14
Toluvineavo nuanuadi Ieisu ina luveʼaligia
(Madiu 26:1-5; Luke 22:1-2; Ioni 11:45-53)
ʼAuvivia Sagalina ana ʼebenuaveʼavina ta wese Beledi ge ana isitimo Sagalina ʼaubena magilafuna ʼinaya naveʼale. ʼInega toveguba qiduqiduadi be wese luvine ana toveʼitayavo ʼeda isalisalia maʼoda Ieisu ina uʼavei ta ina kafia be ina luveʼaligi, ta ivonaya, “Ge ʼAuvivia Sagalina ana tutaya Ieisu kana kafia, mana nawale tomotau diadi navilea ta ina manini ʼidaya.”
Taha vavine dedeʼwega Ieisu iwaqia ʼabaga Bedani ʼinaya
(Madiu 26:6-13; Ioni 12:1-8)
* Ieisu ʼabaga Bedani ʼinaya toatoa iana Saimoni ena vanuea ta iʼaiʼai. Ta Saimoni nana igabea ʼwagoʼwagoina, mana tauna lova toʼwagota. ʼInega taha vavine mai lugu ta nimanaya dedeʼwa ma botolina viaviaqina alabasita ʼinega kafikafia. Ta dedeʼwa nana ana wawa nadi meilana aqiaqina ta ana veʼia agona. ʼInega botoli nana budona gibaia, ta dedeʼwa nana ʼinega Ieisu debana iwaqia.
Ta vaina tomotau itoatoa vavine nana ena viaqa iʼitea ta diadi vilea ivonaya, “Tolaʼai weaqina dedeʼwa iwaiwaqa kavokavovoi? Mana dedeʼwa nana ana veʼia qiduana, kavona taha ʼoloto ena mane naʼewea ena fewa weaqina yaʼwala ʼaidegina ʼinaya. Ta ʼesi luaqiaqiea ʼeguma dedeʼwa nana kada vegimwaneyei be ana veʼia qiduana kada ʼewei be lukwalukwadi ʼidia kada vewilaʼayea.”
ʼInega Ieisu vonedi vonaya, “Taʼiwa oluaʼu, vavine ge ona givenuavitei mana yani aqiaqi otaqina viaqia ʼiguya. * Omiʼa lukwalukwa dina tuta qabuna maega otoatoa, ta totuta nuanuami ona iuledi e ami fata be ona iuledi. Ta yaʼa ge tuta kuena omiʼa maega kana toatoa. * Ta vavine baʼe yani qiduana viaqia ʼiguya tuta nana ʼwafigu dedeʼwega iwaqia, mana maduʼivaʼavaʼaigu agu tavuna weaqina. Yavona aqiaqiemi, tuta nana valegu ina lugaihiea diʼwe qabudi ʼidia, e ʼinega wese vavine baʼe ena viaqa ʼiguya valena ina veluluʼuyayea ʼinega tomotau vavine nana ina nuaveʼavinia.”
Iudasa nuanuana Ieisu nasuluvea
(Madiu 26:14-16; Luke 22:3-6)
10 ʼInega Tuwelo dina ʼidiega taha ana wawa Iudasa Isakaliota tauya toveguba qiduqiduadi ʼidia nuanuana Ieisu nasuluvea. 11 Ta Iudasa ena vona inoqolia ʼinega iqaiawa qiduana ta ivona fofofola ʼinaya ana veʼia ina neia. ʼInega Iudasa tuta aqiaqina baʼeyea be Ieisu nasuluvei ta ina kafia.
Ieisu Tuwelo dina maega ʼAuvivia Sagalina ʼabwagana iʼainia
(Madiu 26:17-25; Luke 22:7-14,21-23; Ioni 13:21-30)
12  * Beledi ge ana isitimo Sagalina ana ʼaubena nugweta ʼinaya me Diu sifi natudiavo lami ivunuqidi ʼAuvivia Sagalina ana ʼebenuaveʼavina weaqina, mana edi ilivu ʼidewana. ʼInega ʼaubena nana ʼinaya Ieisu ana toʼabibodayavo imai ivetalaʼaiea ivonaya, “Maʼinaya ʼAuvivia Sagalina ana ʼabwaga ana ʼivaʼavaʼaia weaqiu be una ʼai?”
