13
1 Nba Alla la nabi doilu ni karanmɔɔ doilu tɛrɛ ye lemɛniya jamailu rɔ Antiyɔki. Woilu le tɛrɛ: Barinabasi ni Simɛyon, mɛn mɔɔilu a fɔla fanan Nisɛrika, a ni Lusiyusi Sirɛnika, ni Manahɛni, mɛn da mansa Herodi lamɔra i ɲɔɔn fɛ, a ni Sawuli.
2 Lon do rɔ, lemɛniya mɔɔilu tɛrɛ ye Maari batola ka sun don tuma mɛn na, Alla la Nii Sɛniman kumara ii yɛ. A ka a fɔ ko: «N ye Barinabasi ni Sawuli lɔla baara mɛn na, ai ye ii bila a dan na n yɛ ka baara wo kɛ.»
3 Wo rɔ, lemɛniya mɔɔilu banda sun donna ka ban Alla matarala tuma mɛn na, ii ka ii bolo la Barinabasi ni Sawuli kan ka ii lɔ Alla la baara la ka ii lawa.
Barinabasi ni Sawuli ka mɔɔilu kawandi Sipere
4 Alla la Nii Sɛniman ka Barinabasi ni Sawuli kelaya ɲa wo le ma. Wo rɔ, ii wara so do la, mɛn tɔɔ ko Selesi. Ii seni ye, ii donda kulunba kɔndɔ ka wa Sipere jamana rɔ.
5 Ii sera Salamisi tuma mɛn na, ii ka Alla la kuma lase mɔɔilu ma Yahudiyailu la salibonilu la. Yuhana tɛrɛ ye ii dɛmɛnna.
6 Nba, Sipere jamana siini kɔɔji tɛma. Ii ka jamana wo rasan ka se Pafɔsi. Ii ka Yahudiya cɛɛ do tɛrɛn so kɔndɔ ye, mɛn tɔɔ ko Barisa. A tɛrɛ wɔyɛmaya le kɛla. Wuya nabi le tɛrɛ a ri.
7 Barisa tɛrɛ ye Sipere jamanatii la mɔɔ do le ri. Jamanatii wo tɔɔ ko Sɛrikusi Pɔlusi. Mɔɔ hankilima le tɛrɛ a ri. A lɔɔ tɛrɛ ye a la ka Alla la kuma mɛn Barinabasi ni Sawuli fɛ. Wo rɔ, a ka ii kili ko ii ye na.
8 Kɔni Barisa wulira ka Barinabasi ni Sawuli sɔsɔ. Ale tɔɔ le tɛrɛ ye Kirɛkikan dɔ ko Elimasi. A tɛrɛ ye a fɛ ka jamanatii kundɔtiɲan, sa a kana lemɛniya Isa ma.
9 Kɔni Sawuli, mɛn ye kilila ko Pɔli, wo jusu fani Alla la Nii Sɛniman na. A ka a ɲa lɔ Elimasi rɔ kosɛbɛ.
10 Pɔli ka a fɔ ko: «Ile, Ibulusa la den. Nanbara ni juuya ye i rɔ kojuuya. I bilani telenbaya ko bɛɛ la. I tɛ Maari la sila telenniilu tiɲan boloka wa?
11 I ɲa lɔ! Maari ri i mira a bolo la ka ile kititɛɛ sisen. I ɲa ri lafin. Wo rɔ, i ri waati dando kɛ, i tɛ tele yen.» Elimasi ɲa lafinda i kɔrɔ. Dibi donda a ma. A ka a bolo rasɔmɔn ka mɔɔilu ɲinin, mɛn di a bolo mira ka sila yiraka a la.
12 Jamanatii ka ko wo yen tuma mɛn na, a lemɛniyara Isa ma. A tun ka mɛn mɛn Maari la ko rɔ, wo ka a kabannakoya kosɛbɛ.
Pɔli ni Barinabasi ka mɔɔilu kawandi Pisidi Antiyɔki
13 Pɔli ni a taamaɲɔɔilu donda kulunba kɔndɔ Pafɔsi ka wa Pɛrika, mɛn ye Panfili jamana rɔ. Kɔni, Yuhana ka a bɔ ii kɔfɛ ye le, ka a kɔsɛ Jerusalɛmu.
14 Ii bɔra Pɛrika ka wa Pisidi Antiyɔki. Yahudiyailu la Ɲɔɲɔ lon sera tuma mɛn na, ii donda salibon kɔndɔ ka ii sii.
15 Ii banda Tawurata a ni nabiilu la kitabu yɔrɔ do karanna, salibon kuntiilu ka kela di Pɔli ni Barinabasi ma ko: «An badenmailu, ni kuma do kɛra ai bolo, mɛn di jama lali, ai ye wo fɔ.»
