24
Aisake Lebeka I Alolonan
He Abalahama iyaka i liki nabi ge Yehoba i muloluan bugul gegewel elal. Inoke Abalahama i baek wana totuwalali wali tohouwa toto wana bugul gegewena ana tomatahikan elana i ba, “Nimwam u teliek nagiliu gabulanaa* ge nu papasila Yehoba alanaa, iya labulabum ge panayawi ali Yabowaine. Nau ya miminaa Kenani gamwaliyaa ee, yaa nu papasila te bahi natu lagona nu aaheya Kenani yowauiliyau gamwaliyaa, yaa nu nok nu na no panuwaa ge tutuwau eliyalil natu Aisake lagona nu aheya to.”
Yaka totuwalali i nel elana i ba, “Yaa ga i ola ebo yova ni towa ge nige ni totoulilau naha nenem panuwa ya elana? Tab bosowaina natum na ahe ni sikal panuwa toto u nonoem?”
Abalahama i ba, “Bahiwa! Bahi natu nu aahe ni sisikal panuwa o elana. Yehoba, iya labulabum ana Yabowaine, i ahe tagilagau nam wana boda elal ge tutuwau wali panuwaa i ba ya nem, yaka totona alana i papasila-an ge i ba, ‘Labi toto ya na pek tubutubumwau eliyalil.’ Inoke wana anelose ni patuna ni houwa, yaka sauga nu vin, yova etega nu aheya to natu lagona. Yaa ebo yova ni towa ge nige ni totouliliwa alom nuku nenem, he iyaka ya sokaliwa ge papasila toto ya ba nu ginol e nu mowasi eliyana. Yaa bugul maisena, bahi natu nu aahe ni sisikal panuwa o elana.” Inoke totuwalali nimana i teliya wana tonowak nagilina gabulanaa, ge i papasila nuwatu o kaiwena.
10 Yaka totuwalali wana tonowak wana kamel elulutega (10), ginebi ge wana bugul bolo waiwaisal tomaha ge tomaha i ahel. Inoke i egon i na Mesopoteimiya labena aluwabwa, yaka i na panuwa toto Abalahama talina Naho i miminaa. 11 Sauga i vin, yaka kamel i paveyahol ge hi lomisiyo bilibiliya panuwa tolinaa wewel kenken gegelinaa. He iyaka i kokoyavi to, ge yowau wali sauga nok wewel wagi kaiwena.
12 Yaka i awanun i ba, “O Yehoba, no tonowak Abalahama wana Yabowaine, no tonowak u atilomwan-an, yaka nu labeyau ge lan ya na nomwaun. 13 He nau hiwe wewel kenken gegelinaa ya taltalmilil e, ge panuwa ya yowauiliyau hi nenem wewel hi wawagi. 14 Ebo na baek yova etegana eliyana na ba, ‘Tab bosowaina wam ulubwal nu telipalo wewel na im?’ ge ebo ni ba, ‘Ee, u im, inoke wam kamel al na paimwil,’ he iya te u hile wam totuwalali Aisake kaiwena. Ebo ni gan ni ola o, inoke na atena te no tonowak iyaka u atilomwan-an.”
15 He mulaa abwe awanun i pwamowasi, Lebeka iyaka i novin wewel ana ulubwal i kalivai vevelanaa. Lebeka iya Betuweli natuna, he Betuweli iya Abalahama talina Naho alona ge lagona Milika natuliya. 16 Iya yova ana awa waiwaisana hot, ge iya nigeya ga alona tau etega hi kekenu. I na i lau wewel kenken elana wana ulubwal i pakalaopop ge i hesikal.
17 Yaka totuwalali etimwawa i nok i na Lebeka eliyana ge i ba, “Tab bosowaina wam ulubwal wewelina kekeisi ga nu pem na im?”
18 Anana i lahe i ba, “Ibwe tonowak, na pewa nu im.” Yaka etimwawa wana ulubwal i nanapalo ge i pihikan, yaka totuwalali i paim. 19 Sauga i paim haba, yaka i ba, “Na nok wewel na wagi nem wam kamel al na paimwil, ana siga ali luvi nihi pwawa.” 20 Inoke etimwawa wana ulubwal enona i ligin bwasumu mwaheliyaa, yaka i tapalelu sikal i na wewel kenken elana, ge wewel i wagi nok ana siga kamel gegewel ali luvi hi pwawa. 21 He tau i mikekei ge i gayawaan, nuwana ni atena te ebo wana nawanawa puna Yehoba iyaka i paolaolaek o ebo nigeya.
22 Sauga kamel hi im haba, yaka tau buhun aana molana bwabwatana gold hi ginoliya i ahe ge i teli yova buhunaa, i ola al tovaha bwabwatal* gold hi ginoliya i ahel ge i pahel nimana eluwa elal. 23 Yaka i nel i ba, “Tab bosowaina no wasa ga nu pem tamwam henala? Ge tab aban i gan wana limiya ge i bosowaina alowau ge alowau naha kenuwa?”
