7
Etiyeŋ a ɗaana ɗoŋ booro
Iŋkino maŋ mozigo goole ɗoŋ seɗeke yʼa tunde Etiyeŋ, yʼede: «Onamaŋ an rootiyo a tukki kee geŋ ɗerec ko?» Etiyeŋ yi diʼn gime onamí, yʼede: «Maawi ki nuŋ, zemɓa ki nuŋ, kun ollo bee. Aame Ibirayim yi lekkiyo ɓotto a siiɗo kʼehiyadí sundutú Mezapotami, wo ki poone yʼa eŋgila ki geeger ki Araŋ geŋ, Raa goole a jiire yi di gize tuddí, wo yi di ruute, yʼede: “Ki tʼoozo ki oolo siiɗadá, wo ɗoŋ ɓoozá kʼa eŋgilo ki siiɗo ere saŋ maŋ nʼa di kizey*.” Iŋkino maŋ Ibirayim yʼa tʼiiziga, yʼa tʼuɗɗe ti siiɗo Kalde, yʼa iŋgile yi lekkiyo a geeger ki Araŋ. Wo bini meegí yʼinda maŋ, saŋ Raa yʼa-di tʼiido ki siiɗo ere aŋkeŋ kun di lekkiyo aŋken̰n̰o ettiyo. Wo ɗe Raa yi di ruute munɗa wede yi di tʼela, yʼede: “Siiɗo ette nʼa-tʼela a kee wo kʼeda kʼin̰n̰izá, an di lekka adda.” Wo aame geŋ Raa yi-kʼele ume booloŋ suma yʼa-koone toŋ umbo a siiɗo ette, wo ki sirwe ulo kʼaddí toŋ umbo Raa yi-kʼele ye. Maŋ Raa yi ruute sey, yʼede: “Ita kʼin̰n̰izá an di lekka a siiɗo torgagi, an diʼn isa ɓulagi, an diʼn dabira ozzinagi meeda piɗe. Wo kane ɗuwo ɗoŋ iʼn isa ɓulagi geŋ, nuŋ Raa nʼa ɗekka booro a eedaŋ. Wo saŋ kane ita kʼin̰n̰izá geŋ tʼumayaŋ an tʼoozigo, an tʼetto ken̰n̰o, an oo dʼottila.” Aame Raa yʼa ti ɗiŋge onamí iŋkino maŋ, yʼa gitte taasuwa ti Ibirayim, wo munɗa wede i-kaza taasuwa geŋ, walɗu ponde. Iŋkino maŋ Ibirayim a ulí Isaaka yi di wilɗa ponde, aame yi yʼehe i îide onniyo gessire maŋ. Iŋkino kay Isaaka yi di wilɗa ponde a ulí Yakup, wo Yakup yʼan di wilɗite ponde a in̰n̰izí kane koomat makumu sire moŋgiɗagiŋ gen̰n̰o§.
