7
1 Ti yukan ni jikonuu Jesús nɨ ñuu Galilea. Tu ni kuni ya kin kuikonuu ya ñuu Judea, chi jnaꞌan ya, yɨvɨ hebreo yukan, ka kuni kaꞌni da ya.
2 Kuan kuyajni kɨvɨ ka nasaꞌa yɨvɨ hebreo un viko veꞌe kuii, ti kɨvɨ yukan kuu kɨvɨ ka nukunchuku i veꞌe kuii kachi naa i.
3 Ti ni ka kachi ñani Jesús jiin ya:
―Vaꞌa ga kiꞌin ra ñuu Judea. Vaꞌa ga ja na kin saꞌa ra ɨɨn jniñu ñaꞌnu yukan ti nava na kandixia ndaa ga yɨvɨ yukan ti na kundikun i roꞌo, ti nava na kuni i naa jniñu saꞌa ra.
4 ¿Xi iyo vaꞌa ja saꞌa xeꞌe ra jniñu un nu? Ko nu kuni ra ja na kuni yɨvɨ roꞌo ti na kuantaꞌu i roꞌo, ti kuan saꞌa ɨɨn jniñu ñaꞌnu nuu chitu yɨvɨ un naa i ―ni ka kachi da jiin ya.
5 Siaꞌan ni ka kaꞌan ñani ya jiin ya, chi ni maa ñani ya tu ka kandixia da ya.
6 Yukan ti ni kachi Jesús:
―Ti jaa ga kɨvɨ kiꞌin ri. Ko vaꞌa roꞌo naa ra, chi kuu kinkoyo ra na kɨvɨ ka kuni maa ra,
7 chi tu ka kuɨtɨ ini yɨvɨ un nuu ra. Ko ruꞌu, chi ka kuɨtɨ ini i ka jito uꞌu i ruꞌu, chi vanua kaꞌan kaji ri nuu i nava kanda i jiin taka jniñu kueꞌe ka saꞌa i.
8 Kuankoyo viko un naa ra. Ruꞌu tu kiꞌin ri, chi tujaꞌi jaa kɨvɨ ja kuni yɨvɨ kuaꞌa un nau ja kuu ruꞌu. Yukan kuu ja tujaꞌi jaa kɨvɨ ja kiꞌin ri un ―ni kachi ya.
9 Siaꞌan ni kaꞌan Jesús jiin da naa da, ti ni kendo ya nuu ñuꞌun ñuu Galilea.
Kuaꞌan Jesús viko veꞌe kuii
10 Kuankoyo ñani Jesús viko un naa da. Yukan na ti sa kuaꞌan maa Jesús suni. Tu ni ka jini yɨvɨ ja kande ya yukan, chi tu ni stuu ya maa ya. Tu ni jaꞌan ya jiin taka ga yɨvɨ Galilea un.
11 Ko ka nanduku chaa hebreo ka kuñaꞌnu un maa ya nuu viko un, ti ka kaꞌan da naa da:
―¿Nanu kande chaa yukan nusa? ―kachi da naa da.
12 Ti yɨvɨ kaꞌiin yukan ka ndakuniꞌin xaan i jnuꞌun Jesús. Sava i ka kaꞌan: “Chaa vaꞌa kuu chaa un.” Ko sava ga i ka kaꞌan: “Tuu, chi so xndaꞌu da yoꞌo”, ni ka kachi i.
13 Ko so ja tu ka stuu ndijin i jnuꞌun Jesús, chi ka yuꞌu i sa kuɨtɨ ini chaa hebreo ka kuñaꞌnu un.
14 Ja ni kuu sava viko, ti sa ni kenda Jesús, ni kaa ya kuaꞌa ya yuxeꞌe veñuꞌun kaꞌnu un, ti ni kejaꞌa xnaꞌan ya nuu yɨvɨ un naa i.
15 Ti so ka naa ini chaa hebreo ka kuñaꞌnu un, ti ni ka kachi da:
―¿Nasa kuu ja xaan ndichi kaꞌan chaa jaꞌa jnuꞌun un, ti tu ni skuaꞌa da? ―ni ka kachi da naa da.
16 Ti ni kachi Jesús jiin da:
―Jnuꞌun xndaku ri nuu ra naa ra jaꞌa, ansu ja kuu ini maa ri ti kaꞌan ri.
