Pol kantrin avɨribar ghuava Iesusɨn akar aghuim akuri
13
(Sapta 13:1-21:14)
God Barnabas ko Sol kantrin igharazibar akar aghuim akunasa aning amɨsefe
+Antioghɨn itir Kraisɨn adarasi, men marazi iti, Godɨn akam inigha izir gumaziba ko tisaba. Men ziaba Barnabas, ko Simeon (an ziar mam Niger,) Sairinɨn Lusius, koma Manain (a Atrivim Herotɨn roroam, a Herot koma aghungi) ko Sol.* +Ezɨma dughiar mamɨn Kraisɨn adarasi, me Godɨn apengan ikiava uari isava God ganighava, egha God ko mɨkɨmasa dagheba ta. Ezɨ Godɨn Duam kamaghɨn me mɨgei, “Kɨ Barnabas ko Sol uan ingangarim bagha aningɨn dia. Ia ingangarir kam bagh aning amɨseveghtɨma, aning nan ingangarim bagh mangɨ.” +Kamaghɨn me God ko mɨkɨmasava dagheba tagha, God ko mɨgei. Egha uan aghariba isava Barnabas ko Sol gisɨn atɨghava, aning amadazɨma aning zui.
Barnabas ko Sol Saiprusɨn arighatɨzimɨn akar aghuim akuri
+Ezɨma Godɨn Duam Barnabas ko Sol amadazɨma, aning Selusian nguibar ekiamɨn ghugha, ua kurim inigha Saiprusɨn arighatɨzimɨn ghu. +Egha me Salamisɨn otivigha Godɨn akam Judabar God ko mɨgeir dɨpenibar akam akuri. Jon Mak aning ko ghua egha aningɨn akura.
Egha me Saiprusɨn nguibar arighatɨzim a garua ghuava Pafosɨn nguibar ekiamɨn oto. Egha me Judan kukunir gumazir mam bato. A Godɨn akam inigha izir ifavarir gumazim, an ziam Bar-Iesus. A Sergius Paulus, gavmanɨn dapanim a ko iti. Sergius Paulus, a gumazir nɨghnɨzim koma fofozir aghuiba iti. Ezɨ a Godɨn akam baraghasava, kamaghɨn a Pol koma Barnabasɨn diazɨma aning ize. +Me kukunir gumazir kam Grighɨn akamɨn ziar kam Elimas me a gatɨ, an mɨngarim kukunir gumazim. Egha Elimas, a gavmanɨn gumazim Sergius Paulus, a Iesus nɨghnɨzir gavgavim an ikian an aghua. Kamaghɨn, a Barnabas ko Solɨn ingangarim pazɨva a damuasa. Ezɨma Sol, an ziar mam Pol, Godɨn Duam a gizɨvazɨma, ezɨ a dɨkɨravɨra Elimasɨn garava kamaghɨn mɨgei, 10 +“Nɨ Satanɨn borim. Egha nɨ arazir aghuaribar apanimɨn iti. Egha ifavarir araziba ko arazir kuraba bar nɨ gizɨfa. Egha nɨ tizim baghavɨra Ekiamɨn arazir aghuibagh asɨghasɨsi? Nɨ ti arazir kuraba ataghraghan aghua? 11 +Datɨrɨghɨn Ekiam nɨn apanim damuva uan gavgavimɨn nɨn damazimning okavigham. Eghtɨma, nɨ aruer angazangarimɨn ganan kogh dughiatabar ikegham.”
Ezɨma zuamɨra ghuariam an damazimning korozɨma amɨnim an pɨri. Egha a tavɨn agharimɨn suiraghasa pura ruiava asaghinifi. 12 Egha gavmanɨn gumazir dapanim Ekiamɨn akam bareghava dɨgavir kuram gami. A bizir otivizir kabar ganighava egha kamaghɨn nɨghnɨzir gavgavim Ekiamɨn iti.
Barnabas ko Pol Antioghɨn aven Iesusɨn akam akuri
13 +Ezɨ Pol, a ko aruir gumaziba sara, me kurim Pafosɨn me inigha ghua Pergan nguibamɨn otifi. A Pamfilian Provinsɨn aven iti. Ezɨ Jon Mak kagh me ategha uamategha Jerusalemɨn ghu. 14 Ezɨ me Pergan nguibamɨn dɨkavigha ghua Antioghɨn nguibamɨn otifi, a Pisidian Distrighɨn aven iti. Egha, Judaba avughsa Godɨn ziam fer dughiamɨn, me God ko mɨgeir dɨpenimɨn aven ghueghava apiaghav iti. 15 +Ezɨ God ko mɨgeir dɨpenimɨn garir gumazir dapanir ekiaba, me Moses Osirizir Araziba ko Godɨn akam inigha izir gumazibar akaba dar bora me mɨgei. Me dar ponegha gɨvaghava, me Pol ko Barnabasɨn akam mɨgɨa ghaze, “Aveghbuaba, ia akurvazir mɨgɨrɨgɨatam gumazir kabav mɨkɨmsɨva, ia me mɨkɨm.”
