Iesus Jerusalemɨn otogha gumazamizibar sure gami
21
(Sapta 21-25)
Iesus atrivimɨn mɨn Jerusalemɨn aven zui
(Mak 11:1-11 ko Luk 19:28-40 ko Jon 12:12-19)
Egha Iesus uan suren gumaziba ko me Jerusalemɨn boroghɨn izava Olivɨn Mɨghsɨamɨn iza Betfagen nguibamɨn oto. Egha Iesus uan suren gumazir pumuning amaga, kamaghɨn aning mɨgei, “Gua nguibar munagh itimɨn mangɨ, egh gua gantɨma, donkin mam me a ikezɨma a uan nguzir asem ko iti. Aningɨn benim fɨrigh na bagh aning inigh kagh izɨ. +Eghtɨ gumazitam guan azangtɨma, gua a mɨkɨm suam, ‘Ekiam ingangarim aningɨn iti.’ Eghtɨ gumazir kam zuamɨra puram aning ateghtɨ, aning izam.”
Godɨn akam inigha izir gumazim Aisaia faragha mɨkemezir akaba otivasa, bizir kaba otifi. Akar kam kamakɨn, +“Nɨ akar kam isɨva Saionɨn nguibamɨn itir gumazamizibav keme. Ia gan, ian atrivimra mara, ia bagha izi! A gumazir kɨnir ziaba puvatɨzir mamɨn mɨn donkin mam gaperagha izi, kar donkin amebamɨn nguzir asem.”
Ezɨ Iesusɨn suren gumazimning ghua a mɨkemezɨ moghɨn ami. Egha aning donkin amebam nguzir asem sara aning inigha iza, egha uan korotiar azenan azuiba suegha donkiningɨn akɨrimning gisɨn atɨzɨ, Iesus korotiar kabagh isɨn apera. +Ezɨ gumazamizir avɨriba uan korotiar azenimɨn azuiba suegha tuavim mughara zui. Ezɨ marazi temer aguaba oka da isa tuavir torim garɨsi. +Ezɨ gumazamizir faragha zuiba ko Iesusɨn gɨn iziba, uan tiariba akara ghaze, “Hosana! Ia Devitɨn Otarimɨn ziam fɨ. An Ekiamɨn ziamɨn izir gumazim, eghtɨ God deravɨra a damu. Hosana! Ia Godɨn bar pɨn itimɨn ziam fɨ!”
10 Ezɨ Iesus Jerusalemɨn aven ghuzɨ, an itir gumazamiziba dɨgavir kuram gamigha tintinibar uarir azai, 11 +“Kar gumazir manam?” Ezɨ Iesusɨn gɨn izezir darazi ghaze, “Kar Iesus, a Godɨn akam inigha izir gumazim. A Galilin Distrighɨn aven itir nguibam Nasaretian gumazim.”
Iesus Godɨn Dɨpenimɨn mɨriamɨn aven biziba amadir gumaziba, me batosi
(Mak 11:15-19 ko Luk 19:45-48 ko Jon 2:13-22)
12 Ezɨ Iesus ghua Godɨn Dɨpenimɨn mɨriamɨn gumazibar garima, me biziba amadi, ezɨ a me batosi. Egha gumazir dagɨaba uarir ikarvazibar dakoziba, ko kuarazir bunbaba amadir gumazibar dabirabiba, da fava egha da ighavkɨri.* 13 +Egha a kamaghɨn me mɨgei, “Godɨn Akɨnafarim akar kam iti. ‘Nan dɨpenim, me ziar kam a darɨgham, Gumazamiziba God ko Mɨgeir Dɨpenim. Ezɨ ia a gamima, an okɨmakɨar gumazibar mogomer danganimɨn oto!’ ”
14 +Egha a Godɨn Dɨpenimɨn aven itima, damazir okavɨrɨziba ko suer amɨrɨziba a bagha izima, a men arɨmariaba gefi. 15 Ezɨ ofa gamir gumazir ekiaba koma Judabar arazibagh fozir gumaziba izava an amir arazir ivɨnbabar gari. Egha me orasi, boriba Godɨn Dɨpenimɨn mɨriamɨn ikia dia ghaze, “Hosana! Devitɨn Otarimɨn ziam fɨ.” Kamaghɨn amizɨ, me bizir kaba bagha atari. 16 +Egha kamaghɨn Iesusɨn azai, “Nɨ boriba mɨgeir akaba barasi, o?” Ezɨ Iesus me ikaragha ghaze, “Are, ia ti Godɨn Akɨnafarimɨn ganizir puvatɨ? A ghaze, ‘Nɨ borir iririviba ko otem apavɨra itibagh amima, me deravɨra nɨn ziam fe.’ ”