17 Taka jnuꞌun xnaꞌan ri jaꞌa, ansu jnuꞌun ndoꞌo ini maa ri kuu. Ti nu ka ndiyo ini ra ja siuku ra jniñu kuni Yandios, yukan ti sa nakuni ra ruꞌu, ja kaꞌan ri niña jnuꞌun ni jaꞌa maa Yandios nuu ri, ti tu kaꞌan ri jnuꞌun ja jani ini maa ri.
18 Chi nu na kaꞌan vixi ɨɨn yɨvɨ ja kuu maa i, ti jandaa ni kuu ja nduku i ja na nakuaꞌa yɨvɨ ja yɨñuꞌun nuu i. Ko ruꞌu, chi suꞌva kuni ri ja na nakuaꞌa i ja yɨñuꞌun nuu maa Yandios, chi maa ya ni taji ruꞌu ti ndiso jniñu ri nuu ya. Yukan kuu ja kaꞌan ri niña jnuꞌun ndaa, ti tu jajnaꞌan ini ri xndoñaꞌan ri.
19 Ka kaꞌan vixi ra ja Moisés kuu ja ni jaꞌa Ley Yandios nuu ra naa ra. Ti nu jandaa kuu, ¿ndoo kuu ja ni ɨɨn ra tu ka kuni siuku Ley yukan nusa? ¿Xi ndoo kuu ja ka kuni kaꞌni ra ruꞌu, ti ruꞌu kuu ja kaꞌan jnuꞌun Yandios nuu ra naa ra jaꞌa? ―ni kachi ya.
20 Ti ni ka na ndeokani yɨvɨ un siaꞌan:
―Ja kaꞌan ra siaꞌan va kancha ɨɨn tachi uꞌu jiin ra. ¿Xi nau chaa kuu ja ka kuni kaꞌni roꞌo nu? ―ni ka kachi da.
21 Ti ni kachi Jesús:
―Ni saꞌa ri ɨɨn jniñu ñaꞌnu ja ni kuu ɨɨn kɨvɨ ndetatu, ti yukan ni kuu ja ni ka jini ra naa ra.
22 Ni xndoo Moisés ɨɨn jnuꞌun ja na saꞌa ra ɨɨn seña nuu yɨkɨ kuñu suchi yɨɨ kuachi vasu ɨɨn kɨvɨ ndetatu. Ko ansu maa Moisés ni saꞌa yukan, chi undi janaꞌan ga vaji jnuꞌun un ja kuu ley ni jaꞌa Moisés ja kuu kɨvɨ ndetatu. Ti siaꞌan ka siin tu roꞌo naa ra, chi ka saꞌa ra jniñu un vasu ɨɨn kɨvɨ ndetatu.
23 Ka siin ra jnuꞌun un naa ra, vasu ɨɨn kɨvɨ ndetatu, chi ka ndiyo ini ra ja siuku ra Ley Moisés. Ko suꞌva ni ka kuɨtɨ ini ra nuu ri ja ni saꞌa ri tajna ɨɨn yɨvɨ kuꞌu ja ni kuu kɨvɨ ndetatu un.
24 Ti siaꞌan ka kankuachi ra sɨkɨ ri naa ra. Ko na kachi ri ja tukaa ga kani ini ra siaꞌan, chi suꞌva kani ini nu ka siuku ndaa yɨvɨ naa i xi tu. Yukan kuu ja koto ma kankuachi ra sɨkɨ yɨvɨ nu tu ka iyo kuachi i ―ni kachi Jesús.
Ka kaꞌan yɨvɨ ñuu Jerusalén ja Jesús kuu Cristo
25 Yukan na ti sava yɨvɨ ñuu Jerusalén un, ka jikajnuꞌun jnaꞌan i:
―¿Ti ansu chaa jaꞌa kuu ja ka nanduku chaa ka kuñaꞌnu un ja kaꞌni da nu?
26 Ko jaꞌa ni kancha da ti kaꞌan da nuu chitu un, ¿ti ndoo tundo ka saꞌa chaa ka kuñaꞌnu un jiin da nusa? ¿Ndoo tu ka jasɨ da ja kaꞌan chaa jaꞌa? Va xi ka ndoꞌo ini chaa ka kuñaꞌnu un ja maa chaa jaꞌa kuu Cristo ja ni taji Yandios, ja na saꞌa jniñu ñaꞌnu.
27 Ko yoꞌo chi ka jini vaꞌa yo nanu vaji chaa jaꞌa. Ko kɨvɨ na chaa Cristo ti ni ɨɨn yo tu kuni na ichi kii ya ―ni ka kachi yɨvɨ un.