16 +Ezɨ Pol dɨkavighava, uan dafarimɨn me aminiva, kamaghɨn mɨgɨa ghaze, “Ia Israelɨn gumaziba ko Kantrin Igharazibar Gumaziba, Godɨn apengan ikiava uari isava God ganɨdi, ia na baragh! 17 +Dughiar kamɨn me Israelɨn ikiava, Israelbar God en ovaviba amɨseveghava, gumazibagh amim me bar avɨraseme. Eghava a uan gavgavimɨn Isipɨn me inighava azenim gatɨ. Fomɨra Israelɨn gumazamizibar God en ovaviba amɨsevezɨma, kamaghɨn me an gumazamizibara. Egha gɨn me uan nguibam ategha ghua Isipɨn kantrin ghue. Egha dughiar kamɨn God me gamima men dɨbobonim bar pɨn ghua, me bar avɨraseme. Ezɨma gɨn God uan gavgavimɨn Isipɨn me inighava azenim gatɨ. 18 +Egha a 40 pla azenimɨn gumaziba puvatɨzir danganim me ko ikiava, men osɨmtɨziba aterava men akurvasi. 19 +Eghava Kenanɨn nguazimɨn, God 7 plan gumazamizir bɨzim gasɨghasɨghava, men nguazim uan gumaziba ko amizibagh anɨngi. Ezɨma me dar ghuaviba ikiangi. 20 +Bizir kaba 450 azenimɨn aven otifi.
“Egha bizir kabar gɨn God Israelbar ganasa gumazir dapaniba amɨsefe, mamaghɨra ikia ghua Godɨn akam inigha izir gumazim Samuelɨn dughiamɨn tu.
21 +“Ezɨ me atrivim bagha Godɨn azangsɨsi. Ezɨma a Sol me ganɨngi, Kisɨn otarim, Benjaminɨn adarasi, a 40 plan azenibar men gari. 22 +Ezɨ God Sol agɨvaghava, Devit amɨsevezɨma an an danganim inighava atrivimɨn oto. Ezɨma a Devitɨn gun me mɨgei, ‘Kɨ Devitɨn gani, Jesin otarim, gumazir kɨ bar ifongezim, a bar bizir kɨ ifongezibar amuam.’
23 +“God fomɨra akam akɨrɨzir moghɨn, God gumazir mam amadazɨ a Israelɨn ize. A Iesus, Devitɨn ovavir mam, en Akurvazir Gumazim.
24 +“Iesus tɨghar izamin dughiamɨn, Jon faragha izava navibagh iraghamin akam ko rurumɨn akamɨn Israelɨn gumazibav gei. 25 +Jonɨn ingangarir dughiam gɨvasava amima, a kamaghɨn me mɨgei, ‘Ia ghaze, kɨ tina? Kɨ gumazir ia mɨzuaim puvatɨ. A nan gɨn izi. Kɨ an dagarir asuabar beniba fɨran kogham. Kɨ gumazir kɨnim.’
26 +“Aveghbuaba, ia Abrahamɨn igiaba, koma ia God gɨfuegha an apengan itir Kantrin Igharazibar Gumaziba, e bagha, God uam e iniasava mɨgɨrɨgɨar kam amadazɨma a ize. 27 +Jerusalemɨn gumazamiziba koma gumazir dapanir ekiaba, me kamaghɨn fozir puvatɨ, Iesus en Akurvazir Gumazim. Egha me zurara Sabatɨn dughiamɨn Godɨn akam inigha izir gumazimɨn akaba dɨbora, egha deragha dagh fozir puvatɨ. Egha ghaze gumazir kam aremegham. Kamaghɨn amizɨma, Godɨn akam inigha izir gumazimɨn akaba guizbangɨra otos. 28 +Egha me a mɨsueghtɨma an aremeghan mɨgɨrɨgɨar otevir aghuitam batozir puvatɨ. Ezɨ me kamaghɨn Pailat pamten a mɨgɨa ghaze, nɨ mɨdorozir gumazibav kemeghtɨ me a mɨsoghtɨ an aremegham. 29 +Me fomɨrama Godɨn akam inigha izir gumaziba mɨkemezɨ moghɨn ami. Egha me ter ighuvimɨn anedeghava a inigha dagɨar torim gatɨ. 30 +Ezɨma God a gamizɨma a ua dɨkafi. 31 +A koma Galilin ikiava Jerusalemɨn zuir gumazamiziba dughiar avɨribar an gani. Ezɨ datɨrɨghɨn gumazir uari an ganizir kaba, me an gun Judan gumazamizibav gei.
32 +“E akar aghuim kamaghɨn ia mɨgei. God fomɨra en ovaviba bagha amizir akam akɨra ghaze, a gumazir uam e iniamim amadagham. 33 +Datɨrɨghɨn a Iesus a gamizɨma a matmatɨn ua dɨkafi. E men boriba, kamaghɨn amizɨma an e bagha uan akar dɨkɨrɨzir kam gamizɨma a guizbangɨra oto. Ighiamɨn Akɨnafarir Namba 2, kamaghɨn a mɨgei,
 