17 Egha me ategha ghua Jerusalemɨn nguibam ategha Betanin nguibamɨn ghu, egha kagh akui.
Iesus temer figh mɨkemezɨ, a mɨsɨngi
(Mak 11:12-14 ko 11:20-24)
18 Egha mɨzaraghara Iesus dɨkavigha ua Jerusalemɨn zui. A zuima, mɨtiriam an azi, 19 +ezɨ a tuavir apɨnimɨn temer fighɨn mamɨn garima, a iti. Ezɨ a roghɨra ghua garima, fighɨn ovɨziba puvatɨ. A pura dafarir kɨniba iti. Ezɨ Iesus temer kam mɨgɨa ghaze, “Nɨ ua ban kogham. Bar puvatɨgham.” Ezɨ temem maghɨra mɨsɨngi.
20 Ezɨ an suren gumaziba bizir kamɨn ganigha dɨgavir kuram gamigha, egha ghaze, “Temem manmaghɨn amigha zuamɨra mɨsɨngi?”
21 +Ezɨ Iesus kamaghɨn me ikaragha ghaze, “Kɨ guizbangɨra ia mɨgei, ia nɨghnɨzir gavgavim ikɨva, egh okam nɨghnɨghan kogh, egh ia, kɨ fighɨn temem gamizir arazim, ia uaghan a damuamin gavgavim ikiam. Egha anarɨra puvatɨ, ia uaghan mɨghsɨar kam mɨkɨm suam, ‘Nɨ dɨkavigh mangɨ, uabɨ isɨ ongarim mɨkɨnigh.’ Eghtɨ a ia mɨkemezir moghɨn otivam. 22 +Egh ia nɨghnɨzir gavgavim ikɨva God ko mɨkɨmɨva, ia bizir manaba bagh Godɨn azangsɨgh, egh ia da iniam.”
Judan gumazir dapaniba Iesusɨn gavgavim bagha an azai
(Mak 11:27-33 ko Luk 20:1-8)
23 +Egha Iesus ghua Jerusalemɨn otogha Godɨn Dɨpenimɨn mɨriamɨn aven gumazamiziba Godɨn akam men sure gami. Ezɨ ofa gamir gumazir ekiaba ko Judabar arazibagh fozir gumaziba iza kamaghɨn an azai, “Nɨ gavgavir manamɨn amodoghɨn bizir kabagh ami? Ezɨ tina gavgavir kam nɨ ganɨngi?” 24 Ezɨ Iesus me ikaragha ghaze, “Kɨ azangsɨzir mam ia damuasa. Ia deravɨra a ikaraghtɨma, kɨ ia mɨkɨmam, kɨ gavgavir manamɨn amodoghɨn bizir kabagh ami. 25 Kɨ Jon bagha ian azai, tina gavgavim Jon ganɨngizɨ a gumaziba rue? A ti Godɨn Nguibamɨn gavgavir kam ini, o a ti gumaziba dama a ini?”
Ezɨ me uarira uariv gɨa ghaze, “E suam, ‘An rurim Godɨn ize,’ eghtɨ a ua kamaghɨn en azaragham, ‘Ia manmaghɨn amigha nɨghnɨzir gavgavim Jon damuan aghua?’ 26 +Eghtɨ e suam, ‘Jonɨn rurim gumazibar ize,’ e kamaghɨn gumazamizibar atiatingi. E fo, me bar Jon mɨgɨa ghaze, a Godɨn akam inigha izir gumazir mam.” 27 Kamaghɨn amizɨ, me Iesus mɨgɨa ghaze, “E fozir puvatɨ.” Ezɨ Iesus kamaghɨn me mɨgɨa ghaze, “Kamaghɨra, kɨ uan gavgavim inizir tuavimɨn, gun ia mɨkemeghan kogham.”
