4
1 Nu ni niꞌin Jesús Espíritu Santo ja ni kukutu ini ya jiin, na ni kee ya ini yucha Jordán, ti maa Espíritu Santo ni yɨndaꞌa ya undi nuu ñuꞌun teꞌe un.
2 Yukan ni kuncha ya uu xiko kɨvɨ, ti jaꞌuꞌu un kuni keꞌe ya. Ti nɨ kɨvɨ un, tu ni yee kuɨtɨ ya staa. Ti nu ni yaꞌa kɨvɨ un, ti ni chaa soko ini ya.
3 Yukan na ti ni kachi jaꞌuꞌu un jiin ya:
―Nu ndixia ra ja Seꞌe Yandios kuu ra, ti saꞌa ja taka yuu jaꞌa na nduu staa kaji yo ―kachi jaꞌuꞌu un.
4 Ti ni kachi Jesús:
―Suꞌva yoso nuu tutu Yandios ja ansu jiin nɨnɨ staa kuchaku yɨvɨ naa i ―ni kachi ya.
5 Yukan na ti ni yɨndaꞌa jaꞌuꞌu un maa ya undi xini yuku sukun un. Ti yukan ɨɨn jinu kuɨtɨ ni ni xnaꞌan nuu ya taka ñuu kaꞌiin nuu nɨɨ kaꞌnu ñuyɨvɨ,
6 ti ni kachi jaꞌuꞌu jiin ya:
―Kuaꞌa ri ɨɨn jniñu nuu ra ti taꞌu ra jniñu nu taka ñuu un, chi vii xaan kanda, chi maa ri kuu ja xiin un. Ti kuu kuaꞌa ri nuu ra, nuu nau ja kuu ini maa ri.
7 Nusa ti jakunjitɨ ra nuu ri, ti chiñuꞌun ra ruꞌu, ti maa ri na kuaꞌa ndɨꞌɨ taka un nuu ra ―ni kachi.
8 Ko ni kachi Jesús:
―Kuxio nuu ri roꞌo jaꞌuꞌu, chi suꞌva kachi nuu tutu Yandios: “Chiñuꞌun nuu maa Jitoꞌo ra Yandios, ti nuu maa ɨɨn ni ya kunukuachi ra”, kachi tutu ―ni kachi Jesús.
9 Yukan na ti ni yɨndaꞌa tuku jaꞌuꞌu un ya undi ñuu Jerusalén, ti ni skaa ya xini veñuꞌun kaꞌnu un, ti ni kachi:
―Nu ndixia ra ja kuu ra Seꞌe Yandios, ti skanakava maa ra undi nuu ñuꞌun,
10 chi siaꞌan yoso nuu tutu Yandios:
Taꞌu Yandios jniñu nuu ángel ya ja na koto ya roꞌo.
11 Ti na kindaꞌa ya roꞌo nava tu stuji ra sɨꞌɨn ra nuu ni ɨɨn yuu ―ni kachi jaꞌuꞌu un.
12 Ti ni kachi Jesús:
―Tuu, chi suꞌva yoso nuu tutu Yandios: “Koto ma xnaꞌan ga ra nuu maa jitoꞌo ra Yandios” ―kachi ya.
13 Ja yukan ti tukaa ga ni kojnuni ini jaꞌuꞌu un nasa saꞌa jiin Jesús, ti ni kuxio kuaꞌan jaku kɨvɨ.
Ni kejaꞌa Jesús jiin jniñu ya nuu ñuu Galilea
14 Yukan ti ni nandeokuñɨ Jesús ichi ñuu Galilea, chi siaꞌan ni yɨndaꞌa Espíritu Santo maa ya. Ti nɨ ndañuu ja yɨꞌɨ jiin Galilea, yukan ni jichanuu jnuꞌun ya.
15 Ti xnaꞌan ya jnuꞌun Yandios ini veñuꞌun Israel taka nuu ka ndututu, ti tendɨꞌɨ yɨvɨ nuu un ni ka jajnuꞌun i ya.
Kuanoꞌon ya ñuu Nazaret
(Mt. 13.53‑58; Mr. 6.1‑6)
16 Yukan ti ni nandeokuñɨ ya ñuu Nazaret nuu ni jaꞌnu ya. Ti ɨɨn kɨvɨ ndetatu ni kɨvɨ ya ini veñuꞌun un nava jini saꞌa ya. Ti ni ndokuɨñɨ ya ja na kaꞌu ya tutu Yandios.
17 Ti ni ka jaꞌa da tutu ni chaa profeta Isaías nuu ya. Ni jiña ya tutu un, ti ni naniꞌin ya nuu yoso siaꞌan, ti ni kaꞌu ya:
18 Maa Espíritu Jitoꞌyo Yandios kancha jiin ri. Yukan ni jaꞌa ya jniñu nuu ri
ja xndaku ri nuu yɨvɨ ndaꞌu, ja kaꞌan ri ja kundaꞌu ndixia ini ya nuu i naa i.
