Iesus mɨzazim inigha aremegha ua dɨkafi
22
(Sapta 22-24)
Judas Iesus isa gumazir kurabar dafaribagh atɨ
(Matyu 26:1-5 ko 26:14-16 ko Mak 14:1-2 ko 14:10-11 ko Jon 11:45-53)
+Datɨrɨghɨn Yis Puvatɨzir Bretɨn Isam Damuamin Dughiam roghɨra izi. An ziam, God Israelbagh Itazir Dughiam. +Ezɨ ofa gamir gumazir ekiaba, ko Judan arazibagh fozir gumaziba, me gumazibar atiatighava, kamaghɨn me Iesusɨn mɨsoghasa tuaviba buri. 3-4 Iesusɨn 12-plan gumazir mam Judas, an ziar mam Iskariot. Satan an navir averiamɨn ghu. Ezɨ a Iesus isava Godɨn Dɨpenimɨn garir gumazir ekiaba, ko ofa gamir gumazir ekiabar dafaribar arɨghasa ghua me koma mɨgɨrɨgɨabagh ami. +Ezɨ me an mɨgɨrɨgɨam gifuegha ivezim a danɨngasa, akabar kɨri. Ezɨ Judas ivezim inian ifuegha Iesus isɨva men dafaribar arɨghasa tuaviba buri. A ghaze, Iesus uabɨra ikɨtɨ, an an suiragh men dafarim darɨgham.
Suren gumazimning daghebar kɨri
(Matyu 26:17-25 ko Mak 14:12-21 ko Jon 13:21-30)
+Yis Puvatɨzir Bretɨn Isam Damuamin Dughiam datɨrɨghɨn oto. Ezɨ dughiar kamɨn me God Israelbagh Itazir Dughiamɨn isam bagha sipsipɨn nguzim mɨsuegh anemɨ ikɨva, a gɨnɨghnɨghasa.* Ezɨ Iesus Jon koma Pita amadagha kamaghɨn aning mɨgɨa ghaze, “Gua mangɨva e God Israelbagh Itazir Dughiamɨn isam ramamin daghebar kɨr.” Ezɨ aning an azara, “Ga managh a bagh danganim akɨram?” 10 Ezɨ a kamaghɨn aning mɨgei, “Gua nguibar ekiamɨn aven mangɨtɨ, gumazitam maghɨra mɨner dɨpam ater izɨ gua batoghtɨma, gua an gɨn a zuir dɨpenimɨn mangɨ. 11 Egh dɨpenimɨn ghuavim mɨkɨm suam, ‘Tisa kamaghɨn mɨgɨa ghaze, “Nan danganir kɨ uan suren gumaziba ko God Israelbagh Itazir Dughiamɨn isam ramamim mana?” ’ 12 Eghtɨ a ghuriamɨn aven danganir bar ekiatam guan akagham, dakoziba koma dapiagh damamin dabirabiba ko biziba bar ikɨtɨ, gua magh bizibar kɨr.”
13 +Ezɨ aning ghua garima, biziba bar Iesus mɨkemezɨ moghɨrama otifi. Ezɨma aning God Israelbagh Itazir Dughiam bagha dagheba ko bizibar kɨri.
Iesus bret ko wain uan aposelbagh anɨdi
(Matyu 26:26-30 ko Mak 14:22-26 ko 1 Korin 11:23-25)
14 Ezɨ damamin dughiam otozɨ, Iesus uan aposelba ko me dagher dakozimɨn mɨn apiaghav iti. 15-16 Egha a kamaghɨn me mɨgei, “Kɨ guizbangɨra ia mɨgei, kɨ ua God Israelbagh Itazir Dughiamɨn isamɨn dagher katam rameghan kogham. Kamaghɨra ikɨ mangɨ, God Bizibagh Ativamin Dughiamɨn otogham. Kamaghɨn amizɨma kɨ ia ko isar kam ramasa bar ifonge. Egh kɨ gɨn mɨzazim iniam.”