‘Nɨ nan otarim;
ezɨ datɨrɨghɨn kɨ nɨn afeziamɨn otos.’
 
34 +E fo, God a gamizɨma a ua matmatɨn dɨkafi. Ezɨ a ua matmatɨn mangɨ kurighan kogham. God bizir kamɨn kamaghɨn mɨkeme,
 
‘Kɨ guizbangɨra deraghvɨra ia damuva,
bizir aghuiba ia danɨngam,
kɨ fomɨra Atrivim Devit akar dɨkɨrɨzibar a mɨkemezɨ moghɨn.
Ezɨ bizir kam kɨ mɨkemezɨ moghɨn guizbangɨram otivam.’
 
35 +Ezɨ akar igharazir mam uaghan Godɨn Akɨnafarimɨn iti. A kamaghɨn mɨgei,
‘Nɨ uan ingangarim bagha mɨsevezir gumazim ateghtɨma,
a matmatɨn ikɨ kurighan kogham.’
 
36 +“E fo, dughiar kamɨn Devit nguazimɨn ikiava, a Godɨn nɨghnɨzimɨn gɨn zui. Egha a gɨn aremezɨma, me an kuam inigha ghua an ovaviba afir naghɨn anefa. Ezɨma an kuam kuri. 37-38 Ezɨ gumazir God amizɨ a ua matmatɨn dɨkavizir kamnang, an kuam kurizir puvatɨ. Nan adarasi, kamaghɨn amizɨma, e ua mɨgei, ia akar kam gɨfogh, gumazir kam Iesus ian arazir kuraba gɨn amangasa ize. 39 +Moses Osirizir Araziba ian akuragh ian arazir kuraba gɨn amadaghan koghtɨ, ia Godɨn damazimɨn deragham. Puvatɨ. Gumazir kam Iesusɨn ingangarimɨn, God gumazir nɨghnɨzir gavgaviba itiba bar, men akuragha men arazir kuraba bar, da gɨn amagava, me gamima me an damazimɨn dera. 40 +Ia uari bagha gan, Godɨn akam inigha izir gumaziba fomɨra mɨkemezir moghɨn, bizitam ia batoghan kogham:
 