Ni taji ya ruꞌu ja na kuaꞌa ri jnuꞌun ndee ini nuu yɨvɨ ka kukuiꞌya ini,
ja na kaꞌan ri ɨɨn jnuꞌun vaꞌa nuu yɨvɨ ka yɨndiꞌyu nuu kuachi, nava na ketaꞌu i.
Saꞌa ri ja na kujnuni ini yɨvɨ tu ka jnuu ini.
Suni ja na nama ri yɨvɨ ni ka skexiko yɨvɨ maa i.
19 Ti suni ja na kachi ri ja, ja ni jaa kuiya nu ni ndundaꞌu ini
Jitoꞌyo Yandios nuu yɨvɨ naa i.
Kachi tutu ja ni kaꞌu ya.
20 Ni nakasɨ Jesús tutu un, ti ni nakuaꞌa ya nuu chaa junukuachi ini veñuꞌun un, ti ni nukoo ya. Ko vanuxia tendɨꞌɨ yɨvɨ kaꞌiin ini veñuꞌun un ka ndeꞌe nuu ya,
21 ti ni jakunchaa ya ni kaꞌan ya:
―Vijna na ti ni kundaa nava yoso nuu tutu Yandios ja ni ka jinisoꞌo ra ―ni kachi ya.
22 Tendɨꞌɨ yɨvɨ un ni ka jajnuꞌun i Jesús, ti so ka naa ini i ja vii xaan kaꞌan ya jiin i, ti ka jikajnuꞌun jnaꞌan i:
―¿Ti ansu seꞌe José kuu chaa jaꞌa nu? ―ni ka kachi i.
23 Ti ni kachi Jesús jiin yɨvɨ un:
―Ja jini vaꞌa ri nava ka ndoꞌo ini ra, ti suni ka kaꞌan ra jnuꞌun jaꞌa jiin ri: “Nu ndixia ni ja kuu ni médico, saꞌa ni tajna ti sa na kandixia na naa na maa ni.” Ti suni kachi ra jiin ri: “Jnuꞌun ni ka jinisoꞌo na, ja ni saꞌa ni ñuu Capernaum, saꞌa ni suni ñuu maa ni jaꞌa” ―ni kachi ya jiin i.
24 Yukan na ti ni siin Jesús kaꞌan ya, ti ni kachi ya:
―Jandaa na kachi ri nuu ra naa ra ja ni ɨɨn profeta kaꞌan jnuꞌun Yandios, tu ka jantaꞌu yɨvɨ ñuu da maa da.
25 Chi jandaa kuu ja ni ka iyo kuaꞌa ñaꞌan ni ka kendo ndaꞌu nación Israel undi janaꞌan na ni kii profeta Elías, na ni kii jnama xaan ini nɨɨ nación un, ja uni kuiya sava tukaa ga ni kuun sau.
26 Ko Elías tu ni jaꞌan da nuu kanchuku ñaꞌan ni ka kendo ndaꞌu ñuu Israel, chi ni jaꞌan da nuu kancha ɨɨn vajnuꞌun ni ñaꞌan ni kendo maa ɨɨn ñaa nuu ñuu Sarepta, yajni ñuu Sidón, ɨɨn ñuu ja tu ni yɨꞌɨ jiin Israel.
27 Suni ñuu Israel ni ka iyo kuaꞌa yɨvɨ ni ka kuꞌu jiin ndɨꞌyɨ teꞌyu na ni kii profeta Eliseo, ko tu ni ka nduvaꞌa ni ɨɨn yɨvɨ ka kuꞌu un, chi maa ɨɨn ni Naamán ni nduvaꞌa, ja ni kuu da chaa ñuu Siria, ɨɨn ñuu ja tu ni yɨꞌɨ jiin ñuu Israel ―ni kachi Jesús.
28 Nu ni ka jinisoꞌo yɨvɨ jnuꞌun ni kaꞌan ya, ti tendɨꞌɨ yɨvɨ kaꞌiin ini veñuꞌun un, ni ka kɨtɨ xaan ini nuu ya.
29 Ti ni ka ndonda yɨvɨ un sɨkɨ ya ja ni ka keniꞌin da Jesús undi fuera yuꞌu ñuu un. Ti kuankoyo da jiin ya undi yuꞌu yuku un ja ka kuni skanakava da yaa kava un.
30 Ko Jesús ni nayaꞌa ya maꞌñu da naa da, ti kuaꞌan ya.
Ɨɨn chaa ni jnaꞌan tachi xaan
(Mr. 1.21‑28)
31 Yukan na ti kuaꞌan Jesús ñuu Capernaum, ɨɨn ndañuu Galilea. Yukan ni jaꞌa kunchaa ya ni xnaꞌan ya nuu yɨvɨ un ɨɨn kɨvɨ ndetatu.