13 ʼInega Ieisu ana toʼabiboda magilafudi luvetunedi ta vonedia, “Ona tauya Ielusalema ʼinaya ta taha ʼoloto ona ʼitea goʼila ana ʼebegoi kayokayo ʼavalea, e tauna ona ʼabibodea! 14 Ta ʼoloto nana maega ona lugu vanuea, be tonivanue ona voneaya, ‘Ema Toveʼita noqinoqi ʼiuya vonaya, “Tosifaufa una awafelea ʼiguya be yaqisa ʼinaya agu toʼabibodayavo maega ʼAuvivia Sagalina ana ʼabwaga ana ʼai?” ’ 15 Be ʼinega sifaufa qiduana ulawanaya naveʼitemi tawa ʼiʼivaʼavaʼaina. Ta omoʼe ʼinaya ada ʼabwaga ona ʼivaʼavaʼaia weaqida.”
16 ʼInega ana toʼabibodayavo magilafudi itauya ilugu Ielusalema, ta yani qabuna Ieisu niʼa vonedia ʼidewana ilobedi. ʼInega ʼAuvivia Sagalina ana ʼabwaga iʼivaʼavaʼaia weaqina.
17 Niʼa velavilaviea ʼinega Ieisu taudi Tuwelo dina maega ilugu sifaufa nana ʼinaya. 18  * Ta itoabui iʼaiʼai ʼinega vonedi vonaya, “Yavona aqiaqiemi, nawale taha ʼimiega maega kaʼaiʼai naneiegu agu aviayavo ʼidia.”
19 ʼInega Ieisu ena vona weaqina nuadi vita, ta ʼaidega ʼaidega Ieisu ivetalaʼaiea ivonaya, “Kaiwabu, yaʼa gebu, waisa?”
20 ʼInega Ieisu vona ʼeviviedi vonaya, “Agu tosuluva omiʼa Tuwelo mina ʼimiega. Tauna nawale yaʼa maega gaeba ʼaideganega beledi ana ʼaubwaʼui ana ʼai. 21 Ta yaʼa Tomotau Natuna ena tauya ʼedana ʼinega lova Buki Nugwenugweina ʼinaya madusimanea. Ta agu tosuluva nana nuakolokolona, mana nawale veilaqe qiduana nalobea, ta luaqiaqiea ʼeguma lova inana ge ida venatunei.”
Kaiwabu ena ʼai
(Madiu 26:26-30; Luke 22:14-20; 1 Kolinita 11:23-25)
22 Tutana nawale iʼaiʼai ʼinega Ieisu beledi ʼewei ta vona lukaiwa Yaubada ʼinaya, ʼinega gitomwei ta ana toʼabibodayavo neidi ta vonedia, “Baʼe ʼwafigu ta ona ʼewei ona ʼai!” 23 ʼAbibodanaya ʼoine ma vedina ʼewei e ʼinega wese lukaiwa ta neidi be qabudi inumea, 24  * ta Ieisu vonedia, “Baʼe sulaligu nainoqa tomotau qabumi weaqimi, ta wese baʼena luvine vauvauna ana ʼebeveʼale. 25 Yavona aqiaqi ʼimia, tuta baʼe ʼinega ta ʼabiboda ge wese ʼoine vuaqina ʼinega ena numa ʼeviviei ana laba ʼoine vauvauna ena numea Yaubada ena ʼEbeluvine ʼinaya.”
26 ʼAi gumwala ʼinega ʼevosi taha iʼevosiei ta iʼifoqe, ʼinega iʼwatovu bwanaga Olibe ʼinaya.