17-18 Egha Iesus wain apir itarim inighava Ekiam mɨnabagha kamaghɨn mɨgei, “Kɨ ia mɨgei, kɨ uam wainɨn ovɨzimɨn dɨpar katam raman kogham, kamaghɨra ikɨtɨma God Bizibagh Ativamin Dughiam otogham. Kamaghɨn, ia kagh a inigh ia uari danɨng.” 19 +Egha a bret inigha, Ekiam mɨnabagha anebighava me ganɨga kamaghɨn me mɨgei, “Kar nan nivafɨzim, * kɨ ia bagha anenɨngi. Ia anemɨ, na gɨnɨghnɨgh.” 20 +Me amegha gɨvazɨma, ezɨ kamaghɨra a wainɨn apir itarim inighava kamaghɨn mɨgei, “Itarimɨn aven itir wainɨn kam, an Akar Dɨkɨrɨzir Gavgavir Igiam, kɨ uan ghuzimɨn a gamizɨma, a ia bagha iri. 21 +Eghtɨ ia gan, dafarir na inighɨva gumazir kurabar dafarim darɨgham, a kara na ko dakozim gaperaghavtɨ. 22 +Eghtɨ Gumazibar Borim tuavir Afeziam faragha a bagh atɨzimɨn gɨn mangam. Ezɨ gumazir a inigha gumazir kurabar dafarim gatɨzim, gumaka, a bar ikuvigham.” 23 +Ezɨ me akar kam baregha uarira uarir azangsɨsi, “Tina bizir kam damuam?”
Iesusɨn aposelba uari adogha mɨgei, tina faragham?
24 +Egha aposelba uari adogha ghaze, tinara en faragham? 25 +Ezɨ Iesus kamaghɨn me mɨgei, “Kantrin Igharazir Gumazibar atriviba, me uan gavgaviba ko ziaba fava, arazir kuraba gumazibagh amuava, egha kamaghɨn mɨgei ‘E gumazibar akurvasi.’ 26 +Ia kamaghɨn damuan markɨ. Gumazir ian torimɨn ikia ian faragha zuim, a uabɨ apengan ikɨva, borimɨn mɨn uabɨ arɨgh. Ezɨ gumazir ian faragha zuim, ian ingangarir gumazimɨn mɨn ikɨ. 27 +Tinara ekefe, gumazir pura dagher dakozimɨn aperaghav itim o gumazir dagheba anɨdim? Gumazir pura dagher dakozimɨn aperaghav itim. Ezɨma kɨ ian torimɨn ikia mati ian ingangarir gumazim.
28 +“Kɨ osɨmtɨziba aterima ia na ko iti. 29 +Kamaghɨra nan afeziam Atrivimɨn mɨn na atɨzɨma, kɨ uaghan atrivibar mɨn ia arɨghasa. 30 +Eghtɨ nan atrivir dughiamɨn aven ia na ko atrivimɨn dabirabir aghuaribar apiaghɨva Israelbar anabar 12 plan ganam.”
Iesus kamaghɨn mɨgɨa ghaze, Pita akɨrim ragh a gasaragham
(Matyu 26:31-35 ko Mak 14:27-31 ko Jon 13:36-38)
31 +Egha Iesus kamaghɨn mɨgei, “Saimon, Saimon, Satan nɨn nɨghnɨzir gavgavim tuisɨgh a gɨfoghasa, Godɨn azara. 32 +Ezɨ kɨ nɨ bagha Afeziar Ekiam ko mɨkemegha gɨfa, nɨn nɨghnɨzir gavgavim irɨghan kogham. Egh nɨ uamategh na bagh izɨva, egh uan aveghbuaba gavgavim me danɨng.” 33 +Egha Pita kamaghɨn mɨgɨa ghaze “Ekiam, kɨ nɨ ko kalabusɨn mangam o aremeghasa ifuegha iti.” 34 +Ezɨ Iesus kamaghɨn Pitan akam ikara, “Kɨ nɨ mɨgei, nɨ datɨrɨghɨn dughiar pumuning ko mɨkezimɨn mɨkɨm suam, nɨ na gɨfozir puvatɨ, eghtɨ tuarim maghɨrama akam.”