Moŋgiɗagiŋ in̰n̰i Yakup geŋ an gulɓike ti leemadaŋ Yusup, an di yʼiwila aa ɓule, wo ɗoŋ i yʼiwila an di-tʼiide siiɗo Misir. Wo Raa daayum ti yode, 10 dabaradí yi di ti buuye pay. Yi dʼele suuniyo kʼono, lekkiyadí yi di ti tʼize uŋse a ɗaana Parahoŋ mozigo ki siiɗo Misir. Iŋkino maŋ Parahoŋ yʼa ti yʼ ziipe wede goole ki siiɗo Misir, wo ɓoozí toŋ yi-dʼiili a beezí pây. 11 Bini maŋ i dʼize mosogo ɓaadaŋ adda siiɗo Misir pay, wo a siiɗo Kanahaŋ pây. Ɗuwo an di dibire ɓaadaŋ, wo moŋgiɗagiŋ munɗa an tʼoomi toŋ umbo. 12 Aame Yakup yʼilligo a Misir omɓo ede maŋ, yʼa igibe moŋgiɗagiŋ an an dʼowilo, gette ettiyadaŋ ere ki poone. 13 Aame yiʼn igibe ki sirwe sey maŋ, Yusup yʼan tʼiiɗiba itadí a zemɓadí an di yʼ zuune. Wo Parahoŋ toŋ ita maawi Yusup a Kanahaŋ yʼa ti zuune pây. 14 Iŋkino maŋ Yusup yʼa igibe, yʼa-waako meegí Yakup ti ɗoŋ ɓoozí pay, kane ada sarat makumu paat. 15 Aame Yakup yʼilliga maŋ, yʼa tʼiiziga ti ɗoŋ ɓoozí pay, yʼa iŋgile Misir an di likko bini maŋ, yʼa inda ti in̰n̰izí pay kane ɗoŋ moŋgiɗagiŋ me. 16 Wo nunɗanzaŋ* an di ziko ki Sisem, an tʼittiba adda muuzo ere Ibirayim yʼiwila ti soŋko a bey kʼin̰n̰i kʼAmor a Sisem.
17 Ozzinagi ti ozzinagi maŋ ɗoŋziŋ an dʼiigila ɓaadaŋ a siiɗo Misir me, wo peeɗo toŋ tʼîide ere Raa yʼa-ti ɗaŋge ono ɗoŋ yi ruute yʼaasa a Ibirayim. 18 Saŋ maŋ i-gili mozigo ti doolo a Misir me, wo yoŋ geŋ yi ki suune ye urzi Yusup me. 19 Mozigo geŋ ɗoŋziŋ yi tiʼn digge, wo moŋgiɗagiŋ yʼanni dibire, yiʼn isiyo ki toogo in̰n̰izaŋ an dʼooliyo an tʼunto. 20 Aame geŋ Muusa an ti yʼehe, yoŋ ulo ɗemilen̰, majjaane a ɗaana Raa, an di yʼ muɗɗe kaŋ ombiɗe tere aɗo adda ɓoy meegí. 21 Aame an kʼaane ombiɗayí ye maŋ, an tʼumɓe, an di ziipo paate, wo saŋ uto Parahoŋ tʼa yʼuune, tʼa tʼumɓe a tode, tʼa yi muɗɗe aa ulutú§. 22 Muusa geŋ an ti yʼ duuye a suuniyo ere pay ki ɗoŋ Misir. Yʼa tʼize wede i suune rootiyo kʼono wo toogo a naabo pây.
23 Muusa i îide ozzine ada piɗe maŋ, i-dʼiide elkiyo yʼa ette, yʼa wollo zemɓadí ɗoŋ kʼIzirayel. 24 Maŋ yʼa iŋgile, yʼiideʼŋ yi wolliyo wede Misir yi isiyo ulsu a wede soo ti diine zemɓadí, maŋ yʼa-yʼuube, wo yi di ti duuze, wede Misir geŋ yʼa yʼîide. 25 Yʼize iŋkino geŋ yʼelkiyo zemɓadí ɗoŋ kʼIzirayel an dʼelka Raa yi dehu yʼan utte tʼurzi yode, kaciŋ umbo an ki zuune ye. 26 Saŋ soggo sey maŋ, yi dʼuune ɗoŋ kʼIzirayel sire an ɗeyyiso, wo yi dehu yʼa tiʼn tʼokkiƴe an di lekke ti toose. Iŋkino maŋ yʼan di ruute, yʼede: “Zemɓa ki nuŋ, kuneʼŋ zemɓa ye ko? Ɗe ki moo me kun isiyo ulsu ti tudduguŋ me?” 27 Wo wede i isiyo ulsu a leemadí geŋ yʼa gibira Muusa, wo yʼede: “Kee i ki ziipe mozigo wo wede ɗekkiyo booro a tukki kaye wee wee? 28 Kunuŋ ki dehu kʼa ni tʼîde aa loho kʼîide wede Misir ko?” 29 Aame Muusa yʼilliga iŋkino maŋ, ti siiɗo Misir yʼa tʼumbe, yʼa iŋgile ki siiɗo Madiyan, yi lekkiyo aŋgen̰n̰o, a siiɗo gette yi dʼehe in̰n̰i kuuli sire*.