Ieisu vona ʼifoqe ana vegeqa weaqina
(Madiu 26:31-35; Luke 22:31-34; Ioni 13:36-38)
27  * ʼInega Ieisu ana toʼabibodayavo vonedia,
“Nawale emi vetumaqana ʼiguya nabeʼu
ʼidewana Buki Nugwenugweina
ena simana vonaya,
‘Toʼitamaki sifi ena luveʼaligia
ta ena sifiavo ina yavula dadana.’
28  * Ta egu yaʼitoto ʼevivi ʼabibodanaya Galili ʼinaya ena nugweta, ta omiʼa ʼabibodaguyega ona wai.”
29 ʼInega Fita vonaya, “ʼEguma nawale qabudi ʼiuyega ina dena ta yaʼa agu ʼaidegana ge ena dena.”
30 ʼInega Ieisu vona ʼeviviea vonaya, “Vonahaqiaqi, oʼa baʼitaga velovelovanaya tuta toi una maduvegeqegu, ta ʼabiboda kamukamu ena dou navemagilafuya.”
31  * Ta Fita bonana falafalanega voneaya, “Ge ana fata ena vegeqeu! ʼEguma ina luveʼaligiu yaʼa wese maega ina luveʼaligigu.” ʼInega toʼabiboda qabudi wese ʼidewani ivona ʼaiqa.
Ieisu vevenoqi Gedesemani ʼinaya
(Madiu 26:36-46; Luke 22:39-46)
32  * ʼInega Ieisu ma ana toʼabibodayavo itauya taha diʼwe ana wawa Gedesemani ʼinaya, ta vonedia, “Baʼidia ona toatoa ta yaʼa ena venoqi Yaubada ʼinaya.” 33 ʼInega Ieisu enavo Fita be, Iemesa ta wese Ioni ʼebeʼewedi itauya, ta me ena giwali visiqa be me ena nuavita vonedia, 34  * “Giwaligu visivisiqa qiduana, ta agu lutonova kavona tuta goyona ena ʼaliga. ʼInega baʼidia ona toatoa ta ona vevekova.”
35 ʼInega Ieisu tufwana vanaqo givelukabwebwe ta vevenoqi ʼeguma ana fata visiqa baʼe Yaubada daʼewa yavulei ta vonaya, 36  * “Tamagu ye, yani qabuna au fata, ʼinega visiqa vedina baʼe ʼiguyega una ʼewa yavulea. Ta ge yaʼa egu nuenuega ta ʼesi oʼa eu nuanua una viaqia.”
37 ʼInega ʼevivi mai toidi ʼidia ta ʼitedi iʼeno motaiva ta Ieisu Fita divanoya voneaya, “Saimoni, maʼoda ʼinega uʼenoʼeno, nage ge au fata tuta kukusana namo uda toatoa ta uda vevekova, waisa?” 38 Ta Ieisu toidi vonedia, “Ona ʼitamakimi be yaqisa matami ge nadune ta ona vevenoqi, fole Seitani nasitonovimi. Niboanimi nuanuana fewa aqiaqina naviaqia, ta ʼwafimi me ena dawalili.”
39 ʼInega Ieisu wese vanaqo ta ena venoqi Yaubada ʼinaya luʼeviviea. 40 ʼInega ʼevivi mai ana toʼabibodayavo ʼidia ta wese lobedi iʼeno nuafani mana matadi dune fanifani. ʼInega Ieisu divanodi, ta ge taha tolaʼai ida vonei.
41 Ta tuta vetoina Ieisu wese ʼevivi naqo sabi venoqi, ʼinega ʼevivi mai ta wese lobedi iʼeno nuafani iʼenoʼeno ta vonedia, “Maʼoda nawale oʼenoʼeno ta oveveyawai, waisa? Taʼiwa, ta yaʼa Tomotau Natuna egu tuta niʼa ʼifoqe be ina veʼineiegu tomotau luveifadi nimadia. 42 Oyaʼitoto kawai, agu tosuluva niʼa ʼifoqe maimai.”