Iesus ghaze, suren gumaziba uan dagɨar mɨtariba ko ruagha aruir mɨtariba ko mɨdorozir sababa ini
35 +Egha Iesus men azara, “Kɨ dughiar kamɨn ia amadagha bizir kataba sara ia amadazɨr puvatɨ, dagɨaba azuir mɨtariba koma ruagha aruir mɨtariba koma dagarir asuaba. Ezɨ ia bizitamɨn otevez o puvatɨ?” Ezɨ me kamaghɨn mɨgɨa ghaze, “Puvatɨ.” 36 +Ezɨ a kamaghɨn me mɨgei, “Eghtɨ ia datɨrɨghɨn uan dagɨar mɨtariba ikɨva, da inigh, egha ruagha aruir mɨtariba ikɨva, uaghan da inigh. Eghtɨ ia mɨdorozir sababa puvatɨghɨva, ia uan initam amadaghɨva tam givesegh. 37 +Kamaghɨn Godɨn Akɨnafarim ghaze, ‘Gumaziba an gara ghaze, a gumazir kuram.’ Kɨ ia mɨgei, bizir kaba na bativam. Are, Afeziar Ekiamɨn akɨnafarim osirizir moghɨn biziba na bativavɨra iti.” 38 Ezɨ me mɨgei, “Ekiam, nɨ gan. E mɨdorozir sabar pumuning kagh iti.” Ezɨma a kamaghɨn me mɨgei, “A gɨfa.”
Iesus Olivɨn mɨghsɨamɨn God ko mɨgei
(Matyu 26:36-46 ko Mak 14:32-42)
39 +Egha Iesus nguibar ekiam, Jerusalem, ategha, Olivɨn mɨghsɨam bagha zui. A zurara ami moghɨn. Ezɨ an suren gumaziba an gɨn zui. 40 +Egha me danganir kamɨn otivigha a kamaghɨn me mɨgei, “Ia uari bagh God ko mɨkɨm. Eghtɨma osɨmtɨzir ekiar kam ia damutɨma, ia ireghan kogham.” 41 Egha a me ategha mong saghon ghua, mati gumazim dagɨam akuri moghɨn, egha a tevimning apɨrigha kamaghɨn God ko mɨgei, 42 +“Afeziam, nɨ ifueghava na da osɨmtɨzir kam inigh. Egh nan ifongiamɨn gɨn mangan markɨ. Nɨ uan ifongiamɨn gɨn mangɨ.”
43  * Ezɨ ensel mam Godɨn Nguibamɨn ikegha izava gavgavim a ganɨdi. 44 +Ezɨ Iesus nɨghnɨghava bar oseme, egha a pamtem Afeziam ko mɨgei. Ezɨ an doriba otivaghira mati ghuzim nguazim giri. 45 An Afeziam ko mɨkemegha, dɨkavighava uamategha uan suren gumaziba bagha zui. Egha a men garima, me bar osemeghava akuavɨra iti. 46 Ezɨ a me mɨgei, “Ia tizim bagha akui? Ia dɨkavighɨva Afeziam ko mɨkɨm. Eghtɨ osɨmtɨzir ekiam ia damutɨma, ia ireghan kogham.”
Judas Iesus isava, gumazir kurabar dafarim gatɨ
(Matyu 26:47-56 ko Mak 14:43-50 ko Jon 18:3-11)
47 Egha Iesus mɨgɨavɨra itima maburan gumazir bɨzim oto. An 12 plan gumazir mam Judas men faragha iza tuavim men aka. A Iesusɨn boroghɨra izeghava an torasava ami. 48 Ezɨ Iesus kamaghɨn an azara, “Judas kar nɨ Gumazibar Otarimɨn toreghɨva a inighɨva, gumazir kurabar dafarim darɨghasa?”
49 +Ezɨ suren gumaziba Iesus ko ikia garima arazim otivasava amima, me kamaghɨn mɨgei, “Ekiam, e uan mɨdorozir sababar me mɨsogham, o?” 50 Ezɨ men mav mɨdorozir sabam inighava, ofa gamir gumazibar ekiamɨn ingangarir gumazir mam mɨsoghava, an kuarim bar anetuzɨ a irɨ. 51 Ezɨ Iesus kamaghɨn mɨgei, “Arazir kam atakigh!” Egha an an kuarimɨn suirazɨ, a dera.