32 Ti so ka naa ini yɨvɨ un ka ñusoꞌo i jnuꞌun kaꞌan ya, chi kaꞌan ya jnuꞌun ndaa kuɨtɨ nanu kaꞌan ɨɨn chaa ndiso jniñu nuu Yandios.
33 Ti ini veñuꞌun un kande ɨɨn chaa jnaꞌan tachi xaan, ja ni kanajiin koꞌo, ti ni kachi da:
34 ―Kuxio ni nuu na naa na, niꞌin Jesús, chaa ñuu Nazaret. ¿Ndoo kɨvɨ nduu ni jiin na, xi vaji ni ja xnaa ni saña nu? Ja nakuni na niꞌin, ti jini na ja maa ni kuu seꞌe ii Yandios ―ni kachi da.
35 Ti Jesús ni nduxaan ya nuu tachi xaan un, ti ni kachi ya:
―Kasɨ yuꞌu ti xndoo chaa jaꞌa ―ni kachi ya.
Yukan na ti tachi xaan un ni saꞌa ja na kuikokava chaa un nuu yɨvɨ un, ti ni kee kuaꞌan. Ti tundo ni saꞌa jiin chaa un.
36 Ti so ni ka saꞌu ini yɨvɨ un ja so ka naa ini i ka ndeꞌe i, ti ka jikajnuꞌun jnaꞌan i:
―¿Naa jnuꞌun kuu jaꞌa ja siaꞌan ni kuu? Kuñaꞌnu chaa jaꞌa ja taꞌu da jniñu nuu tachi xaan un, ti ka jandatu nuu da, ti ka kekoyo kuaꞌan ―kachi i naa i.
37 Ti jnuꞌun Jesús ni jichanuu taka nuu ñuu Galilea yukan.
Ni saꞌa Jesús tajna nana chiso Simón Pedro
(Mt. 8.14‑15; Mr. 1.29‑31)
38 Yukan na ti ni kee Jesús ini veñuꞌun un ti kuaꞌan ya ichi veꞌe Simón. Ni kɨvɨ ya veꞌe da. Ti ini veꞌe Simón kancha nana chiso da kuꞌu ña jiin kueꞌe kiji xaan. Ti ni kakandaꞌu da jiin Jesús ja na saꞌa ya tajna ña.
39 Ni jankudandijin Jesús, ti ni kachi ya ja na kee kiji un, ti ni kenchaa ni kiji un kuaꞌan. Ti ni ndoko ni ña, ti ni kejaꞌa satuꞌva ña ja ni yaji ya jiin da naa da.
Kuaꞌa yɨvɨ ka kuꞌu ni saꞌa ya tajna
(Mt. 8.16‑17; Mr. 1.32‑34)
40 Nu kuan kee ndikandii, ti taka yɨvɨ ka ñavaꞌa yɨvɨ kuꞌu, ja ka jnaꞌan i tɨjnɨ nuu kueꞌe, ni ka yɨndaꞌa i yɨvɨ un nuu Jesús, ti Jesús ni chaa ya ndaꞌa ya sɨkɨ ɨɨn ɨɨn yɨvɨ un, ti ni ka nduvaꞌa i.
41 Ti maꞌñu tendɨꞌɨ yɨvɨ kuꞌu un, ka iyo yɨvɨ ka jnaꞌan tachi xaan, ko ni keniꞌin ya kuankoyo. Ti nu ni ka kekoyo kuaꞌan, ka kanajiin ti ka kaꞌan:
―Roꞌo kuu Seꞌe Yandios ―kachi.
Ko Jesús ni nduxaan ya jiin tachi xaan un ja tukaa ni jaꞌa ya jnuꞌun ja kaꞌan, chi ja ka jini ja maa ya kuu Cristo, ja ni taji Yandios ja ndiso ya jniñu ñaꞌnu.
Ni xnaꞌan Jesús jnuꞌun Yandios ñuu Galilea
(Mr. 1.35‑39)
42 Nu ni kundijin ɨnga kɨvɨ, ti ni kee maa ɨɨn ni Jesús kuaꞌan ya ɨɨn yuꞌu ñuu un nu tukaa yɨvɨ. Ko ni ka nanduku yɨvɨ un ya naa i, ti ni ka naniꞌin i nuu kande ya. Tu ka kuni i ja kiꞌin tukuu ya,
43 ko ni kachi ya jiin yɨ:
―Kanuu kuu ja kiꞌin ri uu ga ñuu un suni, ja na kaꞌan ri ti na xndaku vaꞌa ri nasa kuu kɨvɨ yɨvɨ ndaꞌa Yandios ja na taꞌu ya jniñu nuu i, chi sɨkɨ yukan ni taji Yandios ruꞌu vaji ri ―ni kachi Jesús.
44 Ti siaꞌan ni jikonuu Jesús ni kaꞌan ya jnuꞌun Yandios nuu taka veñuꞌun Israel ka iyo ñuu Galilea un.
Ja ni ka niꞌin kuaꞌa da chāká
(Mt. 4.18‑22; Mr. 1.16‑20)