau nimadia, waisa?”
49 Ta tutana Ieisu ana toʼabibodayavo yani baʼe iʼitea ʼinega nuadi ʼeqaʼuya tolaʼai tuta goyona ʼinaya naʼifoqe ta ivonaya, “Kaiwabu, nage kefatega ana fofolidi?” 50 ʼInega taha ʼidiega ena kefata lulagai ʼabo toveguba edi tovanugweta ena tofewa teniqana ana ʼataqiega daʼa yavulea.
51 Ta Ieisu voneaya, “Taʼiwa! Ge wese ʼedewani una viaqa ʼaiqa!” ʼInega Ieisu ʼoloto nana teniqana gitonovi ta giveaqiaqiea.
52 ʼInega Ieisu ana tokafi diavona taudi toveguba qiduqiduadi be Vanue Gwalagwalana ana toʼitamaki adi toluvineavo, be wese ʼabaga ana tovanugwetayavo vonedi vonaya, “Nage yaʼa taha tovanawala, ʼinega me emi kefata be me emi gita omai sabi kafigu? 53 Ta tolaʼai weaqina ge oda kafigu ʼaubena dina qabudi nuanimia yatoatoa Vanue Gwalagwalana ʼatamaninaya ta yaveveʼita tomotau ʼidia? Ta baʼitagana emi tuta niʼa mai be ona kafigu, mana luvine velovelovanina ana tuta tawa ʼifoqe.”
Fita Ieisu vegeqea
(Madiu 26:57-58,69-75; Maki 14:53-54,66-72; Ioni 18:12-18,25-27)
54  * ʼInega Ieisu ikafia ʼabo itauyea toveguba edi tovanugweta ena vanuea. Ta Fita tufwana luluvaiega talaʼobedi. 55 Ta ʼabaga nana ana ʼebetoa vaʼauta gamonaya toluavia ʼaiwe imuʼei ta qabudi ivevetaluvala, ta Fita ʼitedi ta diʼwedia toabui. 56 ʼInega taha tofewa mevavinena Fita ʼitea ta vonaya, “ʼOloto baʼe lova Ieisu maega yaʼitedi.”
57 Ta Fita vegeqa vonaya, “Vavine, ge eda alamani toga benaʼe weaqina uvonavona.”
58 ʼAbiboda taha ʼoloto wese Fita ʼitea ʼinega vonea vonaya, “Oʼa taha wese ana toʼabiboda.”
ʼInega Fita vonaya, “ʼIa, yaʼa gebu!”
59 Ta tufwana tuta kuena ʼabibodanaya wese taha ʼoloto bonana waiwaina ʼinega enavo vonedi vonaya, “Vonahaqiaqi, ʼoloto baʼe Ieisu ana toʼabiboda taha, mana tauna wese Galili ʼolotona.”
60 Ta Fita vonaya, “Aa gebu, ʼoloto nana weaqina uvonavona yaʼa ge eda alamania.” Nawale vonavona ʼinega kamukamu dou.
61 Tuta baʼe ʼinaya Ieisu tunugivila ta Fita ʼitea, e omoʼe ʼinaya Fita nuaveʼavinia Kaiwabu ena vona lova tutana vonaya, “Baʼe ʼitaga velovelovana ʼinaya oʼa una vegeqegu ana yau toi, ta ʼabiboda kamukamu nadou.” 62 ʼInega Fita nuana vita ʼenaʼina ʼabo ʼifoqe ʼabagaya ta dou.
Ieisu igivenuʼwea ta ivunuqia
(Madiu 26:67-68; Maki 14:65)
63 ʼInega Ieisu ana toʼitamakiavo iveʼale igivenuʼwei ta ivunuqia, 64 ta wese matana kalekoyega iumei ʼabo ivetalaʼaiea ivonaya, “Uvonema, toga vunuvunuqiu? Mana niʼa uvona vonigo oʼa tovesimasimana.” 65 Ta wese yani qabuna weaqina Ieisu iʼawaluveifea.
Ieisu me Diu edi toluvineavo matadia
(Madiu 26:59-66; Maki 14:55-64; Ioni 18:19-24)
66 Mahala ahalia, ʼinega ʼabaga ana tovanugwetayavo be toveguba qiduqiduadi be wese luvine ana toveʼitayavo ivaʼauta, ʼabo Ieisu imiea matadia. 67  * Ta ivetalaʼaiea ivonaya, “Usimana ʼimaya, maʼoda oʼa tauʼu Toʼetoyavua nage gebu?”
ʼInega Ieisu vonedi vonaya, “ʼEguma ena simana ʼimia ʼinega ge ona vetumaqanegu, 68 ta wese ʼeguma ena vetalaʼaiemi egu vona ge ona veʼiei. 69  * Ta ona alamania vonigo tuta baʼe ʼinega yaʼa Tomotau Natuna ena toabui Yaubada Tovewaiwai ʼataqinaya.”
70 ʼInega qabudi ivetalaʼaiea ivonaya, “Nage oʼa Yaubada Natuna?”
Ta Ieisu edi vona veʼiea vonaya, “Niʼa ovona aqiaqi.”
71 ʼInega taudi ivonaya, “Niʼau ena vona luveifana kanoqolia, ʼinega ge wese ana toveʼewayavo weaqidi kana nuanua, mana taunega niʼa simanea vonigo tauna Yaubada Natuna.”
* 22:3 Ion 13:2,27 * 22:7 ʼIfo 12:1-27 * 22:21 Same 41:9; Ion 13:21-22 * 22:24 Lk 9:46 * 22:25 Md 20:25-27; Mk 10:42-45 * 22:26 Md 23:11; Mk 9:35 * 22:27 Ion 13:12-15 * 22:30 Md 19:28 * 22:32 Ion 17:15 * 22:35 Lk 9:3; 10:4 * 22:37 Ais 53:12 * 22:54 Mk 14:53-54 * 22:67 Ion 3:12 * 22:69 Via 7:56