11
Dooyiso kʼIsa a urzi tondiyo Raa
(Matiye 6.9-13)
1 I dʼede onniyo soo, Isa yi tondiyo Raa a ume soo iŋkino. Aame yʼa ti ɗiŋge ti tondiyo maŋ, wede soo ti diine sanalliyagí yʼa yi tunde, yʼede: «Galmeeʼki nuŋ, kʼay tiʼn dooyi urzi tondiyo Raa, aakede Zaŋ Batis yʼa duuye sanalliyagí.»
2 Isa yʼan di ruute, yʼede: «Aame kun tonde Raa maŋ, kun dʼeeso:
“Meegey,
kee kʼiso ɗuwo pay an di suune kee Raa kamilen̰,
Mozikadá kʼa-di tʼedi.
3 Onniyo ti onniyo kʼay eeli omɓadey ere ay di tʼîde.
4 Kʼay tʼisi tambobino a olɗiko ere ay ize a kee,
kono kaye toŋ ay isiyo tambobino a wede tuuku ay ize ulsu kay.
Wo kʼaynʼooli ye adda naamiya daggiya i ceera eedey ay tʼetta adda kʼolɗiko ye.”»
Omɓin̰e a urzi tondiyo Raa
5 Isa yʼan di ruute sey, yʼede: «Kun ollo, aakede wede soo ti diinaguŋ i-dʼede laŋze, yʼa ette ki ɓoozí a diɗɗo meeda, wo yʼa tʼeese: “Laŋze ki nuŋ, kee kʼo eeli mappa aɗo,
6 kono wede soo ti diine laŋziyagó yʼiina ti torguwo di nuuno, wo nuŋ munɗa kʼomɓo ni di tʼele umbo.”
7 Yo laŋzayí ummey tʼadda biino yʼa tʼeese: “Kee ki nʼoolo ɗeɗɗek, kono tʼin̰n̰izó biza nʼay tʼippe baa, ay moone, ni kʼaane ni ki tʼooziga nʼa-ki tʼele mappa ye.”
8 Wo kun ollo, nʼun di rooto, laŋzayí yi tʼooziga yi-tʼela sulɗi ɗoŋ pay yoŋ yi dehu, kono yoŋ laŋzayí ye, wo kono yoŋ yi koɗɗime ɓaadaŋ a munɗa wede yi dehu me.
9 Wo nuŋ nʼun di rooto: Kun tondo wo munɗa an un tʼeela, kun dehito wo kun tʼoona, kun koppo biza wo an un di-tʼihina.
10 Wede tuuku yi tondiyo maŋ, munɗa an i-dʼeeliyo, wede yi dehutu maŋ, yi dʼooniyo, wo wede yi koppiyo biza maŋ, an i di tʼohine.
11 Meege tuuku ti diinaguŋ, aame ulí [yi tunde omɓo maŋ, yi di tʼele mokkolo me? Koo] yi tunde puuniso maŋ, yi di tʼele miipo me?
12 Koo yi tunde kumilso maŋ, yi di tʼele otto me? Aha, umbo!
13 Iŋkino maŋ kune ɗoŋ adduguŋ ulpi toŋ, kun suune eliyo sulɗi ɗoŋ majjanɗani a in̰n̰iguŋ. Wo geŋ taŋ miibi a ceere Meega Raa a kandaane yʼaane yʼan tʼele Unde Kamilen̰ a ɗoŋ i yi tondiyo me!»
Isa ti Belzebul
(Matiye 9.32-34; 12.22-30; Markus 3.22-27)
14 Onniyo soo, Isa yʼa-tʼilmi siitan ere wedeʼŋ ti tʼippe bizí yi kʼorbe ye geŋ me. Aame siitan gette ti tʼuɗɗe maŋ, wede geŋ bizí a tʼihina, yʼa iise ono, wo kane ɗoŋ duuru an ziiɗa giggiraŋ.
15 Aame geŋ ɗoŋ oŋgo ti diinayaŋ an di ruute, anʼde: «Tode Belzebul Meeda siitanɗani i eliyo toogo ki lommite siitanɗani me!»