24 Anana i lahe i ba, “Nau Betuweli natuna, iya Naho ge Milika natuliya.” 25 Yaka i ba vevehe al i ba, “Kamel aliya i gewi ge wali abamina iyoho eliyama, i ola al aban i gan wama limiya i bosowaina nuku kenuwa.”
26 Yaka tau i kululu maninina i pahanalowanek bilibiliya ge i tapwalolo Yehoba elana 27 i ba, “Yehoba ya tobalagiwa, owa no tonowak Abalahama wana Yabowaine, kaiwena wam atilomwan i gangan ya no tonowak eliyana, ge u nul pasapuau ya nem ya vin tutunau elal.”
28 Inoke yova i patalelu i na hinana wana limi ana heniheni wali wasa i pek bugul bolo hi gan kaiweliya. 29-30 He Lebeka nuna i gan alana Leiban. Buhun aana toto nuna buhunaa alona tovaha bolo nimanaa i kitel, ge nuna wana baaba i hago tau ga i ba ola. Yaka etimwawa i patalelu tagil i na tau i kite i taltalmilil wana kamel elal wewel kenken gegelinaa. 31 Yaka i baek eliyana i ba, “Owa Yehoba i muloluagiwa, u nem ta na no limiya. Hauna kaiwena u taltalmilil panuwa tolinaa e? Abamiu iyaka ya lovivina-an haba no limiya, ge i ola al wam kamel abaliya.”
32 Inoke Abalahama wana totuwalali i na limiya. Kamel ali usan hi palo, yaka hi ahel hi na wali abaminaa, ge aaliya hi pek. I ola al wewel hi wage hi pek Abalahama wana totuwalali ge alonau aeliya hi ul. 33 Yaka abwe aanan hi lovivina-an ge hi teli maniniliyaa, yaa totuwalali i ba, “Nige ga na aanan, ana siga nuwatu toto kaiwena ya nem na baunan.”
Yaka Leiban i ba, “He u ba ta hago.”
34 Yaka i ba, “Nau Abalahama wana totuwalali. 35 Yehoba no tonowak i muloluan nabiyan ge i gogomwau hot. He sipi, goti ge bulumwakau hi gewi, silba ge gold i bwata, totuwalali bolau ge yowau, ge i ola al kamel ge donki hi gewi i pek. 36 No tonowak lagona Sela i liki ga yaka abwe Abalahama natuna melutauina i ab. He wana bugul gegewena iyaka i pek i logugui-an. 37 No tonowak i ba papasila etega na ginol i ba, ‘Nau ya miminaa Kenani gamagaliliyau wali panuwaa, yaa nu papasila bahi natu lagona nu aaheya Kenani yowauiliyau gamwaliyaa, 38 yaa nu nok nu na nam tutunau ge o un eliyalil ge natu lagona nu aheya to.’
39 “Yaka no tonowak ya neli ya ba, ‘Yaa ga i ola ebo yova ni towa ge nige ni totoulilau naha nenem?’
40 “Anau i lahe i ba, ‘Yehoba toto ya mipalalek eliyana wana anelose ni patuna alom, yaka wam nawanawa puna ni paolaolaek ge natu lagona nu aheem o un ge nam tutunau eliyalil. 41 Yaa ebo nu na o un eliyalil, ge yova nihi kaise, he iyaka ya sokaliwa ge papasila toto ya ba nu ginol e nu mowasi eliyana.’ Inoke ya papasila nuwatu o kaiwena.
42 “Ewasi ya nem wewel kenken elana, yaka ya awanun ya ba, ‘O Yehoba, no tonowak Abalahama wana Yabowaine, ebo wam nuwatu i ola, inoke no nawanawa puna toto kaiwena ge ya nem ana nuwatu nu paolaolaek. 43 He nau hiwe wewel kenken gegelinaa ya taltalmilil e. Ebo yova etega ni nem wewel wagi kaiwena ge na baek eliyana na ba, “Tab bosowaina owa wam ulubwal wewelina kekeisi nu pem na im?” 44 ge ebo ni ba, “Ee, u im, inoke wam kamel al na paimwil,” he iya te Yehoba u hile no tonowak natuna kaiwena.’
45 “He mulaa abwe awanun ya pwamowasi atewa, Lebeka iyaka i novin wana ulubwal i kalivai vevelanaa. I na i lau wewel i wage ge i hesikal, yaka ya baek eliyana ya ba, ‘Tab bosowaina wewel nu pem na im?’
46 “Inoke etimwawa wana ulubwal i nanapaloem vevelanaa ge i ba, ‘Ee, u im, inoke wam kamel al na paimwil.’ Yaka ya im ge no kamel al i paimwil.