30 Adda siiɗo gette Muusa yi likke ozzine ada piɗe. Saŋ onniyo soo maŋ yoŋ adda balɗa goppoŋ ti mokkolo sundutú Sinayi, maaleeka ki Raa yi di gize tuddí adda beyga kʼundumu oggiyo uwwo ɗala ɗala. 31 A munɗa kʼarmika Muusa yi wulle geŋ, yʼa ziiɗa giggirí. Wo yʼa dʼiide goppoŋ, yʼa wolle koɗuwo, yʼa iide maŋ yʼollige golla Galmeega Raa, tʼede: 32 “Nuŋ Raa ki moŋgiɗagá, Raa kʼIbirayim, kʼIsaaka wo ki Yakup.” Muusa orgiso tʼa yi ziiɗa ɓaadaŋ, yʼa iise ŋoŋŋirso, yi kʼaane yi kʼamɓe edayí, yʼa ki wolle munɗa gen̰n̰o ye. 33 Iŋkino maŋ Galmeega yi di ruute, yʼede: “Toɓiyagá ki tʼoɗɗipo kono ume wede kee kʼôhire eŋ, yoŋ kamilen̰ ki nuŋ Galmeega. 34 Ɗerec, ni wulle dabar ki ɗoŋzó a siiɗo Misir te, nʼilliga soopiytadaŋ te, wo nuŋ nʼiidoʼŋ kono nʼan aɗɗe. Aŋkeŋ kʼedi, nʼa-kʼagiba ki siiɗo Misir.”»
35 Saŋ Etiyeŋ yʼa ruute sey, yʼede: «Yode Muusa wede ɗoŋ kʼIzirayel an di yʼ giigira, anʼde: “Kee wee wee i ki ziipe mozigo, wo wede ɗekkiyo booro me?” Geŋ saŋ Raa batum yʼa yʼigibe, yʼa tʼize mozigayaŋ, wo yʼa tʼize wede kʼaɗɗiyadaŋ. Raa yi yʼigibe tʼurzi maaleeka wede an ikkima adda kʼundumu gozzibor gen̰n̰o. 36 Yode Muusa geŋ yʼan uɗɗo ɗoŋ kʼIzirayel ti siiɗo Misir, tʼurzi kʼisiyo sulɗi ɗoŋ i ceeriyo eego ti sulɗi kʼarmika adda siiɗo Misir batum, wo soŋ aame kane an doopiɗe Bar Teezowo, wo aame kane adda balɗa ozzine ada piɗe. 37 Yode Muusa sey yʼan di ruute a ɗoŋ kʼIzirayel, yʼede: “Raa yi dʼaɗɗa ti diine zemɓaguŋ nebi aa nuuno§.” 38 Wo aame ɗoŋ kʼIzirayel an tʼugiye a balɗa toŋ maŋ, yode Muusa sey a guune a diine moŋgiɗagiŋ ti maaleeka me, yode geŋ yi di rootiyo a Muusa tʼekki mokkolo Sinayi. Iŋkino yode Muusa sey yi-tʼollige ono Raa ɗoŋ i dʼeliyo lekkiyo, yʼin dʼettiyo yʼin di kaza*. 39 Wo moŋgiɗagiŋ an ki dʼilliga ye onamí me, an di yʼ giigira, wo adda kʼaddaŋ an dehu an di-kime ki siiɗo Misir. 40 An i-di ruute a Aroŋ, anʼde: “Kʼin okkoŋ raayagi a ozira a ɗaanadiŋ, kono in ki suune ye munɗa i iide a yode Muusa wede yʼin diʼn uɗɗo ti siiɗo Misir me.” 41 Iŋkino maŋ a onniytagi geŋ an dʼikkima ulo buru go loŋgusizaŋ, maŋ an i dʼele seɗeke a yode geŋ me, ulbaŋ uŋse an dʼize tarnaape a naabo ere an ize ti beezaŋ gette. 42 Wo Raa yʼan gime dar yʼan diʼn iili, an dʼottilso a molɗali a kandaane, aa an riiŋe ti kaaga adda mattup ki nebiyagi, anʼde:
“Kune ɗoŋ kʼIzirayel no, geŋ a nuuno ɗey ko kun izite seɗeke ki seyɗi wo senɗikagi ɗoŋ oŋgo kun izite,
aame kune adda balɗa ozzine ada piɗe geŋ me? Aha, a nuuno ye.