16 Pɔli ka i lɔ wo rɔ. A ka a bolo kɔrɔta ka a fɔ ko: «Isirayɛlikailu cɛɛilu ni Alla ɲɛsilanɲɛbailu bɛɛ, ai ye ai tolo malɔ.
17 Isirayɛlikailu Maari Alla le ka an benbailu suwandi. A ka ii siyaya ii la londanya waati rɔ Misiran jamana rɔ, ka ban ka ii labɔ jamana wo rɔ a la sebaya la.
18 A ka ii la koilu bɛɛ muɲun wula kɔndɔ san binaanin ɲɔɔn kɔrɔ.
19 San binaanin wo taminni, a ka siya wɔrɔnwula halaki Kanaan jamana rɔ, ka jamana wo di an benbailu ma, ka a kɛ ii ta ri.
20 Kɛbi Alla ka an benbailu suwandi haan a ka jamana wo di ii ma lon mɛn, wo bɛɛ ladɛnnin kɛra san kɛmɛ naanin ni san biloolu le ri.
«Wo kɛni, Alla ka kɛlɛkuntiilu sii an benbailu kun na haan Nabi Samuwɛla tele rɔ.
21 Wo tuma, an na mɔɔilu ka a fɔ Nabi Samuwɛla yɛ ko a ye mansa sii ii kun na. Wo rɔ, Alla ka Kisa dencɛ Sawuli kɛ mansa ri ka a sii ii kun na, Sawuli mɛn ye Bɛniyaminu kabila mɔɔilu le ri. Sawuli ka san binaanin kɛ mansaya la.
22 Alla ka Sawuli bɔ mansaya la waati mɛn na, a ka Dawuda kɛ ii la mansa ri. Alla ka a fɔ a la ko rɔ ko: ‹N ye mɔɔ su mɛn fɛ, n da wo sɔrɔn sisen. Wo le Jɛsɛ dencɛ Dawuda ri. A ri n diyana koilu bɛɛ kɛ ka a dafa.›
23 Alla ra kisiba di Isirayɛli ma ka bɔ Dawuda bɔnsɔnilu rɔ, ikomin a ka a lahidi ta ɲa mɛn ma. Kisiba wo le Isa ri.
24 Kɔni sani kisiba ye na, Yaya ka Isirayɛlikailu bɛɛ kawandi, ko ii ye kojuu kɛ boloka ka na Alla ma ka sun ji rɔ.
25 Yaya bantɔ a la baara la tuma mɛn na, a ka a fɔ mɔɔilu yɛ ko: ‹Ai ye n jatela mɛn di, wo tɛ n di fewu! Kɔni mɛn natɔ n kɔ, ale le wo ri. Hali ka a dɛmɛn ka a la sanbara bɔ a sen dɔ, wo ka bon nde ma.›»
26 Pɔli ka a fɔ ko: «N badenmailu, Iburahima bɔnsɔnilu ni Alla ɲɛsilanɲɛbailu, Alla ra kisi ko kuma ɲin nase an bɛɛ ma.
27 Jerusalɛmukailu ni ii la kuntiilu ma Isa na kun lɔn. Ii ma nabiilu la kuma fanan famun. Wo rɔ, ii ka kititɛɛ Isa kan ka nabiilu la kuma wo kanbali, ii ye mɛn karanna Ɲɔɲɔ lon bɛɛ.
28 Ii ma kojuu si tɛrɛn a rɔ, mɛn di kɛ a faa kun di. Kɔni ii ka Pilate madiya ko a ye a faa.
29 Wo rɔ, ko mɛnilu sɛbɛni Isa la ko rɔ kitabu rɔ, wo bɛɛ kanbalira ii bolo. Woilu bɛɛ kanbalira tuma mɛn na, ii ka a lajii ka a bɔ gbɔngbɔn jiri kan ka a su don kaburu rɔ.
30 Kɔni Alla ka a lawuli ka a bɔ saya rɔ.
31 A wuli kɔ, a ka a jɛrɛ yiraka a duɲɔɔnilu la, mɛnilu tun nara a fɛ Jerusalɛmu ka bɔ Kalile. Ii ka a yen tele siyaman kɔrɔ. Mɔɔ woilu le a sere ri Isirayɛli mɔɔilu rɔ sisen.
32 An nani wo le kibaro ɲuma fɔla ai yɛ ko Alla ka lahidi mɛn ta an benbailu yɛ,
33 a ra wo dafa andeilu yɛ, mɛnilu ye ii bɔnsɔnilu ri. A ka Isa lawuli ka a bɔ saya rɔ ka wo lahidi dafa. A ye ikomin a sɛbɛni Isa la ko rɔ ɲa mɛn ma Jaburi sura filana rɔ. A ka a fɔ ko:
‹I ye n dencɛ le ri.