47 “Yaka ya nel ya ba, ‘He tamwam henala?’
“Yaka i ba, ‘Nau Betuweli natuna, iya Naho ge Milika natuliya.’ Inoke buhun aana ya teli buhunaa ge tovaha ya pahel nimana elal.
48 “Inoke ya kululu maniniu ya pahanalowanek bilibiliya ge ya tapwalolo Yehoba eliyana. Yehoba ya tobalan, iya no tonowak Abalahama wana Yabowaine, kaiwena i nul pasapuau ya nem no tonowak talina tubuna yovana na ahe natuna kaiwena. 49 Ebo no tonowak nuku atilomwan-an ge nuku ginol ni ola wana nuwatu, he no wasa nuku pem. Ebo nigeya, he no wasa al nuku pem, inoke na nuwatu hauna gun al na ginol.”
50 Yaka Leiban ge Betuweli anana hi lahe hi ba, “Nuwatu ya i neem Yehoba eliyana, ama nige bosowaima logugui etega naha ginol. 51 He Lebeka hiwe. U ahe alomiu nuku nok, inoke alona wami tonowak natuna nihi alolon, ni ola toto Yehoba i nuwatuan.”
52 Sauga Abalahama wana totuwalali wali baaba i hago, yaka i kululu Yehoba elana maninina i pahanalowanek bilibiliya. 53 I mat, yaka tuwan ana isela gold ge silba hi ginoliya alona ge kama i ahel, ge i pek Lebeka eliyana. I ola al, Lebeka nuna ge hinana ali mulolu bugul molaliya bwabwatal i pek elal. 54 Inoke abwe iya ge bolo alonau hi nok hi anan ge hi im, yaka abwe hi kenuana to.
Sauga hi lut mwelulugaa, yaka i ba, “Nuku talamwagau naha sikal no tonowak eliyana.”
55 Yaa Lebeka nuna ge hinana hi ba, “Aloma yova ga naha mina ebo lan elulutega (10), yaka abwe nuku egon.”
56 Yaa i baek eliyalil i ba, “Bahi nuku kukuhikagau. Yehoba no nawanawa puna iyaka i paolaolaek, inoke nuku talamwagau na sikal no tonowak eliyana.”
57 Yaka anana hi lahe hi ba, “He yova ta yogaan ge ni ba ga ta hago.” 58 Inoke Lebeka hi yogaan ge hi neli hi ba, “Tab alom tau ya nuku egon?”
Yaka i ba, “Ee, ya nonok.”
59 Inoke Lebeka ge wana totuwalali yovana toto ana tomatahikan hi patunal avaliyau Abalahama wana totuwalali ge alonau hi egon. He mulaa abwe hi egon, 60 Lebeka hi ba muloluan ga hi ba,
“Numa, ha awanun nu tabwa boda tausan ge tausan hinaliya, ge tubutubumwau ali topihigelgel nihi pakokovel yaka wali panuwa ona nihi ahel.”
61 Yaka Lebeka ge wana totuwalali yowau hi lovivina ge hi ha kamel pwataliyaa, inoke Abalahama wana totuwalali hi toulil ge hi egon nihi na Kenani.
62 He Aisake i noem panuwa toto alana hi ba, “Wewel Yabowaine Yawalina Gaganina I Kiteyau” labi Negeb elana, kaiwena i miminaa labi o elana. 63 Kokoyavi etegana Aisake i na i nawanawa uleya ge i nononuwanuwatu, yaka matana i lipwatanik kamel enuna i kitel hi nenem. 64 He Lebeka al ge matana i lipwatanik Aisake i kite, yaka i mwena lau wana kamel elana, 65 inoke i nel Abalahama wana totuwalali eliyana i ba, “Hauna tau laha o i nenem eliyala e?”
Yaka totuwalali i ba, “He no tonowak Aisake to.” Inoke Lebeka kama etega i ahe ge maninina i kaus.*
66 Sauga hi vin, inoke totuwalali tuwalali wasana gegewena i wasaan Aisake eliyana. 67 Inoke Aisake Lebeka i en tukan hinana Sela wana epanapana gamwanaa ge i alolonan. Yaka Aisake lagona Lebeka i nunuwana-an bubun. He Aisake hinana wana yaomal enaa, Lebeka lagona i payaliyaya ge nuwana i pawaisi.
* 24:2 Heliya eliyalil ginol ya i ola bateli ana epatunahot. * 24:22 Buhun aana ana pulowan i ola 5.5 grams ge tovaha ali pulowan i ola 115 grams. * 24:65 Heliya wali pagan alolon ana sauga elana yova maninina i kakaus ge hi en pwatanik tau elana. Eliyalil ginol ya i ola awatauwan ana ginol.