Iesus gumazir mamɨn otarimning akar isɨn zuim mɨgei
28 +Egha Iesus uam ofa gamir gumazir ekiaba ko gumazir dapaniba kamaghɨn me mɨgei, “Ia manmaghɨn nɨghnɨsi? Gumazir mam otarir pumuning iti. Egha ghua kamagh otarir avebam mɨgei, ‘Otarim, nɨ datɨrɨghɨn mangɨ, wainɨn azenimɨn aven ingar.’ 29 Ezɨ otarim ghaze, ‘Kɨ aghua.’ Egha ua gɨn, nɨghnɨzim gɨragha ghua ingari. 30 Ezɨ afeziam ghua otarir dozim kamaghɨra an azara. Ezɨ otarim ghaze, ‘Kɨ mangɨ, ingaram.’ Egha gɨn ghuzir puvatɨ. 31 +Ezɨ ia manmaghɨn nɨghnɨsi, otarir kamningɨn manamra afeziamɨn akam baragha an gɨn zui?” Ezɨ me Iesus mɨgɨa ghaze, “Otarir avebam.” Ezɨ Iesus kamaghɨn me mɨgɨa ghaze, “Kɨ guizbangɨra ia mɨgei, gumazir dagɨaba isiba ko amizir arazir kurabagh amiba, me ia gafiragha faragha God Bizibagh Ativamin Dughiamɨn aven zui. 32 +Guizbangɨra, Jon otogha arazir aghuimɨn tuavim ian aka, ezɨ ia nɨghnɨzir gavgavim an akamɨn ikian aghua. Ezɨ dagɨaba isir gumaziba ko amizir arazir kurabagh amiba, me nɨghnɨzir gavgaviba an iti. Ia bizir kamɨn ganigha uan nɨghnɨzibagh irazir puvatɨ, egha nɨghnɨzir gavgavim Jonɨn akamɨn itir puvatɨ.”
Wainɨn azenimɨn garir gumazir kurabar akar isɨn zuim
(Mak 12:1-12 ko Luk 20:9-19)
33 +Egha Iesus gumazir dapaniba ua kamagh me mɨgei, “Ia akar isɨn zuir kam baragh. Gumazir mam wainɨn azenimɨn ingarigha, egha an dɨvazim aghui. Egha wainɨn ovɨziba mɨrmɨramin itarim gukuigha azenir dɨpenimɨn ingari, eghtɨ ingangarir gumaziba an ikɨ azenimɨn ganam. Egha azenir kam isa gumazir mabar agharim gatɨgha ghaze, me gɨn wainɨn dɨpataba uam a ikaragham. Egha dɨkavigha nguibar saghon itimɨn ghu. 34 Ezɨ wainɨn temeba ber dughiam roghɨra izezɨma, gumazir kam uan ingangarir gumazir maba amadazɨma, me wainɨn ovɨzi taba iniasa ghue. 35 +Ezɨ azenimɨn garir gumaziba ingangarir gumazir kaba inigha, mam mɨsuegha, egha mam me a mɨsoghezɨma an areme, egha dagɨaba mam ginifi. 36 Ezɨ azenimɨn ghuavim gɨn ua ingangarir gumazir igharaziba amangi. Me avɨraseme, egha men dɨbobonim faragha izezibagh afira. Ezɨ wainɨn azenimɨn garir gumazir kaba kamaghɨra uam azenimɨn ghuavimɨn ingangarir gumazibagh ami.
37 “Kamaghɨn amizɨma, azenimɨn ghuavim abuan uan otarim amada. Afeziam ghaze, ‘Me nan otarimɨn akam baragh deragh a damuam.’ 38 +Puvatɨ, gumazir kaba otarimɨn gari, a izima, me uarira uariv gei, ‘Gumazir kam izɨva uan afeziamɨn biziba bar da inigham. Aria. E a mɨsueghtɨ, an aremegham. Eghtɨ e uari bagh wainɨn azenim iniam.’ 39 +Kamaghɨn, me maghɨra an suigha, wainɨn azenimɨn azenan anekunigha, otarim mɨsoghezɨ an areme.
40 “Eghtɨ wainɨn azenimɨn ghuavim izɨ manmaghɨn gumazir kabar amuam? Ia manmaghɨn nɨghnɨsi?”