16 Ɗoŋ oŋgoŋ an dehu an i dʼekke ikka tʼurzi kʼonamí. Iŋkino maŋ an di yʼ tunde yʼan dʼise munɗa kʼarmika, a kize yoŋ Raa yi yʼigibo.
17 Wo Isa yʼa zuune elkisadaŋ, iŋkino maŋ yʼan di ruute, yʼede: «Moziko ere tuuku ɗoŋtú an ɗeyyiso ti tuddaŋ maŋ, mozikadaŋ a latte, ɓoyɗizaŋ a di ruugite wede soŋ ekki bakadí bakadí.
18 Geŋ iŋkino kay, aame Meeda siitanɗani ti ɗeyyiso ti siitanɗani eebutú maŋ, geŋ an ɗeyyiso ti tuddaŋ batum. Wo ɗe geŋ ki kotto, mozikatú ti kʼaane ti ki lekke ye! Ni rootiyo iŋkino kono kunʼde, ni lommite siitanɗani o eliyo toogo Belzebul.
19 Ɗe iŋkino maŋ, ɗoŋ a itaguŋ an lommite siitanɗani ti toogo kʼaaye? Geŋ kane batum an un kaza munɗa wede kun rootiyo a tukki nuuno geŋ ɗerec ye.
20 Wo ɗe geŋ, nuŋ o eliyo toogo Raa ni lommite siitanɗani me maŋ, geŋ i-kaza Moziko Raa todʼ tʼiina di kune baa.
21 Aame wedeʼŋ toogo ti aryagí geŋ ɓoozí yʼa ti yʼ boohe, iŋkino maŋ maaladí wenɗa soo toŋ yʼa ki botte ye.
22 Wo ɗe aame i iido wede toogo ti yode wo yi yʼ jiire maŋ, aryagi ɗoŋ pay yi zaapu addí geŋ yʼa-tʼoobe, wo sulɗi ɗoŋ pay yʼa siki yʼan di dokkiɗa a ɗuwo.
23 Wede yoŋ ki nuuno yeʼŋ, yoŋ aduzó, wo wede yʼa ki nʼ noogiyo ki tussiyo yeʼŋ, yoŋ yi teepiyo ki teepiyo.»
Kama ki siitan ki tukki wedusu
(Matiye 12.43-45)
24 «Aame siitan ti tukki wedusu ti tʼaɗɗiya maŋ, ti dʼeŋgilso kʼadda balɗa dehutu kʼume wede tʼa lekkey, wo ti ki dʼooniyo ye. Iŋkino ti rootiyo adda kʼaddutú, ti dʼeesiyo: “Ni-kime kʼadda bindó ere an di nʼilmo.”
25 Wo a kamatú gette, tʼiideʼŋ ti-tʼuuney biino rookiyo kamilen̰ wo sulɗutú okkime beehiye.
26 Iŋkino maŋ ti di kama kʼadda balɗa, tʼa waaku siitanɗani ti doolo sarat bundiɗi a jiire tode sey. An di-kama kaŋ soo, an tʼettiyo adda biino gettiyo, i-tʼisiyo ɓoozaŋ. Iŋkino yo wede geŋ, lekkiyadí ere kʼita i-tʼisiyo oon̰e i ceeriyo ere ki poone.»
Uŋsuwo ere a jiire
27 Aame Isa yi rootiyto iŋkino geŋ, i dʼede erewo soo iŋkino ti diine ɗoŋ duuru, ti di ruute ti golla awwa, tʼede: «Uŋsuwo a erewo ere tʼa ki zirke adda kʼaddutú wo kʼa uuɗe uɗutú.»
28 Wo yoŋ yi di ruute, yʼede: «Wo uŋsuwo a jiire a kane ɗoŋ ollige ono Raa wo an di sooru eego.»
Tondiyo ki munɗa kʼarmika
(Matiye 12.38-42)
29 Kane ɗoŋ duuru an dʼettiyo kʼume kʼIsa. Aame an tʼugiye maŋ, yʼa iise rootiyo, yʼede: «Ita ɗuwo ɗoŋ aŋken̰n̰o eŋ, kane ɗoŋ ulpi, an tondiyo munɗa kʼarmika a kize Raa yi nʼigibo. Wo armika ti doolo Raa yʼan kʼisa ye, daa ki armika ere Raa yʼize ti kaaga a nebi Zonas ye maŋ.