41 +‘Kɨ ian dughiamɨn bizir igharazitam damightɨma
a ia batogham.
Eghtɨma gumazitam ia mɨkɨmtɨma
ia nɨghnɨzir gavgavim an ikian kogham.
Kamaghɨn, ia gumazir dɨbovir akar kurabagh amiba, ia gan,
ia dɨgavir kuram damigh ikuvigham.’ ”
 
42 Egha Pol ko Barnabas Judabar God ko mɨgeir dɨpenim ataghrazima, gumazamiziba kamaghɨn aningɨn mɨgei, “Gua Sabatɨn munamɨn dughiamɨn uamategh izɨva bizir kabar mɨgɨrɨgɨar tabar uam e mɨkɨm.” 43 +Egha me bar God ko mɨgeir dɨpenim ateghava azenan ghue. Ezɨ Judan avɨrim ko gumazir igharaziba, me Judan araziba bar dar gɨn zuir gumaziba, me Pol koma Barnabasɨn gɨn zui. Ezɨma aning me mɨgɨava, men nɨghnɨziba fa ghaze, ia Godɨn nɨghnɨzimɨn gɨn mangɨva an apangkuvimɨn apengan ikɨ.
44 Ezɨ Sabatɨn dughiar igharazim otozɨ, nguibar ekiar kamɨn itir gumazamizir avɨrim bar iza uari akuvaghava Ekiamɨn akam barasi. 45 +Ezɨ Judaba gumazamizir okuruar kamɨn ganigha, men naviba bar ikufi. Ezɨma me Polɨn akaba kurakuraghava a mɨgei.
46 +Kamaghɨn amizɨma Pol ko Barnabas atiatir puvatɨgha, akar bar gavgavimɨn me mɨgei, “Ia Judaba, ga faragha Godɨn akamɨn ia mɨkeme. Ezɨ ia akɨrim ragha akar kam gasara. Egha ghaze, e ikɨrɨmɨrir aghuir zurara itim inian kogham. Kamaghɨn amizɨma, ia oragh, ga uam akar kamɨn ia mɨkɨman kogham. Ga Kantrin Igharazibar Gumazibav kɨmam. 47 +Ekiam bizir kam bagha kamaghɨn e mɨkeme:
 
‘Nɨ nguazir kamɨn itir gumazamiziba bar men akuraghtɨma
kɨ ua me iniasa,
bizir kam bagh, kɨ nɨ amɨsevezɨma,
nɨ tuavim Kantrin Igharazibar Gumazibar aka.’ ”
 