43 Kune kun zirke ɓoy golmodo ki raayusu sundí Molok,
wo ti mooliso ere ki raa wede sundí Repan.
Kane sulɗi geŋ kun ikkima ti beyguŋ kono kun an dʼottile.
Iŋkino maŋ nuŋ nʼun tiʼn limma bini siiɗo Babiloon, wo ti Babiloon geŋ ki ɗaana sey.”»
44 Etiyeŋ yʼa ruute sey, yʼede: «Adda balɗa geŋ moŋgiɗagiŋ an dʼede Ɓoy Raa wede an ikkima ki golmodo, i-boohiyo sulɗi ɗoŋ ki taasuwa ere Raa yi gitte ti ɗoŋzí. Ɓoy geŋ Muusa yʼa tʼikkima aa Raa yi ruute yʼaase. Yʼa tʼikkima a-tʼiide a munɗa wede yi wulle i-iide aa suniye. 45 Kʼita maŋ moŋgiɗagiŋ an an dʼiili Ɓoy Raa wede an ikkima ki golmodo geŋ a in̰n̰izaŋ, an tʼumɓo ti kane aame geŋ Zozuwe wede dokkiyadaŋ, yʼan dʼan dʼaaho ki siiɗo ere ita ɗoŋtú Raa yiʼn ilmi ti ɗaanadaŋ. Geŋ iŋkino Ɓoy Raa geŋ yʼa likke adda siiɗo gettiyo bini moziko ki Dawut.§ 46 Dawut yʼa uune beeko ti Raa, maŋ Dawut yʼa tunde Raa, yi dʼooziga ɓoy a Raa ki Yakup*. 47 Wo miŋ a ki tʼize ye, a tʼiiziga Ɓoy Raa ulí Salamoŋ. 48 Wo Raa goole a jiire pay geŋ, yoŋ yi ki lekkiyo adda ɓoy wede ɗuwo an oozige ye, aa Raa yi ruute ti kaaga ti bize nebi soo:
49 “Galmeega yʼede: Kandaane aa ume wede ni-konso,
ni lekkiyo wo siiɗo aa ume wede ni dʼoɓe zoŋɗó ni puukiyo.
Ɗe kune ɓoy miŋ wede tuuku me, kun o ooziga,
wo aame tuuku nʼa lekka adda me?
50 Sulɗi pay eŋ i zippe nuŋ ye ko?”»
51 Etiyeŋ yʼan di ruute ɗoŋ booro sey, yʼede: «Kune ɗoŋ i koogire Raa, kune ɗoŋ sukkiya kun ki ziipe adduguŋ a Raa ye, kun tʼuɗɗe aa maawuguŋ koyok, daayum kun koogire Unde Kamilen̰. 52 Ti kaaga maawuguŋ nebiyagi pay an diʼn dibire, wo an diʼn îide kane ɗoŋ i gizite ti poone aaniya kʼAlmasi yoŋ ki diine geŋ me. Wo aame onniyo tʼîide maŋ, yode toŋ kun di yʼ giigira, kun di yʼîide. 53 Raa yʼun dʼele oogiradí tʼurzi maaleekiyagi, wo kune kun a-ki tʼizire eego ye.»