30 Kun suune Zonas yʼa guune munɗa wede Raa yʼan di gize a ɗoŋ geeger Ninib. Geŋ iŋkino nuŋ wede an nʼehe aa ulo wede eŋ, nʼa koona munɗa wede Raa yʼan kiza a ɗoŋ aŋken̰n̰o kay.
31 A onniyo ere Raa yi ɗekka booro gette, mohita ere ti siiɗo ki kese ɗanɗi tʼa ooziga ki tukki ɗuwo ɗoŋ aŋken̰n̰o, wo tʼan di roota: “Kuneʼŋ booro tʼunni ziiɗa.” Ti roota iŋkino kono todʼ tʼiizigo ti siiɗiyagi ɗoŋ dokki tʼita Raa kono tʼa olliga suuniyo kʼono ere ki Salamoŋ, wo a en̰n̰o i dʼede wede ede yʼa jiire Salamoŋ sey.
32 A onniyo ere Raa yi ɗekka booro gette, ɗoŋ geeger ki Ninib an dʼooziga ki tukki ɗuwo ɗoŋ aŋken̰n̰o, wo an di roota: “Kuneʼŋ booro tʼunni ziiɗa.” An roota iŋkino kono aame ɗoŋ geeger ki Ninib an illiga Zonas yi gizite urzi kʼono Raa maŋ, an di-gime lekkiyadaŋ. Wo a en̰n̰o i dʼede wede ede yʼa jiire Zonas sey.»
Eda kane toore tudde
(Matiye 5.15; Markus 4.21; Lik 8.16)
33 «Wenɗa soo toŋ yʼa-tʼoyye pitila kono yi-ti tʼombiɗa, ise yʼa-tʼossibe bogoro umbo. Ki too maŋ yʼa ti doɗɗe tʼawwa kono ɗoŋ ette kʼadda biino an di wolle toore.
34 Eda kane aa pitila ki tudde. Aame edayá kane bee maŋ, tuddá pay tiŋ adda toore, wo aame edayá kane bee ye maŋ, tuddá pay tiŋ adda zimolo.
35 Iŋkino maŋ ki koona metike kono toore wede a tuddá geŋ, a ki tʼise zimolo ye.
36 Wo aame tuddá pay adda toore daa munɗa ki zimolo maŋ, tuddá pay gettiŋ adda toore, geŋ aakede pitila ti tooriyo tuddá ti tooratú wede keren̰ gen̰n̰o.»
Isa ti Pariziyeŋ wo ti ɗoŋ suuniyo kʼoogoro
(Matiye 23.4,6-7,13,25-27,29-31,34-36)
37 Aame Isa yʼa ti ɗiŋge onamí maŋ, i dʼede wedusu soo yoŋ Pariziyeŋ yʼa ti yʼ wiike yʼa oomey di yode. Isa yʼa tʼiide kʼadda ɓoy, wo an di-guune omɓo.
38 Yo Pariziyeŋ yʼa ziiɗa giggirí aame yi wulle Isa ki poone yʼa tʼeese omɓoʼŋ, beezí yi kʼupile ye aa moŋgiɗagi an ruute me.
39 Iŋkino maŋ yo Galmeega yi di ruute, yʼede: «Kun ollo, kune Pariziyeŋ! Kuneʼŋ kulso ti bogoro kun tʼopilso daaraŋ beehiye, wo adduguŋ ôoniyo ɓoo ti tama kʼoogire wo ti bundiko.
40 Kune ɗoŋ elkisaguŋ umbo, kun suune keren̰ Raa wede ikkima ume ti paate geŋ, ikkima ume tʼadda toŋ yode me.
41 Wo ki too maŋ a kane ɗoŋ an kʼede munɗa ye, kun an elo tʼadduguŋ pay, iŋkino kune kun tʼisa kamilen̰.
42 Wo dabar a kune Pariziyeŋ! Kuneʼŋ a urzi zakka, kun dʼeliyo zakka a Raa ki ita sulɗi ɗoŋ sun̰n̰i sun̰n̰i i dʼeliyo uŋsuwo a zaami, ise puutagi ɗoŋ ki zaami toŋ maŋ. Wo ɗe munɗa wede kun dʼise ki diine a ɗuwo, ti geyyiso ki Raa, kane geŋ kun dʼooliyo a kese. Ki too maŋ ki poone kane gen̰n̰o ɗoŋ kun dʼozire eego me, wo sulɗi ɗoŋ sun̰n̰i sun̰n̰i toŋ kun kiʼn ooli ye.
