41
Josep Isipɨn atrivimɨn irebamɨn mɨngarim abɨki
Ezɨ azenir pumuning ghua gɨvazɨma, Isipɨn atrivim irebamɨn gani. A irebamɨn uabɨn gari, a Nailɨn Fanem boroghɨn tughav iti. A garima, 7plan bulmakaun mɨkarziba sara itir ekiaba dɨpamɨn anagava otifi. Egha graziba dɨpar mɨriamɨn da api. Ezɨ gɨn 7plan igharaziba dɨpamɨn ikegha anagava otifi. Egha me bar aghariba gunigha mɨkarziba eromotuegha men ganganiba bar ikufi. Ezɨ bulmakaun aghariba guizir kaba mɨkarziba sara itir kabar boroghɨn tuivighav iti. Ezɨ aghariba guizir bulmakaun kaba, mɨkarziba sara itiba apava da tuizɨ da iraghue. Egha atrivim irebar kamɨn ganigha gɨvagha ose. Egha a uam akua irebar mamɨn gani. Ezɨ irebar a ua ganizir kam, a gari 7plan raizɨn dapaniba raizɨn agharir vamɨra gata mɨsefe. Ezɨ dapanir kaba ekevegha raizɨn ovɨzir bar avɨriba dar ikia, anizɨ dar aghoramin dughiam roghɨra ize. Ezɨ gɨn 7plan raizɨn dapanir igharaziba otifi. Amɨnir mam danganir mɨsɨngizimɨn otogha iza dagh apongezɨ da isigha bar sufi. Egha raizɨn dapanir suvizir kuraba, da raizɨn dapanir ekiar aghuiba apa da tuavaremezɨ da bar iraghue. Ezɨ atrivim uam osegha dɨkavigha fo, kar pura irebamra. +Egha mɨzaraghara a nɨghnɨzir avɨribagh amua, egha Isipɨn fofozir gumaziba ko kukunir gumaziba, men diazɨ me izima, a uan irebar pumuningɨn me mɨgeima, irebar kamningɨn mɨngarimning abɨghamin gumaziba puvatɨ. Ezɨ gɨn gumazir atrivimɨn dɨpenimɨn wainɨn garim kamaghɨn a mɨgei, “Datɨrɨghɨn kɨ uan arazir kurar amizir mamɨn gun mɨkɨmam. 10 Nɨ fomɨra uan ingangarir gumazimning ko adarim ikia, egha kɨ ko nɨn bretɨn ingarir gumazibar dapanim, ga amadazɨ, ga ghua kalabusɨn ikia, nɨn mɨdorozir gumazibar dapanimɨn dɨpenimɨn ike. 11 Egha dɨmagarir mamɨn ga uaghara irebamningɨn gani. Ezɨ gan irebamningɨn mɨngarimning, uaning oghara. 12 Ezɨ Hibruian gumazir igiar mam uaghan ga ko iti. A mɨdorozir gumazir kabar dapanimɨn ingangarir gumazir kɨnim. Ezɨ ga uan irebamningɨn gun a mɨkeme. Ezɨ a gan irebamningɨn mɨngariba abigha ga mɨkeme. 13 Ezɨ biziba da guizɨn a mɨkemezɨ moghɨrama otifi. Ezɨ kɨ uamategha uan ingangarim ini. Ezɨ gumazir bretɨn ingarim, me tememɨn anegura.”
14 Ezɨ Isipɨn atrivim akar kam baregha uan ingangarir gumazibav keme, eghtɨ me mangɨ Josep inigh izam. Ezɨ me zuamɨra kalabusɨn dɨpenimɨn ghugha a inigha ize. Ezɨ Josep uan ghuamasɨzim gisegha korotiar aghuiba aghuizɨ, me a inigha atrivim bagha ghu. 15 Ezɨ atrivim kamagh Josep mɨgei, “Kɨ irebamɨn gani, ezɨ gumazir an mɨngarim abɨghamba puvatɨ. Ezɨ gumazamiziba ghaze, nɨ a baregh an mɨngarim abɨghamin fofozim iti.”
16  +Ezɨ Josep kamaghɨn an akam ikaragha ghaze, “Kɨ uabɨ fofoziba puvatɨ, ezɨ Godra nɨn irebamɨn mɨngarim deragh anebightɨ, nɨ a baragh bar akuegham.”