52 +Ezɨ ofa gamir gumazibar ekiaba, ko Godɨn Dɨpenimɨn garir gumazir ekiaba, ko Judan gumazir dapaniba me iza Iesusɨn suighasava amim, a kamaghɨn me mɨgei, “Ia mɨdorozir sababa ko asianiba inigha iza mati ia okɨmakɨar gumazim o mɨdorozir gumazim buri? 53 +Kɨ zurara ia ko Godɨn Dɨpenimɨn aven itima, ia dafarim na garɨzir puvatɨ. Ezɨ datɨrɨghɨn ian dughiam. Datɨrɨghɨn mɨtarmemɨn gavgavim oto.”
Pita ghaze, a Iesus gɨfozir puvatɨ
(Matyu 26:57-58 ko 26:69-75 ko Mak 14:53-54 ko 14:66-72 ko Jon 18:12-18 ko 18:25-27)
54 +Ezɨ Iesusɨn apaniba an suighava a inigha ofa gamir gumazibar dapanimɨn dɨpenimɨn zui. Ezɨma Pita men gɨn ghua mong gɨrara iti. 55 Ezɨma me dɨpenimɨn dɨvazimɨn aven avim atɨghava apiaghav itima, Pita uaghan me koma aperaghav iti. 56 +Ezɨ ingangarir guivir mam avir angazangarimɨn an garima, a me koma aperaghav itima, a mɨghɨgha an garava kamaghɨn a mɨgei, “Gumazir kam a ko ike.” 57 Ezɨma Pita kamaghɨn mɨgɨa ghaze, “Puvatɨ! Amizim, kɨ a gɨfozir puvatɨ.” 58 A mong ikezɨma gɨn ua mav izava an apigha kamaghɨn a mɨgɨa ghaze, “Nɨ uaghan men mav.” Ezɨ Pita kamaghɨn mɨgei, “Ai! Kɨ bar puvatɨ!” 59 Dughiam mong ghugha gɨvazɨma, gumazir igharazim izava pamtem ghaze, “Guizbangɨra kav, a Galilin gumazimra. Kamaghɨn e guizbangɨra fo, a uaghan a ko ike.” 60 Ezɨ Pita kamaghɨn mɨgɨa ghaze, “Aiee! Nɨ tizim mɨgei? Kɨ bar fozir puvatɨ!” Eghava a mɨgɨavɨra itima tuarim ake. 61 +Ezɨ Ekiam raghrɨghava mɨghɨgha Pitan garima, a mɨkemezir akabagh inɨrɨ, “Nɨ datɨrɨghɨn dughiar pumuning ko mɨkezimɨn mɨkɨm suam, ‘Nɨ na gɨfozir puvatɨ,’ eghtɨ tuarim maghɨrama akegham.” 62 Egha Pita inɨrɨghava azenimɨn ghua bar puvɨrama azi.
Me Iesusɨn mɨsoghava a dɨpofi
(Matyu 26:67-68 ko Mak 14:65)
63 Ezɨ gumazir Iesusɨn suighiziba dɨbovir akabar a mɨgɨava a mɨsosi. 64 Egha me inir avɨzimɨn an damazimning ikegha kamaghɨn a mɨgei, “Godɨn akam inigha izir gumazim, nɨ e mɨkɨm! Tina nɨ mɨsoke?” 65 Egha me akar kurar avɨrir maba saram a mɨkeme.
Iesus gumazir apanibar damazimɨn tughav iti
(Matyu 26:59-66 ko Mak 14:55-64 ko Jon 18:19-24)
66 Ezɨ amɨnim tirazɨma, Judan kotɨn aven itir gumazir aruaba (ofa gamir gumazir ekiaba, ko Judan arazibagh fozir gumaziba) me bar iza uari akuvaghav itima, me Iesus inighava men damazimɨn zui. 67 +Ezɨ me kamaghɨn mɨgei, “Nɨ e mɨkɨm, kar nɨ Krais, God Uam E Iniasa Mɨsevezir Gumazim, o ti puvatɨ?” Ezɨ, a kamaghɨn me mɨgɨa ghaze, “Kɨ ia mɨkemeghtɨma, ia nɨghnɨzir gavgavim nan ikian kogham. 68 Eghtɨ kɨ ian azaraghtɨma, ia na mɨkemeghan kogham. 69 +Eghtɨ datɨrɨghɨn ko gɨn izamin dughiaba, Gumazibar Otarim gavgaviba bar itir Godɨn agharir guvimɨn daperaghɨv ikiam.”