Ieisu ana kafi weaqina
(Madiu 26:47-56; Luke 22:47-53; Ioni 18:3-12)
43 Ieisu nawale vonavona ʼinega Iudasa vaʼifoqe mai, tauna taha toʼabiboda Tuwelo dina ʼidiega. Ta toveguba qiduqiduadi be luvine ana toveʼitayavo ta wese ʼabaga ana tovanugwetayavo qabu qiduana iluvetunedi Iudasa maega imai Ieisu sabi kafina. Ta qabudi me edi kefata ta wese me edi gita imai.
44 Ta Iudasa lova toluavia ʼebeʼita taha weaqina niʼa vonedi vonaya, “Taha ʼoloto ena talafafea, e benaʼe tauna Ieisu, ʼinega ona kafia ona ʼitamakia ta ona tauyea.” 45 ʼInega tauya tunutunuqina Ieisu ʼinaya voneaya, “Toveʼita!” ʼabo talafafea. 46 ʼInega qabu dina iʼifoqe mai ta Ieisu ikafia. 47 ʼInega taha ʼoloto Ieisu ena qabu ʼinega diʼwenaya tovotovolo ta ena kefata siwaia ta toveguba edi tovanugweta ena tofewa teniqana talayoʼea.
48 ʼInega Ieisu qabu dina vonedia, “Maʼoda, nage yaʼa tovanawala taha, ʼinega me emi kefata be me emi gita omai ona kafigu? 49  * Tolaʼai weaqina ge oda kafigu tutana nuanimia yatoatoa ta yaveveʼita qabu ʼidia Vanue Gwalagwalana ʼatamaninaya? Ta tolaʼai lova tovesimasimana ivona fofofolea Buki Nugwenugweina ʼinaya ana aqiaqi baʼitagana ʼifoʼifoqe emi viaqayavo ʼidiega.”
50  * ʼInega Ieisu ana toʼabibodayavo qabudi idena iyavula.
51 Ta taha kilakai toluaviayavo iʼitea, tauna wese Ieisu ana toʼabiboda taha. Nuanuadi ina kafia ta ana kaleko ʼaidega otaqina, 52 ʼinega tuta nana igiʼwaqiea e ana kalekomo ilihi mwainia, ʼinega maʼigonegonena dena tauya.
Ieisu ivetovoloya kaniselayavo ʼiawadia
(Madiu 26:57-68; Luke 22:54-55,63-71; Ioni 18:13-14,19-24)
53 ʼInega Ieisu itauyea toveguba qiduana ena ʼabaga ʼinaya ta ilugu. Ta toveguba edi tovanugweta be ʼabaga ana tovanugwetayavo ta wese luvine ana toveʼitayavo niʼa ivaʼauta itoatoa. 54 Ta Fita tufwana luluvaiega Ieisu talaʼobea ʼinega wese lugu toveguba nana ena ʼabagaya. Ta Fita ʼebevekotu ʼatamaninaya toabui ʼabaga ana toʼitamakiavo maega ta ʼaiwea ivevetaluvala.
55 Ta toveguba qiduqiduadi be me Diu edi kaniselayavo qabudi nuanuadi Ieisu ana ʼebeveʼewa ina salia ʼinega ana fata ina luveʼaligia, ta ge taha ena luveifana ida lobei. 56 Tomotau qabudi Ieisu iveveʼewea ta edi vona ge daveʼaidega mana qabudi iuʼauʼava.
57 ʼInega vaina itovolo ta Ieisu uʼavega iveʼewea ivonaya, 58  * “Ieisu ena vona anoqolia vonaya, ‘Vanue Gwalagwalana baʼena tomotau iyoqonia nawale ena qeu yavulea, ta ʼaubena toi ʼabibodanaya wese taha vanue gwalagwalana ena yoqona ʼeviviea, ta ge tomotau nimadiega.’ ” 59 Ta taudi wese edi vona baʼe yani nana weaqina ge daveʼaidega.
60 ʼInega toveguba edi tovanugweta toluvineavo matadia yaʼitoto ta Ieisu vetalaʼaiea vonaya, “Tomotau omoʼe edi veʼewa ʼiuya niʼa unoqolia, waisa? Tolaʼai weaqina ge uda vona ʼeviviedi?” 61 Ta Ieisu nuanamo gado.