28 Ti yukan ni kaꞌan jaa Jesús nuu ni xnaꞌan ya yuxeꞌe veñuꞌun un, ti ni kachi ya:
―¿Va nu ja ka jini ra nau ja kuu ri nu? ¿Xi ka jani ini ra ja nanu vaji ri xino? Ko ansu vaji ri ti kancha ri ñuyɨvɨ jaꞌa ja so ja kuu ini maa ri. Ti ansu siaꞌan kuu. Chi suꞌva maa Yandios, ni kuu ini ya ja ni taji ya ruꞌu. Ti roꞌo naa ra tu ka jini kuɨtɨ ra nasa kaa Yandios, ti ni tu ka jini ra nasa kaa jniñu saꞌa ya.
29 Ko ruꞌu, chi jini vaꞌa ri nasa kaa Yandios, chi vaji ri undi nuu kancha maa ya. Maa ya kuu ja ni taji ruꞌu vaji ri, ti ndiso jniñu ri nuu ya ―ni kachi Jesús nuu yɨvɨ un naa i.
30 Yukan na ti ni ka nduku da nasa jnɨɨ da ya ti chondee da ya vekaa. Ko ni ɨɨn da tu ni kuu jnɨɨ da ya naa da, chi vanuxia tujaꞌi jaa maa kɨvɨ ni kachi maa Yandios ja kuu ya. Tujaꞌi jaa hora ya.
31 Ti kuaꞌa xaan yɨvɨ kaꞌiin yukan ni ka kandixia i ya, ti ni ka kejaꞌa ka kaꞌan i:
―Jandaa ndixia kuu ja chaa jaꞌa kuu Cristo ni taji Yandios ja saꞌa jniñu ñaꞌnu, chi kaꞌan ɨɨn jnuꞌun ja siaꞌan saꞌa Cristo nu na chaa ya. Ti va tu nau ɨnga jniñu saꞌa Cristo ja tu kuu saꞌa chaa jaꞌa ―ni ka kachi yɨvɨ naa i.
32 Yukan na ti chaa fariseo un jiin sutu ka kuñaꞌnu un, ni ka taji da policía ka ndito veñuꞌun un, ja na kin jnɨɨ da Jesús. Chi ni ka jinisoꞌo chaa fariseo un ja ka jantaꞌu yɨvɨ jnuꞌun kaꞌan ya. Yukan kuu ja ni ka taji da policía ja na jnɨɨ da Jesús.
33 Ti ni kachi Jesús:
―Jaku ni ga kɨvɨ kuncha ri jiin ra naa ra. Yukan na ti kinoꞌon tuku ri nuu kancha ɨɨn ja ni taji ruꞌu vaji ri.
34 Kɨvɨ jña ti nanduku ra ruꞌu, ko tu naniꞌin ra ruꞌu. Ti ni tu kuu jakoyo ra nuu kiꞌin ri ―ni kachi ya.
35 Yukan ti chaa hebreo ka kuñaꞌnu un, ni ka kejaꞌa ka jikajnuꞌun jnaꞌan da, ti ka kachi da:
―¿Nachi kiꞌin chaa jaꞌa ja tu kuu naniꞌin yo da nusa? ¿Xi kiꞌin da ɨnga nación nuu kanchuku jnaꞌan yo hebreo jiin yɨvɨ Grecia un nu? ¿Xi kin skuaꞌa da jiin yɨvɨ ñuu jika un nu?
36 ¿Ti na jnuꞌun kuu ja ni kaꞌan da ja kachi da ja nanduku yo da ti tu naniꞌin yo da, ti ni tu kuu kinkoyo yo nuu kande da un nu? Tu chaku ini yo ndo kuni kaꞌan chaa un ja kaꞌan da siaꞌan ―ni ka kachi da.
Kancha Espíritu Santo jiin yɨvɨ ka kandixia Jesús
37 Kɨvɨ ni ndɨꞌɨ viko un ni kuu ɨɨn kɨvɨ kaꞌnu ga, ni jakuɨñɨ Jesús ti ni kaꞌan jaa ya nuu yɨvɨ kaꞌiin yukan, ti ni kachi ya:
―Nu nau roꞌo ka ichi nducha naa ra, ñaꞌan nuu ri jaꞌa ti na kuaꞌa ri nducha koꞌo ra.
38 Nu nau ɨɨn yɨvɨ na kandixia ruꞌu, jankɨvɨ ga kendoꞌo jnuꞌun ri kiꞌin, chi jankoo ini añu i, ti kuñɨɨ ja kuu saa ni. Kuu ini i nanu ɨɨn yucha kaꞌnu nu jika ni ga nducha ti jankɨvɨ ichi ―ni kachi ya.