70 +Ezɨ me bar an azara, “Kar nɨ Godɨn Otarim?” Ezɨma a me mɨgɨa ghaze, “Ia guizbangɨra mɨgei, kɨ an Otarimra.” 71 Egha me kamaghɨn mɨgɨa ghaze, “E tizim bagh uamategh gumaziba inightɨ me gumazir kamɨn arazibar gun e mɨkɨmam? A uabɨ bizir kam mɨkemezɨma e an akatorim baregha gɨfa.”
+ 22:1 Kis 12:1-27 + 22:2 Sng 2:2, Lu 20:19, Ap 4:27 + 22:5 Sek 11:12 + 22:7 Kis 12:1-27 * 22:7 (22:7) Nɨ, God Israelbagh Itazir Dughiam koma Yis Puvatɨzir Bretɨn Isam Damuamin Dughiamɨn mɨngariba gɨfoghsɨ, nɨ akɨrangɨn itir Akar Mɨngaribar gan. + 22:13 Lu 19:32 + 22:19 Mt 26:26, Mk 14:22, Lu 24:30, 1 Ko 11:24 * 22:19 (22:19-20) Fofozir gumazir maba kamaghɨn nɨghnɨsi, Akar mɨkovezir pumuningɨn (*) tongɨn itiba, Luk uabɨ da osirizir puvatɨ. Gumazir igharazim gɨn a da osiri. + 22:20 Jer 31:31-34, 1 Ko 10:16 + 22:21 Sng 41:9, Mt 26:21-23, Mk 14:18, Jo 13:21-22, 13:26 + 22:22 Mt 26:24, Ap 2:23, 4:28 + 22:23 Mt 26:22, Jo 13:22, 13:25 + 22:24 Mt 18:1, Mk 9:34, Lu 9:46 + 22:25 Mt 20:25-27 + 22:26 Mt 23:11, Mk 9:35, Lu 9:48, 1 Pi 5:3 + 22:27 Mt 20:28, Lu 12:37, Jo 13:12-15, Fl 2:7 + 22:28 2 Ko 1:7, 2 Ti 2:12, Hi 4:15 + 22:29 Lu 12:32 + 22:30 Sng 49:14, Mt 19:28, 1 Ko 6:2, MAA 3:21 + 22:31 Amo 9:9, 2 Ko 2:11, 1 Pi 5:8 + 22:32 Sng 51:13, Jo 17:9-11, 17:15, 17:20, 21:15-17 + 22:33 Lu 22:54 + 22:34 Mt 26:34, Mk 14:30, Jo 13:38 + 22:35 Mt 10:9-10, Mk 6:8-9, Lu 9:3, 10:4 + 22:36 Lu 22:49 + 22:37 Ais 53:12, Mk 15:28, Lu 22:52 + 22:39 Lu 21:37, Jo 18:1 + 22:40 Mt 6:13, 26:41, Mk 14:38, Lu 22:46 + 22:42 Mt 6:10, Jo 5:30, 6:38 * 22:43 (22:43-44) Fofozir gumazir maba kamaghɨn nɨghnɨsi, Akar mɨkovezir pumuningɨn (*) tongɨn itiba, Luk uabɨ da osirizir puvatɨ. Gumazir igharazim gɨn a da osiri. + 22:44 Jo 12:27, Hi 5:7 + 22:49 Lu 22:36 + 22:52 Lu 22:37, Jo 7:30, 8:20, Kl 1:13 + 22:53 Lu 19:47, 21:37, Jo 12:27 + 22:54 Sng 31:11, Lu 22:33 + 22:56 Ap 4:13 + 22:61 Lu 22:34 + 22:67 Jo 3:12, 8:45, 10:24 + 22:69 Ap 7:56, Hi 1:3, 8:1 + 22:70 Lu 4:3, 4:9