17 Egha atrivim ghaze, “Kɨ kamaghɨn irebamɨn gani. Kɨ Nailɨn faner mɨriamɨn tughav iti, 18 egha gari bulmakaun 7plan mɨkarziba sara itiba dɨpamɨn ikegha anagav otifi. Egha dɨpar mɨriamɨn graziba api. 19 Ezɨ gɨn bulmakaun 7plan igharaziba anagav otifi. Egha me aghariba gunigha, mɨkarziba eromotuegha ganganiba bar ikufi. Kɨ Isipɨn aven bar bulmakaun kamaghɨn garitamɨn ganizir puvatɨ. 20 Ezɨ bulmakaun agharir kaba, bulmakaun mɨkarziba sara itir kaba apa da tuavaremezɨ da bar iraghue. 21 Me amegha gɨvagha egha men ganganim mati me amezir puvatɨ. Ezɨ kɨ maghɨra osegha dɨkafi. 22 Egha gɨn kɨ uam akua ua irebar mamɨn gari. Kɨ gari, 7plan raizɨn dapaniba raizɨn agharir vamɨra gata mɨsefe. Ezɨ dapanir kaba ekevegha raizɨn ovɨzir bar avɨriba ikia egha anizɨ, dughiar dar aghoramim roghɨra ize. 23 Ezɨ gɨn 7plan raizɨn dapanir igharaziba otifi. Amɨnir mam danganir mɨsɨngizimɨn otogha iza dagh apongezɨ da isigha, bar sufi. 24 Egha raizɨn dapanir suvizir kuraba, raizɨn dapanir ekiar aghuiba apa da tuavaremezɨ da bar iraghue. Ezɨ kɨ osegha dɨkavigha, kukunir gumazir bizibar gariba kɨ uan irebamɨn gun me mɨgei, ezɨ nan irebar kɨ ganizir kamningɨn mɨngarim abɨghamin gumaziba puvatɨ.”
25 Ezɨ Josep kamaghɨn mɨgei, “Nɨn irebamningɨn mɨngarimning uaghara ghu. God damuamin bizim, a nɨn akakasi. 26 Guizbangɨra, 7plan bulmakaun mɨkarziba sara itir kaba, da 7plan azenibar ababanim gami. Ezɨ 7plan raizɨn dapanir aghuiba, da uaghan 7plan azeniba. Egha da bizir vamɨram akakasi. 27 Ezɨ gɨn otivizir 7plan bulmakaun aghariba guniziba, ko raizɨn dapanir 7plan kaba, amɨnir puvɨra feim iza dagh apongezɨ, dar dagheba gɨn otivizir puvatɨ, da 7plan azenibar dagheba puvatɨghamin ababanim aka. 28 Kɨ faragha nɨ mɨkemegha gɨfa, God damuasava amir bizim, a nɨ mɨkeme. 29 Guizbangɨra, 7plan azeniba Isipɨn kantrin aven dagheba bar izɨvagham. 30 Eghtɨ gɨn 7plan azenibar dagheba puvatɨzir dughiam otoghtɨ, Isipia ua dagheba avɨrasamezir dughiabagh nɨghnɨghan kogham. Eghtɨ mɨtiriam aghamin dughiar bar ekiam, kantrin kamɨn otogham. 31 Eghtɨ mɨtiriam aghamin dughiar gɨn izamin kam bar ikuvigham, kamaghɨn gumazamiziba dughiar me dagheba avɨrasemezir kam bar a gɨn amadagham. 32 Ezɨ God bizir kam damuasa nɨghnɨzim akɨrigha gɨfa. Kamaghɨn a mɨngarir vamɨra itir irebar kamning nɨn aka. A uaghan kamaghɨn nɨn akagha ghaze, bizir a damuamin kam, a zuamɨram otogham.
33 “Eghtɨ nɨ datɨrɨghɨn Isipɨn kantrin ganamin fofozim ko nɨghnɨzir aghuim itir gumazitam atɨghtɨ, a Isipɨn kantrin aven ingangariba bar dagh ativagh dar ganam. 34 Egh nɨ gumazir dapanir taba uaghan, me amɨsefegh. Eghtɨ gumazir dapanir kaba, 7plan azenibar vaghvagh dagheba izɨvazir dughiam, me gumazamizibav kɨmtɨ, me uan azenibar dagheba isɨ 5plan pozibar arigh, dar pozitam takisɨn mɨn a inigh gavman bagh anenɨngigh. 35 Eghtɨ gumazir dapaniba azenir aghuir kabar, dagher kaba inigh da akufagh. Egh me nɨn ziam ko gavgavimɨn apengan ingarɨva raizɨbagh eghuvagh, da isɨ dagher dɨpenir ekiar nguibar ekiabar itibar amangigh deraghvɨra dar gan. 36 Eghtɨ gɨn dagheba puvatɨzir 7plan azeniba Isipɨn kantrin otoghtɨ, gumazamiziba dagher gumazir dapaniba pozibav kɨnizir kaba iniam. Tuavir kamɨn gumazamiziba dagheba oteveghamin dughiamɨn, me ovengan kogham.”
Atrivim Isipɨn gavmanɨn faragh mangasa Josep amɨsefe
37 Ezɨ Isipɨn atrivim uan ingangarir gumaziba ko Josepɨn akam baregha bar an gakonge. 38 Egha atrivim uan gumazir dapaniba kamaghɨn me mɨgei, “Godɨn Duam gumazir kamɨn aven iti. Ezɨ ingangarir kam damuamin gumazitam an mɨn itir puvatɨ.”
39 Egha atrivim kamaghɨn Josep mɨgei, “God uabɨ bizir kaba aka, ezɨ ua gumazitam nɨn mɨn nɨghnɨzir aghuitam ko fofozir aghuitam itir puvatɨ. 40  +Ezɨ kɨ uan kantri bagh nɨ amɨseveghtɨ, nɨ nan kantrin gumazir dapanimɨn ikiam. Eghtɨ nan gumazamiziba nɨn akam baragham. Kɨ uabɨ atrivimra, egh nan ziam uabɨra nɨn ziam gafiragham.”