N da kɛ i fa ri bi.›
34 «Alla ka Isa lawuli ka a bɔ saya rɔ ko a tɛ sa butun fewu. Alla ka wo le yiraka a la kuma rɔ kɔrɔman ko:
‹N ka lahidi sɛniman mɛn ta Dawuda yɛ,
sika tɛ wo rɔ, n di wo dafa ai yɛ.›
35 «Nba, Jaburi sɛbɛba ka wo ko fɔ Alla yɛ yɔrɔ gbɛrɛ rɔ ko:
‹I tɛ sɔn i la mɔɔ sɛniman su ye toli kaburu kɔndɔ.›
36 «Dawuda ka Alla diyana koilu kɛ ka a dafa a tele rɔ. A sara tuma mɛn na, a su donda a benbailu su don yɔrɔ rɔ ka toli.
37 Kɔni Alla ka mɛn nawuli ka a bɔ saya rɔ, wo su ma mɛn kaburu rɔ ka toli.
38 N badenmailu, an ye mɛn fɔla ai yɛ, ai ye wo famun. Ai la kojuu ri labe ale baraka rɔ ɲa mɛn ma, wo ra fɔ ai yɛ.
39 Mɛnilu wa lemɛniya Isa ma, woilu bɛɛ ri hɔrɔya ii la kojuu ma, Nabi Musa la sariya ma se ai hɔrɔyala kojuu mɛnilu ma.
40 Wo rɔ, ai ye a kɛ koɲuma, sa nabiilu ka mɛn fɔ kitabu kɔndɔ, wo kana ai sɔrɔn. A sɛbɛni ko:
41 ‹Ai ɲa lɔ! Ai mɛnilu ye Alla la koilu lafɛyala ka ai ban a rɔ.
Ai ye kabannakoya, ka ban ka halaki.
Ka a masɔrɔn n di mɛn kɛ ai tele rɔ,
ai tɛ la wo la,
hali ni mɔɔ nara wo ɲafɔ ai yɛ.›»
42 Pɔli ni Barinabasi bɔtɔla salibon na, mɔɔilu ka ii madiya ko ii ye na Ɲɔɲɔ lon natɔ ka do la karan wo kan.
43 Nba, mɔɔilu bɛɛ jɛnsɛnda ka wa. Ii siyaman bilara Pɔli ni Barinabasi kɔ, Yahudiyailu ni Alla ɲɛsilanɲɛba mɛnilu donni Yahudiyailu la dina rɔ. Pɔli ni Barinabasi kumara woilu yɛ ka ii fanka don, ko ii ye ii raja ka la Alla la ɲumaya la, ka to wo kan.
44 Ɲɔɲɔ lon wo kun ɲɔɔn, fɔdiya so kɔndɔ mɔɔilu fanba nara ii ladɛn ka ii tolo malɔ Maari la kuma la.
45 Yahudiyailu ka jama wo yen tuma mɛn na, keleya ka ii mira. Ii ka Pɔli la kuma sɔsɔ ka Pɔli lafɛya.
46 Pɔli ni Barinabasi ka ii jabi jusulatɛɛ rɔ ko: «A fɛrɛ tun tɛ fo Alla la kuma ye fɔ ai Yahudiyailu le fɔlɔ yɛ. Kɔni ai ra ai ban a rɔ. Ai ra a jate wo rɔ ko ai ma bɛn ɲenemaya banbali sɔrɔn ma. Wo le rɔ, an di wa siya gbɛrɛilu fɛ sisen.
47 Ka a masɔrɔn Maari ka an jamari ten de ko:
‹N da i kɛ ikɔ kɛnɛ bɔlan de siya gbɛrɛilu yɛ,
sa i ri kisi ko lase mɔɔilu ma dunuɲa fan bɛɛ rɔ.›»
48 Siya gbɛrɛilu ka wo mɛn tuma mɛn na, ii bɛɛ sɛwara ka Maari la kuma tando. Ɲenemaya banbali latɛɛni mɔɔ mɛnilu ma, wo bɛɛ lemɛniyara Isa ma.
49 Nba, Maari la kuma jɛnsɛnda jamana fan bɛɛ rɔ.
50 Nba, muso tɔɔlaman doilu tɛrɛ ye so kɔndɔ, mɛnilu tɛrɛ ye Alla batola. Yahudiyailu ka woilu ni so kɔndɔ mɔɔbailu kɔndasu. Ii wulira ka Pɔli ni Barinabasi tɔrɔ kojuuya ka ii gbɛn ka ii labɔ ii la jamana rɔ.
51 Kɔni Pɔli ni Barinabasi bɔtɔla, ii ka ii sen na gbangban bɔ ka a kɛ tɔɔmasere ri so kɔndɔ mɔɔ woilu kanma. Wo rɔ, ii wara Ikoniyɔmu so kɔndɔ.
52 Kɔni karandenilu jusu fani tɛrɛ ye sɛwani Alla la Nii Sɛniman na.