39 Siaꞌan ni kaꞌan Jesús jnuꞌun sɨkɨ Espíritu Santo, chi ni kachi ya nasa kuu kuncha Espíritu jiin yɨvɨ kandixia maa ya. Ko vanuxia tujaꞌi chaa Espíritu Santo, chi tujaꞌi ndaa maa Jesús andɨvɨ nuu nduñaꞌnu ya. Yukan kuu ja tujaꞌi chaa Espíritu Santo ja kuncha ya jiin yɨvɨ naa i.
40 Sava yɨvɨ kuaꞌa kaꞌiin un ni ka jinisoꞌo i jnuꞌun, ni kaꞌan Jesús, ti ni ka kachi i:
―Jandaa ndixia kuu ja chaa yukan kuu maa Profeta ja kaꞌan jnuꞌun vaji undi nuu maa Yandios ―ni ka kachi i.
41 ―Chaa jaꞌa kuu maa Cristo ja ni taji Yandios, chi ndiso ya ɨɨn jniñu ñaꞌnu ―ni ka kachi i.
Ko sava ga i ni ka kachi:
―Tuu, chi ansu ñuu Galilea kii Cristo.
42 Chi kachi nuu tutu Yandios ja Cristo kuu ɨɨn jnaꞌan tata yo David, chaa ni kuu rey undi na janaꞌan. Ti kaku ya ñuu Belén, ñuu nuu ni kaku maa tata yo David undi na janaꞌan xaan tonto ―ni ka kachi i.
43 Ti yukan ni ka kuu sava yɨvɨ un, chi tu ni kejnaꞌan ɨɨn nuu ini i sɨkɨ ja nanu vaji Jesús.
44 Sava i ka kuni jnɨɨ i ya ja na kiꞌin ya vekaa, ko ni ɨɨn i tu ni ka tava ini ja jnɨɨ i ya.
45 Tu ni ka jnɨɨ policía un Jesús. Vaꞌa ga ja ni ka nandeokuñɨ da nuu chaa fariseo un jiin sutu ka kuñaꞌnu un, ti chaa un ni ka jikajnuꞌun da policía un:
―¿Ndo tu ni ka kii ra jiin chaa un? ―ni ka kachi da.
46 Ti ni ka kachi policía un:
―Tuu, chi jnuꞌun kaꞌan da un, tu ni ɨɨn chaa kaꞌan nanu kaꞌan chaa yukan ―ni ka kachi da.
47 Ti ni ka kachi chaa fariseo un:
―¿Xi suni ja ni xndaꞌu chaa un roꞌo naa ra nu?
48 Ko ni ɨɨn jnaꞌan yo tu ka kandixia chaa un. Ni ɨɨn yoꞌo ja ka kuñaꞌnu jiin chaa fariseo, tu ka kandixia da naa da. ¿Ti roꞌo, xi ja ni ka kandixia ra chaa un naa ra nu?
49 Ti yɨvɨ kuaꞌa un chi tu ka jini vaꞌa i ley yo naa yo nanu maa ra naa ra, ti ka kuu i nanu yɨvɨ ni ka jnaꞌnu ndatu. Tu ka jini kuɨtɨ i nava ka saꞌa i ―ni ka kachi da.
50 Ti suni yukan kande Nicodemo nuu ni ka ndututu chaa un. Kuu da ɨɨn chaa kuñaꞌnu nuu yɨvɨ hebreo, ja ɨɨn jakuaa ni jaꞌan kaꞌan da jiin Jesús. Ni ndokuɨñɨ da ti ni kachi da jiin naꞌan da un:
51 ―Kachi Ley yo ja tu kuu kankuachi yo sɨkɨ ɨɨn chaa, nu tu kunsoꞌo yo xnaka na jnuꞌun kaꞌan da, nava siaꞌan ti sa kuni yo na kuachi ni saꞌa da ―ni kachi Nicodemo.
52 Ti ni ka kachi chaa un naa da:
―¿Va nu suni chaa ñuu Galilea kuu tu roꞌo? Nanduku vii ndaa nuu tutu Yandios, ti kuni vaꞌa ra ja ni ɨɨn chaa kaꞌan jnuꞌun Yandios, tu kenda kuɨtɨ ñuu Galilea ―ni ka kachi da.
53 Yukan na ti ndɨ ɨɨn ndɨ ɨɨn da ni ka nakiꞌin ichi, ti kuan nukoyo da veꞌe da.
Jnuꞌun ñaꞌan sɨɨ ini