41 Egha atrivim kamaghɨn Josep mɨgei, “Nɨ oragh, kɨ datɨrɨghɨn Isip bar an ganamin gumazir dapanimɨn ikiasa nɨ amɨsefe.” 42  +Egha atrivim uan dafarimɨn ring suegha Josep garu. Ezɨ ringɨn kam atrivimɨn ababanim an iti. Egha atrivim uaghan korotiar aghuir mam a garugha gol sen an fɨrimɨn da.
43 Egha Josep ataghizɨ an atrivimɨn karisɨn namba 2ɨn arui. Ezɨ ingangarir gumaziba an faragha ghua kamaghɨn dɨa ghaze, “Gumazir ekiam izi! Tuavim gitagh!” Egha kamaghɨn atrivim Josep gamizɨ a Isipɨn kantrin nguibaba bar dar gumazir dapanimɨn oto.
44 Ezɨ atrivim kamaghɨn Josep mɨgei, “Kɨ atrivim. Egha kɨ mɨgei, Isipɨn gumazitam uan ifongiamɨn gɨn mangɨ bizitam puram a damighan kogham. Bar puvatɨgham. A faragh nɨn azaragham.” 45 Egha atrivim ziam Safenat Panea Josep gatɨ. Egha amuir mam a ganɨngi. Ezɨ amizir kamɨn ziam Asenat, a Potiferan guivim, Potifera a Heliopolisɨn nguibamɨn itir Isipɨn aseba bagha ofa gamir gumazir mam. Egha Josep Isipɨn kantrin aven itir nguibaba bar dagh aruigha dar gani.
46 Josep 30plan azeniba ikia Isipɨn atrivimɨn ingangarim gami. Egha Josep atrivim ategha Isipɨn kantrin itir nguibaba bar dagh arui. 47 Ezɨ 7plan azenir aghuibar, Isipɨn aven dagher bar avɨriba otifi. 48 Ezɨ 7plan azenir kabar, Josep dagher avɨribagh kuva da arɨsi. Nguibar ekiaba vaghvagha, a men azenibar dagheba isa, dagher dɨpenibar da akuva da arɨsi. 49 Egha raiziaba, a da isa dagher dɨpenir bar ekiar avɨribar da arɨzi, da ongarimɨn gigimɨn mɨn ghuzɨ, Josep datɨrɨghɨn ua mengan iburagha uaghan da osirizir puvatɨ. 50 Ezɨ dagheba tɨghar oteveghamin dughiamɨn, Josepɨn amuim Asenat, an otarir pumuning bate. Asenat a Potiferan guivim. Potifera, a Heliopolisɨn nguibamɨn itir ofa gamir gumazim.
51 Ezɨ Josep kamaghɨn mɨgei, “God nan akurazɨ kɨ uan afeziamɨn adarazi gɨn amadagha, uaghan uan osɨmtɨziba gɨn amada.” Egha kamaghɨn a uan otarir ivariam, ziam “Manase,” a gatɨ.*
52 Egha a uaghan ghaze, “God borim danganir kɨ osɨmtɨziba itimɨn na ganɨngi.” Egha uan otarir dozim, ziam “Efraim,” a gatɨ.
53 Ezɨ Isipɨn kantrin aven 7plan azenir aghuir kaba gɨvazɨ, 54  +Josep mɨkemezɨ moghɨn, azenir dagheba puvatɨzir kaba otifi. Dughiar kamɨn mɨtiriar ekiar kam kantrin igharaziba uaghan me batifi. Ezɨ Isipɨn kantrin aven dagheba bar nguibabar iti. 55  +Ezɨ gɨn, dagheba otevezir arazir kam bar Isipɨn nguibabar otivima, gumazamiziba atrivim mɨgɨava arai, eghtɨ a dagheba me danɨngam. Ezɨ atrivim Isipɨn gumazamizibav gɨa ghaze, “Ia mangɨ Josep batoghtɨ, a mɨkemezɨ moghɨn damu.” 56 Ezɨ Isipɨn aven mɨtiriam bar ekevezɨ, Josep dagher dɨpenir ekiaba kuizɨ, Isipɨn gumazamiziba iza daghebagh ivesi. 57 Ezɨ mɨtiriar bar ekiam kantriba bar paza me gami. Ezɨ kamaghɨn kantriba bar dar gumazamiziba Josep bagha iza a da daghebagh ivesi.
+ 41:8 Daniel 2:2 + 41:16 Daniel 2:30 + 41:40 Onger Akaba 105:21-22; Aposel 7:10 + 41:42 Daniel 5:29 * 41:51 Hibrun akamɨn, ziar kam, “Manase,” an mɨngarim kamakɨn, “Okɨnɨghnɨki.” 41:52 Hibrun akam, ziar kam, “Efraim,” an mɨngarim kamakɨn, “Borim anɨngi.” + 41:54 Aposel 7:11 + 41:55 Jon 2:5