41 Ezɨ me a mɨgɨa ghaze, “A gumazir kurar kaba puv me mɨsueghtɨ me arɨmɨghregham. Eghtɨ an azenim isɨva gumazir igharazibar anigam, eghtɨ wainɨn ovɨziba iniamin dughiamɨn me a bagh pozim daghuigh a danɨngam.”
42 +Ezɨ Iesus kamaghɨn men azai, “Ia Godɨn Akɨnafarimɨn aven itir osizirir kabar gani, o puvatɨ? Osizirir kaba kamaghɨn mɨgei,
 
‘Kar dɨpenir akɨnir ingangarir gumaziba aghuazim,
a datɨrɨghɨn dɨpenim aterir guarim gava.
Ekiam uabɨ arazir kam gamizɨma an oto.
Ezɨ e an garima, a bar dera.’
43 “Kamaghɨn, kɨ ia mɨgei, God Bizibagh Ativamin Dughiam, God ia dama a inigh a isɨva, gumazamizir dughiar kamɨn aven ikɨ arazir aghuibar amuamibar anɨngam. 44 +Eghtɨ gumazir manam dagɨar kam gisɨn irɨghɨva, an aghariba dɨpɨrighregham. Eghtɨ dagɨar kam gumazitam gisɨn irɨghɨva, bar anemɨsarigham.”
45 Ofa gamir gumazir ekiaba ko Farisiba akar isɨn zuir kam baregha fo, Iesus akam isa, me gasara. 46 +Kamaghɨn amizɨ, me an suighasava amuava, egha gumazamizir avɨribar gara atiatingi. Me fo, gumazamiziba Iesusɨn mɨgɨa ghaze, a Godɨn akam inigha izir gumazir mam.
+ 21:3 Mt 26:18 + 21:5 Ais 62:11, Sek 9:9, Jo 12:15 + 21:8 2 Kin 9:13 + 21:9 Sng 118:25-26, Mt 23:39 + 21:11 Mt 21:46 * 21:12 (21:12) Gumaziba Godɨn Dɨpenimɨn mɨriamɨn ikɨ bizibagh ivezɨsɨ, ofa gamir dagɨabar dagh ivezam. Me Rom ko Grighɨn dagɨabar ivezan kogham. Kuaraziba ko bizir me kagh iveziba, da Godɨn ofa gamir biziba. + 21:13 Ais 56:7, Jer 7:11, Mk 11:17, Lu 19:46 + 21:14 2 Sml 5:8, Ais 35:5-6 + 21:16 2 Sng 8:2 + 21:19 Lu 13:6 + 21:21 Mt 17:20, Lu 17:6, Jo 14:12, 1 Ko 13:2, Je 1:6 + 21:22 Mt 7:7-11, 18:19, Mk 11:24, Lu 11:9, Jo 14:13-14, Je 5:16, 1 Jo 3:22 + 21:23 Jo 2:18 + 21:26 Mt 14:5, 21:46, Mk 6:20, Lu 20:6 + 21:28 Lu 15:11 + 21:31 Lu 7:29, 7:50 + 21:32 Lu 3:12, 7:29-30 + 21:33 Mt 25:14 21:33 (21:33) Wainɨn azenimɨn mɨgɨrɨgɨaba, Iesus Aisaia 5:1-2ɨn da ini, egha God Israelba damuamin akar isɨn zuim mɨkeme. Akar kamɨn mɨngarim kamaghɨn ghu, God uabɨ, gumazir azenimɨn ingarizim. Ezɨ Israelba wainɨn azenimɨn mɨn iti. + 21:35 Mt 22:6 + 21:38 Mt 27:18 + 21:39 Hi 13:12 + 21:42 Sng 118:22-23, Ais 28:16, Mk 12:10, Ap 4:11, Ro 9:33, Ef 2:20, 1 Pi 2:6-8 + 21:44 Ais 8:14-15, 60:12, Dan 2:44-45, Sek 12:3, 1 Pi 2:8 21:44 (21:44) Baibelɨn fofozir gumazir maba ghaze, akar ves 44ɨn aven itiba, Matyu da osirizir puvatɨ, ti gumazir igharazim gɨn da osiri. Luk 20:18ɨn gan. + 21:46 Mt 21:11, 21:26, Lu 7:16, Jo 7:40