48 +Ezɨ Kantrin Igharazibar Gumaziba, me akar kam baregha, bar akuegha ghaze, akar kam bar dera. Ezɨ gumazamizir God ikɨrɨmɨrir aghuir zurara ikiam bagha mɨseveziba, me bar nɨghnɨzir gavgavim an iti.
49 Ezɨ Ekiamɨn akam bar nguibaba bar dar ghu. 50 +Amizir maba God gifueghava an apengan ikiava ziar ekiaba iti, ezɨ gumazir iziaba itir maba, me uaghan nguibar ekiar kamɨn iti. Judaba men navibagh inivima, me osɨmtɨziba Pol ko Barnabas garɨsi. Egha me uan distrighɨn aning batoke. 51 +Kamaghɨn amizɨma, Pol ko Barnabas, uan dagarimningɨn itir nguaziba apɨsi, eghtɨma gumazamiziba fogh suam, men arazir kam osɨmtɨzim me ganɨngi. Ezɨma, Pol ko Barnabas Antiok ategha Aikoniam nguibamɨn ghu. 52 +Kamaghɨn amizɨ Antioghɨn itir Kraisɨn suren gumaziba, Godɨn Duam bar me gizɨvazɨma me bar akonge.
+ 13:1 Ap 11:27 * 13:1 (13:1) Ziar kam Niger, an mɨngarim kamaghɨn ghu, “pɨzim.” Gumazir maba ghaze, Simeon Niger, a Afrikan gumazim. + 13:2 Ap 9:15, Ro 10:15, Ga 1:15, Ef 3:7-8, 1 Ti 2:7, Hi 5:4 + 13:3 Ap 6:6 + 13:4 Ap 15:39 + 13:5 Ap 12:12, 12:25, 13:13, 13:46, 15:37 + 13:8 2 Ti 3:8 13:9 (13:9) Ziar kam Sol, a Hibrun akamɨn otivir ziar mam. Ezɨ ziar kam Pol, a Grighɨn akam otivir ziam. Gumazir maba ghaze, Sol Grighɨn akamɨn mɨgeir darasi tongɨn ingara, egha kamaghɨn dughiar kamɨn a ziar kam Pol uabɨ garɨsi. + 13:10 Mt 13:38, Jo 8:44, 1 Jo 3:8 + 13:11 Kis 9:3, 1 Sml 5:6, Ap 9:8 + 13:13 Ap 13:5, 15:38 13:14 (13:14) A Sabatɨn dughiam + 13:15 Lu 4:16, Ap 13:27, 15:21, Hi 13:22 + 13:16 Ap 12:17 + 13:17 Kis 1:7, 6:6, 12:5, Lo 7:6-7, Sng 105:23-24 + 13:18 Kis 16:35, Nam 14:34, Lo 1:31, Sng 95:10, Ap 7:36 + 13:19 Lo 7:1, Jos 14:1, Sng 78:55 + 13:20 Het 2:16, 1 Sml 3:20 + 13:21 1 Sml 8:5, 8:19, 10:1, 10:21 + 13:22 1 Sml 13:14, 15:23-26, 16:12-13, 2 Sml 2:4, Sng 89:20, Hos 13:11 + 13:23 2 Sml 7:12-16, Sng 132:11, Ais 11:1, Lu 1:32, 1:69, Ro 11:26 + 13:24 Mt 3:1-2, Mk 1:4, Lu 3:3, Ro 11:26 + 13:25 Mt 3:11, Mk 1:7, Lu 3:16, Jo 1:20-27 + 13:26 Mt 10:6, Lu 24:47, Ap 13:16, 13:46 + 13:27 Lu 23:34, 24:20, 24:44, Jo 16:3, Ap 3:17, 15:21, 1 Ko 2:8 + 13:28 Mt 27:22-23, Mk 15:13-14, Lu 23:21-23, Jo 19:15 + 13:29 Mt 27:57-61, Mk 15:42-47, Lu 18:31, 23:50-56, Jo 19:28-30, 19:36-42 + 13:30 Mt 28:6, Ap 2:24 + 13:31 Ap 1:3, 1:8 + 13:32 Stt 12:3, Ap 13:23, Ro 4:13, Ga 3:16 + 13:33 Sng 2:7, Ro 1:4, Hi 1:5, 5:5 + 13:34 Ais 55:3 + 13:35 Sng 16:10, Ap 2:27, 2:31 + 13:36 1 Kin 2:10, Ap 2:29 + 13:39 Ais 53:11, Ro 3:28, 8:3, 10:4, Hi 7:19 + 13:40 Ais 29:14 + 13:41 Hab 1:5 + 13:43 Ap 11:23, 14:22, Ta 2:11, Hi 12:15, 1 Pi 5:12 + 13:45 Ap 14:2, 18:6, 1 Pi 4:4, Ju 10 + 13:46 Ais 55:5, Lu 7:30, Ap 3:26, 18:6, Ro 1:16, 10:19 + 13:47 Ais 42:6, 49:6, Lu 2:32 + 13:48 Ap 11:18 + 13:50 Ap 17:4, 17:12 + 13:51 Mt 10:14, Mk 6:11, Lu 9:5, 10:11, Ap 18:6 + 13:52 Mt 5:12, Jo 16:22, Ap 2:46