Tôwwo kʼEtiyeŋ
54 Aame ɗoŋ booro an illiga Etiyeŋ yi ruute iŋkino maŋ, an di-gulkuwe ɓaadaŋ, an dʼahutu bokimo. 55 Wo yo Etiyeŋ ôoniyo ti Unde Kamilen̰ yʼa tʼumɓe edayí kʼawwa ki kandaane maŋ, yʼa wulle toore darƴika Raa wo Isa yi tʼîhira a ammade Raa. 56 Yʼa ruute, yʼede: «Kun ollo kay, ni wolliyo kandaane i tʼihina wo yoŋ wede an yʼehe aa ulo wede geŋ yi tʼîhira a ammade Raa.» 57 Kane an illiga iŋkino maŋ an ziɗɗe ɗolle ɓaadaŋ, kuwwagaŋ an aa ti ŋiƴƴite, kono an kʼolliga onamí ye. Maŋ an dʼiiziga pay kaŋ soo ki tuddí. 58 An di yʼ ziiɗa tʼadda geeger, an di yʼuɗɗe paate, an di yʼiise kakkisa ti moŋgali ki tôwwadí. Kane ɗoŋ i wulle wo illiga geŋ, kallagaŋ deero an tʼiɗɗipe, an tʼiɓi sirpa kʼulo obulsu sundí Sool. 59 Aame an yi kakkisa geŋ, Etiyeŋ yi tondiyo Raa, yʼede: «Galmeega Isa, ki tʼamɓo undó.» 60 Saŋ yʼa iire ti zibbaní, wo yʼa iɗili ti golla awwa, yʼede: «Galmeega, a olɗikadaŋ ette kʼan tʼiso tambobino.» Aame yʼa ti ruute iŋkino maŋ, yʼa-tʼihe.
* 7:3 7.3 Kun wollo adda mattup ki Zenez 12.1. 7:5 7.5 Kun wollo adda mattup ki Zenez 11.31; 12.4,7; 13.15; 15.18; 17.8. 7:7 7.7 Kun wollo adda mattup ki Zenez 15.13-14 wo Egzod 3.12. § 7:8 7.8 Kun wollo adda mattup ki Zenez 17.10-14; 21.4. * 7:16 7.16 Nunɗanzaŋ: I-kaza nunɗani sire ɗaŋŋal ki Yakup wo ki Yusup. Kun wollo adda mattup ki Zenez 50.7-13; Zozuwe 24.32. 7:16 7.16 Taaya Yusup kun ti tʼoone adda mattup ki Zenez 37.1-36; 39.1–47.12. 7:19 7.19 Kun wollo adda mattup ki Egzod 1.7-16. § 7:21 7.21 Kun wollo adda mattup ki Egzod 2.1-10. * 7:29 7.29 Kun wollo adda mattup ki Egzod 2.11-15,21-22; 18.3-4. 7:34 7.34 Kun wollo adda mattup ki Egzod 3.1-10. 7:36 7.36 Kun wollo adda mattup ki Egzod 2.14; 7.3; 14.21 wo Nombire 14.33. § 7:37 7.37 Kun wollo adda mattup ki Deeterenom 18.15,18. * 7:38 7.38 Kun wollo adda mattup ki Egzod 19.1–20.17 wo Deeterenom 5.1-33. 7:41 7.41 Kun wollo adda mattup ki Nombire 14.3 wo Egzod 32.1; 32.2-6. 7:43 7.43 Kun wollo adda mattup ki Amos 5.25-27. § 7:45 7.45 Kun wollo adda mattup ki Egzod 25.9,40 wo Zozuwe 3.14-17. * 7:46 7.46 Kun wollo adda mattup ki 2 Samiyel 7.1-16. 7:47 7.47 Kun wollo adda mattup ki 1 Mozagi 6.1-38. 7:50 7.50 Kun wollo adda mattup ki Ezayi 66.1,2.