43 Dabar a kune Pariziyeŋ! Kuneʼŋ adda ɓoyɗi ɗoŋ in di dooyiso, kun geyyiso kun koone a ume wede suma, wo a bere ɗoŋ duuru toŋ, kun geyyiso ɗuwo an un diʼn tʼeesite ti ottilso.
44 Dabar a kune! Kuneʼŋ ɗoŋ aakede muuziyagi daa zappu moŋgali, ɗoŋ an sooru eego daa suuniyo a urzi kʼoogoro an tʼisiyo ganigi a ɗaana Raa me.»
45 Wede soo ti diine ɗoŋ suuniyo kʼoogoro yi di ruute a Isa, yʼede: «Wede dooyisadey, a onamá geŋ kee ki kalɗa kaye ti kane pây.»
46 Isa yi diʼn gime onamí, yʼede: «Dabar a kune ɗoŋ suuniyo kʼoogoro pây! Kuneʼŋ ɗuwo kun diʼn isiyo ki toogo an di daane urziyagi kʼoogoro ɗoŋ ti doolo kune batum kun a ziipe tʼegguŋ tʼekki ɗoŋ ki Raa, sarkiyatú oon̰e aakede kun zaapu attiɗi a dar. Wo a attiɗizaŋ geŋ, kune ti ƴilsaguŋ soo toŋ kun aa ki bottiyo ye ki noogiyadaŋ me.
47 Dabar a kune! Kun aabuɗu muuziyagi majjanɗani ki nebiyagi ti kaaga, kane ɗoŋ moŋgiɗaguŋ an tiʼn îide.
48 A onamguŋ ti sulɗi ɗoŋ kun isiyo geŋ, i-kaza kun iyye a naabo ere ki moŋgiɗaguŋ gʼize te, kono kane an tiʼn îide nebiyagi me, wo aŋkeŋ kune kun dʼaabuɗu muuziyagaŋ.
49 Kono kamo Raa ti suuniyo kʼono ere i dʼede gette yʼa ruute, yʼede: “Nuŋ nʼan tʼigiba nebiyagi ti ɗoŋ zina, ɗoŋ oŋgoŋ ti diinayaŋ an tiʼn tʼîda, ɗoŋ oŋgoŋ an diʼn dabira.”
50 Tʼume kʼeesiyo duniya bini aŋki, an îide nebiyagi ɓaadaŋ, wo kono ki puuzadaŋ gette kune ɗuwo ɗoŋ aŋken̰n̰o Raa yʼun tiʼn tʼela daŋgay.
51 Ki poone an îide Abel, saŋ ɗoŋ ti doolo bini Zakari wede an yʼîide adda booro Ɓoy Raa, a diine kʼume seɗeke ti Ɓoy Raa. Eyye, wo kun ollo nʼun di rooto, kane ɗoŋ aŋken̰n̰o eŋ Raa yi tiʼn tʼela daŋgay kono ki puuzadaŋ.
52 Dabar a kune ɗoŋ suuniyo kʼoogoro! Kuneʼŋ kun a-tʼippe a urzi wede i dʼeliyo suuniyo ki Raa te. Kune batum kun ki sooru eego ye, wo a ɗoŋ i dehu an dʼozire eego kun an tʼiigire.»
53 Aame Isa yi tʼuɗɗe tʼadda ɓoy gen̰n̰o maŋ, kane ɗoŋ suuniyo kʼoogoro ti Pariziyeŋ an di gulkuwe ɓaadaŋ ti yode, wo an di yʼ tundite a urzi kʼono ɓaadaŋ.
54 Iŋkino geŋ kane an i ekkiyo ikka kono an tʼoona munɗa wede butte adda kʼonamí.