ʼInega wese toveguba edi tovanugweta vetalaʼai ʼeviviea vonaya, “Nage oʼa Toʼetoyavuauna Yaubada Gwalagwalana Natuna, nage gebu?”
62 ʼInega Ieisu voneaya, “Yaʼa baʼe taugu. Nawale yaʼa Tomotau Natuna ona ʼitegu Tovewaiwai Otaqa ana ʼataqia ena toabui be wese mahala gawainavo debanega ena ʼevivi mai.”
63-64  * ʼInega toveguba edi tovanugweta diana vilea ta taunega ana kaleko siabui ta vonaya, “Ena vona luveifa niʼa onoqolia. ʼOloto baʼe ena vona ʼinega taunega givaneyea ʼidewana tauna Yaubada! Taʼiwa, ge taha wese toveʼewa edi simana kana noqoli ena luveifana weaqina.”
ʼInega qabudi ʼelagaidi ivonaya, “Luaqiaqiea be naʼaliga!”
65 ʼInega vaina Ieisu igidaʼwei ta matana kalekoyega iʼafwalia ta nimadiega ilavua dadanea ivonaya, “ʼEguma oʼa tovesimasimana taha e ʼinega usimana toga vunuvunuqiu!” ʼInega ana toʼitamakiavo ikafia ta ivunuqa dadanea.
Fita ena vegeqa Ieisu weaqina
(Madiu 26:69-75; Luke 22:56-62; Ioni 18:15-18,25-27)
66 Ta Fita nawale ʼabaga gamonaya toatoa, ʼinega toveguba edi tovanugweta ena tofewayavo ʼidiega taha iahaba ʼifoqe mai. 67 ʼInega iahabana Fita ʼitea ʼaiwea vevetaluvala ta ʼita makimakia voneaya, “Oʼa wese Nasaleta ʼolotona Ieisu maega otoatoa.”
68 ʼInega Fita vegeqa vonaya, “Yani benaʼe uvonevonea yaʼa ge eda alamania!” ʼInega Fita dena ʼifoqe ʼabaga ana ʼali ʼawanaya.
69 ʼInega wese iahaba nana Fita ʼitei ta tomotau diʼwenaya itoatoa vonedi vonaya, “Omoʼe ʼoloto nana tauna wese Ieisu ana qabu ʼidiega.”
70 ʼInega Fita wese vegeqa vonaya, “Yaʼa gebu!”
Ta tuta kusakusana ʼabibodanaya taudi Fita diʼwenaya itoatoa ivoneaya, “Vonahaqiaqi, niʼa ahalamaniu oʼa wese Ieisu ana toʼabiboda taha mana oʼa Galili ʼolotou!”
71 ʼInega Fita veʼale ʼawatamatamana gaba vane vonaya, “Tamada, ʼoloto nana ovonevonea yaʼa ge wese eda alamania!”
72 Ta tuta omoʼe ʼinaya kamukamu ena dou vemagilafuna. ʼInega Fita Ieisu ena vona nuaia vonaya, “Oʼa tuta toi una maduvegeqegu ta ʼabiboda kamukamu ena dou navemagilafuya.” ʼInega Fita nuana vita qiduana ta dou.
* 14:3 Lk 7:37-38 * 14:7 Luve 15:11 * 14:8 Ion 19:40 * 14:12 ʼIfo 12:6 * 14:18 Same 41:9 * 14:24 ʼIfo 24:8; Sek 9:11; Iel 31:31-34; 1Kol 10:16; Ibe 9:20 * 14:27 Sek 13:7 * 14:28 Md 28:16; Mk 16:7 * 14:31 Ion 11:16 * 14:32 Ion 18:1 * 14:34 Ion 12:27 * 14:36 Mk 10:38; Ion 6:38 * 14:49 Lk 19:47; 21:37; Ion 18:20 * 14:50 Same 31:11 * 14:58 Ion 2:19-21 * 14:63-64 Luvi 24:16; Ion 19:7